Κριτική για "Σε δρόμους της Κίνας" Από τον Σταύρο Ιντζεγιάννη, λογοτέχνη - δημοσιογράφο, (10-1-2018)   Αναρτήθηκε: http://fileas-kritikes.blogspot.gr/ Δημοσιεύτηκε: Περιοδικό "Έκφραση", τ. 14, Νοέμβριος 2018, Άρτα, σ. 6.    ΙΧΝΗΛΑΣΙΑ                                                       Από τον Σταύρο Ιντζεγιάννη ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΣ Π. ΛΑΜΠΡΗ ΣΕ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ Οδοιπορικό σε ηλεκτρονική μορφή www.issuu.com/panagiotalampri/doc Σελίδες 195 Πάτρα 2017       ΣΕ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ        Συνεχίζοντας τη συγγραφική της δραστηριότητα και τα λαογραφικά της ενδιαφέροντα η κ. Παναγιώτα Λάμπρη κυκλοφόρησε πρόσφατα το καινούργιο της, ιδιαίτερα ενδιαφέρον οδοιπορικό στη σύγχρονη «ΚΙΝΑ», σε ηλεκτρονική μορφή (www.issuu.com/panagiotalampri/docs )    Η ιδιαιτερότητα εστιάζεται στο ότι προσεγγίζει τη σύγχρονη ζωή σε μια χώρα, η οποία, καθώς προκύπτει από την περιήγηση της κ. Λάμπρη, ενσωματώνει με σεβασμό την παράδοση των αιώνων που προηγήθηκαν στη δυτικότροπη  σύγχρονη  πραγματικότητα Το παλιό με το καινούργιο. Το παραδοσιακό με το  σύγχρονο.    Ημερολογιακή η καταγραφή  – διήγηση –  περιήγηση με λεπτομερείς περιγραφές, μέρα τη μέρα και από τόπο σε τόπο. Η ιδιαιτερότητα της γραφής, βρίσκεται στον τρόπο της οπτικής της, που, ενώ είναι προσωπική παρατήρηση, εντούτοις έχει τον τρόπο, περνώντας από το πρώτο ενικό στο τρίτο, ώστε το βλέπω  να γίνεται βλέπουμε – παρατηρούμε – έτσι που ο αναγνώστης γίνεται  μέσα από το οδοιπορικό της, συνοδοιπόρος της.    Αν και σχετικά μικρή η θητεία του ηλεκτρονικού  βιβλίου, παρ’ όλα αυτά διαδίδεται με μια ανιούσα πρόοδο. Το διαδίκτυο γεμίζει, αργά αλλά σταθερά, από ηλεκτρονικής εκδόσεως βιβλία (www.issuu.com), δημιουργώντας ένα καινούργιου τύπου αναγνωστικό κοινό, με όλες τις δυσκολίες που συνεπάγεται, ιδιαίτερα σε όσους δε διαθέτουν επαρκείς γνώσεις χειρισμού ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή.    Από τη Ντόχα – πρώτο σταθμό προς τη Κίνα το ταξίδι της κ. Λάμπρη πλημμυρίζει τα αχόρταγα μάτια της από εικόνες χαρακτηριστικές μιας κοσμοπολίτικης πανσπερμίας. Άνθρωποι εκ περάτων συναθροισθέντες. Ουκ  έστιν Ευρωπαίος – Αφρικανός – Ασιάτης – Αμερικανός!    Στο Πεκίνο, την πρώτη καθαυτό Κινέζικη ημέρα της,  η οδοιπορία αποκτά αμέσως ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς άνθρωποι και τοπίο ξεκόβονται από το γνώριμο ύφος του Ευρωπαίου, για να ακολουθήσουν θαρρείς την άυλη μα ωστόσο υπαρκτή παρουσία του Κομφούκιου. Άλλωστε η συγγραφέας ξεκαθαρίζει ότι προσπαθεί να βιώσει την ψυχοσύνθεση του Κινέζου διαβάζοντας σκέψεις του Κομφούκιου. «Δεν μπορείς να μάθεις για τον θάνατο πριν μάθεις για τη ζωή». Ακριβώς αυτή τη ζωή προσπαθεί η φιλομάθειά της με τη βοήθεια της τουριστικής περιέργειας και την κληρονομημένη γονιδιακά από τα Οδυσσεϊκά χρόνια, έφεση του ταξιδιώτη να μάθει σε μια άλλη πέρα από τη Δυτικότροπη μορφή της.    Πρώτη εντύπωση, εισαγωγή για να φέρει τον αναγνώστη στο κλίμα της σύγχρονης Κίνας: Η ζωή καλπάζει σαν αφηνιασμένο άλογο στα αλώνια του καπιταλισμού.    Η διήγηση διανθίζεται από το χαρούμενο επεισόδιο στο ξενοδοχείο όπου για να διορθώσουν το λάθος τους, τους παραχωρούν σουίτα. Ένα απλό επεισόδιο που ωστόσο χαρακτηρίζει τον τρόπο με τον οποίο οι Κινέζοι αντιλαμβάνονται τον τουρισμό.    Εντυπωσιάζεται η  ταξιδιώτης μας από τα φαγητά και από το ανέκφραστο πρόσωπο της ξεναγού, που την περιγράφει λεπτομερώς, μια και διαφέρει από εμάς, που συμπληρώνουμε  πάντα τη συζήτησή μας με την έκφραση του προσώπου και με τις χειρονομίες μας. Καλό – κακό, ποιος ξέρει.    Επισκέπτεται το Σινικό τείχος.  Μια ιδιαιτερότητα που δίνει ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον στην ανάγνωση  είναι ότι δεν αρκείται στις οπτικές εντυπώσεις, αλλά ψάχνει και το ιστορικό τους, ώστε να ολοκληρωθεί η εικόνα. Ταφική αρχιτεκτονική, αγγεία, πολύτιμοι  λίθοι την εντυπωσιάζουν, ώστε από το ένα μέρος στο άλλο καθώς ξεναγείται η ίδια, ξεναγεί με τη σειρά της τον ακροατή – αναγνώστη της μέσα από άφθονα ιστορικά στοιχεία από την παρουσία της Κίνας στο ιστορικό γίγνεσθαι του πλανήτη. Εντυπωσιάζεται όπως είναι φυσικό από το Σινικό τείχος, για το οποίο παραθέτει άφθονα στοιχεία και την απαγορευμένη πόλη με τα ανάκτορα, που τόσο διαφέρουν από τη δική μας αρχιτεκτονική, αλλά και τους μύθους που κυκλοφορούν σχετικά με τον βίο και πολιτεία των αυτοκρατόρων και δη της Αυτοκράτειρας, όπως μας τη γνώρισε η κινηματογραφική έκδοση (ωραιοποιημένη ή μυθοπλασμένη) του Μπερτολούτσι. Εκστατική η ίδια, αλλά και εκστατικός ο αναγνώστης, που παρασύρεται διαβάζοντας τόσο από τα κύρια στοιχεία μιας ανάγνωσης λ.χ. τη γλαφυρότητα του λόγου, τη δομή, το αφηγηματικό ύφος κ.ά., όσο και από τα άφθονα λαογραφικά και ιστορικά και αισθητικά (αρχιτεκτονική – ζωγραφική – διακοσμητική κυρίως – αγγεία, πολύτιμοι λίθοι) στοιχεία που παραθέτει και σε κρατούν δέσμιο του οδοιπορικού της.    Στη Σιαν θα επισκεφθεί την κοιλάδα με τον πήλινο στρατό σε φυσικό μέγεθος με τον οπλισμό τους που έχει χρέος να φυλάσσει  στο κύλημα του χρόνου τον αυτοκράτορα.    