2ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ
2.1 Η EΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤHΜΑΤΟΣ
2.1.1. Χαρακτηριστικά οικοσυστημάτων
2.2.1. Τροφικές αλυσίδες και τροφικά πλέγματα
2.2.2. Τροφικές πυραμίδες και τροφικά επίπεδα
2.2.3. Η έννοια της παραγωγικότητας
2.4.1. Άνθρωπος και περιβαλλοντικά προβλήματα
2.4.2. Μείωση της βιοποικιλότητας
2. ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
αρχή
1. Ποιο είναι το αντικείμενο της Οικολογίας; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
2. Ποια είναι τα επιμέρους συστατικά του οικοσυστήματος; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
3. Τι περιλαμβάνει το βιοτικό στοιχείο του οικοσυστήματος; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
4. Τι περιλαμβάνει το αβιοτικό στοιχείο του οικοσυστήματος; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
2.1 Η EΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤHΜΑΤΟΣ
αρχή
5. Τι ονομάζουμε πληθυσμό; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
6. Τι ονομάζουμε βιοκοινότητα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
7. Τι ονομάζουμε οικοσύστημα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
8. Τι ονομάζουμε βιότοπο; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
9. Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται οι οργανισμοί με κριτήριο τον τρόπο που εξασφαλίζουν την τροφή τους. ΑΠΑΝΤΗΣΗ
10. Ποιοι οργανισμοί ονομάζονται αυτότροφοι και ποιοι ετερότροφοι; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
11. Ποιοι οργανισμοί ονομάζονται καταναλωτές πρώτης, δεύτερης, τρίτης τάξης; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
12. Τι χρειάζονται οι οργανισμοί για την επιβίωσή τους; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
13. Γιατί η λειτουργία της αποικοδόμησης είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ζωής; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
14. Γιατί η ύπαρξη των παραγωγών είναι απαραίτητη για την ύπαρξη της ζωής; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
15. Θα μπορούσε να επιβιώσει ένα οικοσύστημα:
21. Γιατί μία πόλη χαρακτηρίζεται ως ετερότροφο οικοσύστημα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
22. Ποιες είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για τη διατήρηση των οικοσυστημάτων; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
2.1.1. Χαρακτηριστικά
οικοσυστημάτων αρχή
23. Πώς οριοθετούνται τα οικοσυστήματα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
24. Τι είναι η βιόσφαιρα; Θα μπορούσε η βιόσφαιρα να χαρακτηριστεί οικοσύστημα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
25. Σε τι αναφέρεται ο όρος ποικιλότητα όσο αφορά τη δομή των οικοσυστημάτων; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
26. Ποια είναι η σημασία της ποικιλότητας; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
27. Με ποιον τρόπο συντελεί η ποικιλότητα στην ισορροπία των οικοσυστημάτων; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
2.2.
ΡΟΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ αρχή
28. Πώς απεικονίζονται οι ποσοτικές και πώς οι ποσοτικές τροφικές σχέσεις των οργανισμών ενός οικοσυστήματος; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
2.2.1.
Τροφικές αλυσίδες και τροφικά πλέγματα
αρχή
29. Τι ονομάζουμε τροφική αλυσίδα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
30. Τι ονομάζουμε τροφικό πλέγμα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
31.
Ποιες
πληροφορίες μπορεί να μας δώσει η μελέτη ενός
τροφικού πλέγματος;
32. Να τοποθετήσετε με τη σειρά τους κρίκους της τροφικής αλυσίδας που αποτελείται από τους οργανισμούς: μελίγκρα, πασχαλίτσα, τριανταφυλλιά, μικρό πουλί, γεράκι. Σε ποιο τροφικό επίπεδο θα κατατάξετε την πασχαλίτσα, σύμφωνα με την προηγούμενη τροφική αλυσίδα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
2.2.2.
Τροφικές πυραμίδες και τροφικά επίπεδα αρχή
33. Ποιους οργανισμούς κατατάσσουμε σε ένα τροφικό επίπεδο; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
34. Γιατί είναι δύσκολη η κατάταξη ενός οργανισμού σε κάποιο τροφικό επίπεδο; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
35. Τι είναι οι τροφικές πυραμίδες; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
36. Ποια είδη τροφικών πυραμίδων υπάρχουν και τι απεικονίζει το καθένα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
37. Ένα οικοσύστημα περιλαμβάνει παραγωγούς, καταναλωτές πρώτης δεύτερης και τρίτης τάξης. Σε ποιο τροφικό επίπεδο θα κατατάξετε τους καταναλωτές δεύτερης τάξης; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
38. Τι απεικονίζει το πρώτο τροφικό επίπεδο μίας τροφικής πυραμίδας ενέργειας κάποιου οικοσυστήματος που περιλαμβάνει: βελανιδιές, δρυοκολάπτες, σκίουρους, κάμπιες, ποώδη φυτά, λαγούς και αλεπούδες; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
39. Τι ονομάζουμε ανεστραμένες πυραμίδες και πώς εξηγείται ο σχηματισμός τους; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
40. Με ποιο τρόπο μπορεί να συμβάλλει η υπερκατανάλωση κρέατος, από τους ανθρώπους των αναπτυγμένων χωρών, στο πρόβλημα της παγκόσμιας πείνας; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
41. Εξηγείστε γιατί μία καλλιεργήσιμη έκταση, αν καλλιεργηθεί με σιτηρά, μπορεί να εξασφαλίσει τροφή για περισσότερους ανθρώπους από αυτούς που θα μπορούσε να συντηρήσει η ίδια περιοχή αν καλλιεργούταν με τριφύλλι που με τη σειρά του θα αποτελούσε τροφή για εκτροφή προβάτων που θα έτρωγαν οι κάτοικοι. ΑΠΑΝΤΗΣΗ
42. Τι γνωρίζετε για τη ροή ενέργειας στα οικοσυστήματα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
43. Γιατί τα οικοσυστήματα χρειάζονται συνεχή παροχή ενέργειας; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
44. Γιατί ο αριθμός των τροφικών επιπέδων σε ένα οικοσύστημα ή σε μία τροφική πυραμίδα δεν είναι απεριόριστος; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
45. Γιατί η βιομάζα, η ποσότητα ενέργειας ή ο αριθμός των ατόμων, παρουσιάζουν πτωτική τάση, από τη βάση προς την κορυφή μίας τροφικής πυραμίδας; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
46. Γιατί λιγοστεύει η διαθέσιμη στους οργανισμούς ενέργεια όσο προχωράμε σε ανώτερα τροφικά επίπεδα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
47. Ποιο είναι το αποτέλεσμα της μείωσης της διαθέσιμης στους οργανισμούς ενέργειας, όσο προχωράμε προς ανώτερα τροφικά επίπεδα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
48. Εάν σε κάποιο οικοσύστημα μειωθεί η βιομάζα των παραγωγών, ποιοι οργανισμοί του οικοσυστήματος κινδυνεύουν πρώτοι με εξαφάνιση και γιατί; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
49.
Αν
κατασκευάσουμε το τροφικό πλέγμα ενός
οικοσυστήματος την άνοιξη και το φθινόπωρο
πιστεύεται ότι θα έχουν την ίδια μορφή;
50.
Ποια
είναι η τύχη της οργανικής ουσίας που παράγεται
από τους παραγωγούς ενός οικοσυστήματος;
51.
Γιατί
μόνο το 10% περίπου της ενέργειας ενός τροφικού επιπέδου περνάει
στο επόμενο τροφικό επίπεδο;
2.2.3. Η έννοια της
παραγωγικότητας αρχή
52. Τι ονομάζεται παραγωγικότητα ενός οικοσυστήματος και σε ποιες κατηγορίες διακρίνεται; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
53. Τι είναι η μικτή και τι η καθαρή πρωτογενής παραγωγικότητα ενός οικοσυστήματος; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
54. Τι είναι η μικτή και τι η καθαρή δευτερογενής παραγωγή ενός οικοσυστήματος; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
55. Τι ονομάζουμε πρωτογενή παραγωγικότητα και τι δευτερογενή παραγωγικότητα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
56. Ποια ομάδα οργανισμών είναι υπεύθυνη για την αύξηση της βιομάζας ενός οικοσυστήματος; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
57. Ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθήσουμε προκειμένου να υπολογίσουμε την καθαρή πρωτογενή παραγωγικότητα ενός φρυγανικού οικοσυστήματος; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
58. Ποιοι παράγοντες καθορίζουν το μέγεθος της παραγωγικότητας των οικοσυστημάτων; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
59. Δεδομένου ότι για να διατηρηθεί ένα τροφικό επίπεδο, θα πρέπει η καθαρή παραγωγή του προηγούμενου τροφικού επιπέδου να είναι τουλάχιστον 10 Kcal/έτος, να υπολογίσετε τον μέγιστο αριθμό τροφικών επιπέδων καταναλωτών που μπορεί να συντηρήσει ένα οικοσύστημα 100m2 που έχει καθαρή πρωτογενή παραγωγικότητα 100kcal/m2/ έτος. ΑΠΑΝΤΗΣΗ
2.3. ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ
αρχή
60.
Γιατί
οι κύκλοι της ύλης στη φύση ονομάζονται
βιογεωχημικοί;
61.
Γιατί
είναι απαραίτητη η ανακύκλωση των χημικών
στοιχείων στον πλανήτη;
2.3.1.
Ο κύκλος του άνθρακα αρχή
62. Ποια είναι η σημασία του διοξείδιου του άνθρακα της ατμόσφαιρας; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
63. Ποιες βιολογικές διαδικασίες συντελούν κυρίως στην ολοκλήρωση του κύκλου του άνθρακα στη φύση και με ποιο τρόπο συμβάλλει στην πραγματοποίησή του η καθεμία από αυτές; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
64.
Να
περιγράψετε τον κύκλο του άνθρακα στη φύση.
65.
Ποιες
δραστηριότητες του ανθρώπου προκαλούν
διαταραχές στον βιογεωχημικό κύκλο του άνθρακα;
66.
Σε
τι οφείλεται η αύξηση της συγκέντρωσης του
διοξείδιου του άνθρακα της ατμόσφαιρας, που
παρατηρείται τα τελευταία χρόνια;
2.3.2.
Ο κύκλος του αζώτου αρχή
67. Με ποιες διαδικασίες γίνεται το άζωτο διαθέσιμο για τους διάφορους οργανισμούς; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
68. Τι είναι η αζωτοδέσμευση; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
69. Πώς γίνεται η ατμοσφαιρική και πώς η βιολογική αζωτοδέσμευση; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
70. Ποια είναι η προέλευση του αζώτου που προσλαμβάνεται από τις ρίζες των φυτών; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
71. Τι είναι η νιτροποίηση; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
72. Τι είναι απονιτροποίηση; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
73. Πώς επανέρχεται το άζωτο στην ατμόσφαιρα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
74.
Να
περιγράψετε τον βιογεωχημικό κύκλο του αζώτου.
75.
Με
ποιες δραστηριότητές του και με ποιο τρόπο σε
κάθε περίπτωση επηρεάζει ο άνθρωπος τον
βιογεωχημικό κύκλο του αζώτου;
76. Τι είναι η αμειψισπορά και τι η αγρανάπαυση; Τι εξυπηρετούν; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
2.3.3. Ο
κύκλος του νερού αρχή
77. Ποια είναι η σημασία του νερού για τους οργανισμούς; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
78. Ποια φαινόμενα συμμετέχουν στην κυκλοφορία του νερού; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
79. Τι ονομάζεται επιδερμική εξάτμιση και τι διαπνοή; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
80. Να περιγράψετε τον υδρολογικό κύκλο. ΑΠΑΝΤΗΣΗ
81. Ποια σχέση συνδέει τη διαπνοή με τους βιογεωχημικούς κύκλους στοιχείων όπως το άζωτο που εισέρχονται στο βιοτικό στοιχείο των οικοσυστημάτων μέσω των ριζών των φυτών; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
82. Ποια μπορεί να είναι η τύχη του νερού που πέφτει στη ξηρά; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
83. Σε τι οφείλεται η μεγάλη παραγωγικότητα των εκβολικών συστημάτων; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
84. Με ποιο τρόπο επηρεάζει τη διαθεσιμότητα θρεπτικών υλικών η επιφανειακή απορροή του νερού; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
2.4.Ο ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ
αρχή
85.
Σε
τι οφείλεται η σημαντική αύξηση του ανθρώπινου
πληθυσμού μετά τη Γεωργική Επανάσταση;
86.
Σε
τι οφείλεται η πολύ μεγάλη αύξηση του ανθρώπινου
πληθυσμού πριν από 200 περίπου χρόνια;
87. Τι χαρακτηρίζει τις αναπτυγμένες χώρες και τι τις αναπτυσσόμενες χώρες; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
88. Σε ποιες περιοχές εμφανίζεται η μεγαλύτερη πληθυσμιακή αύξηση; Σχολιάστε. ΑΠΑΝΤΗΣΗ
89.
Σε
τι αναφέρετε η θεωρία της «δημογραφικής
μετάπτωσης»;
2.4.1. Άνθρωπος και
περιβαλλοντικά προβλήματα αρχή
90.
