ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Είναι πιο εύκολο και ξέρεις τι λες!


 

Επειδή σε λίγο, για να επικοινωνήσουμε μεταξύ μας ή για να δούμε τηλεόραση, θα χρειαζόμαστε πτυχίο αγγλικής φιλολογίας, μήπως είναι πιο εύκολο να τα λέμε ελληνικά.

Ακολουθεί κατάλογος των σύγχρονων ξένων λέξεων που μας επιβάλλουν διάφοροι δημοσιογράφοι των Μ.Μ.Ε. με την απόδοσή τους στα ελληνικά.

 

Αναζήτησε στον πίνακα που ακολουθεί τις ξένες λέξεις που έχουν εισχωρήσει ανένταχτες στο λεξιλόγιό μας. Προφανώς, δεν είναι όλες καταγραμμένες!
Διάγραψε, για επαναφορά όλων.

Ο κατάλογος που ακολουθεί περιλαμβάνει κυρίως λέξεις που πρόσφατα μπήκαν στο λεξιλόγιό μας για να αποδώσουν ένα νέο όρο ή ένα νέο προϊόν, αλλά και λέξεις της μόδας με κάποιες από αυτές να αντικαθιστούν τις αντίστοιχες ελληνικές, π.χ. διάθεση-μουντ (mood).

