ΤΙΤΛΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Η ελιά και το ελαιόλαδο

 

ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ: Σοφία Βορεοπούλου

 

ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ:

Ευέλικτη Ζώνη, Μελέτη Περιβάλλοντος, Γλώσσα, Ιστορία, Θρησκευτικά, Αισθητική Αγωγή. TΠΕ

 

ΤΑΞΕΙΣ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ: Το σενάριο απευθύνεται σε μαθητές της Γ΄ τάξης.

 

ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ:

Το σενάριο αυτό είναι συμβατό με το αναλυτικό πρόγραμμα όπως προβλέπει το ΔΕΠΠΣ, για τη Μελέτη Περιβάλλοντος και τη Γλώσσα αλλά και για τα Μαθηματικά (μέτρηση του χρόνου),για την Ιστορία, για τα Θρησκευτικά της Γ΄τάξης. Μπορεί επίσης να εφαρμοστεί στα πλαίσια της Ευέλικτης Ζώνης.

Είναι συμβατό με τις πτυχές που αναφέρονται στην απόκτηση νέων εννοιών της διδασκόμενης ύλης και νέων γνώσεων σχετικά με την ελιά, την επεξεργασία της

την Παράδοση που αναφέρεται σ’αυτήν.

Τα λογισμικά που χρησιμοποιούνται (Word, Internet, Youtube,Inspiration, Power Point, Excel, Hot Potatoes, Revelation Natural Art, Google Earth) παρέχουν την ευκαιρία στους μαθητές να γνωρίσουν απλές και βασικές λειτουργίες του υπολογιστή, να διαχειριστούν πληροφορίες και να ανακαλύψουν ένα διαφορετικό εργαλείο δημιουργίας και έκφρασης.

Κατά τη διεξαγωγή του σεναρίου με τη βοήθεια των ΤΠΕ προάγεται η συνεργατικότητα , η δημιουργική έκφραση, οι διαλογικές μορφές επικοινωνίας και αισθητική καλλιέργεια των μαθητών.

 

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ- ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ

Οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες των δύο ατόμων μπροστά από κάθε υπολογιστή  στο σχολικό εργαστήρι εφοδιασμένο με τα λογισμικά:Hot Potatoes, Revelation Natural Art, WORD,EXCEL,Internet, Google Earth, λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης (Inspiration).Στο σχολικό εργαστήριο  είναι αναγκαίος ένας βιντεοπροβολέας.

 

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ

Οι μαθητές είναι εξοικειωμένοι με τη χρήση του πληκτρολογίου και του ποντικιού. Μπορούν και χρησιμοποιούν τον επεξεργαστή κειμένου, να γράφουν δηλ. λέξεις προτάσεις κλπ. Ο ρόλος της εκπαιδευτικού μέσα στο σχολικό εργαστήριοείναι επικουρικός και υπάρχει συνεργασία με τον εκπαιδευτικό των ΤΠΕ για την καλή προετοιμασία των μαθητών.

 

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Οι μαθητές πρέπει:

• Να έρθουν σε επαφή με τον υπολογιστή, να τον επεξεργαστούν ώστε ν΄αντλήσουν πληροφορίες και γνώσεις για το θέμα τους, εργαζόμενοι σε ομάδες και προάγοντας τη συνεργασία και το σεβασμό στη διαφορετική άποψη.
• Να αποκτήσουν γνώση σχετικά με την καλλιέργεια, τις μεθόδους συγκομιδής, επεξεργασίας και παραγωγής προϊόντων της ελιάς και την οικονομική σημασία της για τον τόπο μας.
• Να κατανοήσουν τη διατροφική αξία του καρπού και του ελαιόλαδου.
• Να γίνουν φορείς πολιτισμικής κληρονομιάς, ανακαλύπτοντας πολιτιστικά, θρησκευτικά και ιστορικά στοιχεία του τόπου μας σχετικά με την ελιά.
• Να εντοπίσουν στο γεωγραφικό χάρτη της Ελλάδας, και κατ΄επέκταση της Ευρώπης, τις ελαιοπαραγωγικές περιοχές.(Μέσω του Google Earth)
• Να καλλιεργήσουν την αισθητική τους αντίληψη μέσα από την περιήγησή τους στο διαδίκτυο και τη δημιουργική έκφραση, τον οπτικό αλφαβητισμό.
• Να παράγουν προφορικό και γραπτό λόγο σχετικό με το θέμα τους.

