Άρθρο της Παναγιώτας Π. Λάμπρη: Η γιορτή του πατέρα, (11-6-2019)   Δημοσιεύτηκε: Εφημερίδα "Ηχώ της Άρτας", (12-6-2019), σ. 1. Περιοδικό "Ήπειρος Άπειρος Χώρα", τ. 212, Μάιος 2019, σ. 49.      Από τους δύο γονείς, εκείνος, ο οποίος έχει δεχθεί τις περισσότερες επιδαψιλεύσεις, τόσο στη ζωή, όσο και σε πολλές μορφές τέχνης, είναι η μητέρα. Όχι, πως η παρουσία του πατέρα είναι υποδεέστερη στη σημαντικότητά της για τη ζωή των μελών μιας οικογένειας ή της κοινωνίας. Αλλά φαίνεται πως η μητρότητα κινητοποιεί ψυχοσωματικές διαδικασίες, που δεν εκδηλώνονται στον άνδρα, και οι οποίες καθορίζουν τη σχέση και τα συναισθήματα, που διαμορφώνουν στη συνέχεια την ιδιαίτερη επικοινωνία των παιδιών με τη μητέρα τους. Και είναι, σχεδόν, πρόδηλο πως αυτή μεταφέρθηκε αταβιστικά από χρόνο μακρινό, τότε που οι κοινωνίες ήταν οργανωμένες σε μητριαρχική βάση, όπου λαμβανόταν υπόψη μόνο η μητρική συγγένεια, η γυναίκα – μητέρα διέμενε στον οίκο και τον διοικούσε, άρα ήλεγχε την κοινωνική ζωή, αποτελούσε, επίσης, αρχηγό του γένους και τα κληρονομικά δικαιώματα μεταβιβάζονταν μόνο στα θηλυκά μέλη κάθε οικογένειας, ενώ παράλληλα πλάγιαζε με όποιον αρσενικό ήθελε και επομένως μόνο η ίδια γνώριζε ποιος ήταν ο πατέρας του παιδιού, το οποίο κάθε φορά κυοφορούσε, ενώ οι άνδρες της κοινότητας φρόντιζαν για την τροφοδοσία τους. Δεδομένου, επίσης, ότι οι γνώσεις σχετικά με τη γονιμότητα ήταν ανύπαρκτες, η κυοφορούσα γυναίκα θεοποιήθηκε, όπως μαρτυρείται από πολλά ειδώλια, τα οποία απεικονίζουν γυναίκες σε κατάσταση κύησης και βεβαιώνουν τη λατρεία γυναικείων θεοτήτων της γονιμότητας και της μητρότητας.      Με το πέρασμα από τη μητριαρχική στην πατριαρχική κοινωνία, οι άνδρες πήραν το πάνω χέρι, επομένως και την κοινωνική και πολιτική εξουσία, οπότε σε θρησκευτικό επίπεδο, παράλληλα με τις θηλυκές θεότητες άρχισαν να λατρεύονται και ανδρικές. Και φυσικά, μετά από συγκρούσεις σε επίπεδο Θεών, Τιτάνων και Γιγάντων, όπως αυτές περιγράφονται στην αρχαία ελληνική γραμματεία, κυριάρχησε ο Δίας, ο οποίος λατρεύτηκε για αιώνες ως πατέρας των θεών και των ανθρώπων (Όμηρος, α 28, Ησίοδος, Θεογονία 457-458, κ.λπ.).    Σ’ αυτή την τελευταία μεταβολή, όσο κι αν φαντάζει μακρινή, θαρρώ πως βρίσκονται οι απαρχές της σχετικά πρόσφατα θεσπισμένης γιορτής του πατέρα. Διότι τίποτα δεν χάνεται στη ρύμη των καιρών, αλλά αλλάζει πρόσωπο προσαρμοζόμενο στις συνθήκες, που σημαίνει πως η μαγιά υπάρχει κομίζοντας από το παρελθόν στοιχεία, τα οποία με δυσκολία αναγνωρίζουμε, αφού χάθηκε ο κώδικάς τους.    Έτσι, η γιορτή του πατέρα, με τη σημερινή της μορφή, έρχεται, όπως κι άλλες, από τη Δύση, συγκεκριμένα από τις ΗΠΑ, και τελείται, απ’ όποιον την τιμά, κάθε χρόνο την τρίτη Κυριακή του Ιουνίου. Αφορμή της καθιέρωσης υπήρξε η γιορτή, την οποία οργάνωσε η Σονόρα Ντοντ (1910), προκειμένου να τιμήσει τον πατέρα της, βετεράνο του Αμερικανικού εμφυλίου πολέμου (1861-1865), καθώς και όλους τους βετεράνους πατεράδες αυτού του πολέμου. Βέβαια, είχε προηγηθεί η προσπάθεια της Γκρέις Γκόλντεν Κλέιτον για καθιέρωση τέτοιας γιορτής (1908), η οποία τίμησε τους 210 νεκρούς πατεράδες, οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους σε ορυχείο στην αποκαλούμενη «τραγωδία του Μόνονγκα» στη Δυτική Βιρτζίνια, που, όμως, δεν είχε βρει μιμητές. https://el.wikipedia.org/wiki/ (λήμμα: Γιορτή του πατέρα).    Και βλέπουμε γι’ άλλη μια φορά πως δυσάρεστα γεγονότα γίνονται αφορμή, για να καθιερωθεί μια γιορτή, και μάλιστα αυτή του πατέρα, του οποίου ο κοινωνικός ρόλος καμία σχέση με πολέμους και ατυχήματα δεν έχει και, φυσικά, συνιστά για τον καθένα μας ξεχωριστή αξία, η οποία συναρτάται από τη σχέση, την οποία έχουμε ή είχαμε μαζί του.    Αρκεί αυτή η γιορτή να μη γίνεται αφορμή, όπως άλλες, για πρόσκαιρη έκφραση συναισθημάτων, για ευκαιριακή επίδοση δώρων,…, αλλά για βαθύτερη νοηματοδότηση της μοναδικής, πράγματι, σχέσης, που με τον γεννήτορά μας έχουμε ή, αν για κάποιο λόγο δεν έχουμε, μπορούμε να δημιουργήσουμε.    Και για όσους τον απώλεσαν, ας τον θυμούνται με αγάπη και ευγνωμοσύνη για όσα μαζί του έζησαν. Διότι, ακόμα, κι αν κάποιοι κρατούν μέσα τους πικρές αναμνήσεις από τη σχέση, την οποία βίωσαν με τον πατέρα τους, πλέον δεν έχει νόημα να σηκώνουν τέτοιο βάρος! Και είτε τη μέρα της γιορτής του πατέρα, είτε κάποια άλλη, ας κοιτάξουν βαθιά μέσα τους και, ίσως, βρουν πως εκείνος, ακόμα και με την αρνητική συμπεριφορά του, τους έδωσε παραδείγματα ζωής, τα οποία, αν αξιοποίησαν, πρέπει να του είναι, έστω και γι’ αυτό, ευγνώμονες!