Οι χοροί που συναντώνται στην Ήπειρο είναι ως επί το πλείστον, κυκλικοί.

Ακόμα και οι απλοί χοροί στα τρία ή στα δύο χορεύονται με διαφορετικό ύφος από περιοχή σε περιοχή. Η χορευτική διάταξη είναι αυτή με τους άντρες στον πίσω κύκλο και τις γυναίκες μπροστά τους στον εσωτερικό κύκλο. Επίσης αυτή σε μια γραμμή, με τους άντρες μπροστά και τις γυναίκες να ακολουθούν και αυτή σε διπλό κύκλο, με τις γυναίκες στην εξωτερική μεριά και τους άντρες στην εσωτερική. Η μικτή διάταξη δηλ. οι γυναίκες ανάμεσα από τους άντρες είναι μεταγενέστερη, των τελευταίων δεκαετιών. Συνηθισμένη λαβή των χεριών είναι από τις παλάμες, με λυγισμένους τους αγκώνες ή τεντωμένα κάτω. Επίσης η θηλυκωτή (παλάμη του πίσω με τον αγκώνα του μπροστά). Ο πρωτοχορευτής έχει το δεξί χέρι τεντωμένο στα πλάγια και η γυναίκα συνήθως λυγισμένο στη μεσολαβή.Στους κυκλικούς χορούς, σε πολλά μέρη της Ηπείρου, η ιεράρχηση των χορευτών μέσα στον κύκλο είναι να είναι μπροστά στον κύκλο οι γεροντότεροι, μετά ακολουθούσαν οι παντρεμένοι, οι νεότεροι και τέλος τα παιδιά. Σε πολλά χωρία το χορό ανοίγουν οι ιερείς και οι προύχοντες. Υπάρχουν και οι εξαιρέσεις όπου οι ιερείς δεν χόρευαν (π.χ. Συρράκο). Αν θέλαμε να αναφέρουμε μερικές από τις χαρακτηριστικές περιοχές, με κάποια ιδιαιτερότητα στους χορούς αλλά και στο ύφος, θα μπορούσαμε να παραθέσουμε τα παρακάτω. (Οι χοροί στα τρία, οι συρτοί στα δύο και οι τσάμικοι δεν θα αναφερθούν αφού απαντώνται σε όλες σχεδόν τις περιοχές, με διαφορά όμως στο ύφος).

Στο χορευτικό σχήμα του ανοικτού κύκλου, που απαντάται κατά κόρον στην Ήπειρο, διακρίνουμε στην κορυφή, στην αρχή του κύκλου, τον πρωτοχορευτή ή μπροστάρη. Ο πρωτοχορευτής είναι αυτός που ελέγχει την κίνηση του κύκλου και είναι ο μόνος που έχει το ελεύθερο να κάνει τις φιγούρες που θέλει. Έτσι, μπορεί να κάνει παραλλαγές του βασικού βήματος, να χτυπήσει τα πόδια του ή να πηδήξει, να κάνει μια στροφή επιτόπου ή να λυγίσει τα γόνατα του, να κάνει ψαλιδάκια, τούμπες κ.ά. Η πρωτοχορεύτρια συνήθως ποικίλει την κίνησή της με στροφές. Οι υπόλοιποι χορευτές που ακολουθούν κάνουν τα βασικά βήματα του χορού. Τα βήματα όλων είναι απλά και ζυγισμένα, έτσι ώστε τα σώματα των χορευτών να χορεύουν εναρμονισμένα, αλλά όχι ομοιόμορφα. Ο πρωτοχορευτής δηλαδή, εκφράζει μέσα στο χορό την ατομικότητα, ενώ οι υπόλοιποι το συλλογικό πνεύμα. Στην παραδοσιακή κοινωνία έχαιρε ιδιαίτερης εκτίμησης από το κοινωνικό σύμβολο, κάτι που αντανακλούσε όχι μόνο στο πρόσωπο του αλλά και στων συγγενών του.Ήταν αυτό που λέμε «ο λεβέντης». Μια εκπληκτική λέξη του ελληνικού λεξιλογίου που δύσκολα μπορεί να μεταφραστεί σε άλλη γλώσσα. Η ικανότητά του ήταν το να μπορεί με το σώμα του «να συνομιλεί με τα όργανα». Να μπορεί με το σώμα του να εξιστορεί, να διηγείται. Να δείχνει χορεύοντας ότι είναι ερωτευμένος, ότι νοσταλγεί, ότι επιθυμεί, ότι πολεμάει. Αλλά και τη μεγάλη λύπη, ο καλός χορευτής, μπορεί να τη χορέψει και να ηρεμήσει, να λυτρωθεί, έστω για λίγο. Το ότι μπορούσε να χορέψει και μάλιστα καλά, ήταν και ένα σημαντικό κριτήριο για το ότι ο νέος ή η νέα που ήταν σε ηλικία γάμου, ήταν γερός. Ένα από τα σημαντικά κριτήρια επιλογής συζύγου, στην παραδοσιακή κοινωνία.

Λαογραφία Ηπείρου

Ο ΠΡΩΤΟΧΟΡΕΥΤΗΣ ΚΑΙ Ο ΚΑΛΟΣ ΧΟΡΕΥΤΗΣ
Στο χορευτικό σχήμα του ανοικτού κύκλου, που απαντάται κατά κόρον στην Ήπειρο, διακρίνουμε στην κορυφή, στην αρχή του κύκλου, τον πρωτοχορευτή ή μπροστάρη.
Ο πρωτοχορευτής είναι αυτός που ελέγχει την κίνηση του κύκλου και είναι ο μόνος που έχει το ελεύθερο να κάνει τις φιγούρες που θέλει. Διαβάστε περισσότερα «Λαογραφία Ηπείρου»

Λαογραφία Ποντιακών Χορών

Αποτελεί ιστορικό γεγονός, ότι οι  Ποντιακοί χοροί  χορεύονταν για  περισσότερο από 2000 χρόνια στην ενδοχώρα του Εύξεινου Πόντου και καθιερώθηκαν στα παράλια του Εύξεινου Πόντου με το δεύτερο αποικισμό των Ελλήνων από τη Μίλητο, στην αρχαία Παφλαγονία και την Τραπεζούντα. Διαβάστε περισσότερα «Λαογραφία Ποντιακών Χορών»