Τα Αναβολικά Στεροειδή

Τα Αναβολικά Στεροειδή (ΑΣ) είναι συνθετικά παράγωγα της φυσικής ανδρικής ορμόνης τεστοστερόνης τα οποία σήμερα παρασκευάζονται εργαστηριακά απο μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες κυρίως για ιατρική χρήση.

Η τεστοστερόνη είναι η κύρια ανδρική στεροειδής ορμόνη και παράγεται στους όρχεις. Σε πολύ μικρότερες ποσότητες παράγεται στα επινεφρύδια. Στις γυναίκες η κύρια πηγή τεστοστερόνης είναι επίσης τα επινεφρίδια. Η ημερήσια παραγωγής τεστοστερόνης σε μια γυναίκα είναι πολύ χαμηλότερη συγκρινόμενη με ένα άνδρα.

Η συγκέντρωση τεστοστερόνης στο αίμα ελέγχεται από τον υποθάλαμο, τα επινεφρύδια και τους όρχεις. Η φυσιολογική παραγωγή τεστοστερόνης σ' ένα ενήλικο άνδρα κυμαίνεται από 5-10 mg ημερησίως, με ορισμένες φυσιολογικές μεταβολές. Η χρήση ορισμένων συμπληρωμάτων διατροφής οπως L-Carnitine, κ.α μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα τεστστερόνης στο αίμα (περίπτωση Σαμπάνη Ολυμπιακοί 2004) ακόμα και η μεγάλη μυϊκή καταπόνηση από μιά προπόνηση ψηλού επιπέδου, καθώς και η λήψη πρωτεϊνης και υδατανθράκων μετά την προπόνηση. 

Βασικά η τεστοστερόνη έχει μια διεγερτική επίδραση πάνω στους σκελετικούς μυς και στην σύνθεση-αναβολισμό της πρωτεϊνης, σε μερικά εσωτερικά όργανα, στη συγκέντρωση αιμοσφαιρίνης και στον αριθμό και τη μάζα των ερυθρών αιμοσφαιρίων.

Επίσης επηρεάζει τα δευτερογενή χαρακτηριστικά στον άνδρα όπως την μυϊκότητα, την τριχοφυία τον τόνο της φωνής τη μείωση του σωματικού λίπους. Αυξάνει την εναπόθεση ασβεστίου στα οστά των ηλεκτρολυτών καθώς και νατρίου.

Τα Α Σ είναι πάνω απ' όλα φάρμακα τα οποία χρησιμοποιούνται ευρέως στην Ιατρική για τη θεραπεία πολλών παθήσεων (υπογοναδισμός,στην μετεγχειρηματική υποστήριξη ασθενούς- καταβολισμός,στο σύνδομο Raynaud's, χημοθεραπεία, ρευματοειδή αρθρίτιδα, οστεοπόρωση κλπ) . Είναι νόμιμα φάρμακα και μπορεί να τα βρει κάποιος τόσο στα κρατικά όσο και ιδιωτικά φαρμακεία και νοσοκομεία.

Η χρήση των Α Σ επιρεάζει χιλιάδες αθλητές σήμερα τόσο στο στίβο, κυρίως ρίψεις, άλματα, ταχύτητες όσο και την άρση βαρών, το bodybuilding καθώς και  αγωνίσματα όπως ποδηλασία, κωπηλασία, ομαδικά παιχνίδια οπως καλαθόσφαιρα, ακόμα και τις μεγάλες αποστάσεις (ερυθροποιητίνες, πανγκαμικο οξύ-Β15 κλπ).

Η απαγόρευση των Α Σ από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) έχει σαν κύριο σκοπό την προστασία των αθλητών από την κατάχρηση και τη διαφύλαξη του ευ αγωνίζεσθε. Αναβολικά χρησιμοποιούν αθλητές όλων των αγωνισμάτων ατομικών και ομαδικών από το 1940.

Η μεγαλύτερη χρήση Α Σ έγινε από το χιτλερικό στρατό τόσο προς τους Γερμανούς στρατιώτες για να πετύχουν μέγιστη επιθετικότητα και αντοχή, όσο και στους αιχμαλώτους πολέμου για την αύξηση της απόδοσης και αντοχής των στις απάνθρωπες εργασίες που τους υποχρέωναν να εκτελούν.

