ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Λατινικά Γ΄ Λυκείου, 23ο μάθημα

© Νατάσα Αγγελίδου

ΜΑΘΗΜΑ XXIII
LECTIO TERTIA ET VICESIMA

 

Κατεβάστε τις ενότητες 11-20 σε αρχείο

 


ΕΝΑΣ ΥΠΕΡΟΧΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

 

To κείμενο που ακολουθεί είναι ένα έξυπνο ανέκδοτο που αναφέρεται στον Ρωμαίο νομομαθή Κορνήλιο τον Νασικά (Cornēlius Scipio Nasīca) και στον ποιητή Έννιο (Quintus Ennius: 239-169 π.Χ.)

 

Διάβασε: για τις Σχέσεις Κλαύδιου με τη Σύγκλητο Κατιλίνας, για τον Πλίνιο τον νεότερο Πλίνιος

 

Το κείμενο

Aegrotābat Caecīna Paetus, marītus Arriae, aegrotābat et filius. Filius mortuus est. Huic Arria funus ita parāvit, ut ignorarētur a marīto; quin immo cum illa cubiculum marīti intraverat, vivere filium simulābat, ac marīto persaepe interroganti, quid ageret puer, respondēbat: «Bene quiēvit, libenter cibum sumpsit». Deinde, cum lacrimae suae, diu cohibitae, vincerent prorumperentque, egrediebātur; tum se dolōri dabat et paulo post siccis oculis redībat. Scribōniānus arma in Illyrico contra Claudium moverat; fuerat Paetus in partibus eius et, occīso Scribōniāno, Rōmam trahebātur. Erat ascensūrus navem; Arria milites orābat, ut simul imponerētur. Non impetrāvit: conduxit piscatoriam naviculam ingentemque navem secūta est.

 

aurelius
Επιτύμβιο ανάγλυφο του Αυρηλίου Ερμία και της γυναίκας του Aurelia Philematium, δύο απελευθερωμένων σκλάβων ελληνικής καταγωγής, που απεικονίζονται ως Ρωμαίοι πολίτες. (από τη Ρώμη· γύρω στο 80 π.Χ.)
Βρετανικό Μουσείο, 1867,0508.55

 

 

Λεξιλόγιο

aegrōto, 1 είμαι άρρωστος
huic = filio
funus -eris(ουδ.) κηδεία
ut (συμπ. σύνδ.) ώστε· ita... ut έτσι... ώστε
ignōro, 1, = αγνοώ·ignorarētur: υποκ. το funus
quin immo όχι μόνο αυτό αλλά (ακόμη)
cubiculum -i κρεβατοκάμαρα
intro, 1 μπαίνω(1)
vivo, vixi, victum, vivĕre, 3 ζω(2)
simulo, 1 ( + απαρ.) προσποιούμαι(12)
persaepe (επίρρ.) πολύ συχνά(3)
ago, ēgi, actum, agĕre, 3 οδηγώ· κάνω(4)
bene (επίρρ.) καλά(5)
cibus -i τροφή
sumo, sumpsi, sumptum, sumĕre, 3 παίρνω(6)
diu (επίρρ.) πολύχρόνο(7)
cohibeo, -hibui, -hibi- tum, -hibēre, 2 (cum + habeo) συγκρατώ
prorumpo, -rūpi, -ruptum, -rumpĕre, 3 (pro + rumpo) ξεσπώ
egredior, egressus sum,· egrĕdi, αποθ. 3* (e + gradior) βγαίνω
me dolōri do παραδίνομαι στη θλίψη
siccus -a -um στεγνός(8).
oculus -i = μάτι(9)
L. Arruntius Scribōniānus κυβερνήτης της επαρχίας της Ιλλυρίας (Illyricum -i)
arma moveo στασιάζω, παίρνω τα όπλα
partes -ium πολιτική παράταξη· fuerat in partibus eius είχε πάει με το μέρος του
trahebātur τον οδηγούσαν σιδεροδέσμιο
ascendo, ascendi, ascensum, ascendĕre, 3 ανεβαίνω(10)
navis -is (θ.) πλοίο(11)
oro, 1 παρακαλώ (αντικ. η πρότ. ut... imponerētur
ut (σύνδ. βουλητ.) να
simul μαζί· ενν. με τον άντρα της(12)
impōno επιβιβάζω· imponerētur: ενν. στο πλοίο
impetro, 1, κατορθώνω κάτι
condūco -dūxi, -ductum, -ducĕre, 3 (cum + duco) νοικιάζω
piscatorius -a -um ψαράδικος(13)
navicula -ae (υποκορ. του navis) πλοιάριο

