Κριτική για "Σε δρόμους του Νεπάλ" Από τον Σταύρο Ιντζεγιάννη, λογοτέχνη, (21-1-2021)   Δημοσιεύτηκε: Εφημερίδα "Ηχώ της Άρτας", 26-1-2021, σ. 1. Προσωπική σελίδα μου στο fb, 26-1-2021.      Υποκύπτοντας στη γοητεία που εξασκεί επάνω  στον λαογράφο – ποιητή,  μαζί και συγγραφέα, εσωτερικό της κόσμο η Κυρία  Παναγιώτα Λάμπρη περιηγείται στους εξωτικούς δρόμους της Άπω Ανατολής, προσπαθώντας να κορέσει τη δίψα της μάθησης,  που την οδηγεί από τόπο σε τόπο, από ανθρώπους σε άνθρωπο,  από  εικόνα σε εικόνα, ερμηνεύοντας το γνωστό  Ομηρικό «πολλών ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνω».    Μετά από την Κίνα που εξέδωσε το 2017, στην ίδια ηλεκτρονική μορφή, επισκέπτεται το εξωτικό Νεπάλ.    Νεπάλ = χρώμα - εικόνα - ήχος - παράδοση- και παντού κάποιος Θεός ή Θεά  με τα παράξενα  για τον ακουστικό μας  εθισμό ονόματα που κυριαρχούν, κατευθύνουν  και κατευθύνονται από το μυστήριο που τους περιβάλλει.    Η φτώχεια με τον πλούτο. Το σύγχρονο με  το παλαιό. Η παράδοση μαζί και το νεωτεριστικό κι ακόμα  ο μύθος  μαζί με τον ρεαλισμό και μέσα σε όλα αυτά, εκείνα τα ονόματα  με τον περίεργο ήχο, που σε ταξιδεύουν στους μύθους ενός κόσμου άγνωστου, που προσπαθεί να αγγίξει, να καταλάβει, να ερμηνεύσει ο επισκέπτης από τον έξω της  Άπω Ανατολής κόσμο.    Για τον Έλληνα  που η πολυθεϊκή θρησκευτική συνύπαρξη Θεών και ανθρώπων βρίσκεται στα αρχέγονα  γονίδιά του, ίσως  δε θα έπρεπε να είναι τελείως ξάφνιασμα  αυτή η σε κάθε του βήμα συνάντηση  του πολύμορφου με το ρεαλιστικό, που χαρακτηρίζει την εποχή μας. Θεοί ποταμοί, Βραχμαπούτρα, Γάγγης, Ινδός, Γιανγκτσέ που κυριαρχούν στην οικονομική  ζωή σαν  Θεόμορφοι οικονομικοί παράγοντες, αλλά και ιερά ζώα όπως η μαϊμού!    Ωστόσο η ταξιδιώτις εντυπωσιάζεται από την πολυχρωμία και την πολυφωνία αυτού του τόπου που συνδυάζει το τώρα με το χθες. Από το κλασικό – γι’ αυτούς – νάμαστε = καλωσόρισμα με την τυπική ανατολίτικη υπόκλιση (που στη δική τους κουλτούρα δεν δείχνει υποταγή όπως την ερμηνεύουμε εμείς, αλλά σεβασμό) μέχρι τα γραφικά Ρίκσο (που τα σέρνουν  ζεμένοι δίκην υποζυγίου  άνθρωποι) μέσα μεταφοράς που συνωστίζονται το ίδιο συναγωνίσιμα  με τα σύγχρονα αυτοκίνητα, ποδήλατα και μέσα μαζικής μεταφοράς, αλλά και τους ημίγυμνους αχθοφόρους σε μια πλατεία όπου άνθρωποι και ζώα (οι ιερές αγελάδες αλλά και μαϊμούδες) η ζωή, αυτή η περίεργη μα  τόσο κατανοητή έκφραση του υπάρχω, αγωνίζομαι - κυλά με έναν εντελώς ασυνήθιστο για μας τρόπο.    