Εκτενέστερο βιογραφικό

Γεννήθηκε και πέθανε στην Αθήνα. Σπούδασε Νομικά και Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και Δημόσια Οικονομία στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης. Υπάλληλος του Υπουργείου Οικονομικών από το 1918, αποχώρησε το 1955 με ανώτατο βαθμό. Ποιητής με βαθιά θρησκευτική πίστη, χρησιμοποίησε γλώσσα μικτή, που κινείται ανάμεσα στην καθαρή δημοτική και την καθαρεύουσα και την κατανυκτική γλώσσα των εκκλησιαστικών ύμνων. Όπως έχει τονιστεί και από την κριτική, ο Παπατσώνης είναι ο πιο ιδιότυπος από τους Έλληνες ποιητές του καιρού του και η ποίησή του χαρακτηρίζεται από ένα απροσδιόριστο θέλγητρο. Μερικά χαρακτηριστικά της είναι η λεκτική ακαταστασία, η μικτή γλώσσα, η μετρική και ρυθμική απλότητα, το πεζολογικό της ύφος. Με όλα αυτά η ποίησή του, στις πιο ευτυχισμένες στιγμές της, αποκτά αυτό το απροσδιόριστο θέλγητρο, και κατορθώνει να φτάνει ως τη γνήσια λυρική έκφραση. Το έργο του: α) Ποιητικές συλλογές: Εκλογή Α' 1934, Ursa Minor = Μικρή Άρκτος, 1944, Εκλογή Β', 1962. β) Δοκίμια: Ο Τετραπέρατος Κόσμος (Α' τόμος, 1966 - Β' τόμος, 1976) κ.ά. γ) Ταξιδιωτικά: Άσκηση στον Άθω, 1963, Μολδοβλαχικά του Μύθου, 1965. Μετέφρασε έργα των ποιητών: Τ. Έλιοτ, Π. Κλοντέλ, Χέλντερλιν, Λ. Αραγκόν, Σαιν Τζων Περς, Έντγκαρ Άλαν Πόε.

 

Πηγή: Σχολικό βιβλίο β' λυκείου

 

Ο Τ[άκης] Παπατσώνης γεννήθηκε στην Αθήνα, γιος του Κωνσταντίνου Παπατσώνη και της Αικατερίνης το γένος Πρασσά. Μαθήτευσε στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών και το 1913 δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα στην εφημερίδα Ακρόπολις. Σπούδασε Νομική και Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών ως το 1920 και το 1927 παρακολούθησε μαθήματα οικονομικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης. Από το 1914 και για σαράντα χρόνια εργάστηκε στο Υπουργείο Οικονομικών φτάνοντας ως τη θέση του Γενικού Γραμματέα. Το 1928 έμεινε για μήνες στο Άγιο Όρος. Το 1932 παντρεύτηκε την Ευανθία Εμπεδοκλή με την οποία απέκτησε μια κόρη. Ταξίδεψε πολύ σ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του και λόγω της εργασίας του και από προσωπικό πάθος (ενδεικτικά αναφέρονται εδώ τα ταξίδια του στο Βελιγράδι, την Κωνσταντινούπολη, την Ιταλία, την Πράγα, την Ελβετία, τη Γαλλία, το Βερολίνο, τη Δρέσδη, την Αγγλία, την Ισπανία, το Βουκουρέστι, τη Βέρνη, τα Καρπάθια, τη Νέα Υόρκη, την Κούβα, το Σικάγο, το Σαν Ντιέγο). Διετέλεσε αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εμπορικής Τράπεζας (1941), Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής Πινακοθήκης (1953-1964), Αντιπρόεδρος στο Διοικητικό Συμβούλιο του Εθνικού Θεάτρου (1955-1964), Αντιπρόεδρος και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αισθητικής (1963 και 1966 αντίστοιχα). Τιμήθηκε με το γαλλικό παράσημο του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής (1920) και με το πρώτο Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1963). Το 1967 έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Πέθανε στην Αθήνα.

Η πρώτη έκδοση ποιημάτων του Παπατσώνη πραγματοποιήθηκε το 1934 με την Εκλογή Α΄. Είχε προηγηθεί η δημοσίευση της πρώτης ελληνικής μετάφρασης της Έρημης Χώρας του Τόμας Έλλιοτ από τον Παπατσώνη στο περιοδικό Κύκλος και με τίτλο Ερημότοπος. Από το 1935 και για πέντε χρόνια συνεργάστηκε με την εφημερίδα Καθημερινή, όπου δημοσίευσε κριτικά δοκίμια. Το 1944 εξέδωσε την Ursa Minor . Ακολούθησαν η Εκλογή Β΄ (1962), το οδοιπορικό Άσκηση στον Άθω (1963), το ταξιδιωτικό κείμενο Μολδοβαλαχικά του Μύθου, οι μελέτες Friedrich Holderlin, 1970-1843-1970 και Εθνεγερσία: Σολωμός, Κάλβος, και οι συλλογές δοκιμίων Ο Τετραπέρατος κόσμος (δυο τόμοι) και Όπου ην κήπος. Ασχολήθηκε επίσης με τη λογοτεχνική μετάφραση και συνεργάστηκε με τα περιοδικά Ελλάς, Οι Νέοι, Λόγος, Λύρα, Μούσα, Πειθαρχία, Πρωτοπορία, Ρυθμός, Νέα Γράμματα, Νέα Εστία, Ελεύθερα Γράμματα, Χρονικά Αισθητικής κ.α.

Ο Τάκης Παπατσώνης τοποθετείται από τους ιστορικούς της λογοτεχνίας στην ποιητική γενιά του τριάντα, ως μια ιδιαίτερη όμως περίπτωση που υπερβαίνει τις όποιες κατηγοριοποιήσεις. Υπήρξε ένας από τους εισηγητές του ελεύθερου στίχου στη μοντέρνα ελληνική ποίηση. Το ποιητικό του έργο χαρακτηρίζουν ποικίλες δημιουργικά αφομοιωμένες επιδράσεις και έντονα προσωπικό ύφος στα πλαίσια του μυστικιστικού και θεολογικού στοχασμού του.

 

Πηγή: Ε.ΚΕ.ΒΙ

Εργογραφία

 

Ι. Ποίηση

• Εκλογή Α΄, 1934

• