ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΜΟΥΣΙΚΗ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Β΄ ΕΝΟΤΗΤΑ:
Το ταξίδι της μουσικής στον 20ο αι.
Εικόνα και ήχος
Αρχική σελίδα Ηλεκτρονική τάξη Τάξεις Υλικό Ενότητες Μαθήματα
Μάθημα 2ο
Μουσική και κινηματογράφος
Για αυτό το μάθημα υπάρχουν 4 εργασίες:
1η Εργασία
Μονάδες = 1
2η Εργασία
Μονάδες = 1
3η Εργασία
Μονάδες = 1
4η Εργασία
Μονάδες = 5
Μουσική και κινηματογράφος
ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΟ ΑΠΟ ΤΟ MUSICAL
WEST SIDE STORY
Η αφίσα της ταινίας:
Η δολοφονία του Δούκα ντε Γκουίς
του 1908.
Τα κύρια συστατικά του κινηματογράφου, ο οποίος αποτελεί ένα οπτικοακουστικό θέαμα, είναι:
ο λόγος,
η εικόνα,
ο ήχος/μουσική.
Αυτά τα συστατικά αλληλεπιδρούν και διαμορφώνουν το κατάλληλο
κινηματογραφικό περιβάλλον. Επομένως, η κινηματογραφική μουσική δεν
μπορεί να απομονωθεί από το περιβάλλον αυτό και να αντιμετωπιστεί σα να
προορίζεται για ακρόαση. Υπάρχουν βέβαια και μουσικά έργα που
χρησιμοποιήθηκαν ως σάουντρακ (soundtrack: μουσική επένδυση μιας
ταινίας).
Υπάρχουν όμως και σάουντρακ ειδικά συντεθειμένα για ένα κινηματογραφικό έργο, που μπορούν αυτούσια να είναι υλικό ακρόασης. Επομένως, η μουσική για τον κινηματογράφο λειτουργεί ως αναπόσπαστο στοιχείο μιας ταινίας, χωρίς όμως να αποκλείεται η πιθανότητα να λειτουργεί και αυτόνομα.
Σύντομη Ιστορία της 7ης Τέχνης Στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αι. η μουσική συνοδεύει τις κινούμενες φωτογραφικές εικόνες αποτελώντας κομμάτι της προβολής μάλλον, παρά συστατικό στοιχείο της ταινίας. Η μουσική ήταν είτε αυτοσχεδιαζόμενη είτε επιλογή από έργα κλασικής και ελαφράς μουσικής.
Ένα από τα παλαιότερα έργα που έχουν συντεθεί για τον κινηματογράφο, είναι πιθανότατα η μουσική του Καμίλ Σαιν-Σανς (C. Saint-Saens) για την ταινία Η δολοφονία του Δούκα ντε Γκουίς, 1908.
Υπάρχουν όμως και σάουντρακ ειδικά συντεθειμένα για ένα κινηματογραφικό έργο, που μπορούν αυτούσια να είναι υλικό ακρόασης. Επομένως, η μουσική για τον κινηματογράφο λειτουργεί ως αναπόσπαστο στοιχείο μιας ταινίας, χωρίς όμως να αποκλείεται η πιθανότητα να λειτουργεί και αυτόνομα.
Σύντομη Ιστορία της 7ης Τέχνης Στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αι. η μουσική συνοδεύει τις κινούμενες φωτογραφικές εικόνες αποτελώντας κομμάτι της προβολής μάλλον, παρά συστατικό στοιχείο της ταινίας. Η μουσική ήταν είτε αυτοσχεδιαζόμενη είτε επιλογή από έργα κλασικής και ελαφράς μουσικής.
Ένα από τα παλαιότερα έργα που έχουν συντεθεί για τον κινηματογράφο, είναι πιθανότατα η μουσική του Καμίλ Σαιν-Σανς (C. Saint-Saens) για την ταινία Η δολοφονία του Δούκα ντε Γκουίς, 1908.
Η αφίσα της ταινίας μιούζικαλ: Ο Μάγος του Οζ
Τη δεκαετία του ’30, η μετάβαση από το βωβό στον ομιλούντα
κινηματογράφο δίνει νέα διάσταση στο ρόλο της μουσικής, καθώς αρκετοί
συνθέτες του 20ου αιώνα ασχολήθηκαν με τη μουσική για τον κινηματογράφο.