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

ξένη λέξη ελληνική λέξη
προφίλ (γαλλ. profil) κατατομή Λεξικό Τριανταφυλλίδη
πάρτι (αγγλ. party) ομαδική διασκέδαση, κυρίως με μουσική και χορό, η οποία συνήθ. γίνεται σε σπίτι Λεξικό Τριανταφυλλίδη
Η λ. θα μπορούσε να αποδοθεί ως γιορτή, χορό, π.χ. κάνω μια γιορτή, ένα χορό
τάμπλετ (γαλλ. tablett(e)) χάπι, πλακίδιο εντομοαπωθητικό, είδος υπολογιστή (ο όρος πιο ελληνικοποιημένος ως ταμπλέτα) 
Η λ. θα μπορούσε να αποδοθεί ελληνικά ως πινακίδα, παίρνοντας υπόψη τις πινακίδες γραφής.
χόαξ (αγγλ. hoax)
χόαξις (αγγλ. hoaxes)
απάτη, φάρσα, δόλος, δολιότητα
ως ρήμα: εξαπατώ, ξεγελώ, κοροϊδεύω
φέικ νιουζ (αγγλ. Fake news) ψευδείς ειδήσεις
κέικ (αγγλ. ckae) είδος γλυκίσματος Λεξικό Τριανταφυλλίδη
Δεν υπάρχει αντίστοιχη ελληνική λέξη.
πορτμπαγκάζ (γαλλ. porte-bagages) ειδικός χώρος (στο πίσω μέρος) του αυτοκινήτου, όπου τοποθετούνται οι αποσκευές των επιβατών. Λεξικό Τριανταφυλλίδη
Δεν υπάρχει αντίστοιχη ελληνική λέξη. Θα μπορούσαμε να πούμε αποθήκη (;)
άλμπουμ (γαλλ. album) λεύκωμα, 1.δεμένα φύλλα από χοντρό χαρτί ή χαρτόνι, συνήθ. με ειδικές υποδοχές, όπου τοποθετούνται συλλογές από φωτογραφίες ή από γραμματόσημα· 2. δίσκος μακράς διάρκειας με οκτώ έως δέκα τραγούδια, σε πολυτελή συνήθ. συσκευασία. Λεξικό Τριανταφυλλίδη
σουτιέν (γαλλ. soutien) στηθόδεσμος, γυναικείο εσώρουχο που συγκρατεί το στήθος Λεξικό Τριανταφυλλίδη
κρουασάν (γαλλ. croissant) είδος αρτοσκευάσματος σε σχήμα μισοφέγγαρου, με γέμιση από μαρμελάδα, σοκολάτα κτλ. κρουασανάκι Λεξικό Τριανταφυλλίδη
γκραβούρα (γαλλ. gravur(e)) χαρακτικό, έργο χαρακτικής, κυρίως σε μέταλλο Λεξικό Τριανταφυλλίδη
γκαλερί (γαλλ. gallérie) αίθουσα τέχνης, ειδική αίθουσα, όπου διοργανώνονται εκθέσεις και όπου πωλούνται έργα τέχνης. Λεξικό Τριανταφυλλίδη
μετρ (γαλλ. maître) 1. πολύ σπουδαίος τεχνίτης, ιδίως στον τομέα της ραπτικής, ή και καλλιτέχνης || αρχιμάγειρας. 2. για άνθρωπο πολύ ικανό ή επιδέξιο σε κτ· μαέστρος Λεξικό Τριανταφυλλίδη
startup επιχείρηση νεοφυής επιχείρηση
ρίαλ εστέιτ (αγγλ. real estate) ακίνητα, κτηματομεσιτικές επιχειρήσεις
μπίζνες πλαν (αγγλ. business plan) επιχειρηματικό σχέδιο
σπικάζ περιγραφή, 1. η περιγραφή γεγονότος από εκφωνητή (σπίκερ, βλ.λ.) μέσω ραδιοφώνου, μεγαφώνου, τηλεοράσεως κ.λπ.: το σπικάζ τής παρέλασης | του αγώνα 2. η περιγραφή και ο σχολιασμός ενός θεάματος: το σπικάζ του ντοκιμαντέρ έγινε από έμπειρους ηθοποιούς (βλ. κ. λ. -άζ). [ΕΤΥΜ. Νόθο συνθ., < αγγλ. speak «μιλώ» + -άζ(< γαλλ. -age), κατά τα πατινάζ, μακιγιάζ, αμπαλάζ κ.ά.]. Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας Γεωργίου Μπαμπινιώτη
σκρίνσοτ (αγγλ. screenshot) οθονογραφία, στιγμιότυπο οθόνης