 

ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ

Η εκτιμώμενη διάρκεια είναι δύο μήνες για το Γενάρη και Φλεβάρη και αφορά δεκάξι ώρες: Τέσσερις ώρες για τη Μελέτη Περιβάλλοντος (στις 18/19-1-2012) και την Ευέλικτη Ζώνη, όπου συμπληρώνουν οι ομάδες το Φύλλο εργασίας 3, μια σελίδα του WORD,αφού «ανοίξουν» ένα βίντεο σχετικά με το θέμα και περιηγηθούν στο Google Earth για να γνωρίσουν τις ελαιοπαραγωγικές περιοχές.Eπίσης εκτελούν μια αντιστοίχιση από το Hot Potatoes. Τρεις διδακτικές ώρες για τη Γλώσσα ( 16/17-1-2012) όπου οι μαθητές συμπληρώνουν τα Φύλλα εργασίας 1,2 και περιηγούνται στις ανάλογες ιστοσελίδες σύμφωνα με τις οδηγίες. Κατασκευάζουν επίσης ένα Ispiration   για τον εμπλουτισμό του λεξιλογίου. Με το Revelation Natural Art εκφράζονται δημιουργικά . Δύο επιπλέον διδακτικές ώρες για την Αισθητική Αγωγή όπου έρχονται σ΄επαφή με την τέχνη μέσω του Power Point και παράγουν προφορικό και γραπτό λόγο, εφόσον τους δίνεται η δυνατότητα να γράψουν τίτλο σε κάθε διαφάνεια (23-1-2012).Τρεις ώρες για την Ιστορία- Μυθολογία, όπου οι μαθητές μετά από περιήγηση στο  Internet και παραγωγή προφορικού λόγου σχετικά με το θέμα κατασκευάζουν με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού ένα σταυρόλεξο από το HotPotatoes

και το λύνουν (26-1-2012).1 ώρα για τα Θρησκευτικά  όπου οι μαθητές συμπληρώνουν το Φύλλο εργασίας 5, μια σελίδα του  WORD με σύνδεσμο μια ιστοσελίδα σχετική με το θέμα (17-2-2012).Δύο ώρες για τα Μαθηματικά  όπου οι μαθητές έρχονται σε επαφή με την έννοια του βάρους, ζυγίζουν, γράφουν στον κειμενογράφο (Φύλλο εργασίας 4) και καταγράφουν τις μετρήσεις τους στο EXCEL (28-2-2012).

 

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Με τη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών αναβαθμίζεται ο ρόλος του μαθητή και του δασκάλου και εφαρμόζονται σύγχρονες διδακτικές αρχές οι οποίες είναι δύσκολο να εφαρμοστούν στο περιβάλλον της παραδοσιακής τάξης.(Ράπτης, Α. Ράπτη 2007)

Η προστιθέμενη αξία των ΤΠΕ στο εκπαιδευτικό σενάριο είναι ότι παρέχουν στους μαθητές τη δυνατότητα να διευρύνουν τις γνώσεις τους και να τις οικοδομήσουν μέσα σε ένα πολυμεσικό περιβάλλον.

Η διδακτική προσέγγιση στηρίζεται στις θεωρίες εποικοδομισμού (contructivism) και στις κοινωνικοπολιτιστικές θεωρήσεις του Vygotsky, όπου δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη μαθησιακή διαδικασία, στα γνωστικά εργαλεία που διαμεσολαβούν (Jonnasen 2000), στην αλληλεπίδραση μεταξύ των εμπλεκομένων μερών, και στο κοινωνικοπολιτισμικό περιβάλλον που πραγματοποιείται.(Vygotsky, 1978).

Η κάθε δραστηριότητα αποτελεί το διαμεσολαβητικό εργαλείο για τη μάθηση. Μαθητές, εκπαιδευτικός, διδακτικά εργαλεία περιβάλλον τάξης και σχολικού εργαστηρίου αλληλεπιδρούν και αποτελούν παράγοντες της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

Το συγκεκριμένο σενάριο στηρίζεται σε αρχές και πρότυπα της Γνωστικής Ψυχολογίας αξιοποιώντας τις δυνατότητες που παρέχουν οι ΤΠΕ για τη δημιουργία κατάλληλου μαθησιακού περιβάλλοντος. Ακολουθείται ένα μοντέλο διερεύνησης –ανακάλυψης με έμφαση στην «κριτική και στοχαστική σκέψη, στη συμμετοχή και συνεργατική μάθηση, στη δημιουργική έκφραση» (Ράπτης, Α.Ράπτη, 2007).

Οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες των δύο στην αίθουσα των υπολογιστών ή των τεσσάρων μέσα στη σχολική τάξη, ενώ ο ρόλος της εκπαιδευτικού είναι κυρίως συμβουλευτικός , συντονιστικός και λιγότερος καθοδηγητικός.

 

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕ ΤΠΕ

Οι ΤΠΕ δίνουν τη δυνατότητα στους μαθητές μιας άλλης διαφορετικής προσέγγισης-ανακάλυψης της γνώσης.

Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν τα παρακάτω λογισμικά:

 

Word: Με το λογισμικό αυτό εισάγουμε τους μαθητές σε ένα διαφορετικό τρόπο αναδυόμενου γραμματισμού (τεχνολογικός εγγραμματισμός) αντικαθιστώντας το μολύβι και το χαρτί με το πληκτρολόγιο και την οθόνη. Έτσι γράφουν τίτλους, λέξεις, προτάσεις για ολοκληρωμένες περιγραφές.

 

Excel: Οι μαθητές έρχονται σε επαφή με τα υπολογιστικά φύλλα και αντιλαμβάνονται τη χρησιμότητά τους στη διάταξη και στοιχειοθέτηση  μετρήσεων κλπ.

 

Hot Potatoes: Δημιουργείται από τους μαθητές με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού ένα σταυρόλεξο για τη Μυθολογία και μια αντιστοίχιση από την εκπαιδευτικό σχετική με το θέμα. Με το λογισμικό αυτό οι μαθητές συνεργάστηκαν, ανακάλυψαν και αισθάνθηκαν την ικανοποίηση  της δημιουργίας, της επίλυσης με τη χρήση νέων ψηφιακών εργαλείων.(τεχνολογικός εγγραμματισμός)

 

PowerPoint: Η εκπαιδευτικός δημιούργησε μια παρουσίαση στο Power Point με σκοπό οι μαθητές να συμπληρώσουν τις διαφάνειες με τίτλους, αφού τις επεξεργαστούν. Η δραστηριότητα αυτή εντυπωσιάζει τους μαθητές καθώς έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν διάφορες μορφές τέχνης και τον ελληνικό πολιτισμό.

