Ονομασία συλλαβών και Συλλαβισμός
Ονομασία συλλαβών
Ανάλογα με τη θέση που έχει μια συλλαβή μέσα στη λέξη, ονομάζεται λήγουσα, παραλήγουσα και προπαραλήγουσα.
Λήγουσα λέγεται η τελευταία συλλαβή μιας λέξης: ποδήλατο, εφημερίδα, φυτρώνω
Παραλήγουσα λέγεται η προτελευταία συλλαβή μιας λέξης: ποδήλατο, εφημερίδα, φυτρώνω
Προπαραλήγουσα λέγεται η τρίτη από το τέλος συλλαβή μιας λέξης: ποδήλατο, εφημερίδα, φυτρώνω
Αρχική λέγεται η πρώτη συλλαβή μιας λέξης: ποδήλατο, εφημερίδα, φυτρώνω
Για να μπορούμε να πούμε ποια συλλαβή είναι η λήγουσα, η παραλήγουσα και η προπαραλήγουσα, πρέπει να ξέρουμε να χωρίζουμε σωστά τις λέξεις σε συλλαβές.
Συλλαβισμός
Το χώρισμα μιας λέξης σε συλλαβές λέγεται συλλαβισμός.
Κανόνες συλλαβισμού:
Α. Για τα φωνήεντα
-
Ένα φωνήεν μπορεί μόνο του να αποτελέσει συλλαβή μιας λέξης: Π.χ.: Ι-ω-α-κείμ, α-έ-ρας, έ-χω.
Αντίθετα, ένα ή περισσότερα σύμφωνα δεν μπορούν μόνα τους (χωρίς φωνήεν) να αποτελέσουν συλλαβή. -
Τα δίψηφα φωνήεντα (ου, αι, ει, οι, υι), οι κύριοι και καταχρηστικοί δίφθογγοι και οι συνδυασμοί (αυ, ευ), στον συλλαβισμό λογαριάζονται ως ένα φωνήεν. Π.χ.: ου-ρα-νός, αί-θου-σα (δίψηφα φωνήεντα), αη-δό-νι, βόη-θα (δίφθογγοι), γυα-λί, νιώ-θω (καταχρηστικοί δίφθογγοι), αυ-το-κί-νη-το, ευ-λο-γί-α (συνδυασμοί αυ, ευ)
B. Για τα σύμφωνα
- Ένα σύμφωνο ανάμεσα σε δυο φωνήεντα συλλαβίζεται με το δεύτερο φωνήεν. Π.χ.: θέ-λω, έ-να.
- Δύο σύμφωνα ανάμεσα σε δύο φωνήεντα συλλαβίζονται με το δεύτερο φωνήεν, εφόσον αρχίζει απ' αυτά τα σύμφωνα ελληνική λέξη. Π.χ.: βι-βλί-ο (βλέπω), έ-στε-κε (στάση). Αλλιώς χωρίζονται και το πρώτο σύμφωνο πάει με το προηγούμενο φωνήεν, ενώ το δεύτερο με το ακόλουθο. Π.χ.: βαθ-μός (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από θμ), περ-πα-τώ (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από ρπ), έρ-χο-μαι (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από ρχ)
- Τρία ή περισσότερα σύμφωνα ανάμεσα σε δύο φωνήεντα συλλαβίζονται με το δεύτερο φωνήεν, εφόσον αρχίζει ελληνική λέξη τουλάχιστον από τα δύο πρώτα σύμφωνα. Π.χ.: ε- χθρός (αρχίζει ελληνική λέξη από χθ: χθεσινός), ά-σπρος (αρχίζει ελληνική λέξη από σπρ: σπρώχνω. Αλλιώς, χωρίζονται και το πρώτο σύμφωνο πάει με το προηγούμενο φωνήεν, τα δε άλλα συλλαβίζονται υποχρεωτικά με το ακόλουθο. Π.χ.: άν-θρω-πος (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από νθ), παν-στρα-τιά (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από νσ).
- 4. Τα όμοια σύμφωνα χωρίζονται, γιατί δεν αρχίζει ελληνική λέξη από δύο όμοια σύμφωνα. Π.χ.: θάρ-ρος (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από ρρ), άλ-λος (δεν αρχίζει ελληνική λέξη από λλ).
- Τα δίψηφα σύμφωνα (μπ, ντ, γκ, τσ, τζ) δεν χωρίζονται, γιατί αρχίζει ελληνική λέξη από αυτά. Π.χ.: α-μπέ-λι (μπαίνω), πέ-ντε (ντύνω), α-γκα-λιά (γκρεμίζω), κα-τσα-βί-δι (τσακίζω), τζί-τζι-κας (τζάμι).