ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ
Η καταστροφή των Ψαρών
Στο επίγραμμα αυτό, που έγραψε ο Διονύσιος Σολωμός το 1825 με αφορμή το ιστορικό γεγονός της καταστροφής των Ψαρών από τους Τούρκους, η μορφή της προσωποποιημένης Δόξας τιμά τους νεκρούς Έλληνες μέσα σε ένα τοπίο απόλυτης καταστροφής.
Νικόλαος Γύζης, Μετά την καταστροφή των Ψαρών
Δείτε τον πίνακα σε μεγάλη ανάλυση στην
Εθνική Πινακοθήκη
Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη Περπατώντας η Δόξα μονάχη Μελετά τα λαμπρά παλικάρια Και στην κόμη στεφάνι φορεί Γεναμένο από λίγα χορτάρια Που είχαν μείνει στην έρημη γη. |
Δ. Σολωμός, Ποιήματα, Ίκαρος
Παράλληλα Κείμενα
Ποιήματα του Δ. Σολωμού (αναγνώσεις) [πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού]
Δείτε το λεύκωμα με τα 16 χαρακτικά του Τάσσου για την Καταστροφή των Ψαρών στη ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΛΑΡΙΣΑΣ ΜΟΥΣΕΙΟ Γ.Ι.
ΚΑΤΣΙΓΡΑ
Επί το μέγα ερείπιον
η Ελευθερία ολόρθη
προσφέρει δύο στεφάνους·
έν' από γήινα φύλλα
κ άλλον απ' άστρα.
και βρείτε αντιστοιχίες με το επίγραμμα του Σολωμού.
Α. Κάλβος, «Εις Ψαρά»
Αλληγορία και Ιστορία: αλληγορικές μορφές στην ποίηση και τις εικαστικές τέχνες (Δραστηριότητα)
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
Βρείτε αντιστοιχίες ανάμεσα στο ποίημα «Εις Μάρκο Μπότσαρη» και στο εξεταζόμενο επίγραμμα
Νικόλαος Γύζης, Δόξα
Διάβασε για τη ζωή και το έργο του εδώ. Κατέβασε σύντομο βιογραφικό . Δες και παρακάτω στο Υλικό.
ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ
Δόξα - Ένδοξοι νεκροί
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Το σολωμικό επίγραμμα «Η καταστροφή των Ψαρών» αποτελεί αντιπροσωπευτικό παράδειγμα της δυνατότητας που έχει η ποίηση να μεταφέρει ένα συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός στη σφαίρα του καθολικού και του πανανθρώπινου. Ο Σολωμός αφαιρεί από την καταστροφή των Ψαρών όλα τα συγκυριακά και επικαιρικά στοιχεία και εστιάζει την προσοχή του στα χαρακτηριστικά εκείνα που επιτρέπουν τη διαχρονική αναγωγή του ιστορικού επεισοδίου: την καμένη γη και τα λαμπρά σκοτωμένα παλικάρια. Στο κέντρο του ποιήματος τοποθετείται η προσωποποιημένη θεότητα της Δόξας, σύμβολο της τιμής που οφείλεται στους ένδοξους νεκρούς, να περιφέρεται -μοναδική μαρτυρία ζωής- ανάμεσά τους, να αναλογίζεται το μέγεθος της θυσίας τους και να φέρει στο μέτωπο ένα απέριττο στεφάνι, καμωμένο από τα υλικά της δοξασμένης γης. Η εικόνα που συνθέτει το ποίημα είναι μοναδική σε παραστατικότητα και υποβλητική σε δύναμη. Το επίγραμμα του Σολωμού εκφράζει την ίδια ακριβώς αντίληψη με τις τρεις πρώτες στροφές της ωδής «Εις Σάμον»: ο θάνατος στον αγώνα για την ελευθερία είναι ένδοξος.
Διονύσιος Σολωμός, «Εις Μάρκο Μπότσαρη», Ποιήματα, τόμ. 1, Ίκαρος 19865,σ. 137.
Η Δόξα δεξιά συντροφεύει
τον άντρα που τρέχει με κόπους
της Φήμης τους δύσβατους τόπους,
κι ο Φθόνος τού στέκει ζερβιά,
με μάτια, με χείλη πικρά.
Αλλ' όποτε η μοίρα τού γράψει,
τον δρόμο του κόσμου να πάψει,
η Δόξα καθίζει μονάχη
στην πλάκα του τάφου λαμπρή,
και ο φθόνος αλλού περπατεί.
Διονύσιος Σολωμός
Για τη ζωή και το έργο του [πηγή: Ανεμόσκαλα (Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα)
Πρόσωπα και θέματα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα)
Εκεβι
Διαδικτυακές πηγές για τη ζωή και το έργο του Δ. Σολωμού
«Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» [Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Λυκείου
Καντάτα Ελευθερίας (μελοποιημένα αποσπάσματα) [πηγή: Βουλή των Ελλήνων]
«Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» (μελοποιημένα αποσπάσματα σε μουσική Γιάννη Μαρκόπουλου
Νικόλαος Γύζης:
Εθνική Πινακοθήκη
,
Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας
,
Εικαστικόν
Τελόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ.
στο art magazine
στο paleta art
στο art net
στο ΝΙΚΙΑΣ
στο Google Art & Culture
Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.
Οι ήρωες του ποιήματος είναι:
Τα γεγονότα του ποιήματος διαδραματίζονται:
Τα γεγονότα του ποιήματος γίνονται/έγιναν:
Η γλώσσα του ποιήματος είναι:
Ο στίχος του ποιήματος είναι:
Το μέτρο του ποιήματος είναι:
Το ποίημα μπορεί να χωριστεί στις εξής ενότητες:
...