ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Λατινικά Γ΄ Λυκείου, 24ο μάθημα

© Νατάσα Αγγελίδου

ΜΑΘΗΜΑ XXIV
LECTIO QUARTA ET VICESIMA

 

Κατεβάστε τις ενότητες 11-20 σε αρχείο

 


TO ΠΑΘΗΜΑ ΕΝΟΣ ΨΕΥΤΗ

 

To κείμενο που ακολουθεί είναι ένα έξυπνο ανέκδοτο που αναφέρεται στον Ρωμαίο νομομαθή Κορνήλιο τον Νασικά (Cornēlius Scipio Nasīca) και στον ποιητή Έννιο (Quintus Ennius: 239-169 π.Χ.)

 

Διάβασε: για τον Έννιος, Έννιος

 

Το κείμενο

Cum P. Cornēlius Nasīca ad Ennium poētam venisset eique ab ostio quaerenti Ennium ancilla dixisset eum domi non esse, Nasīca sensit illam domini iussu id dixisse et illum intus esse. Accipe nunc quid postea Nasīca fecerit. Paucis post diēbus cum Ennius ad Nasīcam venisset et eum a ianuā quaereret, exclamāvit Nasīca se domi non esse, etsi domi erat. Tum Ennius indignātus quod Nasīca tam aperte mentiebātur: «Quid?» inquit «Ego non cognosco vocem tuam?» Visne scire quid Nasīca responderit? «Homo es impudens. Ego cum te quaererem, ancillae tuae credidi te domi non esse; tu mihi ipsi non credis?»

 

Λεξιλόγιο

ostium -ii πόρτα(1) ab ostio από την πόρτα (πρβ. a ianuā)
quaero, quaesīvi, quaesītum, quaerĕre, 3 ζητώ
eique = Nasīcae εμμ. αντικ. στο dixisset
ancilla -ae η υπηρέτρια
eum = Ennium
domini (γεν.) iussu με διαταγή του αφεντικού της
illum = Ennium
intus (επίρρ.) μέσα(2)
accipio μαθαίνω· accipe προστ. του ενεστώτα, β' εν. προσ.
nunc (επίρρ.) τώρα(3)
facio, fēci, factum, facĕre, 3 κάνω
ianua -ae πόρτα(4)
exclāmo, 1 αναφωνώ(5)
indignor, αποθ. 1 αγανακτώ
quod ... mentiebātur ουσ. πρότ., αντικ. του indignātus (quod που, γιατί)
tam (επίρρ.) τόσο
aperte (επίρρ.) ανοικτά, φανερά
mentior, αποθ. 4 λέω ψέματα
cognosco, cognōvi, cognitum, cognoscĕre, 3 γνωρίζω(6)
tuus -a -um δικός σου
vis θέλεις (β' εν. του volo)
- εγκλιτικό ερωτηματ. μόριο· εισάγει ερωτηματικές προτάσεις (μεταφράζεται με το «μήπως» ή παραμένει αμετάφραστο)
scio, 4 γνωρίζω, μαθαίνω
impudens -entis αναιδής(7)
credo, credidi, creditum, credĕre, 3 ( + δοτ. και απαρ.) πιστεύω(8)

 

Ετυμολογικά: 1. < os = στόμα 2. ἐντός, intra, intro, 1 3. νῦν 4. < Ianus = Ιανός, ο θεός με τα δύο πρόσωπα (> Ιανουάριος) βλ. το μάθ. Χ, εισ. 5. inclāmo 6. co-gnosco- πρβ. γι-γνώσκω· 7. in + pudeo = ντρέπομαι· pudor 8. incredibilis

 

 

 

Κείμενο και μετάφραση

Δες τη μετάφραση κάθε σειράς πατώντας στο μ
ή εμφάνισε - απόκρυψε όλη τη μετάφραση πατώντας εδώ

 

μMarco Tullio Cicerōne
μet Gaio Antōnio consulibus,
μLucius Sergius Catilīna,
μvir nobilissimi generis
μsed pravissimi ingenii,
μconiurāvit contra rem publicam.
μConsecūti erant eum quidam clari
μsed improbi viri.
μCatilīna expulsus est ex urbe
μa Cicerōne.
μSocii eius deprehensi sunt
μet strangulāti sunt in carcere.
μCatilīna ipse,
μproelio victus cum exercitu suo,
μab Antōnio, altero consule
μinterfectus est.
μGaius Sallustius tradit
μmultos etiam milites Rōmānos
μoccīsos esse
μin eādem cruentissimā pugnā,
μmultos autem vulnerātos esse graviter.

 


ΡΗΜΑΤΑ


ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ


 

 

ΕΠΙΘΕΤΑ

Δες τα παραθετικά των επιθέτων πατώντας στο β ή εμφάνισε - απόκρυψέ τα όλα πατώντας εδώ

Β΄ ΚΛΙΣΗΣ

Θετικός
Συγκριτικός
Υπερθετικός
βclarus, -a, -um
βcruentus, -a, -um
βimprobus, -a, -um
βmultus, -a, -um (multi)
βpravus, -a, -um

Γ΄ ΚΛΙΣΗΣ

βnobilis, -is, -e
βgravis, -is, -e


Γραμματικές παρατηρήσεις

 

Χρονικές αντικαταστάσεις

εν.coniuratexpelliturdeprehendunturstrangulanturinterficiturtraditconsequunturoccidivulnerari
πρτ.coniurabatexpellebaturdeprehendebanturstrangulabanturinterficiebaturtradebatconsequebantur--
μελ.coniurabitexpelleturdeprehendenturstrangulabunturinterficieturtradetconsequenturoccisum irivulneratum iri
πρκ.coniuravitexpulsus estdeprehensi suntstrangulati suntinterfectus esttradiditconsecuti suntoccisos essevulneratos esse
υπρ.coniuraveratexpulsus eratdeprehensi erantstrangulati erantinterfectus erattradideratconsecuti erant--
σ.μελ.coniuraveritexpulsus eritdeprehensi eruntstrangulati eruntinterfectus erittradideritconsecuti eruntoccisos forevulneratos fore

 

Συντακτικές παρατηρήσεις

Απαρεμφατική σύνταξη

 

Ευθύς λόγοςΠλάγιος λόγος
Catilina a Cicerone ex urbe expulsus est.Scriptor narrat Catilinam a Cicerone ex urbe expulsum esse.
Catilina dicitur a Cicerone ex urbe expulsum esse.

 

Μετατροπή σύνταξης

 

Από παθητικήΣε ενεργητική σύνταξη
Catilina a Cicerone ex utbe expulsus est.Cicero Catilinam ex urbe expulit.
Ab Antonio, altero consule, Catilina interfectus est.Antonius, alter consul, Catilinam interfecit.
Gaius Sallustius tradit multos etiam milites Romanos occissos esse (ab hostibus). Gaius Sallustius tradit hostes occidisse multos etiam milites Romanos.