Άρθρο της Παναγιώτας Π. Λάμπρη: Τη «λέρωσαν» κι αυτή!... (19-3-2010)   Δημοσιεύτηκε: Εφημερίδα «Αμβρακία», 22-3-2010, αρ. φύλλου 1356   Είχαν δεν είχαν, τη «λέρωσαν» κι αυτή!... Ποια; Μα την Ιονία οδό. Αυτή την οδό που χρόνια την ονειρευόμασταν και την περιμέναμε να μας απαλλάξει από τον προπολεμικό δρόμο που συνέδεε πόλεις και χωριά της δυτικής Ελλάδας! Αυτή την οδό που, αν και έχει ολοκληρωθεί μικρό τμήμα της, η παράκαμψη Αγρινίου δηλαδή, μας γέμισε με μια νότα αισιοδοξίας, με μια αίσθηση πως η πολιτεία δεν μας έχει λησμονήσει ολωσδιόλου και πως, όπως λένε οι πολλοί, αφού ξεκίνησε κάποτε θα τελειώσει!...       Αυτό το τμήμα λοιπόν, το ολοκληρωμένο, που διασχίζει το νομό Αιτωλοακαρνανίας και μας «ταξιδεύει» από διαφορετικά, εξίσου όμως όμορφα τοπία, κάποιοι δεν μας άφησαν να το χαρούμε καθαρό. Στους διάσπαρτους χώρους στάθμευσης εκατέρωθεν της οδού, στο κενό που υπάρχει στο διαχωριστικό της διάζωμα, αλλά και στις άκρες της, τα απορρίμματα κάνουν αισθητή την παρουσία τους και θυμίζει η καινούργια οδός το καινούργιο ρούχο, αυτό που ως παιδιά σπάνια είχαμε την ευτυχία να φορέσουμε και το οποίο, αν από κάποια σκανταλιά το λερώναμε, δεν μπορούσαμε να παρηγορηθούμε! Μόνο που εδώ δεν πρόκειται για παιδική σκανταλιά. Εκτός κι αν δεχτούμε πως κάποιοι ποτέ δεν ενηλικιώνονται και δεν έχουν επίγνωση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών τους απέναντι σε κάθε τι που θεωρείται κοινωνικό αγαθό.       Κάποιοι που πέρασαν από την εν λόγω οδό  ίσως σπεύσουν να πουν πως δεν φταίνε όσοι πετούν τα απορρίμματα,  αφού η ανάδοχος εταιρεία ή όποιος άλλος αρμόδιος φορέας δεν τοποθέτησε, όπως όφειλε, κάδους απορριμμάτων στους χώρους στάθμευσης. Αυτό μπορούμε να το δεχθούμε, αλλά με μια μικρή επιφύλαξη. Αν, ας πούμε, μέσα στο σπίτι τους για κάποιο λόγο απουσίαζε ο κάδος απορριμμάτων θα πετούσαν τα σκουπίδια στο πάτωμα ή θα έκαναν κάποια άλλη πιο λογική κίνηση; Η απάντηση είναι προφανής! Επομένως η απουσία κάδων μόνο ως πρόσχημα μπορεί να χρησιμοποιηθεί, το οποίο μάλιστα υποκρύπτει και κάποια υποκρισία, αφού αρκετοί εποχούμενοι πετούν, όπου να ’ναι, κάθε τι που δεν τους είναι χρήσιμο.       Βέβαια, τέτοιες εικόνες κατά μήκος των εθνικών οδών είναι τόσο συνηθισμένες που αισθάνεται κανείς πως είναι μάταιο να τις σχολιάζει. Αλλά αισθάνεται επίσης πως είναι αναγκαίο, επιβεβλημένο θα έλεγα, να περιφρουρεί, να αγωνίζεται και να διεκδικεί το δικαίωμά του να ζει και να κινείται σε ένα όχι μόνο υποφερτό από άποψη καθαριότητας αλλά και από άποψη αισθητικής περιβάλλον.  