|
|
|
|
|
|
Άρθρο της Παναγιώτας Π. Λάμπρη:
Στην Ήπειρο της καρδιάς μου, (17-5-2019)
Δημοσιεύτηκε: Περιοδικά: "Ηπειρωτικοί Αντίλαλοι", τ. 121, Σεπτέμβριος 2019, σ. 6.
"Ήπειρος Άπειρος Χώρα", τ. 215, Σεπτέμβριος 2019, σ. 51.
Στην προσωπική σελίδα μου στο fb, 23-9-2019
Την ξενιτιά, την ορφανιά, την πίκρα, την αγάπη,
τα τέσσαρα τα ζύγιασαν, βαρύτερα είν' τα ξένα.
Κάθε φορά και με όποια αφορμή, νοσταλγία για τον γενέθλιο τόπο κατακλύζει την ψυχή μου, η σκέψη φέρνει στο προσκήνιο πρόσωπα, εικόνες, αρώματα, γεύσεις, μουσικές,…, ζωή πάλλουσα και μακριά εν πολλοίς αφημένη. Τι όλα αυτά εκεί κατοικούνε, στην Ήπειρο της καρδιάς μου, στην αγκαλιά της οποίας νανουρίζεται ερατεινά η μικρή ορεινή μου πατρίδα, η Ροδαυγή.
Και παρομοιάζω με τους αρχαίους αποίκους όλους εκείνους τους Ηπειρώτες, οι οποίοι, σχεδόν, για παρόμοιους λόγους άφησαν πίσω τον τόπο τους και ό,τι αυτός σηματοδοτούσε και κινήσανε γι’ αλλού, μακριά από τη μητέρα γη, όπου δημιούργησαν για τους εαυτούς τους και τις οικογένειές τους καλύτερες υλικές συνθήκες και στέριωσαν τη ζωή τους. Μόνο, που η μητρόπολη, η αρχέγονη Ήπειρος, μαγικά, λες, τους έχει δέσει μαζί της. Κι ενώ είναι ευχαριστημένοι απ’ ό,τι στην ξενιτιά έπλασαν, συχνά με απέραντο μόχθο, πεθαίνουν από νοσταλγία κι από βασανιστικό πόθο για κείνη!
Έτσι, με κάθε αφορμή, σαν ιδιότυπα αποδημητικά πουλιά, επιστρέφουν! Επιστρέφουν για να παραστούν σε γάμους, σε βαπτίσεις, σε κηδείες, σε πανηγύρια! Κυρίως, στα τελευταία, αφού εκεί, και όχι μόνο, συναντιούνται με άλλους, που τα ίδια βιώματα κουβαλούν, και συντρώγουν, κουβεντιάζουν, τραγουδούν, χορεύουν κι η ψυχή τους γητεύεται και βαθιά συγκινείται στο άκουσμα των μοναδικών Ηπειρωτικών μουσικών σκοπών, οι οποίοι, εκεί, στο σκληρό, φτενό, ορεινό τοπίο, νοηματοδοτούν αλλιώς τη ζωή τους!
Μπορεί και στους ξένους τόπους, όπου οργάνωσαν συλλόγους, προσπαθώντας κατά το δυνατόν να μην αφομοιωθούν, αλλά κυρίως να μη λησμονήσουν, πράγματα σπουδαία διαχρονικά να πετυχαίνουν. Όμως, αυτό που αισθάνονται μόλις πατήσουν το πόδι τους στην Άπειρο γη τους, στην Ήπειρό τους, είναι κάτι ξεχωριστό και δεν εξαγοράζεται ούτε με δόξες, ούτε με φλουριά, γιατί βαθιά μέσα τους ριζωμένο είναι και χωρίς αυτό λειψοί νιώθουν! Ως μακρινοί απόγονοι του Ανταίου, μάλιστα, αντλούν γιγάντια δύναμη από το στέρεο πάτημα στο χώμα της μικρής τους πατρίδας, η οποία είναι ικανή να κρατήσει όρθια την ψυχή τους μέχρι την επόμενη επιστροφή.