Τα Α Σ χωρίζονται σε τρεις κυρίως κατηγορίες, σε χάπια, καψούλες και σε ενέσεις με βάση το νερό καί το λάδι (κυρίως σισαμέλαιο). Η χρήση ΑΣ απο αθλητές εφαρμόζεται είτε μόνο με χάπια η καψούλες η ενέσεις η συνδιασμός χαπιών/ καψούλων και ενέσεων (stacking). Οι ενέσεις με βάση το νερό προτιμούνται απο τις ενέσεις με βάση το λάδι διότι εχουν λιγότερο χρόνο παραμονής στο σώμα. Απο τα χάπια/ καψούλες και ενέσεις άλλα είναι τοξικά αλλα λιγότερο και αλλα ελάχιστα η καθόλου. Ο χρόνος παραμονής των ΑΣ στο σώμα διαφέρει και πάνω σ'αυτό στηρίζονται για την αποφυγή των τεστς αλλά και στην δύναμη-ποιότητα του κάθε αναβολικού. Λιγότερο χρόνο παραμονής έχουν τα χάπια και οι καψούλες

Η μεγάλη χρήση Α Σ σήμερα από τους αθλητές υποχρέωσε τη ΔΟΕ να εφαρμόσει αυστηρότατους ελέγχους αντιτόπιγκ. Οι σύγχρονες μέθοδοι ανίχνευσης των αναβολικών επηρεάζουν σήμερα όλα ή σχεδόν όλα τα ΑΣ που μπορεί να χρησιμοποιήσει ένας αθλητής ακόμα και τo πιό συγχρονο THG (tetrahydrogenetric) ένα σύνθετο αναβολικό "θαύμα" που παρουσίασε τα τελευταία χρόνια γνωστή αμερικάνικη εταιρεία φαρμάκων.

Το THG είναι το αναβολικό που πιθανότατα επιρέασε και τους Ολυμπιονίκες Κεντέρη καί Θάνου. Τόσο οι προπονητές όσο και οι αθλητές πίστευαν η τουλάχιστον τούς άφηναν να πιστεύουν από την παρασκευάστρια εταιρεία οτι το THG δεν ανιχνεύεται. Καί όμως η ΔΟΕ βρήκε το τεστ που ανιχνεύει ακόμα και το αναβολικό "θαύμα" μέχρι και τρείς μήνες πρίν, έτσι πολλοί αθλητές την πάτηταν η υποχρεώθηκαν να αποσυρθούν για να μη περάσουν απο τη διαδικασία του αντιτόπινγκ.

Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι μπορεί να βλάψουν πράγματι τα ΑΣ τους αθλητές? Η απάντηση δεν μπορεί να είναι απόλυτη. Η κατάχρηση και αλόγιστη χρήση όπως σε κάθε φάρμακο ίσως προκαλέσει κάποιες ανεπιθύμητες επιπλοκές. Πιθανές ανεπιθύμιτες επιδράσεις μπορεί να είναι γυναικομαστία στους άνδρες, τοξικότητα στο σηκώτι, ακμή, τριχοφυϊα, η προδιάθεση για καρκίνο τού προστάτη κλπ.

Ολοι οι αθλητές ψηλού επιπέδου πέραν πάσης αμφιβολίας χρησιμοποιούν ΑΣ, συνήθως όμως με την καθοδήγηση και την επίβλεψη του εξειδικευμένου γιατρού τόσο για να αποφύγουν τα τεστ όσο και να προστατεύσουν την υγεία των αθλητών.

Τα ΑΣ ναι πράγματι αυξάνουν την απόδοση και την επίδοση στους αθλητές που τα χρησιμοποιούν σε σημείο που μπορεί να πετύχουν το ακατόρθωτο. Τα ΑΣ κυρίως επηρεάζουν το μυικό σύστημα μέσω της μεγάλης και ταχείας σύνθεσης-αναβολισμού της πρωτεϊνης ( bodybuilding, αρση βαρών) και κατ' επέκταση τους τένοντες και συνδέσμους.

Οι κινέζοι αθλητές για χρόνια στη δεκαετία 1985-95 έκαναν θαύματα στον αθλητισμό και όλοι μιλούσαν για ρίζες ginseng, κινέζικα βότανα και άλλα. Στην πραγματικότητα όμως ανακαλύφθηκε ότι χρησιμοποιούσαν αυξητική ορμόνη HGH η οποία δεν ανιχνευόταν από τα τεστ (σήμερα ανιχνεύεται).

Τα μεγάλα πανεπιστήμια και κολλέγια στην Ευρώπη, κυρίως όμως στην Αμερική, λόγω του μεγάλου ανταγωνισμού μεταξύ των π.χ Βοστώνης,Κκέιμπριτς κλπ με τις παραδοσιακές ομάδες ράγκυ,κωπηλασίας κλπ "σπρώχνουν" τους σπουδαστές αθλητές να καταφύγουν στα ΑΣ αφού η νίκη είναι ο σκοπός και το κέρδος μεγάλο (υποτροφίες κλπ).

Με όλα τα αυστηρά μέτρα που εφαρμόζει σήμερα η ΔΟΕ και άλλοι μεγάλοι οργανισμοί θα σταματήσει ή θα μειωθεί η χρήση των ΑΣ? Η απάντηση είναι οχι. Ντοπάρισμα δεν γίνεται μόνο με αναβολικά στεροειδή που έχουν σαν βάση την τεστοστερόνη αλλά και με πολλά άλλα αυξητική ορμόνη HGH, γοναδοτροπίνες HCG, με "τεχνιτη" σκόπιμη εγγυμοσύνη μέχρι και τρείς μήνες όπου η παραγωγή γοναδοτροπίνης βρίσκεται στα ύψη, με μετάγγιση αίματος τού ιδίου αθλητή που εχει φυλαχτεί, πρίν από αγώνες κυρίως μεγάλων αποστάσεων κλπ.

Η χρήση ΑΝ στεροειδών κατά πλειοψηφία προέρχεται απο ενέσιμα ΑΣ τεστοστερόνης. Οι περισσότεροι αθλητές και γιατροί προτιμούν τα ενδομυϊκα ενέσιμα ΑΣ τα ποία περνούν μεσω των μυών μπαίνουν στην κυκλοφορία του αίματος προτού καταλήξουν εξασθενημένα στο σηκώτι, γι'αυτό και θεωρούνατι πιο ασφαλή απο τα χαπια και τις καψούλες. Τα ΑΣ απο μόνα τους χωρίς εξειδικευμένο διατροφολόγιο πλούσιο σε πρωτεϊνη και πολυ σκληρή προπόνηση δεν θα δώσουν στον αθλητή τα επιθυμητά πολύ ψηλά αποτελέσματα.   

Οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες που βρίσκονται πίσω απο κάθε μεγάλο αθλητή η ομάδα, τα τεράστια ποσά που αποφέρουν στις παρασκευάστριες εταιρίες αλλά καί οι προπονητές, ομοσπονδίες ακόμα και οι ίδιοι οι αθλητές ποτέ δεν θα επιτρέψουν αυτό το ξεκαθάρισμα.

Οσο λοιπόν υπάρχουν Ολυμπιακοί Αγώνες, χρυσά μετάλλια και ρεκόρ θα υπάχουν ΑΣ.Τα τεράστια οικονομικά οφέλη και την δόξα ουδής εμίσησε. Σαν επίλογο, θα συστήναμε σε όσους δεν εχουν σοβαρό λόγο, ιατρικό η άλλο να αποφύγουν την χρήση αναβολικών με κάθε τρόπο. Αν ομως αυτό είναι επιθυμητό για δικό τους λόγο να απευθυνθούν μόνο στον ειδικό για τα ΑΣ γιατρό ο οποίος θα τους παρακολουθεί και θα τους προσφέρει κάθε επιστημονική υποστήριξη. Μακρυά λοιπόν απο τα αναβολικά στεροειδή. Μείνετε "καθαροί".

Ανδρέας Παπαδόπουλος

Γυμναστλης/ Φυσιοθεραπευτής/ Διατροφολόγος

Ph.D Sports Medicine and Fitness