Πως  αλλιώς; Γίνεται να πας στην Κίνα και να μην επισκεφτείς αυτό το ιδιότυπο μαυσωλείο των 6 χιλιάδων αξιωματούχων στρατιωτών πολεμικών ενθυμημάτων που απεικονίζουν την προσπάθεια του Αυτοκράτορα Τσιν (από αυτό επεξηγεί η συγγραφέας και τον Τσινα – Κίνα). Οι Ιταλοί  λένε “vedi Napoli e poi morire” να δεις τη Νάπολι και μετά ας πεθάνεις! Το ίδιο θα μπορούσαμε να πούμε για το ιδιότυπο ταφικό μνημείο που η κ. Λάμπρη, γνωστή για το λαογραφικό της ενδιαφέρον – λαογράφος η ίδια – περιγράφει από την ιστορική του, αλλά και τεχνική του πλευρά με λεπτομέρειες, που εντυπωσιάζουν, αλλά και σε βοηθούν να δεις νοερά το τοπίο και τη θέση του στην ιστορία. Αλλά μήπως αυτή η μεταθανάτια ματαιοδοξία δεν υπάρχει φανερά ή κεκαλυμμένα σε όλους τους ανθρώπους. Μήπως όλοι μας δεν προσπαθούμε με κάποιον τρόπο την αθανασία άλλοι με μια νίκη, άλλοι με ένα βιβλίο, άλλοι με ένα έργο τέχνης; Αυτή την υπέρτατη επίδειξη ματαιοδοξίας που άλλωστε δεν είναι η μόνη. Σ’ αυτή την μεταθανάτια επιθυμία του ανθρώπου να αφήσει το στίγμα του εις τους αιώνες χρωστάμε κάποια από τα αριστουργήματα της τέχνης!    Πολύ περισσότερο, όταν οι άνθρωποι πιστεύουν στην μετενσάρκωση,  όπου η ψυχή πρέπει να περάσει από δοκιμασίες. Να διαβεί τη γέφυρα της απελπισίας, από τον καθρέφτη της ανταπόδοσης, το πέρασμα των βασανιστηρίων για να φτάσει στον  τροχό της αναγέννησης!!!    Η διήγησή της περιγράφει με τον ένα  ή άλλον τρόπο και με αφορμή τις πόλεις που επισκέπτεται τη ζωή στην σύγχρονη Κίνα. Με ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις  για  τη ζωή  των ανθρώπων (π.χ. Με αφορμή τους αχθοφόρους  που ζουν και κινούνται, μοχθούν, τυραννιούνται  στον αγώνα της επιβίωσης  για μερικές πενταροδεκάρες. Τον πολύ λαό – την πλέμπα – τη χαμοζωή αυτής της «κομμουνιστικής, καπιταλιστικής, αυτοκρατορίας» των 2 και πλέον ίσως, δισεκατομμυρίων ανθρώπων.    Είναι γεγονός παρατηρεί η κ. Λάμπρη ότι η πέννα  μπορεί να καταστήσει κάποιον εχθρό, ειδικά όταν γράφει  για θέματα. που οι άνθρωποι ποθούν να αγνοούν ή, ενώ τα γνωρίζουν δεν επιθυμούν να του τα θυμίζουν και κυρίως δε θέλουν με τίποτα να μάθουν γι’ αυτά οι τρίτοι.    Μια ακόμη παρατήρηση είναι ο σύγχρονος τρόπος της καθημερινότητας. Τον βλέπεις  στα καταστήματα ένδυσης και διατροφής των πολυεθνικών, που έχουν κατακλύσει τη σύγχρονη Κίνα, και είναι γεμάτα  από νέους  που πολιορκούν μέσω μιας ευμάρειας  τον Κινέζικο τρόπο ζωής. Ποιος θα αποδειχθεί πιο ανθεκτικός ή αν θα υπάρξει αρμονική συνύπαρξη  ο χρόνο, θα το  δείξει.    