Ευθύς και πλάγιος λόγος Η ακολουθία των χρόνων Ο χρόνος του ρήματος της εξαρτημένης πρότασης συχνά καθορίζεται από το χρόνο του ρήματος της ανεξάρτητης πρότασης. Το φαινόμενο αυτό λέγεται ακολουθία των χρόνων.

Α. Όταν το ρήμα της ανεξάρτητης πρότασης είναι σε χρόνο: - Ενεστώτα, μέλλοντα ή παρακείμενο, τότε ο χρόνος του ρήματος της εξαρτημένης πρότασης δε μεταβάλλεται: π.χ. Λέει: «Η Μαρία είναι γιατρός». (Ευθύς λόγος) Λέει ότι η Μαρία είναι γιατρός. (Πλάγιος λόγος) Θα πει: «Έχω λύσει τις ασκήσεις». (Ευθύς λόγος) Θα πει ότι έχει λύσει τις ασκήσεις. (Πλάγιος λόγος)

Β. Όταν το ρήμα της ανεξάρτητης πρότασης είναι σε χρόνο: - Παρατατικό, αόριστο ή υπερσυντέλικο, τότε στο χρόνο του ρήματος της εξαρτημένης πρότασης έχουμε τις εξής μετατροπές: - Ο ενεστώτας γίνεται παρατατικός ή αόριστος (ή μένει αμετάβλητος όταν δηλώνει μια συνεχιζόμενη κατάσταση ή μια γενική αλήθεια). π.χ. Έλεγε: «Έχω πολλές δουλειές». Έλεγε ότι είχε πολλές δουλειές. - Ο παρακείμενος γίνεται υπερσυντέλικος ή μένει αμετάβλητος. π.χ. Είπε: «Δεν έχω ενημερώσει τους γονείς μου» Είδη εξαρτημένων προτάσεων. Είπε ότι δεν είχε ενημερώσει τους γονείς του. - Ο μέλλοντας μένει αμετάβλητος ή μετατρέπεται σε θα + παρατατικό. π.χ. Είπε: «Θα περάσω οπό το γραφείο». Είπε ότι θα περνούσε από το γραφείο. - Ο αόριστος γίνεται υπερσυντέλικος ή μένει αμετάβλητος. π.χ. Είπε: «Μετακόμισα το Σεπτέμβριο». Είπε ότι μετακόμισε το Σεπτέμβριο. (Η... είχε μετακομίσει το Σεπτέμβριο). - Ο παρατατικός και ο υπερσυντέλικος μένουν αμετάβλητοι. π.χ. Έλεγε: «Είχα ζήσει ένα μικρό διάστημα στην Αθήνα». Έλεγε ότι είχε ζήσει ένα μικρό διάστημα στην Αθήνα.

Ποια είναι τα είδη των εξαρτημένων προτάσεων