 

Inspiration: Με το πρόγραμμα αυτό οι μαθητές αντικαθιστούν το χαρτί, το μολύβι και τον πίνακα με την οθόνη του Η\Υ και το ποντίκι και μπορούν με ευκολία και με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού να οργανώσουν ιστογράμματα. Εδώ υπάρχει ευελιξία με προσθαφαίρεση αντικειμένων, χρωμάτων και δυνατότητα εκτύπωσης. Στο σενάριο οι μαθητές συμπληρώνουν ένα εννοιολογικό χάρτη με λέξεις που αφορούν την ελιά.(παραγωγή γραπτού λόγου, εμπλουτισμός λεξιλογίου)

 

Google Earth: Με το λογισμικό αυτό δίνεται η δυνατότητα στους μαθητές να περιηγηθούν σε περιοχές της Ελλάδας και της Ευρώπης, να αισθανθούν τη χαρά που τους προσφέρει η εικονική πραγματικότητα, τη χαρά της ανακάλυψης.

 

Internet: Η αναζήτηση εικόνων, βίντεο, πληροφοριών από το διαδίκτυο σχετικά με το θέμα παρουσιάζει πλεονεκτήματα ως προς τον τρόπο αναζήτησης, ως προς το πλήθος και το είδος. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα επεξεργασίας όπως η προβολή, η σμίκρυνση, η μεγέθυνση, η αποθήκευση, η εκτύπωση. Στο σενάριο η εκπαιδευτικός συνέβαλε αρκετά στην εξεύρεση εικόνων και βίντεο σχετικές με το θέμα.

 

Revelation Natural Art: Αυτό το λογισμικό δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να δημιουργήσουν εικόνες, να τις τροποποιήσουν, να αλλάξουν χρώματα, διαστάσεις, να τις εμπλουτίσουν. Έτσι μέσα από τις ομάδες τους συνεργάζονται και δημιουργούν τα δικά τους έργα.

 

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

 

1^η δραστηριότητα: Οι μαθητές και η εκπαιδευτικός βρίσκονται στο σχολικό εργαστήριο. Η εκπαιδευτικός, αφού έχει εξηγήσει τη χρήση του Inspiration στους μαθητές, ζητά από αυτά να φτιάξουν έναν εννοιολογικό χάρτη(λογισμικό Inspiration)

με κέντρο την ελιά. Έτσι οι μαθητές γνωρίζουν ένα διαφορετικό τρόπο προσέγγισης και εμπλουτισμού του λεξιλογίου τους και οργάνωσης της σκέψης τους. Στη συνέχεια η κάθε ομάδα τον παρουσιάζει στην ολομέλεια και ακολουθεί προφορικός λόγος σχετικά με τις έννοιες. Η δραστηριότητα εντάσσεται στο μάθημα της γλώσσας  (2 διδακτικές ώρες).

 

2^η δραστηριότητα: Στο σχολικό εργαστήριο οι μαθητές ανοίγουν τον επεξεργαστή κειμένου (Word) και συμπληρώνουν το 1^ο φύλλο εργασίας που αφορά τη Γλώσσα το οποίο έχει ετοιμάσει η εκπαιδευτικός. Πάνω σε αυτό υπάρχει και μια διεύθυνση-σύνδεσμος, βίντεο από το Youtube που καλούνται οι μαθητές να ανοίξουν και να παρατηρήσουν. Σε αυτό οι μαθητές περιγράφουν τη διαδικασία της συγκομιδής του καρπού.(3 διδακτικές ώρες). Την επόμενη μέρα εκτελούν τις δραστηριότητες στο Φύλλο εργασίας 3 (κείμενο του Word) όπου αφορά τη Μελέτη Περιβάλλοντος-Ευέλικτη Ζώνη και έχει διευθύνσεις σχετικές με το θέμα .Καταγράφουν τις παρατηρήσεις τους. Κατόπιν εκτελούν την αντιστοίχιση από το Hot Potatoes. (3 ώρες).