Χρώμα, παντού χρώμα. Από τα γραφικά ρούχα των  γυναικών  που σμίγουν σε ένα πολύβουο παζάρι με φρούτα, λαχανικά, πίτες υπαίθριους ράφτες και αγύρτες χειρομάντεις. Άλλοι ντυμένοι πολύχρωμα αλλά και άλλοι ημίγυμνοι. Σαρίκια, κελεμπίες, σύγχρονα κουστούμια με γραβάτες αλλά και ένα μοναδικό ρούχο τυλιγμένο γύρω από τα σκέλη. Φακίριδες μαζί και τζέντελμαν. Ένα ετερόκλιτο πλήθος που προσπαθεί – τι άλλο; – την επιβίωση. Αυτή την υποταγή στην τρομερότερη ίσως εντολή που δόθηκε στον άνθρωπο: Με τον ιδρώτα του προσώπου σου φαγείν τον άρτον σου!!!    Έτος 2020 από Χριστού για μας κι όμως εδώ ο κόσμος  ζει στους ορισμούς μιας κυρίαρχης τριάδας. Ινδουισμός – Βουδισμός - Ταντρισμός  με τους θεούς  τους: Χανουμάν – Ραμ - Σίβα. Αλλά κι εδώ – προσπαθώ να βρω μια σχέση,  αλλά δεν μπορώ χωρίς τον κίνδυνο να συγκρουστώ με τη Θεοσέβεια, που από τα μικράτα μου έχω -  η μικρή και πανταχού παρούσα και κυβερνώσα ζώσα θεότητα, η μικρή Κουμάρι Ντέβι. Το ίδιο και ο Λάο Τσε από ένα αστέρι! (ήμαρτον Κύριε άνθρωπος αδύνατος είμαι κι Εσύ  μου είπες να ψάχνω) Δε μπορώ να βρω άκρη!     Στην Ποκάρα βρήκαν τους Γκούρκα. Μου θύμισαν ένα τάγμα σαρικοφόρων και γενειοφόρων  Γκούρκα που παρήλαυνε στη Πάτρα (στρατιώτες του Αγγλικού στρατού) με την απελευθέρωση το 1944 από τους  Γερμανούς με σύγχρονα για την εποχή όπλα αλλά και το χαρακτηριστικό κυρτό μαχαίρι στη ζώνη τους.    Η Κυρία Λάμπρη έχει το ταλέντο  να ξεναγεί κι εδώ όπως σε κάθε οδοιπορικό  τον  αναγνώστη της   στους δρόμους, τα στενοσόκακα, στις  πλατείες αλλά και στους ναούς όπου κυρίαρχη - εκεί κυρίως - η παραδοσιακή λαϊκή τέχνη - αυτή η  ίδια όπως κι εδώ, όπως και παντού - εκφράζει το ενδότερο βάθος του υποσυνείδητου - όπου το θρησκευτικό συναίσθημα  σμίγει στην ανάγκη να  υμνήσει τον Υπέρτατο με την τέχνη. Μήπως Αυτός δεν είναι η έκφραση του ωραίου σε κάθε θρησκεία και βέβαια κι εδώ!    Η συγγραφέας θα περιηγηθεί (είναι σε ομαδική εκδρομή όπως διευκρινίζει από την  αρχή του ταξιδιού της πράγμα που περιορίζει οπωσδήποτε τα επισκέψιμα μέρη στα  τουριστικώς αξιολογημένα), αλλά   η δική της δίψα,  η πνευματική δίψα, που την κατέχει να μάθει, να δει, να γνωρίσει – εκτείνεται  ξεφεύγοντας από το πρόγραμμα να σταθεί και μαζί  να κρατήσει και τον αναγνώστη της – στις λεπτομέρειες που αποτελούν και τον χαρακτήρα που διαμορφώνει το ποιόν και την ιστορία ενός τόπου όσο κι αν η τουριστική επίσκεψη δεν πολυενδιαφέρεται.    Θα επισκεφθεί και θα περιγράψει τις βασιλικές  πόλεις  ή πόλεις της ομορφιάς, Κατμαντού - Πατάν - Μακταμπούρ  και φυσικά τα ανάκτορα (τέως  για να κυριολεκτούμε) ή την πλατεία όπου και συγκεντρώνεται η κυρίως κίνηση.    Στην Ποκάρα όπου το τουριστικό πρόγραμμα τους οδηγεί, θα βάλει και το χαρακτηριστικό Τιλάκ (το κόκκινο στίγμα στο μέτωπο ως μέθεξη  ή θρησκευτική προσήλωση) από πολτό από αρωματικό ξύλο ή από τέφρα θυσιαστικής φωτιάς ή ακόμη και από … κόπρα αγελάδος!!!    