|
|
|
|
|
|
Από τον Κώστα Τραχανά, κριτικό
Αναρτήθηκε: http://istoritis.iwrite.gr/
Δημοσιεύτηκε: «Τζουμερκιώτικα Χρονικά», έτος 13ο, τεύχος 13ο, Ιούνιος 2012, σ. 266-268
Χρόνια πριν, τον παλιό καιρό, ο κόσμος ήταν γεμάτος με κάθε λογής λάμψεις και η ζωή ένα όνειρο…
Ένα ταξίδι νοσταλγίας σε καιρούς που η ζωή δεν είχε παρενθέσεις και καμένα όνειρα, που όλα ήταν μια πιθανή βεβαιότητα, μας μεταφέρει στη σημερινή πραγματικότητα, το βιβλίο «Κωνσταντίνος Α. Διαμάντης, o Ιστορητής» της Παναγιώτα Λάμπρη.
Στο βιβλίο αυτό, η συμπατριώτισσα συγγραφέας Παναγιώτας Λάμπρη, προσπαθεί να ανασυστήσει τη ζωή ενός αξιόλογου ανθρώπου, του Κωνσταντίνου Διαμάντη, από την Ροδαυγή Άρτας. Εικονογραφεί την προσωπικότητά του, ιχνογραφεί μια πολυσχιδή διαδρομή στον χρόνο, ρίχνει φως στηn πορεία του, με βάση το προσωπικό αρχείο του εκλιπόντος, αρχειακά τεκμήρια, ντοκουμέντα της εποχής και το πνευματικό του έργο.
Αυτοπεριορίζεται, δηλώνοντας πως δεν συντάσσει μια μυθιστορηματική βιογραφία, αλλά ανασύρει δεδομένα παράλληλα με το δικό της συγκινητικό σχολιασμό για το έργο και κυρίως τις στοχαστικές της παρεμβάσεις.
Μέσα από αποκαλυπτικές λεπτομέρειες, η συγγραφέας κτίζει έναν κόσμο μικρό, που μεγεθύνεται ωστόσο από τη βαθύτητά του.
Ικανή πεζογράφος, ξέρει να ξεχωρίζει το ελάχιστο, τις ακίδες της τρέχουσας ζωής, το σιωπηρό, την αδρανή εικόνα.
Η συγγραφέας υψώνει μπροστά μας σελίδα τη σελίδα, ένα λογοτεχνικό οικοδόμημα, ένα έργο με διαχρονική αξία, όπου δεν αρκείται στο να ζωντανεύει το παρελθόν, αλλά του θέτει καίρια ερωτήματα για τον κόσμο του σήμερα, για το αύριο, για το πάντα.
Με την ακρίβεια και τις λεπτομέρειες της περιγραφής, αποτυπώνονται ο τόπος και οι άνθρωποι, σ’ εκείνους τους χρόνους. Βοηθούν και τα κείμενα μικρά και αιχμηρά που δίνουν τις εντυπώσεις και τις σκέψεις του Κ. Διαμάντη. Οι λέξεις διατηρούν το ειδικό συγκινησιακό τους βάρος.
Κείμενα, γράμματα, ποιήματα, σημειώσεις, στοχασμοί, σχέδια, ερωτήματα, αμφιβολίες, στιχουργήματα, μικρές ακαριαίες σκέψεις ριγμένες στο χαρτί, στιγμές, ενοράσεις και πάθη της καθημερινής ζωής, αισθήματα και περιστατικά και πράγματα, ιδιωτικά ή δημόσια, ένα ποικίλο και πολύτροπο ημερολόγιο, όπου ο βίος και οι προσωπικές εμμονές ενός ανθρώπου που χαίρεται να δημιουργεί συνυφαίνονται, όλο και πιο πυκνά, με την αγωνία του για την ηθική υπόσταση του έργου.
Στο βιβλίο αυτό παρακολουθούμε την πορεία του Κ. Διαμάντη. Μια πορεία συγκλονιστική.
Φιλόδοξη στόχευση, απόλυτη αυτοπεποίθηση, ευρυμάθεια, οξύνοια, αδιάκοπη προσπάθεια και σιδερένια θέληση που ξεπερνά όλα τα εμπόδια.
Ο Κ. Διαμαντής δεν έπαψε ποτέ να σκέφτεται, να επεξεργάζεται, να γράφει και να συμπληρώνει.
Ως γνήσιος πνευματικός άνθρωπος ανάλωσε τη ζωή του στη μελέτη και τη συγγραφή και άφησε μια πλούσια παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές και αποτελεί ένα λαμπρό παράδειγμα προς μίμηση.
Άριστος σμιλευτής της γλώσσας, πολυδιαβασμένος, με δύναμη σκέψης και διαύγεια πνεύματος ήταν ο Κ. Διαμαντής. Προσωπικότητα που προσπαθούσε να προσφέρει στον τόπο του.
Έζησε μια ζωή πολύ πέρα από τη δική του. Έζησε μια ζωή που επηρέασε όλους μας. Η κληρονομιά του είναι πολύ ευρύτερη, και εντοπίζεται περισσότερο στα μοναδικά ανθρώπινα χαρίσματά του, ήθος συνδυασμένο με την αξιοσύνη.