Στη δεκαετία του ’50 και με την απειλή της εξάπλωσης της τηλεόρασης, η μουσική τζαζ παίρνει στον κινηματογράφο και αυτή το κομμάτι που της αναλογεί, προετοιμάζοντας το έδαφος για τις επερχόμενες ποπ φόρμες των επόμενων δεκαετιών, αλλά και τις μεγάλες συμφωνικές ορχήστρες.
Το ’70 και το ’80 εισβάλλουν τα ηλεκτρονικά μέσα μουσικής παραγωγής, όπως οι συνθετητές και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές.
Σήμερα, η μουσική για τον κινηματογράφο συνδυάζει τεχνικές σύνθεσης από όλες τις εποχές, στοχεύοντας κυρίως στο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα που θα δημιουργήσει τις κατάλληλες εντυπώσεις στο θεατή.
Στη δεκαετία του ’50 και με την απειλή της εξάπλωσης της τηλεόρασης, η μουσική τζαζ παίρνει στον κινηματογράφο και αυτή το κομμάτι που της αναλογεί, προετοιμάζοντας το έδαφος για τις επερχόμενες ποπ φόρμες των επόμενων δεκαετιών, αλλά και τις μεγάλες συμφωνικές ορχήστρες.
Το ’70 και το ’80 εισβάλλουν τα ηλεκτρονικά μέσα μουσικής παραγωγής, όπως οι συνθετητές και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές.
Σήμερα, η μουσική για τον κινηματογράφο συνδυάζει τεχνικές σύνθεσης από όλες τις εποχές, στοχεύοντας κυρίως στο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα που θα δημιουργήσει τις κατάλληλες εντυπώσεις στο θεατή.
Τα συστατικά της κινηματογραφικής μουσικής
Παρατηρώντας τη μουσική που χρησιμοποιείται στον
κινηματογράφο καταλήγει κανείς στο συμπέρασμα ότι συγκεκριμένα είδη
μουσικής συνδέονται με συγκεκριμένες ψυχολογικές καταστάσεις,
συναισθήματα, χαρακτήρες ηρώων αλλά και κατηγορίες ταινιών (π.χ.
γουέστερν, θρίλερ κ.ά.). Η μουσική μπορεί να μεταφέρει μηνύματα,
σχολιάζοντας ή επεξηγώντας τη δράση, ή ακόμη και να αποκαλύψει κρυφές
πτυχές, που δεν εκφράζονται στο διάλογο.
Μιούζικαλ (Musical)
Μια ειδική κατηγορία ταινιών είναι τα μιούζικαλ.
Πρόκειται για ένα κινηματογραφικό είδος, στην πλοκή του οποίου είναι ενσωματωμένα και μουσικοχορευτικά κομμάτια.
Η πρώτη ταινία μιούζικαλ ήταν Ο τραγουδιστής της τζαζ (1927) του Αλ Τζόλσον.
Πολύ δημοφιλείς ήταν και οι ταινίες με το χορευτικό δίδυμο Φρεντ Αστέρ και Τζίντζερ Ρότζερς στα μέσα της δεκαετίας του ’30.
Γύρω στα μέσα της δεκαετίας του ’50, η ζήτηση για ταινίες μιούζικαλ άρχισε να ατονεί με αποτέλεσμα η παραγωγή τους να μειωθεί.
Τη μουσική για το μιούζικαλ
West Side Story
έγραψε ο σπουδαίος συνθέτης,
Λέοναρντ Μπέρνσταϊν.
Η ταινία Zorba the Greek
γυρίστηκε το 1964 και βασίζεται στη νουβέλα Βίος και πολιτεία
του Αλέξη Ζορμπά του Νίκου Καζαντζάκη. Την ταινία σκηνοθέτησε ο Μιχάλης Κακογιάννης,
ενώ η μουσική είναι του Μίκη Θεοδωράκη. Η ταινία κέρδισε τρία βραβεία Όσκαρ.
Ακολούθησε μια εποχή, που φτιάχνονταν ταινίες προορισμένες να προβάλλουν συγκεκριμένους καλλιτέχνες (π.χ. ’Ελβις Πρίσλεϋ ) και ταινίες με πρώτο θεματικό συστατικό τη μουσική (π.χ. Grease).