σέρβις (αγγλ. service) έλεγχος, εξυπηρέτηση, 1. για μηχανές ή για συσκευές, ο ειδικός έλεγχος για την επισήμανση και την επισκευή τυχόν βλαβών: Tο αυτοκίνητο θέλει σέρβις. 2. (προφ.) το σύνολο των προσφερόμενων υπηρεσιών και εξυπηρετήσεων: Tο ξενοδοχείο ήταν μικρό, αλλά είχε εξαιρετικό σέρβις.
σερβίς (γαλλ. service) το πρώτο χτύπημα, στο τένις, στο βόλεϊ, στο πιγκ πογκ, το πρώτο χτύπημα της μπάλας στην αρχή του παιχνιδιού ή της φάσης.
άουτφιτ (αγγλ. outfit) σύνολο, ντύσιμο, ενδυμασία
ακτ (αγγλ. act) πράξη, δρώμενο. Το συνηθίζουν οι παρουσιαστές στην εκπομπή με τον ελληνικότατο τίτλο: my style rocks
μάι στάιλ ροκς
(αγγλ. my style rocks)
Η εμφάνισή μου τα σπάει
παζλ (αγγλ. puzzle) γρίφος(;)
πρες ρουμ (αγγλ. press room) αίθουσα σύνταξης
γκλάμουρ (αγγλ. glamour) αίγλη, γοητεία, μεγαλείο
μοντάζ (γαλλ. montage) συνδυασμός, προαρμογή, = εργασία, συνήθ. καλλιτεχνική, που συνίσταται στην κατάλληλη ή επιθυμητή τοποθέτηση σε ενιαίο σύνολο των κλισέ ενός κειμένου ή μιας φωτογραφίας πριν από την εκτύπωση ή των πλάνων (κινηματογραφικών ή τηλεοπτικών) μιας ταινίας πριν από την προβολή.
πρότζεκτ (αγγλ. project) εργασία, μελέτη, ερευνητικό σχέδιο
σεφ (γαλλ. chef) αρχιμάγειρας
μουντ (αγγλ. mood) διάθεση
ραν (αγγλ. run)
Συνηθίζεται στο σαρβάιβορ!
τρέξιμο
αμπαλάζ (γαλλ. emballage) περιτύλιγμα
μπουτίκ (γαλ. boutique) μικρό κατάστημα που πουλάει ρούχα της μόδας Λεξικό Τριανταφυλλίδη
κόνσεπτ (αγγλ. concept) έννοια, αντίληψη, ιδέα, σύλληψη
μότο (αγγλ. motto) απόφθεγμα, σύνθημα
χάι (αγγλ. high) υψηλής στάθμης, ποιότητας
τρέντι (αγγλ. trendy) μοντέρνος
σόου (αγγλ. show)
σόουμπιζνες (αγγλ. show business)
έκθεση, παράσταση, παρουσίαση, ψυχαγωγικό πρόγραμμα, θέαμα, προσπάθεια, προσποίηση, εμφάνιση (π.χ. σε διαγωνισμό)
επιχειρήσεις που σχετίζονται με τον κόσμο του οργανωμένου θεάματος
ντέιτα μπέιζ (αγγλ. database) βάση δεδομένων
φορμάτ (αγγλ. format) διαμόρφωση
ρέκορντ (αγγλ. record) εγγραφή
μπακστέιτζ (αγγλ. backstage) παρασκήνια
λίγκα (αγγλ. league) οργανισμός, σύνδεσμος αθλητικός, κατηγορία
σολντ άουτ (αγγλ. sold out) εξαντλήθηκαν
ντοκιμαντέρ (γαλλ. documentaire) ταινία έρευνας Λεξικό Τριανταφυλλίδη
στούντιο (αγγλ. studio) εργαστήριο (;) Λεξικό Τριανταφυλλίδη
πάνελ (αγγλ. panel) ομάδα Λεξικό Τριανταφυλλίδη
τατουάζ (γαλλ. tatouage) δερματοστιξία Λεξικό Τριανταφυλλίδη
καμεραμάν (αγγλ. cameraman) εικονολήπτης Λεξικό Τριανταφυλλίδη
ασανσέρ (γαλλ. ascenceur) ανελκυστήρας Λεξικό Τριανταφυλλίδη
σουξέ (γαλλ. succès) επιτυχία Λεξικό Τριανταφυλλίδη
γκαζόν (γαλλ. gazon) χαμηλή χλόη Λεξικό Τριανταφυλλίδη
οπερατέρ (γαλλ. opérateur) εικονολήπτης Λεξικό Τριανταφυλλίδη
ρεπορτάζ (γαλλ. reportage) έρευνα (;) Λεξικό Τριανταφυλλίδη
μιούζικαλ (αγγλ. musical) μουσικοχορευτικό έργο Λεξικό Τριανταφυλλίδη
χόμπι (αγγλ. hobby) ερασιτεχνική απασχόληση, απασχόληση Λεξικό Τριανταφυλλίδη
ρούτερ (router) δρομολογητής
