Άρθρο της Παναγιώτας Π. Λάμπρη: Ποιος θα υπερασπιστεί τους «φασίστες»; (27-11-2018)   Δημοσιεύτηκε: Εφημερίδα "Ηχώ της Άρτας", 5-12-2018, σ. 1   Για μένα, το λοιπόν, πιο εκπληκτικό, πιο επιβλητικό, πιο μυστηριακό και πιο μεγάλο είναι ένας άνθρωπος που τον μποδίζουν να βαδίζει, είναι ένας άνθρωπος που τον αλυσοδένουνε. Ναζίμ Χικμέτ      Για υπολογίσιμο χρονικό διάστημα στην πατρίδα μας, ορισμένοι, με μεγάλη ευκολία, αποκαλούν φασίστα όποιον εκφράζει δημόσια διαφορετική άποψη από κείνη, την οποία οι ίδιοι πρεσβεύουν. Όσο, μάλιστα, ο αριθμός τους αυξάνεται, τόσο περισσότερο ακούγεται αυτή η λέξη, με ορατό πλέον τον κίνδυνο να καταστεί μέσω της άκαιρης χρήσης της οικεία, να απενοχοποιηθεί από τα σημαινόμενά της και γιατί όχι, έχοντας αμβλυμμένο το νόημά της, να σηματοδοτεί πλέον την έκφραση της διαφορετικής άποψης. Μόνο, που αυτή η νοηματική της αλλαγή, δεν θα ’ναι αντίστοιχη με άλλων λέξεων, οι οποίες στο διάβα του χρόνου έχουν χάσει την αρχική τους σημασία, προσαρμοζόμενες στις γλωσσικές ανάγκες, όσων τις χρησιμοποιούν, όπως για παράδειγμα η αρχαία ελληνική λέξη ἀγαθός «ενάρετος», που στην εποχή μας δηλώνει τον αφελή.    Το πλέον δυσάρεστο είναι πως η λέξη φασίστας χρησιμοποιείται, έχει τη σημασία του αυτό, από ανθρώπους γραμματισμένους, οι οποίοι, συχνά, ασκούν διακεκριμένη εξουσία, που σημαίνει ότι το μήνυμα, το οποίο εκπέμπεται είναι πιο ισχυρό και κατ’ επέκταση άξιο μίμησης. Αυτή η τακτική μπορεί προσώρας να στιγματίζει πρόσωπα και γεγονότα, αποστερώντας τα ενίοτε από τη σπουδαιότητά τους, αλλά ταυτόχρονα επηρεάζει πολλούς ανθρώπους, οι οποίοι νιώθουν έντονη την αδικία και τη σπίλωση της προσωπικότητάς τους. Συχνά, μάλιστα, αντί να κατευναστεί, όπως, ίσως, νόμιζαν εκείνοι που τους απέδωσαν τον επαίσχυντο χαρακτηρισμό, η ανάγκη να εκφράζουν δημόσια την άποψής τους δυναμώνει.    Αλλά γιατί τόση εμμονή στο να χαρακτηρίζεται κάθε αντίθετη άποψη φασιστική; Υποκρύπτει κάτι αυτό ή απλά λέγεται, προκειμένου να υποβαθμιστεί; Διότι, όσοι βίωσαν τον φασισμό γνωρίζουν τι σημαίνει κι όσοι πάλι δεν τον βίωσαν οφείλουν να γνωρίζουν περί τίνος πρόκειται, οπότε να είναι φειδωλοί σε παραλληλισμούς, οι οποίοι δεν ισχύουν. Έχουν χρέος να κάνουν πράξη εκείνο, το οποίο έλεγε ο Ισπανός διανοούμενος Miguel de Unamuno, δηλαδή να μελετήσουν, μια κι «ο φασισμός θεραπεύεται διαβάζοντας και ο ρατσισμός ταξιδεύοντας»! Θα πρόσθετα, ακόμα, και να επισκεφτούν ιστορικούς πλέον χώρους – υπάρχουν πολλοί στη χώρα μας και αλλού –, όπου έδρασε ο φασισμός και να δουν με γυμνό βλέμμα τα κατορθώματά του. Τότε, ίσως, πάψουν να χρησιμοποιούν για ψύλλου πήδημα τις λέξεις φασισμός και φασίστας, προκειμένου να πλήξουν, όσους σκέπτονται και ενεργούν διαφορετικά από τους ίδιους. Πόσο, μάλλον, όταν ζούμε σε χώρα με δημοκρατικό πολίτευμα, που σημαίνει πως ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του, ακόμα κι αν αυτές διαφέρουν από τις δικές μας! Διότι, αν καταργούμε αυτή τη συνθήκη στην καθημερινότητά μας, δημόσια ή ιδιωτική, πράττουμε αυτό, για το οποίο κατηγορούμε άλλους.    