Εκτενέστερο βιογραφικό

Η Έλλη Αλεξίου γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης, κόρη του εκδότη Στυλιανού Αλεξίου και της Ειρήνης Ζαχαριάδη. Το 1910 αποφοίτησε από το Ανώτερο Παρθεναγωγείο του Ηρακλείου και ένα χρόνο αργότερα επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Αθήνα, όπου μπήκε στο λογοτεχνικό κύκλο της Δεξαμενής και γνωρίστηκε με λογοτέχνες όπως οι Καρκαβίτσας, Βλαχογιάννης, Θεοτόκης, Τραυλαντώνης, Κονδυλάκης, Αυγέρης, Βάρναλης. Το 1919 έγινε διπλωματούχος του Institut Superieur d’ Etudes Francaises και διορίστηκε στο Ανώτερο Παρθεναγωγείο Ηρακλείου. Την ίδια χρονιά γνωρίστηκε στη Δεξαμενή με τον Βάσο Δασκαλάκη, με τον οποίο παντρεύτηκε το 1920 στο Παρίσι. Το 1928 γράφτηκε στο Κ.Κ.Ε. και το 1934 πήρε μέρος στην ίδρυση της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. Δυο χρόνια αργότερα συνελήφθη από την Ειδική Ασφάλεια της δικτατορίας της τετάρτης Αυγούστου και ανακρίθηκε. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής έζησε μόνη στην Καλλιθέα και έδρασε στα πλαίσια του Ε.Α.Μ. Το 1945 ταξίδεψε στο Παρίσι με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης, παρακολούθησε μαθήματα στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης και γνωρίστηκε με γάλλους λογοτέχνες όπως οι Λουί Αραγκόν και Πωλ Ελυάρ. Το 1949 αυτοεξορίστηκε στη Ρουμανία και πήρε μέρος στο δεύτερο συνέδριο ειρήνης. Συμμετείχε επίσης στη Συνδιάσκεψη για την Εκπαίδευση στη Βιέννη (1952), στο πρώτο παγκόσμιο συνέδριο δημοκρατικών γυναικών στην Κοπεγχάγη (1953), στη Λογοτεχνική Συνδιάσκεψη του Βερολίνου (1957). Από το 1962 συγκατοίκησε με τον Μάρκο Αυγέρη στην Αθήνα. Το 1965 επανέκτησε την ελληνική ιθαγένεια και το 1966 συνελήφθη για παραπεμπτικό βούλευμα που είχε εκδοθεί εναντίον της το 1952. Αθωώθηκε πανηγυρικά. Συνέχισε την πολυποίκιλη λογοτεχνική, εκπαιδευτική και πολιτική της δράση κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Παπαδόπουλου και μετά τη μεταπολίτευση έδωσε πολλές διαλέξεις σε πολλές ελληνικές πόλεις. Πέθανε στην Αθήνα.

Η Έλλη Αλεξίου πραγματοποίησε την πρώτη της εμφάνιση στον χώρο της λογοτεχνίας το 1923 με τη δημοσίευση του διηγήματος Φραντζέσκος στο περιοδικό Φιλική Εταιρεία. Κατά τη διάρκεια της ζωής της ασχολήθηκε με την πεζογραφία, το θέατρο, την επιστήμη της Παιδαγωγικής, τη λογοτεχνική μετάφραση, το παιδικό βιβλίο και άλλους τομείς του γραπτού λόγου, αφήνοντας μεγάλο σε έκταση έργο. Η πεζογραφία της αποτυπώνει έμμεσα τον προβληματισμό της για την κοινωνική δικαιοσύνη, όπως αυτός διαμορφώθηκε και μέσα από την πολιτική της ιδεολογία και κινείται στα πλαίσια της ρεαλιστικής γραφής, με έντονη ωστόσο την παρουσία του προσωπικής συναισθηματικής εμπλοκής και του ψυχογραφικού στοιχείου.

 

Εργογραφία

 

Ι.Πεζογραφία

• Σκληροί αγώνες για μια μικρή ζωή, Αθήνα, 1931.

• Γ’ Χριστιανικόν Παρθεναγωγείον, Αθήνα, 1934.

• Άνθρωποι, Αθήνα, 1938.

• Υπολείμματα επαγγέλματος, Αθήνα, 1938.

• Λούμπεν, Αθήνα, 1944.

• Παραπόταμοι, Βουκουρέστι, 1956.