Διαβάζοντας  το οδοιπορικό της κ. Παναγιώτας Λάμπρη στην απέραντη Κίνα, βλέπεις φανερά την προσπάθεια του Δυτικού ανθρώπου που – όσο κι αν θέλει – δεν μπορεί να κρύψει μια τάση να συγκρίνει τον Κινέζικο τρόπο  ζωής με τον Δυτικό σε κάθε  εκδήλωση.    Μια ακόμη παρατήρηση που βγάνει από την οδοιπορία της, είναι ένας διάχυτος ρομαντισμός, που ωραιοποιεί την πεζότητα  των πραγμάτων που συγκροτούν την καθημερινότητα  της ζωής. Λ.Χ. η πύλη της υπέρτατης αρμονίας, της ουράνιας γαλήνης, o οίκος της ανώτερης αρμονίας ο οίκος του πνευματικού κλέους, της διατήρησης της αρμονίας, της ουράνια καθαρότητας  της επίγειας ηρεμίας και τόσα άλλα.    Στο τελευταίο στάδιο του ταξιδιού της ο κατάπλους – κατάβαση του ποταμού Γιανγκτσέ, αυτό το υπερσύγχρονο θαύμα όπου δύο ανήμερα θηρία ο άνθρωπος με τη  σύγχρονη τεχνολογία του  από τη μια μεριά και η φύση από την άλλη αναμετριούνται στην αιώνια πάλη τους.    Ο ποταμός Γιανγκτσέ – όπως σημειώνει η λεπτομερής καταγραφή της συγγραφέως – είναι ο τρίτος μεγάλος ποταμός του κόσμου με μήκος 6.300 χιλιόμετρα και η πλεύση του από το άνω επίπεδο στο κατώτερο γίνεται με 5 ηλεκτροϋδάτινους ανελκυστήρες. Για την κατασκευή του – που συνεχίζεται σε ορισμένα μέρη – δούλεψαν 7 χιλιάδες μηχανικοί και 40 χιλιάδες εργάτες.    Εδώ όπως και παντού στην Κίνα οι θρύλοι συμβαδίζουν με τον άνθρωπο και εξουσιάζουν τη ζωή του. Οι Κινέζοι καθώς προβάλλονται  μέσα από το οδοιπορικό της κ. Λάμπρη είναι ένας λαό που ζει τη σύγχρονη ζωή χωρίς να απαρνείται τις παραδόσεις και την προγονική παρακαταθήκη. Ο Γιανγκτσέ με τους θρύλους που τον περιβάλλουν και με αρμονική  σύζευξη του νέου με το παλιό, της πεζής πραγματικότητας  με την παραδοσιακή μυθοπλασία των Κινέζων είναι  μια απόδειξη της περίεργης ψυχοσύνθεσης αυτού του λαού των 2 ή και περισσότερων δισεκατομμυρίων πληθυσμού μες τις τεράστιες αντιθέσεις. Η χαμοζωή με τον πλούτο. Η πολυτέλεια με το απέριττο. Η Δύση με την Ανατολή.     Στη Σαγκάη τον τελευταίο σταθμό πριν την επιστροφή διαβάζουμε – βρίσκουμε μέσα από τις καταγραφές και τις παρατηρήσεις της την αχόρταγη γυναικεία φύση της συγγραφέως, την αιώνια γυναίκα. Τα καταστήματα με τα είδη ένδυσης. Τα καλλιτεχνήματα. Οι βιτρίνες,  τα καλλυντικά, τα φαγητά. Η γνήσια γυναίκα που παρατηρεί, σημειώνει, υπογραμμίζει διαφορές και ομοιότητες – αρχαιολάτρης και η ίδια – με την Ελληνική αρχαιότητα μια και οι δύο λαοί  Κινέζοι – Έλληνες έρχονται  μέσα από τους αιώνες χωρίς να χαθούν.    Σταύρος Ιντζεγιάννης