Ακολούθησε μια εποχή, που φτιάχνονταν ταινίες προορισμένες να προβάλλουν συγκεκριμένους καλλιτέχνες (π.χ. ’Ελβις Πρίσλεϋ ) και ταινίες με πρώτο θεματικό συστατικό τη μουσική (π.χ. Grease).
Σύνθεση κινηματογραφικής μουσικής
Για τη σύνθεση μουσικής για τον κινηματογράφο σήμερα χρησιμοποιούνται οι εξής μέθοδοι:
- Δανεισμός αυτούσιας μιας γνωστής μουσικής
- Σύνθεση κοινότοπης μουσικής (κλισέ)
- Ενασχόληση σύγχρονων συνθετών με την κινηματογραφική μουσική
- Χρήση νέων τεχνολογιών
- Χρήση παλιάς μουσικής με νέα νοηματοδότηση και περιεχόμενο
Η μουσική στον ελληνικό κινηματογράφο
Για τη χρήση μουσικής στον ελληνικό κινηματογράφο, την
εποχή του βωβού, δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες.
Η πρώτη ομιλούσα ελληνική ταινία γυρίστηκε στο Χόλιγουντ από τον ομογενή Τέτο Δημητριάδη
το 1930, με τον τίτλο
Η γροθιά του σακάτη.
Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας
(1931) ήταν η πρώτη ταινία που κινηματογραφήθηκε -ομιλούσα και με μουσική
στην Ελλάδα και ηχογραφήθηκε στη Γερμανία.
Τη δεκαετία του ’40 γράφεται μουσική για τον κινηματογράφο και διακρίνονται και οι πρώτοι συνθέτες (π.χ. Κώστας Γιαννίδης). Στα χρόνια που ακολουθούν, όλοι οι σημαντικοί συνθέτες της Ελλάδας (όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, ο οποίος κέρδισε για την ταινία Ποτέ την Κυριακή βραβείο Όσκαρ καλύτερης μουσικής, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Νίκος Μαμαγκάκης κ.ά.) πέρασαν από το χώρο της κινηματογραφικής μουσικής.
Τη δεκαετία του ’40 γράφεται μουσική για τον κινηματογράφο και διακρίνονται και οι πρώτοι συνθέτες (π.χ. Κώστας Γιαννίδης). Στα χρόνια που ακολουθούν, όλοι οι σημαντικοί συνθέτες της Ελλάδας (όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, ο οποίος κέρδισε για την ταινία Ποτέ την Κυριακή βραβείο Όσκαρ καλύτερης μουσικής, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Νίκος Μαμαγκάκης κ.ά.) πέρασαν από το χώρο της κινηματογραφικής μουσικής.
Σκηνή από την ταινία Ποτέ την Κυριακή.
Το τραγούδι της ταινίας,
Τα Παιδιά του Πειραιά
έγινε διάσημο παγκοσμίως.
Η αφίσα του μιούζικαλ Κορίτσια για φίλημα,
σε μουσική Μ. Πλέσσα.
Ο Μίμης Πλέσσας
Έχει γράψει μουσική
για 104 ταινίες
και 70 θεατρικές παραστάσεις!
Στην ταινία Ευδοκία, το διάσημο ζεϊμπέκικο έχει γράψει ο Μάνος Λοίζος.
Μιούζικαλ... ελληνικής παραγωγής
Καθαρά εισαγόμενο είδος το μιούζικαλ, δεν άνθησε στην Ελλάδα, ίσως
γιατί το μουσικό θέατρο και η επιθεώρηση που προϋπήρχαν, δεν του άφησαν
πολλά περιθώρια. Σε αυτό συνέβαλε τόσο το υψηλό κόστος όσο και η έλλειψη
έμψυχου υλικού. Ούτε οι θεατρικές σπουδές, ούτε οι μουσικές ή οι
σπουδές χορού στη χώρα μας εκπαίδευαν καλλιτέχνες που να μπορούν να
ανταποκριθούν στις τρισδιάστατες απαιτήσεις του είδους.
Στη μουσική των μιούζικαλ ξεχωρίζουν τα ονόματα των
Μίμη Πλέσσα και Γιώργου Κατσαρού.