• Με τη Λύρα, Βουκουρέστι, 1959.

• Αναχωρήσεις και μεταλλαγές, Βουκουρέστι, 1962.

• Μυστήρια, Βουκουρέστι, 1962.

• Προσοχή συνάνθρωποι, Βουκουρέστι, 1962.

• Σπονδή, Αθήνα, 1964.

• Και ούτω καθεξής, Βουκουρέστι, 1965.

• Δεσπόζουσα, Αθήνα, 1972.

• Και υπέρ των ζώντων, Αθήνα, 1972.

• Κατερειπωμένα αρχοντικά, Αθήνα, 1977.

ΙΙ.Παιδική λογοτεχνία

• Ο Χοντρούλης και η Πηδηχτή, Αθήνα, 1939.

• Ήθελε να τη λένε κυρία, Βουκουρέστι, 1956.

• Το πρώτο μου λεξικό, Αθήνα, 1964.

• Ρωτώ και μαθαίνω, Αθήνα, 1975.

• Τραγουδώ και χορεύω· Παιδικά ποιήματα και τραγούδια μελοποιημένα από τη Μαρίκα Βελ. Φρέρη· Εικονογράφηση Γεράσιμου Γρηγόρη, Αθήνα, Κέδρος, 1977.

ΙΙΙ.Θέατρο

• Μια μέρα στο Γυμνάσιο, Αθήνα, 1973.

• Έτσι κάηκε το δάσος· Μόνο από αγάπη, Αθήνα, Καστανιώτης, 1986.

ΙV. Βιογραφία

• Για να γίνει Μεγάλος (του Νίκου Καζαντζάκη), Αθήνα, 1966.

V. Εκπαιδευτικά βιβλία

• Βοηθός νηπιαγωγού, Βουκουρέστι, 1952.

VI. Ανθολογίες - Αφιερώματα

• Ανθολογία αντιστασιακής ποίησης (σε συνεργασία με τη Φούλα Χατζηδάκη)

• Για τη χιλιάκριβη τη Λευτεριά (σε συνεργασία με τον Τάκη Αδάμο)

• Αντιστασιακή Πεζογραφία, Βερολίνο, 1965.

• Ταράς Σεφτσένκο, Αθήνα, 1964.

• Υπό Εχεμύθειαν· Συλλογή ανεκδότων από τη ζωή λογοτεχνών, καλλιτεχνών και πολιτικών, Αθήνα, Σύγχρονη Εποχή, 1976.

VII. Μεταφράσεις

• Μαξίμ Γκόρκυ, Αναμνήσεις για τον Τολστόη, Αντρέεφ και Τσέχωφ, Αθήνα, Νεοελληνικά Γράμματα, 1937-1938.

• Μωρίς Τορέζ, Παιδί του λαού, Ντεζ, 1954.

• Γιώργη Αμάντο, Η ζωή του Κάρλο Πρέστες, Ντεζ, 1956.

• Μπίλλυ Λάτσις, Η θύελλα, Ρουμανία, 1954-1956.

• Νόσοφ, Βήτια Μαλέεφ, Ρουμανία, 1956.

• Αναμνήσεις για τον Λένιν, Βουκουρέστι, 1957.

• Ζαν Πωλ Σαρτρ, Αποστρατικοποίηση του εκπολιτισμού και Συζήτηση για την παιδική ηλικία του Ιβάν, Αθήνα, Καινούρια Εποχή, 1964.

• Για τον Μάο Τσε Τουνγκ, Αθήνα, 1964.

• Η Μαοϊκή σκέψη, όπλο ακατανίκητο, Αθήνα, 1972.

• Ο Τσε Γκουεβάρα και ο Μαρξισμός, Αθήνα, 1973.

VΙΙΙ. Μελέτες - Επιμέλεια εκδόσεων

• Ψυχολογία παιδός και Παιδαγωγική· εισαγωγή στην ιστορία της παιδαγωγικής, Αθήνα, 1969.

• Για τον Καζαντζάκη (σε συνεργασία με τον Εμμ. Στεφανάκη), Αθήνα, 1977.

Για αναλυτικότερα εργογραφικά στοιχεία της Έλλης Αλεξίου, βλ. Φωσκαρίνης Θ., « » (Έλλης Αλεξίου), Έλλη Αλεξίου · Μικρό αφιέρωμα, σ.294-296. Αθήνα, Καστανιώτης, 1979.

Πηγή: Ε.ΚΕ.ΒΙ