Σε
τι οφείλονται τα τεράστια περιβαλλοντικά
προβλήματα που αντιμετωπίζουμε; Σχολιάστε την
έκφραση: «η φύση
εκδικείται».
2.4.2. Μείωση της
βιοποικιλότητας αρχή
91. Τι ονομάζουμε βιοποικιλότητα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
92. Ποια είναι η σημασία της βιοποικιλότητας; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
93. Τι προκαλεί την γρήγορη μείωση της βιοποικιλότητας; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
94. Τι είναι οι υγρότοποι; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
95. Ποια είναι η σημασία των υγροτόπων και ποια μέτρα έχουν ληφθεί για την προστασία τους; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
96. Τι είναι τα τροπικά δάση και ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
97. Γιατί καταστρέφονται τα τροπικά δάση και ποιες είναι οι συνέπειες της καταστροφής τους; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
2.4.3.
Ερημοποίηση αρχή
98. Σε ποιες περιοχές αναπτύσσονται φυσιολογικά τα ερημικά οικοσυστήματα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
99. Σε ποιες περιοχές αναπτύσσονται ερημικά οικοσυστήματα εξαιτίας ανθρώπινων παρεμβάσεων; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
100. Ποιες προσαρμογές έχουν αναπτύξει οι οργανισμοί των μεσογειακών οικοσυστημάτων ώστε να επιτυγχάνεται η αναγέννησή τους μετά τη φωτιά; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
101. Σε ποιες περιπτώσεις γίνεται δύσκολη η φυσική αναγέννηση των μεσογειακών οικοσυστημάτων; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
102. Σε τι οφείλεται η ερημοποίηση των μεσογειακών συστημάτων μετά από επανειλημμένες φωτιές ή υπερβόσκηση μετά τη φωτιά; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
2.4.4. Ρύπανση αρχή
103. Τι ονομάζουμε ρύπανση; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
104. Ποια είναι τα σύγχρονα περιβαλλοντικά προβλήματα που σχετίζονται με την ατμοσφαιρική ρύπανση; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
105. Ποια σχέση έχει η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα με τη θερμοκρασία της; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
106. Σε τι οφείλεται η αύξηση της συγκέντρωσης του διοξείδιου του άνθρακα της ατμόσφαιρας; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
107.
Πώς
επιδρά η αύξηση της συγκέντρωσης του διοξείδιου
του άνθρακα της ατμόσφαιρας στην ένταση του
φαινομένου του θερμοκηπίου;
108. Ποιες θα είναι οι πιθανές επιπτώσεις από την ένταση του φαινομένου του θερμοκηπίου στη βιόσφαιρα; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
109. Ποιοι είναι οι πρωτογενείς και ποιοι οι δευτερογενείς ρύποι και ποιες είναι οι συνέπειές τους στην υγεία του ανθρώπου; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
110. Ποια είναι η σημασία της στιβάδας του όζοντος που βρίσκεται στα ανώτερα στρώματα της γήινης ατμόσφαιρας; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
111. Σε τι οφείλεται η εξασθένιση της στιβάδας του όζοντος; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
112. Ποια μέτρα λαμβάνονται για την προστασία της στιβάδας του όζοντος; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
113. Σε τι οφείλεται η ρύπανση των υδάτων; Ποιες ανθρώπινες δραστηριότητες και με ποιο τρόπο προκαλούν τη ρύπανση των υδάτων; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
114. Ποιες διαταραχές προκαλούν τα αστικά λύματα στα υδάτινα οικοσυστήματα όπου καταλήγουν; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
115. Τι είναι ο ευτροφισμός των υδάτων, σε τι οφείλεται και ποιες συνέπειες έχει; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
116. Τι ονομάζουμε βιοσυσσώρευση; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
117. Ποια χαρακτηριστικά πρέπει να έχει μία τοξική ουσία ώστε να προκαλέσει το φαινόμενο της βιοσυσσώρευσης; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
118. Πώς μπορεί να εξηγηθεί το γεγονός της ιδιαίτερα αυξημένης συγκέντρωσης ενός μη βιοδιασπώμενου εντομοκτόνου στους ιστούς ενός ατόμου; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
119. Τι προκαλεί τη ρύπανση του εδάφους και ποιες είναι οι συνέπειές της; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
120. Πώς μετριέται η ισχύς των ήχων; ΑΠΑΝΤΗΣΗ
121. Ποιες είναι οι επιπτώσεις του θορύβου στην υγεία των ανθρώπων; ΑΠΑΝΤΗΣΗ