ΝΑΖΙΜ ΧΙΚΜΕΤ
Νανούρισμα στον γιο μου
O πατέρας-ποιητής παραστέκεται στο άρρωστο παιδί του και υπαγορεύει στη μητέρα το παρακάτω ασυνήθιστο νανούρισμα.
Ο γιος μου κρυολόγησε. Καίει στον πυρετό, ύπνος δεν τον παίρνει. Τα μάτια του βγάζουνε φωτιές. Κι η μάνα του: «Να νανουρίσω το μωρό μου», λέει. «Τι να του τραγουδήσω; "Νάνι νάνι το παιδί μου" ή το "Ας κοιμηθεί να μεγαλώσει κι ύστερα πασάς να γένει";» Μα ούτε το ένα ούτε το άλλο.
Η μάνα του γιου μου έτσι θα 'θελα να τον νανουρίσει:
Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου· νάνι... Στον ύπνο σου έρχεται μια θάλασσα απέραντη. Βουνά τα κύματά της, φουσκώνουν αφρισμένα, λυσσομανάνε... Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου· νάνι... Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου· νάνι... Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου· νάνι... |
Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου· νάνι... Άκου· φωνές ακούς. Κοίτα τι όμορφα χρώματα που βλέπεις... Τα χέρια σου χαϊδεύουν το μάρμαρο, και να, του δίνουν το πιο σταθερό, το πιο ζωντανό σχήμα... Κοιμήσου, σπλάχνο μου, κοιμήσου· νάνι... |
Ν. Χικμέτ, Το ερωτευμένο σύννεφο,
μτφρ. Έρα Σαββαΐδου, Ύψιλον
Κυριάκος Κατζουράκης, Τρία πορτρέτα
ΕΥΡΥΤΕΡΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
1. Διαβάστε συγκριτικά τα δημοτικά νανουρίσματα, το ανθολογημένο νανούρισμα του Χικμέτ και το ποίημα της Δ. Χριστοδούλου «Για ένα παιδί που κοιμάται» («Η βιοπάλη - Το αγωνιστικό πνεύμα του ανθρώπου»), με στόχο να εντοπίσετε τα κοινά στοιχεία και τις διαφορές τους.
2. Διαβάστε συγκριτικά τα δύο νανουρίσματα του Χικμέτ και προσπαθήστε να εξηγήσετε τους λόγους της μεγάλης διαφοροποίησης που παρουσιάζει το ένα από το άλλο.
3. Γνωρίστε καλύτερα την ποίηση του Ναζίμ Χικμέτ ακούγοντας τα ποιήματά του Γράμματα στην αγαπημένη (1983), που μετέφρασε ο Γιάννης Ρίτσος, μελοποίησε και τραγούδησε ο μουσικοσυνθέτης Μάνος Λοΐζος.
4. Ακούστε ένα άλλο ποιητικό νανούρισμα του Ισπανού Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, μεταφρασμένο από
τον Νίκο Γκάτσο και μελοποιημένο από τον Μάνο Χατζιδάκι, στον δίσκο του Ματωμένος γάμος (1974).
Διάβασε για τη ζωή και το έργο του εδώ. Κατέβασε σύντομο βιογραφικό . Δες και παρακάτω στο Υλικό.
ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ
Η μορφή, το περιεχόμενο και ο ρόλος του νανουρίσματος
Οι συμβολισμοί του ποιήματος, οι ηθικές αξίες και τα όνειρα του πατέρα για τον γιο
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Το ασυνήθιστο αυτό νανούρισμα απευθύνει ο πατέρας στο άρρωστο παιδί του, με την επιθυμητή διαμεσολάβηση της μητέρας («Η μάνα του γιου μου έτσι θα 'θελα να τον νανουρίσει»). Οι πρώτες τρεις στροφές του νανουρίσματος παρατηρούμε ότι συνδέονται στενά με τη φύση (σύνδεση πολύ συνηθισμένη και στα δημοτικά νανουρίσματα) και, ειδικότερα, την τρικυμισμένη θάλασσα (που συμβολίζει τις δυσκολίες της ζωής), την οποία ο γιος-καπετάνιος διασχίζει με το καράβι του. Το υπόλοιπο ποίημα αναφέρεται σε συγκεκριμένες ηθικές αξίες της κοινωνικής ζωής, που ο πατέρας προσδοκά ότι θα διακρίνουν τον γιο του (γνώση, ομορφιά, πίστη, σταθερότητα, τόλμη και αγωνιστικότητα). Γεμάτος από αυτές τις καλές ελπίδες ο πατέρας προβάλλει την εικόνα του γιου του στο μέλλον και τον φαντάζεται σαν πολύπλευρο, δημιουργικό και πρωτοπόρο άνθρωπο: άφοβο σαν θαλασσινό, γνώστη της ύλης, του πνεύματος και της τέχνης. Το νανούρισμα του πατέρα έχει λογοτεχνική υφή (εικόνες, παρομοιώσεις, συμβολισμούς), μακρόπνοο όραμα και προτρεπτικό ύφος που ανταποκρίνεται από τη μια μεριά στις προσωπικές επιθυμίες του πατέρα και από την άλλη στις συναισθηματικές ανάγκες που φαντάζεται ότι θα έχει ο γιος του: ηθική εγκαρδίωση και ψυχική συμπαράσταση που κάθε γονέας θα ήθελε να προσφέρει στο παιδί του.
Ναζίμ Χικμέτ
Βικιπαίδεια
σαν σήμερα
Βιβλιοnet
ποιήματα στο nektarios.gr
μελοποιημένα ποιήματα στο stixoi.info
Κυριάκος Κατζουράκης, βιογραφία και έργα
στην Εθνική Πινακοθήκη
στο paleta art
άρθρο της Μαρίας Μποϊλέ στο art magazine
στο Βιβλιοnet
στο ΝΙΚΙΑΣ
στο ΙΣΕΤ
στο eikastikon
στο artnet
στο Μουσείο Φρυσίρα
στην εκπομπή ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ
Για τα λογοτεχνικά ρεύματα - κινήματα δείτε εδώ
Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.
Ποιο είναι το ποιητικό υποκείμενο, ο αφηγητής;
Το ποιητικό υποκείμενο είναι...
Σε ποιον απευθύνεται;
Απευθύνεται...
Σε ποιο πρόσωπο και αριθμό βρίσκονται τα ρήματα του ποιήματος, π.χ. γ' ενικό
Τα ρήματα βρίσκονται...
Ποιος είναι ο χώρος;
Ο χώρος του ποιήματος είναι...
Ποιος είναι ο χρόνος;
Ο χρόνος του ποιήματος είναι...
Ποιες είναι οι εικόνες του ποιήματος;
Οι εικόνες του ποιήματος είναι...
Από πού αντλεί τις εικόνες του ο ποιητής; (π.χ. φύση)
Ο ποιητής αντλεί τις εικόνες του...
Ποιους εκφραστικούς τρόπους χρησιμοποιεί ο ποιητής; (π.χ. σχήματα λόγου, χρήση επιθέτων)
Οι εκφραστικοί τρόποι είναι οι εξής...
Πώς χρησιμοποιεί τη στίξη;
Ο ποιητής....
Ποια είναι η γλώσσα; (π.χ. κοινή, λόγια, κοινή με λόγια στοιχεία κλπ.)
Το ποίημα είναι γραμμένο σε...
Το ποίημα έχει ομοιοκαταληξία κι αν ναι τι είδους; (π.χ. ζευγαρωτή, πλεκτή, σταυρωτή κλπ.)
Η ομοιοκαταληξία είναι....
Ποια συναισθήματα σου προκαλεί;
Τα συναισθήματα...