Και οπωσδήποτε μπορεί ο καθένας να εγκαλεί την πολιτεία ή όποιον άλλον για κάθε είδους ολιγωρία, αλλά ως πολίτης οφείλει να μην απεμπολεί και τη δική του ευθύνη!       Διότι ακόμα κι αυτές τις μέρες που οι περισσότεροι δηλώνουν έκπληκτοι για την οικονομική κατάντια της χώρας, λες και βρίσκονταν αλλού, όταν επί χρόνια διασπαθίζονταν το δημόσιο χρήμα, «Πλουτίζουν τιποτένιοι και στερούνται οι διαλεχτοί,/ αλλά εμείς δεν την αλλάζουμε την αρετή με πλούτο./ Η αρετή αιώνια ζει,/τα πλούτη όμως ξεγλιστρούν και αλλάζουν χέρια/ ολοένα» γράφει ο Σόλωνας (Ελεγειών 15), ακόμα κι αυτές τις μέρες που κάποιοι εξανίστανται και αισθάνονται προσβεβλημένοι από κάποια λαϊκίστικα δημοσιεύματα του γερμανικού τύπου, ακόμα κι αυτές τις μέρες που κάποιοι θεωρούν πως όλοι κάτι τους οφείλουν κι αυτοί δεν οφείλουν τίποτα και σε κανέναν, ακόμα κι αυτές τις μέρες που οι πολίτες, όχι όμως όλοι, καλούνται να σώσουν τη χώρα από τη χρεοκοπία, ακόμα και…, οφείλουν, οφείλουμε να μη λησμονούμε πως ετούτη η όμορφη πατρίδα που πολλοί την ασχημίζουν με τα απορρίμματά τους και όχι μόνο, είναι κοινή για όλους. Να μη λησμονούμε πως, αν εκείνη «δυστυχεί», δεν μπορεί να κατοικούν σ’ αυτή ευτυχισμένοι πολίτες! Κι ακόμα πως, όσοι εξακολουθούν να μην σέβονται τους νόμους της και θεωρούν πως δεν τους αφορά τίποτα άλλο πέρα από τον «ευτελή» εαυτό τους, θα ’ρθει ή μάλλον ήρθε η ώρα που πολλές απ’ τις «άδικες» πράξεις τους δεν θα επηρεάσουν μόνο τις ζωές των άλλων, αλλά και τη ζωή τη δική τους και των παιδιών τους! Και τα σοφά λόγια του Σόλωνα (Ελεγειών 3.27-40) που ακολουθούν, χωρίς να αποτελούν πανάκεια, φαίνεται να ’ναι καλή αφορμή για σκέψη και αφετηρία για επαναπροσδιορισμό πολλών χαμένων κοινωνικών και ηθικών αξιών, που κυρίως η απουσία τους είναι αυτή που προκάλεσε πολλά από όσα δυσάρεστα ζούμε σήμερα: Έτσι της πόλης το κακό πέφτει στα σπίτια μέσα και δεν το συγκρατούν οι πόρτες της αυλής· υπερπηδά τις μάντρες κι έρχεται και πάντοτε σε βρίσκει, όσο κι αν φεύγοντας κρυφτείς στην πιο κρυμμένη κόχη. Αυτά μου λέει η ψυχή να πω στους Αθηναίους, πόσα κακά μεγάλα γεννά η Δυσνομία. Η Ευνομία όμως δίκαια τα κάνει όλα κι όμορφα και συχνά στους άδικους βάζει γερά δεσμά, τις αγριότητες μερεύει και τις αχορτασιές, την ύβρη σταματά, τα άνθη της θείας τιμωρίας μαραίνει τις επεμβάσεις στις δίκες και στο δίκαιο αρνιέται και την περηφάνια μαλακώνει· παύει τα εμφύλια πάθη και της άγριας διαμάχης την οργή. Όλα συνετά στους ανθρώπους και ήπια κάτω απ' τη σκεπή της. (Μετάφραση: K. Τοπούζης, Εκδ. Επικαιρότητα, Αθήνα 1997)