--------
Νέος Ελληνικός Κινηματογράφος
Στο Νέο Ελληνικό Κινηματογράφο, οι συνθέτες πειραματίστηκαν,
όπως και οι σκηνοθέτες, γράφοντας μουσικές οι οποίες επέζησαν και χωρίς τις ταινίες που επένδυσαν μουσικά (π.χ., η
Ελένη Καραΐνδρου
- κυρίως με τη συνεργασία της με το σκηνοθέτη
Θόδωρο Αγγελόπουλο,
ο Δημήτρης Παπαδημητρίου,
ο Νίκος Κυπουργός κ.ά.).
Τα τελευταία χρόνια, ο Νέος Ελληνικός Κινηματογράφος συναγωνίζεται τις διεθνείς παραγωγές σε όλα τα επίπεδα (μουσικής, σκηνοθεσίας, ηθοποιών, σκηνικών, παραγωγής), δίνοντας την ευκαιρία στους νέους καλλιτέχνες να εκφραστούν μέσα από την 7η Τέχνη.
Τα τελευταία χρόνια, ο Νέος Ελληνικός Κινηματογράφος συναγωνίζεται τις διεθνείς παραγωγές σε όλα τα επίπεδα (μουσικής, σκηνοθεσίας, ηθοποιών, σκηνικών, παραγωγής), δίνοντας την ευκαιρία στους νέους καλλιτέχνες να εκφραστούν μέσα από την 7η Τέχνη.
Σκηνή από την ταινία Ρεμπέτικο του Κ. Φέρρη, σε μουσική Στ. Ξαρχάκου.
Ηχητικά παραδείγματα
Y. Tiersen, Βαλς της Αμελί
E. Morricone, Ο καλός, ο κακός και ο άσχημος
L. Bernstein, Μάμπο, Συμφωνικοί χοροί από το West Side Story
Μ. Χατζιδάκις, Αγάπη που ‘γινες
Μάνος Λοΐζος, Ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ
1η εργασία
Μονάδες = 1
Βρείτε για ένα Ελληνικό και ένα Ξένο musical
1) Τον τίτλο του έργου
2) Links με στιγμιότυπο ή όλη την ταινία
3) Λίγα στοιχεία για το έργο
4) Μια φωτογραφία τουλάχιστον
Με αυτά τα στοιχεία φτιάξτε
ένα εμφανίσιμο αρχείο κειμένου
και καταθέστε το
με την ονομασία
c-b2-1-1-musical
ΚΑΤΑΘΕΣΗ
2η εργασία
Μονάδες = 1
Φτιάξτε σε ένα αρχείο κειμένου
ή powerpoint
ένα αρχείο στο οποίο να παρουσιάζετε
τον αγαπημένο σας ηθοποιό.
Να περιέχει
Στοιχεία γι αυτόν, φωτογραφίες,
Links από έργα του ή στιγμιότυπα
και ότι άλλο θέλετε.
Ονομάστε το αρχείο
c-b2-2-1-ACTOR
και καταθέστε το.
ΚΑΤΑΘΕΣΗ
3η εργασία
Μονάδες = 1
Κατεβάστε το αγαπημένο σας soundtrack
και βρείτε στοιχεία και φωτογραφίες για το έργο στο οποίο ακούγεται.
Με τα στοιχεία φτιάξτε ένα αρχείο κειμένου ή Powerpoint
και ονομάστε το
c-b2-3-1-SOUNDTRACK
Στον ηλεκτρονικό σας φάκελο στο τρέχων τρίμηνο
δημιουργήστε έναν φάκελο
με το όνομα
c-b2-3-1-SOUNDTRACK
και ρίξτε μέσα το ομόνυμο αρχείο κειμένου
και το τραγούδι
ΚΑΤΑΘΕΣΗ
4η εργασία
Μονάδες = 5
Φτιάξτε μια ταινία μικρού μήκους
διάρκειας τουλάχιστον 20 λεπτών
με δικό σας σενάριο
η οποία να περιέχει και μουσική.
Προσέξτε ώστε ο ήχος να είναι καθαρός
και να ακούγονται οι διάλογοι και οι μονόλογοι.
Ονομάστε το αρχείο
c-b2-4-5-MOVIE
και καταθέστε το.
ΚΑΤΑΘΕΣΗ
Επάνω
Αρχική σελίδα Ηλεκτρονική τάξη Τάξεις Υλικό Ενότητες Μαθήματα