ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Λατινικά Γ΄ Λυκείου, 28ο μάθημα

© Νατάσα Αγγελίδου

ΜΑΘΗΜΑ XXVΙII
LECTIO DUODETRICESIMA

 

Κατεβάστε τις ενότητες 11-20 σε αρχείο

 


ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΕΝΟΣ ΔΡΑΠΕΤΗ ΔΟΥΛΟΥ

 

Το κείμενο που ακολουθεί είναι ένα απόσπασμα από μια επιστολή του Κικέρωνα προς τον αδελφό του Κόιντο, που ήταν εκείνη την εποχή κυβερνήτης της επαρχίας της Ασίας. Στην επιστολή αυτή ο Κικέρωνας εξιστορεί τη δραπέτευση και τη σύλληψη ενός δούλου του φίλου του του Αισώπου, τραγικού ηθοποιού. Παρακαλεί τον αδελφό του να φροντίσει να φέρει τον δούλο πίσω στον αφέντη του. Η τιμωρία ενός δραπέτη δούλου ήταν καμιά φορά σκληρή, όπως καταναγκαστικά έργα, μαστίγωση, ακόμα και στιγματισμός με τα γράμματα FUG ( = fugitīvus, δραπέτης). Δεν έλειπαν όμως και οι φωνές αυτών που ζητούσαν και εφάρμοζαν μια πιο ανθρώπινη μεταχείρηση των δούλων.

 

Διάβασε για τον Κικέρωνα Κικέρων, τις συνέπειες των ρωμαϊκών κατακτήσεων: η ανάπτυξη της δουλείας ανάπτυξη δουλείας

 

Το κείμενο

Aesōpi nostri Licinus servus tibi notus Rōmā Athēnas fūgit. Is Athēnis apud Patrōnem Epicurēum paucos menses pro libero fuit, inde in Asiam abiit. Postea Plato quidam Sardiānus, cum eum fugitīvum esse ex Aesōpi litteris cognovisset, hominem comprehendit et in custōdiam Ephesi tradidit. Tu hominem investīga, quaeso, summāque diligentiā vel Rōmam mitte vel Epheso rediens tecum dedūc. Noli spectāre quanti homo sit. Parvi enim preti est, qui tam nihili est. Sed, propter servi scelus et audaciam, tanto dolōre Aesōpus est adfectus, ut nihil ei gratius possit esse quam recuperatio fugitīvi.

 

 

Λεξιλόγιο

Licinus -i ο Λίκινος (το όνομα του δούλου)
notus -a -um = γνωστός (μτχ. του nosco(1))
Patro -ōnis ο Πάτρωνας, σχολάρχης του Κήπου (της Σχολής του Επικούρου στην Αθήνα)
Epicurēus -a -um επικούρειος
mensis -is (αρσ.) = μήνας
pro libero ως ελεύθερος (πρβ. pro templo)
inde (επίρρ.) από εκεί
Sardiānus -a -um Σαρδιανός, από τις Σάρδεις
fugitīvus -i δραπέτης, φυγάς(2)
litterae -ārum επιστολή (littera -ae το γράμμα του αλφαβήτου)
custōdia -ae φυλακή(3)
Ephesus -i η Έφεσος
investīgo, 1 αναζητώ τα ίχνη(4)
quaeso παρακαλώ (μαλακώνει τον τόνο της προστακτικής)
summus -a -um ανώτατος, πάρα πολύ μεγάλος
diligentia -ae φροντίδα, επιμέλεια(5)
vel = είτε
tecum = cum te
dedūco, -dūxi, -ductum, -ducĕre, 3 (de + duco) οδηγώ, φέρνω
specto, 1 κοιτάζω, προσέχω(6)· noli spectāre μη σε απασχολήσει
quantus -a -um (συσχ. αντ.) πόσος
quanti, preti γεν. της αξίας
pretium -ii (i) αξία(7)
nihilum -i τίποτα(8)· nihili γεν. της αξίας·
parvi ... est γιατί μικρή (χρηματική) αξία έχει όποιος είναι τέτοιος μασκαράς
scelus -eris (ουδ.) έγκλημα, ελεεινή πράξη
audacia -ae θράσος
tantus -a -um (συσχ. αντ.) τόσος
dolor -ōris (αρσ.) οργή,
tanto dolōre est adfectus τόσο οργίσθηκε
ut ... possit επίρρ. συμπερ. πρόταση (βλ. το μάθ. XXXVII)
gratus -a -um ευχάριστος
quam (επίρρ. εισάγει τον β' όρο της συγκρ.) παρά, από
recuperatio -ōnis (θ.) επανάκτηση

 

Ετυμολογικά: 1. < (g)nosco· πρβ. νότα < λατ. 2. < fugio 3. > κουστωδία. 4. < vestigium 5. < diligo 6. spec-ies, spec-ulātor 7. πι-πρά-σκω 8. < ninil

 

 

 

Κείμενο και μετάφραση

Δες τη μετάφραση κάθε σειράς πατώντας στο μ
ή εμφάνισε - απόκρυψε όλη τη μετάφραση πατώντας εδώ

 

μMarco Tullio Cicerōne
μet Gaio Antōnio consulibus,
μLucius Sergius Catilīna,
μvir nobilissimi generis
μsed pravissimi ingenii,
μconiurāvit contra rem publicam.
μConsecūti erant eum quidam clari
μsed improbi viri.
μCatilīna expulsus est ex urbe
μa Cicerōne.
μSocii eius deprehensi sunt
μet strangulāti sunt in carcere.
μCatilīna ipse,
μproelio victus cum exercitu suo,
μab Antōnio, altero consule
μinterfectus est.
μGaius Sallustius tradit
μmultos etiam milites Rōmānos
μoccīsos esse
μin eādem cruentissimā pugnā,
μmultos autem vulnerātos esse graviter.

 


ΡΗΜΑΤΑ


ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ


 

 

ΕΠΙΘΕΤΑ

Δες τα παραθετικά των επιθέτων πατώντας στο β ή εμφάνισε - απόκρυψέ τα όλα πατώντας εδώ

Β΄ ΚΛΙΣΗΣ

Θετικός
Συγκριτικός
Υπερθετικός
βclarus, -a, -um
βcruentus, -a, -um
βimprobus, -a, -um
βmultus, -a, -um (multi)
βpravus, -a, -um

Γ΄ ΚΛΙΣΗΣ

βnobilis, -is, -e
βgravis, -is, -e


Γραμματικές παρατηρήσεις

 

Χρονικές αντικαταστάσεις

εν.coniuratexpelliturdeprehendunturstrangulanturinterficiturtraditconsequunturoccidivulnerari
πρτ.coniurabatexpellebaturdeprehendebanturstrangulabanturinterficiebaturtradebatconsequebantur--
μελ.coniurabitexpelleturdeprehendenturstrangulabunturinterficieturtradetconsequenturoccisum irivulneratum iri
πρκ.coniuravitexpulsus estdeprehensi suntstrangulati suntinterfectus esttradiditconsecuti suntoccisos essevulneratos esse
υπρ.coniuraveratexpulsus eratdeprehensi erantstrangulati erantinterfectus erattradideratconsecuti erant--
σ.μελ.coniuraveritexpulsus eritdeprehensi eruntstrangulati eruntinterfectus erittradideritconsecuti eruntoccisos forevulneratos fore

 

Συντακτικές παρατηρήσεις

Απαρεμφατική σύνταξη

 

Ευθύς λόγοςΠλάγιος λόγος
Catilina a Cicerone ex urbe expulsus est.Scriptor narrat Catilinam a Cicerone ex urbe expulsum esse.
Catilina dicitur a Cicerone ex urbe expulsum esse.

 

Μετατροπή σύνταξης

 

Από παθητικήΣε ενεργητική σύνταξη
Catilina a Cicerone ex utbe expulsus est.Cicero Catilinam ex urbe expulit.
Ab Antonio, altero consule, Catilina interfectus est.Antonius, alter consul, Catilinam interfecit.
Gaius Sallustius tradit multos etiam milites Romanos occissos esse (ab hostibus). Gaius Sallustius tradit hostes occidisse multos etiam milites Romanos.