Ευθύς και Πλάγιος Λόγος
Ευθύς Λόγος
Ευθύς λέγεται ο λόγος μέσω του οποίου μεταδίδονται τα λόγια ενός προσώπου άμεσα, δηλαδή έτσι ακριβώς όπως τα είπε. Π.χ:
- Θα φύγω σε λίγο.
- Γιατί;
- Θυμήθηκα πως έχω κάποια δουλειά.
- Εντάξει, τα λέμε άλλη φορά.
Πλάγιος λόγος
Πλάγιος λόγος λέγεται ο λόγος μέσω του οποίου μεταδίδονται τα λόγια ενός προσώπου έμμεσα, δηλαδή όχι ακριβώς όπως τα είπε αλλά όπως μας τα μεταφέρει ένα τρίτο πρόσωπο. Π.χ.:
Ο Γιάννης τον ρώτησε γιατί φεύγει.
Εκείνος απάντησε πως έχει κάποια δουλειά.
Για να μετατρέψουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο:
-
Προσθέτουμε τα ονόματα των προσώπων,
-
Βάζουμε συνδέσμους για να ενώσουμε τις προτάσεις
-
Χρησιμοποιούμε ρήματα όπως "ρώτησε", "απάντησε", "είπε" κ.ά.
-
Αλλάζουμε το πρόσωπο των ρημάτων από πρώτο σε τρίτο.
-
Παραλείπουμε τις παύλες.
Π.χ.:
Ευθύς λόγος: - Έχεις πολλή δουλεία;
Πλάγιος λόγος: Ο Δημήτρης τον ρώτησε αν έχει πολλή δουλειά.
"ο Δημήτρης", "τον" (δηλαδή αυτόν) >>> μπαίνουν τα πρόσωπα
"αν" >>> μπαίνει ο σύνδεσμος που ενώνει τις προτάσεις
"ρώτησε" >>> το ρήμα που χρησιμοποιούμε
το ρήμα "έχεις" >>> μπαίνει σε τρίτο πρόσωπο "έχει"
Προσοχή:
Στον ευθύ λόγο τα λόγια ενός προσώπου μπορεί να είναι μέσα σε εισαγωγικά («»), ενώ προηγείται διπλή τελεία (:). Στην περίπτωση αυτή όταν μετατρέπουμε τον ευθύ σε πλάγιο λόγο, παραλείπουμε τα εισαγωγικά και τη διπλή τελεία, ενώ κάποιες λέξεις μπορεί να αλλάξουν ανάλογα με το νόημα. Π.χ.:
Ευθύς λόγος: Ο δάσκαλος είπε: «Ανοίξτε τα βιβλία σας».
Πλάγιος λόγος: Ο δάσκαλος είπε ν' ανοίξουν τα βιβλία τους.