Στα τουριστικά ενδιαφέροντα όπου τα πρακτορεία ταξιδιών προσφέρουν δεν μπορεί να δει φυσικά πολλά, αλλά παρόλα αυτά η δική της φιλομάθεια,  αλλά και οι γνώσεις της συμπληρώνουν, όπως τα δέντρα που φυτρώνουν και δημιουργούν ναΐσκους γνωστά και στην Ελλάδα. Θα σταθεί εκστατική μπροστά στη μεγαλοπρεπέστατη ολόλευκη στούπα Μποτνάθ,  τη στολισμένη με εντοιχισμένα    καλλιτεχνήματα (βούδες - ελέφαντες -λουλούδια - παντού λουλούδια) και σε κάποια πλατεία θα θαυμάσει μια κινηματογραφική για μας γνωριμία: Τον ημίγυμνο γητευτή φιδιών που με το ιδιότυπο κλαρίνο του ξυπνά τα φίδια για μερικά μικρής αξίας νομίσματα.    Κι εδώ όπως  σε κάθε τόπο είναι η θρησκεία που δημιουργεί και στερεώνει την παράδοση. Όλα τα καλλιτεχνήματα  ξεκινάνε από την εσωτερική ανάγκη του ανθρώπου (από τον άνθρωπο του Γκρο Μανιόν  μέχρι σήμερα) να επικοινωνήσει πρωταρχικά με το Θείο και μέσω αυτού να  απευθυνθεί στον συνάνθρωπο. Αυτό που έμεινε και μένει να μας θυμίζει τη ζωή στον πλανήτη γη!    Ακόμη θα  επισκεφθεί στο Πασουπατινάθ την όχθη του ποταμού όπου γίνεται η καύση των νεκρών και θα παρασταθεί έστω και από μακριά στο τραγικό εκείνο θέαμα του πατέρα που πηγαίνει - και δεν είναι ο μόνος - στην αγκαλιά του το νεκρό παιδί του να το εναποθέσει  στην πυρά. Μια σκηνή που η περιγραφική  δεινότητα της κυρίας  Παναγιώτας Λάμπρη δίνει με την ιδιαίτερη εκείνη λιτότητα που αρμόζει σε γεγονότα τόσο τραγικά, όσο το να καις το νεκρό παιδί σου!    Θα σταθεί ακόμη θαυμάζοντας  στη νότια Ποκάρα  τους καταρράκτες Χελ. Μα πιο πολύ την εντυπωσιάζει το  θέαμα των πάντοτε χιονισμένων Ιμαλαΐων.  Τι είναι άραγε σκέφτομαι διαβάζοντας το θαυμάσιο οδοιπορικό  στους δρόμους του Νεπάλ της Κυρίας Λάμπρη  εκείνο που ωθεί τους ανθρώπους να διακινδυνεύσουν - πόσοι και πόσοι δεν χάθηκαν!- να κατακτήσουν την κορυφή  Έβερεστ στα  8.848 μέτρα ύψος (πρώτη κατάκτηση Έντμουντ Χίλαρυ - σέρπα Τένζιγκ Νοργκάι).  Να έχουν τάχα δίκιο όσοι ομολογούν ότι ο άνθρωπος πλάστηκε κατ’ εικόνα και ομοίωση του Ενός ή τάχα είναι μια αναφορά που επιχειρεί να προσδιορίσει  το μέγεθος – τη δύναμη που κρύβει μέσα του αυτός  ο εν πολλοίς άγνωστός μας άνθρωπος.    Όπως και να έχει, για μια ακόμη φορά η Κυρία Παναγιώτα Λάμπρη  πλούτισε τη βιβλιοθήκη μας με ένα ακόμη απολαυστικό οδοιπορικό στην εξωτική Άπω Ανατολή  και πρόσφερε και ένα πολύτιμο εργαλείο για όσους  μελετούν τον άγνωστο σε όσους είμαστε αταξίδευτοι χώρο. Στους Δρόμους του Νεπάλ. Σημείωση: Όποιος επιθυμεί να μελετήσει το βιβλίο «Σε δρόμους του Νεπάλ» ας πατήσει εδώ: https://issuu.com/panagiotalampri/docs/_____________________-_______