 

3^η δραστηριότητα: Στο σχολικό εργαστήριο οι μαθητές ανοίγουν την παρουσίαση (PowerPoint) που η εκπαιδευτικός έχει προετοιμάσει στα πλαίσια της Αισθητικής Αγωγής με θέμα την ελιά στην τέχνη. Οι ομάδες των μαθητών καλούνται να συμπληρώσουν τίτλους σε κάθε διαφάνεια αφού παρατηρήσουν, συζητήσουν και κατόπιν παρουσιάζουν την εργασία τους στην ολομέλεια.(2 διδακτικές ώρες)

 

4^η δραστηριότητα: Οι  μαθητές στο σχολικό εργαστήριο ανοίγουν τον επεξεργαστή κειμένου και συμπληρώνουν το Φύλλο εργασίας 2 που αφορά γλωσσολογικές ασκήσεις και θέματα από την Ιστορία και τη Μυθολογία. Σε αυτό υπάρχει σύνδεσμος

με το πρόγραμμα Revelation Natural Art με το οποίο οι μαθητές όταν το ανοίξουν μπορούν να δημιουργούν εικόνες και να εκφράζονται εικαστικά. Στα πλαίσια του μαθήματος Μυθολογίας συμπληρώνουν ένα σταυρόλεξο από το Hot Potatoes όπου η εκπαιδευτικός έχει προετοιμάσει.(3 διδακτικές ώρες)

 

5^η δραστηριότητα: Οι μαθητές στο σχολικό εργαστήριο ανοίγουν τον επεξεργαστή κειμένου και συμπληρώνουν το Φύλλο εργασίας 3 ύστερα από σχετικές μετρήσεις του βάρους. Έρχονται σε επαφή και με το πρόγραμμα του EXCEL και καταγράφουν τις μετρήσεις τους. Ακολουθεί συζήτηση στην τάξη.(2 διδακτικές ώρες).

 

6^η δραστηριότητα: Μετά από σχετική συζήτηση οι μαθητές στο σχολικό εργαστήριο

εκτελούν το  Φύλλο εργασίας 4 που αφορά τα Θρησκευτικά και την Παράδοση στον επεξεργαστή κειμένου που έχει προετοιμάσει η δασκάλα. Ακολουθεί εμφάνιση των αποτελεσμάτων στην ολομέλεια.(1 διδακτική ώρα)

 

ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ-ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

 

Μέσα από την όλη διαδικασία συμπεραίνουμε ότι οι μαθητές διασκέδασαν, εμπλούτισαν τις γνώσεις τους προσεγγίζοντας  τις με ένα διαφορετικό τρόπο μέσα από τους ΤΠΕ και με αμείωτο το ενδιαφέρον τους για όλες τις δραστηριότητες που

εκτελούσαν. Ένιωσαν ικανοποίηση για το ομαδικό αποτέλεσμα, τη συνεργασία τους στις ομάδες και την υπευθυνότητα που επέδειξαν.

 

ΦΥΛΛΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ

Τα φύλλα δραστηριοτήτων που συνοδεύουν το σενάριο είναι 5 φύλλα εργασίας για τη Γλώσσα, τη Μελέτη Περιβάλλοντος, τα Μαθηματικά, τα Θρησκευτικά, ένα σταυρόλεξο για την Ιστορία, μια αντιστοίχιση για τη Μελέτη Περιβάλλοντος, έναν εννοιολογικό χάρτη για τη Γλώσσα, ένα σταυρόλεξο για τη Μυθολογία και μια παρουσίαση στο PowerPoint για την Αισθητική Αγωγή.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης Τεύχος 2:Κλάδος ΠΕ70

 

Internet: Google, Youtube για τα βίντεο και τις σχετικές εικόνες που χρησιμοποιήθηκαν.

Σχετικές διευθύνσεις στο Youtube:

 http://www.youtube.com/watch?v=fcyEWRVk5QA

 

http://www.youtube.com/watch?v=-GAXg8d9i_s&feature=related

 

http://www.youtube.com/watch?v=VlE-ZqBSjnY&feature=related

 

http://www.youtube.com/watch?v=-pyZDpTVEj0&feature=related

 

http://www.youtube.com/watch?v=no0QCni2Buo&feature=related