Το έργο του είναι πολύ μεγάλο, στα «Άπαντα», 25 τόμους τον αριθμό, πραγματεύεται λαογραφικά θέματα της Ροδαυγής και των άλλων χωριών των Τζουμέρκων, της Ηπείρου, αλλά και θέματα ιστορικά, λογοτεχνικά, θρησκευτικά, ποίηση, ημερολόγια, μεταφράσεις και διασκευή ξένης ποίησης, πεζογραφία, φιλοσοφία.
Ως διδάκτωρ της Φιλοσοφίας και ως Διευθυντής των Γενικών Αρχείων του Κράτους ανέπτυξε τεράστια πνευματική ενασχόληση με την επιστήμη και τα γράμματα.
Ο Κ. Διαμάντης ήταν πολυδιάστατος και πολυσχιδής επιστήμονας, ερευνητής, ιστορητής, λαογράφος, μεταφραστής, ποιητής, συγγραφέας, κριτικός, τιμητής, οραματιστής, στοχαστής, φιλόσοφος, θεολόγος, αγωνιστής, δημιουργικός, πατέρας, αδερφός και κέρβερος.
Ο σύγχρονος κόσμος ξέρει πολύ καλά να συστήνεται όπως δεν είναι. Το πραγματικό του πρόσωπο το κρατά πιστά πίσω από τα φώτα, πίσω από τις λαμπρές βιτρίνες.
Η συγγραφέας με την βιογραφία του Κ. Διαμαντή ξεμασκαρεύει τη δύσοσμη πραγματικότητα ενός συστήματος που αγνοεί πλέον τον άνθρωπο και τις αξίες του και επικεντρώνεται στο κέρδος. Ενός συστήματος που επενδύει άγρια στον εγωισμό, στην ατομικότητα, στην έξαλλη κατανάλωση, στην τεράστια προθυμία να αναδείξει την κάθε μετριότητα σε όλους τους τομείς της ζωής σε βάρος όλων των αρίστων της κοινωνίας.
Σε περιόδους κρίσης φαίνονται οι αδυναμίες και οι αλήθειες του συστήματος. Μια μεγάλη αλήθεια για την Κρίση της χώρας μας είναι η έλλειψη προσωπικοτήτων. Οι ηγέτες μας όχι μόνο δεν εμπνέουν αλλά προκαλούν τον γέλωτα.
Η συγγραφέας στο βιβλίο αυτό, μας στέλνει το μήνυμα: ότι ο θαυμαστός καινούργιος κόσμος του Χάξλεϊ είναι εδώ κι όχι κάπου στο μέλλον.
Η συγγραφέας διασώζει τη μνήμη ενός άξιου πνευματικού ανθρώπου της περιοχής μας από τη λήθη, την άγνοια, την ισοπέδωση και την απαξίωση.
Ο Κωνσταντίνος Διαμαντής αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση στην εποχή της Κρίσης. Αποτελεί το έργο του αντίδοτο στην εποχή της κρίσης. Μπορεί να λειτουργήσει αφυπνιστικά στην ηθική και πνευματική κρίση του σήμερα, στον Πολιτισμό της Λήθης, στη Λήθη του Πολιτισμού. Η μνήμη είναι η τελευταία γραμμή άμυνας για να ξεφύγουμε από τον ανταγωνισμό της παρακμής.
Δείτε το βιβλίο αυτό σαν «αρμυρίκι», που πασχίζει, σταλιά σταλιά, να μαζέψει τους χυμούς της λαογραφίας, της ποίησης, της ιστορίας και της ζωής του Κ. Διαμαντή, ενός ιστορητή που δρόσισε με τις λέξεις και τα έργα του τη βάρβαρη προπολεμική, κατοχική και μεταπολεμική περίοδο και την άγονη και μικρόψυχη ζωή της Άρτας και της Αθήνας, την ίδια ιστορική περίοδο.
Το γοητευτικό ταξίδι της Παναγιώτας Λάμπρη στη μνήμη, στη φαντασία και στον χρόνο, δηλαδή στα κοιτάσματα και στις προεκτάσεις της πραγματικότητας, το επαναλαμβάνει και ο αναγνώστης διατρέχοντας αυτό το εξαιρετικό βιβλίο.
Αφηγούμαστε για να ζήσουμε. Να ένα άλλο μήνυμα που εκπέμπει το βιβλίο «Κωνσταντίνος Α. Διαμαντής, o Ιστορητής» της ακούραστης φιλολόγου Παναγιώτας Λάμπρη.
Ένα από τα ωραιότερα κείμενα στα οποία η συγγραφέας κατάφερε να κρατήσει κοντά της - φέρνοντας ταυτοχρόνως πιο κοντά σε εμάς - τον άνθρωπο και επιστήμονα Κ. Διαμαντή.
Έρχεται κάποια στιγμή που πρέπει να αφήσουμε τους νεκρούς να …φύγουν. Να τους αφήσουμε να γίνουν φωτογραφία στο τραπέζι, σαν αυτή την φωτογραφία του εξωφύλλου και η οποία δεσπόζει σε όλα τα κεφάλαια του βιβλίου της Παναγιώτας Λάμπρη. Ο «δικός» της νεκρός όμως δεν είναι η «φωτογραφία στο τραπέζι». Είναι το πορτραίτο που τη συντροφεύει. Ο άλλος της πνευματικός εαυτός που της μιλά και μας μιλά…….
Το βιβλίο αυτό είναι ένας φόρος τιμής στους λόγιους όλου του κόσμου και κυρίως στους πραγματικούς, ευσυνείδητους και ακούραστους επιστήμονες και συγγραφείς της περιοχής της Άρτας.