Αστερισμός
Είναι αστερισμός που σημειώθηκε στην αρχαιότητα από τον Πτολεμαίο. Είναι ο τρίτος μεγαλύτερος σε έκταση και είναι αειφανής στην Ελλάδα. Συνορεύει με τον Δράκοντα, την Καμηλοπάρδαλη, τον Λύγκα, το Μικρό Λέοντα, τον Λέων, την Κόμη Βερενίκης, τους Θηρευτικούς Κύνες και το Βοώτη.
Οι φωτεινότεροι αστέρες είναι:
- ε Μεγάλης Άρκτου ή Alioth
- α Μεγάλης Άρκτου ή Dubhe
- β Μεγάλης Άρκτου ή Merak
- η Μεγάλης Άρκτου ή Alkaid
- γ Μεγάλης Άρκτου ή Phecda
- δ Μεγάλης Άρκτου ή Megrez
- ζ Μεγάλης Άρκτου ή Mizar
- W Μεγάλης Άρκτου
- 47 Μεγάλης Άρκτου
- ν Μεγάλης Άρκτου
- ξ Μεγάλης Άρκτου
Μυθολογία
Ο αστερισμός συνδέεται με τον Αρκά, γιο του Δία και της Καλλιστώς, κόρης του Αρκάδα βασιλιά Λυκάονα. Ο Αρκάς ανατράφηκε από τον παππού του, το βασιλιά, που αποφάσισε μια μέρα να δοκιμάσει τον Δία σερβίροντά του το ίδιο του το παιδί. Ο Δίας, κατάλαβε τις προθέσεις του Λυκάονα, και τον μεταμόρφωσε σε λύκο ενώ σκότωσε όλα του τα παιδιά με κεραυνούς. Ο μόνος που επέζησε ήταν ο Νυκτίνος. Ο Δίας επανέφερε στη ζωή τον Αρκά. Η Ήρα όταν έμαθε για την απιστία του Δία, μεταμόρφωσε την Καλλιστώ σε αρκούδα και για χρόνια περιφερόταν στα δάση, μέχρι που κάποια μέρα βρέθηκε μπροστά στον γιο της που είχε πια μεγαλώσει. Ο Αρκάς δεν αναγνώρισε τη μητέρα του και άρχισε να την κυνηγά. Η Καλλιστώ κρύφτηκε σε ένα ιερό, για να γλιτώσει. Για να αποφευχθεί η τραγωδία, ο Δίας καταστέρωσε μάνα και γιο. Η Καλλιστώ ως ο αστερισμός της Μεγάλης Άρκτου και ο Αρκάς ως ο αστερισμός του Βοώτη.
Άλλη εκδοχή του ίδιου μύθου είναι ότι ο Δίας για να προλάβει την μητροκτονία, μεταμόρφωσε και τον Αρκάδα σε Άρκτο. Μόνο τότε το μικρό αρκουδάκι αναγνώρισε τη μάνα του και έτρεξε χαρούμενο να κυλιστεί στα πόδια της.
Βιβλιογραφία
1. Τα άστρα και οι μύθοι τους, εισαγωγή στην ουρανογραφία, Στράτος Θεοδοσίου, Μάνος Δανέζης, Εκδ. Δίαυλος, 2012