Ντόπινγκ μέσω DΝΑ, η νέα μάστιγα στον αθλητισμό

Το γενετικό ντόπινγκ, που δεν θα είναι ανιχνεύσιμο από ης σημερινές συσκευές αντιντόπινγκ κοντρόλ, είναι η νέα μεγάλη απειλή για τον παγκόσμιο αθλητισμό.

Μέσα σε λίγη ώρα σε κάποιο εξειδικευμένο εργαστήριο επίορκοι αθλητές θα μπορούν να ντοπάρονται για να αυξήσουν τις επιδόσεις τους, γνωρίζοντας ότι κανένα μηχάνημα στον κόσμο δεν θα μπορεί να «διαβάσει» το ντοπάρισμά τους.

Το νέο είδος ντοπαρίσματος ανέλυσε χθες στη Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια ημερίδας για το ντόπινγκ, που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Αθλητικών Μελετών και Επιμόρφωσης (ΙΑΜΕ), ο καθηγητής Γενετικής στο ΑΠΘ, Αθανάσιος Τσαυτάρης.

Σκαλοπάτι για το γενετικό ντό­πινγκ αποτέλεσε η ιστορική επι­τυχία των επιστημόνων να διαβάσουν το DNA (αυτόματη ανάγνω­ση του DNA). Αυτό σημαίνει, όπως τόνισε ο κ. Τσαυτάρης, ότι η επιστήμη με τη Βοήθεια σύγχρονων μηχανημάτων είναι ικανή να «διαβάσει» την αλληλουχία του γονιδιώματος μας μέσα σε λίγες ώρες, ενώ οι επιστήμονες υποστη­ρίζουν ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα έχουν βρει τον τρόπο η ανάγνωση του DNA ενός ατό­μου να γίνεται μέσα σε 15 λεπτά.

Μέθοδος

Το γενετικό ντοπάρισμα μπορεί να βασιστεί είτε σε ξένα γονίδια είτε στα γονίδια του ίδιου του ατόμου. Και σης δύο περιπτώσεις μπορεί να επιτευχθεί ο τελικός σκοπός που είναι η αύξηση των ε­πιδόσεων, ωστόσο στην πρώτη περίπτωση η ανάγνωση του ξένου γενετικού υλικού είναι εφικτή, στη δεύτερη όμως όχι.

Οπως τόνισε ο κ. Τσαυτάρης, είναι δυνατό να γίνει το ντοπάρισμα σε ένα εργαστήριο όπου θα παρθεί ένα συγκεκριμένο γονίδιο, θα τοποθετηθεί μέσα σε βακτήρια, τα οποία έχουν την ιδιότητα να πολλαπλασιάζονται γρήγορα, και στη συνέχεια το υλικό θα δίνεται στον αθλητή σε ενέσιμη μορφή.

«Ουσιαστικά μιλάμε για κλωνοποίηση του ίδιου του γονιδίου του αθλητή που θα ανεβάσει την ορμόνη ανάπτυξης και έτσι θα έ­χει άλλες επιδόσεις από αυτές που θα μπορούσε. Αυτό το ντόπινγκ δεν μπορεί να αναγνωστεί» , τόνισε ο κ. Τσαυτάρης.

Ακόμα αναφέρθηκε στο περιο­δικό ντόπινγκ με τη βοήθεια επίσης της γενετικής επιστήμης, στο οποίο ο αθλητής θα μπορεί να αυξάνει τις επιδόσεις του για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, στέλνοντας στον πυρήνα των γονιδίων που θέλουν να επηρεάσουν το γενετικό υλικό και στη συνέχεια το ξένο υλικό να αποβάλλεται από τον οργανισμό. «Έτσι, όταν θα γίνει ο έλεγχος ο αθλητής θα είναι καθαρός», επισήμανε ο κ. Τσαυ­τάρης.

Μιλώντας για τις ουσίες που ήδη χρησιμοποιούνται από αθλητές που ντοπάρονται αναφέρθηκε στην ερυθρoποιητίνη  και στα ερυ­θρά αιμοσφαίρια, η οποία μπορεί όπως είπε να εντοπιστεί αν μετρηθεί ο αιματοκρίτης λίγες μέρες πριν και αμέσως μετά τον αγώνα.

Μέτρα

Το γενετικό ντόπινγκ και η θωράκιση απέναντι στη διαφαινόμενη μάστιγα αναμένεται να αποτελέσουν τον μελλοντικό πονοκέφαλο των παγκόσμιων οργανισμών που ασχολούνται με τον α­θλητισμό.

Μάστιγα όμως αποτελούν και οι  υπάρχουσες απαγορευμένες ουσίες που κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα και χρησιμοποιούνται από τους αθλητές. Η νέα νομοθεσία 3057/2002- που θέσπισε η χώρα μας εν όψει και των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 είναι ιδιαίτερα αυστηρή όχι μόνο για τους αθλητές χρήστες των απαγορευμένων ουσιών, αλλά και για τους συναθλητές και τους προπονητές, κα­θώς και για αυτούς που διακινούν τις ουσίες.

Στο νέο νομικό πλαίσιο ανα­φέρθηκε ο σύμβουλος Οργανωτικής Επιτροπής του «Αθήνα 2004», Στέλιος Αγγελούδης, που επισήμανε ότι στόχος του νέου νομικού πλαισίου είναι να τιμωρείται όλο το σύστημα.

«Δεν θα συλλαμβάνεται μόνον ο αθλητής, αλλά και αυτός που του έδωσε την ουσία. Ακόμα θα ελέγχεται όλο το περιβάλλον, προπονητές και συναθλητές, και αν αποδειχθεί ότι γνώριζαν θα τιμωρούνται και αυτοί», τόνισε ο κ. Αγγελούδης.

Ο Καναδός Μπεν Τζόνσον πιάστηκε «ντοπέ» στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ το 1988. Το ντοπάρισμα του μέλλοντος θα είναι γενετικό μέσω της κλωνοποίησης του ίδιου του γονιδίου του αθλητή εξήγησε ο καθηγητής Γενετικής Αθ. Τσαυτάρης (μικρή φωτό αριστερά) σε ημερίδα για το ντόπινγκ στη Θεσσαλονίκη, ενώ ο σύμβουλος της «Αθήνας 2004» ξεκαθάρισε πως στους Ολυμπιακούς Αγώνες οι ποινές θα επεκταθούν και στο περιβάλλον του επίορκου αθλητή.