Ως εκ τούτου, ας σκέφτεται ο καθένας πριν χρησιμοποιεί τις επίμαχες λέξεις, ειδικά στον δημόσιο λόγο, γνωρίζοντας πως όσο κι αν η χρήση τους ικανοποιεί προσωρινά τους στόχους τους, μακροπρόθεσμα ζημιώνει κι αυτούς και τον τόπο.      Σημείωση: Αποσπάσματα του ανωτέρω άρθρου χρησιμοποιήθηκαν στη σύνταξη του editorial του περιοδικού "Ήπειρος Άπειρος χώρα" (τ. 205, Οκτ. 2018, σ. 5), το οποίο έχει ως ακολούθως:    Αγαπητοί φίλοι    Η ανεκτίμητη αμοιβή, που απολαμβάνουμε όλοι εμείς, που αποτελούμε αυτόν τον ζωντανό οργανισμό, που λέγεται Ήπειρος Άπειρος Χώρα»,  είναι τα μηνύματα και τα σχόλια, που λαμβάνουμε από σοβαρούς φίλους αναγνώστες, από μορφωμένους και πολιτισμένους συνδρομητές.    Προ ημερών, πήραμε ένα τέτοιο δωρικό, αλλά και άκρως παιδευτικό μήνυμα, που μας έστειλε η ενεργός φιλόλογος Παναγιώτα Λάμπρη, συγγραφέας και ποιήτρια, η ίδια. Κρίναμε χρήσιμο να σας κάνουμε κοινωνούς αυτού του μηνύματος, παραθέτοντας τρία χαρακτηριστικά χωρία:    «Για υπολογίσιμο χρονικό διάστημα στην πατρίδα μας, ορισμένοι, με μεγάλη ευκολία, αποκαλούν φασίστα όποιον εκφράζει δημόσια διαφορετική άποψη από κείνη, την οποία οι ίδιοι πρεσβεύουν …».    Δυστυχώς για την πατρίδα, δυστυχώς για την κοινωνία, δυστυχώς για τη δημοκρατία, δυστυχώς για την εθνική ομοψυχία, αυτό επιβεβαιώνεται στον δημόσιο διάλογο, που τείνει να μετατραπεί από πολιτικό διάλογο αντιτιθέμενων απόψεων, με σκοπό και στόχο τη σύνθεση, σε δημόσιες ύβρεις και αήθεις χαρακτηρισμούς.    «… Το πλέον δυσάρεστο είναι πως η λέξη φασίστας χρησιμοποιείται, έχει τη σημασία του αυτό, από ανθρώπους γραμματισμένους, οι οποίοι, συχνά, ασκούν διακεκριμένη εξουσία, που σημαίνει ότι το μήνυμα, το οποίο εκπέμπεται είναι πιο ισχυρό και κατ’ επέκταση άξιο μίμησης …».    Επισημαίνει η σώφρων εκπαιδευτικός, που καθημερινά οι μαθητές της την κοιτάζουν στα μάτια, ότι η λέξη «φασίστας», χρησιμοποιείται από γραμματισμένους φορείς της εξουσίας, ως εργαλείο γενικευμένης διαβολής των πολιτικών αντιπάλων. Και πλέον επικίνδυνο. Αυτή η αήθης πολιτική συμπεριφορά, μπορεί να εξελιχθεί στον κανόνα!    «… Θα πρόσθετα, ακόμα, και να επισκεφτούν ιστορικούς πλέον χώρους – υπάρχουν πολλοί στη χώρα μας και αλλού –, όπου έδρασε ο φασισμός και να δουν με γυμνό βλέμμα τα κατορθώματά του…».    Εκπαιδευτικός με ψύχραιμη ματιά και σώφρονα σκέψη η Π. Λ. επισημαίνει τον κατήφορο και τους κινδύνους, και καταθέτει την πρότασή της. Η Πατρίδα μας δοκίμασε άγρια και σκληρά το απάνθρωπο πρόσωπο του φασισμού, ένιωσε βαθιά στην ψυχή της τον πόνο και τη φρίκη από την εφαρμογή της «ιδεολογίας» και πρακτικής του φασισμού. Μια επί τόπου επίσκεψη, στα Καλάβρυτα, στο Κομμένο, στο Δοξάτο, …, ίσως συνετίσει.    Αγαπητοί φίλοι    Προ των θυρών μας οι μεγάλες γιορτές των Χριστουγέννων και του Νέου Έτους. Έχουμε να ευχηθούμε σε όλους σας, σε όλους τους Έλληνες, σε όλον τον κόσμο, να επικρατήσει η σύνεση και η ελπίδα, ώστε το αύριο να είναι καλύτερο από το χθες.    «Καλές γιορτές», «Καλά ταξίδια» και …η Ήπειρος είναι εκεί πάντα και μας περιμένει! Ο εκδότης