μάνατζερ (manager) διευθυντικό στέλεχος μιας επιχείρησης Λεξικό Τριανταφυλλίδη
μασάζ (massage) μάλαξη, χειρομάλαξη  Λεξικό Τριανταφυλλίδη
γκάλοπ (gallup)
δημοσκόπηση Από τον G. H. Gallup (Aμερικανό στατιστικολόγο)
Το φαινόμενο ονομάζεται στη γλώσσα «σχήμα μετωνυμία», σύμφωνα με το οποίο χρησιμοποιούμε το όνομα του δημιουργού, για να εκφράσουμε το δημιούργημα. Λεξικό Τριανταφυλλίδη
τσάμπιονς λιγκ (Champions League) κύπελλο πρωταθλητριών
ρεζουμέ (résumé) συνόψιση, περίληψη  Λεξικό Τριανταφυλλίδη
ρομπότ (robot) αυτοματοποιημένη συσκευή Λεξικό Τριανταφυλλίδη
γκεστ σταρ (guest star) εκλεκτός καλεσμένος
μόντεμ (modem) Σύνθετη λέξη από τα:
mod
ulator = (διαμορφωτής),
dem
odulator = αποδιαμορφωτής)
διαποδιαμορφωτής Βικιπαίδεια, Λεξικό Τριανταφυλλίδη
μακιγιάζ (maquillage) καλλωπισμός, ψιμυθίωση
μπούλινγκ (bullying) εκφοβισμός, εξαναγκασμός
ρέφερι (referee) (!) διαιτητής
κόουτσ (coach) κουτσάρω (!) προπονητής, προπονώ
σπόρτσμαν (sportsman) αθλητής
καμπάνια (campagna) εκστρατεία προβολής, προώθησης
κολάζ (collage) τεχνική επικόλλησης
μπάρμαν (bar) σερβιτόρος // παρασκευαστής
ραντεβού (rendez-vous) συνάντηση
σούπερ μάρκετ (super market) υπεραγορά
ανιματέρ (animateur) διασκεδαστής, (εμψυχωτής)
φαστ φουντ (fast food) ταχυφαγείο
ντίτζιταλ μάρκετ (digital market) ψηφιακή αγορά
σόσιαλ μίντια (social media) κοινωνικά δίκτυα
χάσταγκ (hashtag) δίεση # (σύμβολο απαραίτητο για το twitter)
τουίτερ - τουίτ (twitter - tweet) κελαηδώ, κελάηδημα, τερετίζω, τερέτισμα
φόλοου (follow) ακολουθώ
φέισμπουκ (facebook) φατσοβιβλίο, προσωποβιβλίο, βιβλίο προσώπων
κουλ (cool) ψυχρός, ψύχραιμος, ήρεμος
ως επίθετο / ως ρήμα / ως επίρρημα
οκέι (οκ) εντάξει
σόρι (I am sorry) συγγνώμη
γκλίτερ (glitter) χρυσόσκονη, λάμψη
μπάντμιντον (badminton) αντιπτέριση
ντιζάιν (design) σχέδιο
μπρόουζερ (browser) φυλλομετρητής ιστοσελίδων, πρόγραμμα περιήγησης
περιηγητής
γουίντ σερφ ιστιοσανίδα Λεξικό Τριανταφυλλίδη
γουίντ σέρφιγκ σπορ ή άθλημα που γίνεται με ιστιοσανίδα Λεξικό Τριανταφυλλίδη
σερφάρω στο ίντερνετ περιηγούμαι στο διαδίκτυο
τοπ (top) / top of the top κορυφή, κορυφαίος
βίντεο (video) μαγνητοσκόπιο, μαγνητοσκόπηση, ταινία
video on demand
video club
ταινία κατά παραγγελία
λέσχη ταινιών, ταινιοθήκη
τένις αντισφαίριση
πινγκ πονγκ επιτραπέζια αντισφαίριση
βόλεϊ πετόσφαιρα, πετοσφαίριση
μπάσκετ καλαθόσφαιρα, καλαθοσφαίριση
γουότερ πόλο υδατοσφαίριση
φαξ τηλεομοιοτυπία
σποτάκι μικροπροβολέας (φωτιστικό)
ρετρό (retro από το retrospective) αναδρομικός, -ή, -ό
σπάιντερ καμ (spider cam) κάμερα αράχνη
κούλινγκ μπρέικ (cooling brake) διάλειμμα δροσιάς
μπρέικ (break)
διακοπή, διάλειμμα
Ας κάνουμε ένα μπρέικ για διαφημίσεις, Ας διακόψουμε για διαφημίσεις
πλάγιο άουτ (πλάγιο out) πλάγια έξω
σέλφι (selfie)
αυτοφωτογραφία (ή απλά φωτογραφία)
Έβγαλε μια σέλφι Έβγαλε μια αυτοφωτογραφία