Κάθε που επιστρέφουν, άλλωστε, κατακλύζεται το είναι τους από έντονη χαρμολύπη, αφού από τη μια αισθάνονται απέραντη ευδαιμονία, που μια επιστροφή ακόμα έλαβε σάρκα και οστά, κι από την άλλη βαθύς πόνος σχίζει τα σωθικά τους, αφού πολλοί από τους ανθρώπους, οι οποίοι στον τόπο τους ζούσαν, δεν είναι πια εκεί. Και τα σπίτια τους γεμάτα μνήμες, βασανιστικές ή μη, χρόνο με τον χρόνο έρημα απομένουν από γονείς, οι οποίοι πλέον τους χαμογελούν ή με απορία τους κοιτούν από κάποια κορνιζαρισμένη φωτογραφία! Κι οι αυλές τους απορφανισμένες πια από μυρωδάτα βασιλικά και πολύχρωμες μαντζουράνες, που σε μικρούς ή μεγάλους τενεκέδες φιλοξενούνταν τα καλοκαίρια, αφού οι απούσες μανάδες για όλα αυτά υπεύθυνες ήταν! Διότι τα χρόνια πέρασαν, σαν τα κεριά στον κεροστάτη έλιωσαν κι έσβησαν, παίρνοντας μαζί τους πολλά από κείνα, που ήταν κάποτε η ζωή τους εκεί.
Μόνη παρηγοριά, όσοι απόμειναν, ακόμα κι αν συγγενείς τους δεν είναι, ο τόπος με όλα τα σημαινόμενά του και, φυσικά, τα τραγούδια! Αυτά τα αργόσυρτα, συχνά λυπητερά, ακατανόητα, σ’ όσους μ’ αυτά συνάφεια δεν έχουν, Ηπειρώτικα τραγούδια, αλλά απόλυτα καθαρτικά για τον συσσωρευμένο πόνο, όσων την ξενιτιά και την απώλεια αγαπημένων έχουνε βιώσει. Άλλωστε, κι η ξενιτιά, όπως οι Ηπειρώτες διαμέσου των αιώνων τη βίωσαν, μιας μορφής θάνατος είναι.
Και κάθε αντάμωμα, με όποια αφορμή, λυπητερή ή χαρούμενη, με μοιρολόγια αρχίζει και τελειώνει, αφού κάθε σμίξιμο ξεχωριστές θύμησες αναδεύει και απόντα πρόσωπα φέρνει στο προσκήνιο, ζώντα ή τεθνεώτα, που η απουσία τους κάνει τη χαρά μισή και τη λύπη αφόρητη. Και, φυσικά, μόνιμες οδύνες, η αναγκαστική αποδημία κι ο πολυδιάστατος θάνατος, που αγιάτρευτες κι οι δυο είναι! Και μόνο οι οικείοι, συγκλονιστικοί ήχοι του κλαρίνου κι ο βαθύς πόνος, θαρρείς και για δικό τους άνθρωπο τραγουδούνε, που οι φωνές των τραγουδιστάδων αναπέμπουν και τα γύρω βουνά αντιλαλούνε, λίγο τις μαλακώνουν!
Με την ψυχή τους πλημμυρισμένη από τέτοιους ήχους αποχαιρετούν την Ήπειρο οι Ηπειρώτες και με την ελπίδα να επιτρέψουν οι δυνάμεις του σύμπαντος πάλι να επιστρέψουν, για λίγο, για πολύ, για πάντα, ποιος ξέρει, αλλά να επιστρέψουν!
Σημείωση: Αναφορά στο ανωτέρω δημοσίευμα έγινε στην "Πανηπειρωτική", Όργανο της Πανηπειρωτικής Συνομοδπονδίας Ελλάδας (ΠΣΕ), Μάιος 2020, αρ. φ. 5, σ. 16: "
[...] «Στην Ήπειρο της καρδιάς μου» τιτλοφορείται το άρθρο της Παναγιώτας Π. Λάμπρη, αρχισυντάκτριας του περιοδικού και αναφέρεται στον εξαιρετικό δεσμό των απόδημων με τη γενέτειρα, αφού καημός και σκέψη τους και «με την ψυχή τους πλημμυρισμένη από τέτοιους ήχους αποχαιρετούν την Ήπειρο οι Ηπειρώτες και με την ελπίδα να επιτρέψουν οι δυνάμεις του σύμπαντος πάλι να επιστρέψουν, για λίγο, για πολύ, για πάντα, ποιος ξέρει, αλλά να επιστρέψουν!» [...]
Όποιος επιθυμεί να δει την αναφορά ή να μελετήσει την εφημερίδα, μπορεί να το κάνει πατώντας την ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση: