Μια φορά κι έναν καιρό…

Αν γυρίσουμε το χρόνο πίσω όλοι έχουμε να προσθέσουμε πολλές ιστορίες έπειτα από τη νοσταλγική φράση : «Μια φορά κι έναν καιρό… ». Μικροί ως ακροατές και αργότερα ως αφηγητές όμορφων ιστοριών. Έχουμε ταυτιστεί με ήρωες, έχουμε φοβηθεί με φανταστικά πλάσματα αλλά κυρίως έχουμε πλάσει έναν μαγικό κόσμο ονείρων, ελπίδας και αισιοδοξίας.

Ένα παραμύθι αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτισμού κάθε λαού. Είναι ο πιο απλός και ευχάριστος τρόπος να μας διδάξει, να μας ταξιδέψει σε μέρη μαγικά και να βγάλει στην επιφάνεια όλη μας την παιδικότητα!

Μια ιστορία για να είναι ενδιαφέρουσα πρέπει να διασκεδάζει και να ξυπνά την περιέργεια, έλεγε ο Bruno Bettelheim. Αυτή είναι και η βασική μας επιδίωξη. Πολλές φορές παρατηρούμε ότι οι μαθητές μας είναι νωθροί και βαριεστημένοι. Ξεκινώντας ένα όμορφο παραμύθι θα δούμε ότι όλα τα βλέμματα θα είναι στραμμένα πάνω μας. Ένα παραμύθι ασκεί μεγάλη επίδραση στη ψυχή ενός παιδιού για πολλούς και διαφορετικούς  λόγους.

Αρχικά, αποτελεί ένα τρόπο να ταξιδέψει το παιδί σε άγνωστους και απρόσιτους κόσμους και να δει το καλό και το κακό να προσπαθούν να επικρατήσουν. Σε όλη αυτή τη διαδικασία ο μαθητής ταυτίζεται αυτόματα με το καλό και μπορεί να ξεχωρίσει και να εξηγήσει γιατί κάποιος χαρακτήρας είναι κακός.

Εμπλέκεται σαν ένας παρατηρητής σε περίεργες ιστορίες που του μαθαίνουν  πως στη ζωή συνυπάρχουν το καλό και το κακό.

Στα περισσότερα παραμύθια … ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα! Στο τέλος κάθε παραμυθιού το παιδί δικαιώνεται γιατί ασυνείδητα έχει ταυτιστεί με το καλό, ίσως ακόμη έχει βιώσει τις αδικίες και τις δυσκολίες των ηρώων αλλά στο τέλος όλα πήγαν καλά. Η ελπίδα που αποτελεί το βασικό σύμμαχο στη ζωή ενός ανθρώπου είναι πάντα ζωντανή. Όπως λέει ο Άγγλος συγγραφέας G.K. Chesterton: «Τα παραμύθια είναι κάτι παραπάνω από αληθινά, όχι επειδή μας λένε ότι υπάρχουν δράκοι αλλά για να μας πούνε ότι μπορούν να ηττηθούν οι δράκοι».

Ιδέες για δημιουργική ανάγνωση των παραμυθιών

  • Διαβάζουμε το παραμύθι χρωματίζοντας την φωνή μας ανάλογα με τα γεγονότα της ιστορίας.
  • Αφήνουμε το σώμα μας να συμμετέχει σαν εκφραστικό μέσο στην αφήγηση π.χ. με κινήσεις των χεριών δείχνουμε τι έκανε ο πρωταγωνιστής
  • Εμπλουτίζουμε τη διήγηση του παραμυθιού με τις εκφράσεις του προσώπου μας
  • Στο τέλος του παραμυθιού μπορούμε να ζητήσουμε από το παιδί να ζωγραφίσει αυτά που διαβάσαμε με όποιο τρόπο μπορεί
  • Προτείνουμε στο παιδί να δώσει ένα εναλλακτικό τέλος
  • Ενθαρρύνουμε το παιδί να «παίξει» το παραμύθι. Η δραματοποίηση του παραμυθιού και η ταύτιση με τον ήρωα αναπτύσσει εξαιρετικά την ενσυναίσθηση των παιδιών.