αντ (add)
προσθέτω, πρόσθεση
κάνε αντ, πρόσθεσε
μπραντς (branch) υποκατάστημα
λάικ (like)
αρεστό, μου αρέσει, αποδεκτό
έκανα λάικ, δήλωσα ότι μου αρέσει, μου αρέσει
μπάτζετ (budget) προϋπολογισμός
λόου μπάτζετ (low budget)
χαμηλός προϋπολογισμός
Η ταινία είναι λόου μπάτζετ = Η ταινία είναι χαμηλού προϋπολογισμού
ντάουν λόαντ (download) κατέβασμα
απ λόαντ (upload) ανέβασμα
γουέμπ (www, World Wide Web) παγκόσμιος ιστός
σάιτ (site) ιστοχώρος, ιστότοπος, δικτυακός χώρος
στρίμινγκ (streaming) ροή
τάιμινγκ (timing) συγκυρία, χρονική στιγμή
κομπιούτερ (computer) υπολογιστής
τηλεκοντρόλ (telecontrol) τηλεχειριστήριο, χειριστήριο
έιρ κοντίσιον (air condition) κλιματιστικό
μποξ όφις (box office) ταμείο θεάτρου / κινηματογράφου
πράιμ τάιμ ζόουν (prime time zone) ζώνη υψηλής τηλεθέασης
ντίζιταλ (digital) ψηφιακό
θρι ντι (3d) τρισδιάστατο
έιτζ ντι (HD) υψηλή ευκρίνεια
φλατ (flat) οθόνη φλατ επίπεδη
οθόνη επίπεδη
σμαρτ φόουν (smart phone) έξυπνο τηλέφωνο
λίφτινγκ (lifting) ανύψωση
ντεκόρ (décor) διακόσμηση
ντίαλς (deals)
προσφορές
Cosmote deals fo you, προσφορές της κοσμοτέ για σας
ίντερνετ (internet) διαδίκτυο
μομπάιλ ίντερνετ (mobile internet) διαδίκτυο για κινητά
απς (apps-applications) εφαρμογές, επιθέματα
κολεξιόν, κολέξιον (collection) συλλογή
κόνσεπτ (concept) έννοια, ιδέα, σχέδιο, γενική ιδέα
σόπινγ (shopping)
σόπινγ θέραπι (shopping therapy)
ψώνια, αγορές αγορές για να φύγει το άγχος κτλ.
φρι (free) δωρεάν
τόταλ (total) γιαούρτι τόταλ σύνολο, άθροισμα γιαούρτι με όλα τα λιπαρά
βίντατζ (vintage) γυαλιά βίντατζ παλιό, παλαιωμένο, παλαιικό γυαλιά που να δείχνουν παλιά
νουντ (nude) γυμνό, στο χρώμα του δέρματος
λουκ (look) κοιτώ, φαίνομαι, μοιάζω, εμφάνιση Η τάδε με νέα / βραδινή εμφάνιση
σετ (set) σεταρισμένο ταιριαστό
σάντουιτς (sandwich) αμφίψωμο
ντιζάιν (design) σχέδιο

 

 

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

εκπομπές της ελληνικής τηλεόρασης! απόδοση στα ελληνικά
εξ φάκτορ (x factor) παράγοντας χ
χοτ σιτ (hot seat) καυτή καρέκλα
χοτ σίτις (hot cities) καυτές πόλεις, μοντέρνες πόλεις
σιλκ (silk) βασιλική επίτροπος
μπος (boss) αφεντικό
σελέμπριτι γκέιμ νάιτ (celebrity game night) Βραδιά παιχνιδιού με διάσημους
WORLD PARTY παγκόσμιο πάρτι
HAPPY DAY ΣΤΟΝ ALPHA ευτυχισμένη ημέρα στον Άλφα
STARS SYSTEM Αστρολογική Εκπομπή
ALPHA NEWS Δελτίο ειδήσεων του άλφα
τζόι ιτς ινσάιντ γιου (joy it's inside you) Η χαρά είναι μέσα σου
τζόιν (join)
τζόιν ας (join us)
συμμετέχω, παίρνω μέρος, συμμετοχή
ελάτε μαζί μας, ελάτε στην παρέα μας
γιορ φέις σαουντς φαμίλιαρ
(your face sounds familiar)
η φάτσα σου μου ακούγεται γνωστή
το πρόσωπό σου ακούγεται οικείο
βόις (voice) φωνή
τζαστ δε του οβ ας (Just The Two Of Us) μόνο οι δυο μας

 



 

Λίγα λόγια παραπάνω, έτσι σαν τεκμηρίωση:

 

 

Έχει καταντήσει αρκετά κουραστικό να ακούς συνέχεια ξένες λέξεις που δεν καταλαβαίνεις καλά καλά τη σημασία τους και να τις χρησιμοποιείς στο περίπου. Για παράδειγμα, έχετε σκεφτεί ποτέ πόσοι άνθρωποι λένε κομπιούτερ εννοώντας το χειριστήριο της τηλεόρασης! Δεν έχει καμία σχέση η λέξη (σημαίνον) με το αντικείμενο που προσδιορίζει η λέξη (σημαινόμενο). Βέβαια απέκτησε μια σχέση, βγάζουν νόημα αυτοί που τη χρησιμοποιούν, αλλά δεν παύει να λέμε μια ανοησία! Από την άλλη οι περισσότεροι χρησιμοποιούν τη λέξη τηλεκοντρόλ, που κι αυτή στο μισό της είναι ελληνική και στο άλλο μισό ξενική.

 

Σκεφτήκατε ποτέ πόσοι άνθρωποι μεγάλης ηλικίας δεν ξέρουν αγγλικά ή κάποια άλλη ξένη γλώσσα; Κι όμως είναι υποχρεωμένοι από τα σημερινά Μ.Μ.Ε. να ακούν όλες αυτές τις ξένες λέξεις, χωρίς να τις καταλαβαίνουν. Άραγε, αναρωτιέμαι, σε ποιους απευθύνονται οι δημοσιογράφοι ή οι διαφημιστές; Μήπως ζούμε στην Αγγλία ή στην Αμερική ή μήπως όλοι οι Έλληνες έχουν πτυχίο αγγλικής. Πόσοι τηλεθεατές καταλαβαίνουν τον τίτλο τηλεοπτικών εκπομπών, όπως survivor, still standing, slam, deal, money drop, shopping star so you think you can dance ή your face sounds familiar; Ούτε να τους προφέρουν δεν μπορούν! Ακόμη και λέξεις που χρησιμοποιούνται τόσο συχνά από τους δημοσιογράφους ή τους ανθρώπους του θεάματος, π.χ. μπάτζετ, μπακγκράουντ, μπακστέιτζ κ.τ.λ. πόσοι τις καταλαβαίνουν; Αν ακούσετε τη γλώσσα που μιλούν οι δημοσιογράφοι στις κουτσομπολίστικες εκπομπές που προβάλλονται το μεσημέρι, θα χρειαστείτε σίγουρα λεξικό. Τώρα τελευταία δε λένε ότι κάποιος είναι στεναχωρημένος  ή βρίσκεται σε άσχημη διάθεση αλλά ότι είναι μουντ!

 

Οι ζώνες τηλεθέασης πήραν κι αυτές ξενικές ονομασίες. Στην κρατική ΕΡΤ θα βρείτε τη ζώνη «doc on ΕΡΤ»! Ή σε άλλο σταθμό η ζώνη μεγάλης τηλεθέασης έγινε πράιμ τάιμ ζόουν. Ακόμη, έχετε δει τους δικτυακούς τόπους των τηλεοπτικών σταθμών; Η ομορφιά/μόδα έγιναν fashion beauty και πάει λέγοντας. Για του λόγου το αληθές δείτε: αντένα (antenna = κεραία), σταρ (star = αστέρι), μέγκα (mega = μέγα = μεγάλο). Ήδη οι ονομασίες των τηλεοπτικών σταθμών είναι ξενικές!

 

Αλλά, ακόμα κι αν όλοι οι Έλληνες ξέρουν αγγλικά, υπάρχει κανένας λόγος να μη μιλάμε ελληνικά; Υπάρχει κάποιος λόγος που πολλές εκπομπές της τηλεόρασης έχουν αγγλικό τίτλο; Υπάρχει λόγος που διαφήμιση εταιρείας κινητής τηλεφωνίας διαφήμιζε το ντάουν λόαντιγκ, το βίντεο στρίμινγκ, το γκέιμινγκ;

 

Είμαι πολύ περίεργος πόσοι μαθητές, που υποτίθεται πώς ξέρουν πέντε αγγλικά, καταλαβαίνουν αυτούς τους όρους. Πολλές φορές δεν ξέρουν την ακριβή σημασία των περισσότερων λέξεων· απλώς την υποθέτουν, κάποιες φορές με επιτυχία, πολλές φορές αποτυγχάνοντας. Συμπληρωματικά κάποιες νέες λέξεις που χρησιμοποιούνται συμβατικά από την τεχνολογία, π.χ. streaming (ροή) κρύβουν πολύπλοκες έννοιες που ούτως ή άλλως δεν καταλαβαίνουμε τη σημασία τους, πόσο μάλιστα όταν δε χρησιμοποιούμε την αντίστοιχη ελληνική λέξη.
(Πρόταση στους εκπαιδευτικούς να δώσουν ένα φύλλο με κάποιες από τις παραπάνω λέξεις στους μαθητές τους, για να διαπιστώσουμε τι τελικά καταλαβαίνουν.)

 

Από την άλλη, βέβαια, οι δάνειες λέξεις σε μια γλώσσα δεν είναι καινούριο φαινόμενο ούτε κακό. Δεκάδες λέξεις που χρησιμοποιούμε στον καθημερινό μας λόγο είναι ξένες λέξεις. Η διαφορά όμως είναι ότι κάποτε οι λέξεις αυτές εντάσσονταν στο κλιτικό σύστημα της γλώσσας, π.χ. παράδεισος, πόρτα, μανάβης, πάρκο κ.ά. Πολλές από τις ξένες λέξεις των προηγούμενων δεκαετιών έμεναν αμετάβλητες, αλλά γράφονταν με ελληνικούς χαρακτήρες, π.χ ασανσέρ ή έδιναν ρήματα και παράγωγες λέξεις, π.χ. σουτ > σουτάρω. Οι σύγχρονες ξένες λέξεις και μένουν αμετάβλητες και οι περισσότερες από αυτές γράφονται με ξένους χαρακτήρες, π.χ. streaming, mobile internet. Και φυσικά, δεν είμαι από αυτούς που φοβούνται ότι θα αλλοιωθεί ο χαρακτήρας της ελληνικής. Όπως δεν αλλοιώθηκε τόσα χρόνια, έτσι δε θα αλλοιωθεί και τώρα. Όπως δεν αλλοιώθηκε, άλλωστε, η αγγλική με τόσες ελληνικές λέξεις στο λεξιλόγιό της. Είναι όμως θέμα αξιοπρέπειας και σεβασμού. Δε χρειάζεται να μαϊμουδίζουμε! Δε χρειάζεται να αποδείξουμε κάτι σε κανένα, γιατί αυτό νομίζω πως προσπαθούν να μας μάθουν να κάνουμε. Πόσο να αντέξει κανείς τη λέξη κόουτς (= προπονητής, καθοδηγητής) που μας ήρθε ουρανοκατέβατη και εκτός από τον αθλητισμό τη χρησιμοποιούμε παντού, όπως στην τηλεοπτική εκπομπή βόις (voice)!