 

Ετυμολογικά: 1. intra 2. vivus 3. per + saepe 4. ἄγω 5. bonus, bene-ficium 6. prae-sumo 7. κυρ. «στη διάρκεια της μέρας»· dies 8. πρβ. σέκος << ιτ. 9. oc-ulus· ὄπ-ωπα, ὄμ-μα, 10. πρβ. ασανσέρ << γαλλ. 11. ναῦς, navigo· nauta ≤ ναύτης 12. similis 13. piscis = ψάρι· πρβ. πισίνα << βεν.: κυρ. «ιχθυοτροφείο»

 

 

 

Κείμενο και μετάφραση

Δες τη μετάφραση κάθε σειράς πατώντας στο μ
ή εμφάνισε - απόκρυψε όλη τη μετάφραση πατώντας εδώ

 

μMarco Tullio Cicerōne
μet Gaio Antōnio consulibus,
μLucius Sergius Catilīna,
μvir nobilissimi generis
μsed pravissimi ingenii,
μconiurāvit contra rem publicam.
μConsecūti erant eum quidam clari
μsed improbi viri.
μCatilīna expulsus est ex urbe
μa Cicerōne.
μSocii eius deprehensi sunt
μet strangulāti sunt in carcere.
μCatilīna ipse,
μproelio victus cum exercitu suo,
μab Antōnio, altero consule
μinterfectus est.
μGaius Sallustius tradit
μmultos etiam milites Rōmānos
μoccīsos esse
μin eādem cruentissimā pugnā,
μmultos autem vulnerātos esse graviter.

 


ΡΗΜΑΤΑ


ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ


 

 

ΕΠΙΘΕΤΑ

Δες τα παραθετικά των επιθέτων πατώντας στο β ή εμφάνισε - απόκρυψέ τα όλα πατώντας εδώ

Β΄ ΚΛΙΣΗΣ

Θετικός
Συγκριτικός
Υπερθετικός
βclarus, -a, -um
βcruentus, -a, -um
βimprobus, -a, -um
βmultus, -a, -um (multi)
βpravus, -a, -um

Γ΄ ΚΛΙΣΗΣ

βnobilis, -is, -e
βgravis, -is, -e


Γραμματικές παρατηρήσεις

 

Χρονικές αντικαταστάσεις

εν.coniuratexpelliturdeprehendunturstrangulanturinterficiturtraditconsequunturoccidivulnerari
πρτ.coniurabatexpellebaturdeprehendebanturstrangulabanturinterficiebaturtradebatconsequebantur--
μελ.coniurabitexpelleturdeprehendenturstrangulabunturinterficieturtradetconsequenturoccisum irivulneratum iri
πρκ.coniuravitexpulsus estdeprehensi suntstrangulati suntinterfectus esttradiditconsecuti suntoccisos essevulneratos esse
υπρ.coniuraveratexpulsus eratdeprehensi erantstrangulati erantinterfectus erattradideratconsecuti erant--
σ.μελ.coniuraveritexpulsus eritdeprehensi eruntstrangulati eruntinterfectus erittradideritconsecuti eruntoccisos forevulneratos fore

 

Συντακτικές παρατηρήσεις

Απαρεμφατική σύνταξη

 

Ευθύς λόγοςΠλάγιος λόγος
Catilina a Cicerone ex urbe expulsus est.Scriptor narrat Catilinam a Cicerone ex urbe expulsum esse.
Catilina dicitur a Cicerone ex urbe expulsum esse.

 

Μετατροπή σύνταξης

 

Από παθητικήΣε ενεργητική σύνταξη
Catilina a Cicerone ex utbe expulsus est.Cicero Catilinam ex urbe expulit.
Ab Antonio, altero consule, Catilina interfectus est.Antonius, alter consul, Catilinam interfecit.
Gaius Sallustius tradit multos etiam milites Romanos occissos esse (ab hostibus). Gaius Sallustius tradit hostes occidisse multos etiam milites Romanos.