 

Επειδή η γλώσσα είναι πρωτίστως ακουστική συνήθεια, με τη χρήση των ξένων λέξεων δημιουργείται μια νέα γλωσσική κατάσταση. Συζητώντας με τους μαθητές διαπίστωσα ότι τους φαίνεται εξαιρετικά παράξενο να χρησιμοποιήσουν την αντίστοιχη ελληνική λέξη, π.χ. αντί του τηλεκοντρόλ τη λέξη τηλεχειριστήριο ή χειριστήριο, αντί του λάικ το συμφωνώ, επικροτώ, γιατί έχουν συνηθίσει να τη λένε με την ξένη ονομασία. Έτσι, αναπόφευκτα, γεμίζουμε το λεξιλόγιό μας με ξένες και σε πολλές περιπτώσεις ακατανόητες λέξεις.

 

Μετά απ' όλα αυτά αναλογίζομαι: δε θα πρέπει να αντισταθούμε με κάποιο τρόπο; δε θα πρέπει να βάλουμε ένα φραγμό σ' αυτόν τον άκριτο μιμητισμό; Οφείλουν οι πνευματικοί άνθρωποι να πάρουν νηφάλια θέση, χωρίς κινδυνολογίες και φανατισμούς; Οφείλουμε όλοι μας να είμαστε αξιοπρεπείς απέναντι στον εαυτό μας. Δε γίνεται από τη μια να καμαρώνουμε που είμαστε Έλληνες και από την άλλη να μαϊμουδίζουμε.

 

 



Βιβλιογραφία

 

bullet

Γραμματική Νέας Ελληνικής Γλώσσας Α', Β' Γ' Γυμνασίου, Σωφρόνης Χατζησαββίδης - Αθανασία Χατζησαββίδου, ΟΕΔΒ, Αθήνα, Έκδοση Α, 2011

bullet

Νεοελληνική Γραμματική, Μανόλης Τριανταφυλλίδης, ΟΕΣΒ, Αθήνα, 1941

bullet

Γραμματική της Ελληνικής Γλώσσας, David Holton - Peter Mackridge - Ειρήνη Φιλιππάκη-Warburton, Πατάκης, Αθήνα, 1999

bullet

Γραμματική της Νέας Ελληνικής, Χρ. Κλαίρης - Γ. Μπαμπινιώτης, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 2005

bullet

Γραμματική Ε, Στ Δημοτικού, Ειρήνη Φιλιππάκη-Warburton - Μιχ. Γεωργιαφέντης - Γεώργιος Κοτζόγλου - Μαργαρίτα Λουκά, ΟΕΔΒ, Αθήνα

bullet

Εφαρμοσμένη Γραμματική της Δημοτικής και Συντακτικό, Γιάννη Β. Παπαναστασίου, Αθήνα, 1989

bullet

Συντακτικό της Νέας Ελληνικής, ΟΕΔΒ, Αθήνα, 1996, κα' έκδοση

bullet

Νεοελληνική Γλώσσα Α' Γυμνασίου, Γιάννης Παπαθανασίου, εκδ. Χαζτηθωμά, Θεσσαλονίκη, 2006

bullet

Νεοελληνική Γλώσσα Β' Γυμνασίου, Γιάννης Παπαθανασίου, εκδ. Χαζτηθωμά, Θεσσαλονίκη, 2006

bullet

Νεοελληνική Γλώσσα Γ' Γυμνασίου, Γιάννης Παπαθανασίου, εκδ. Χαζτηθωμά, Θεσσαλονίκη, 2006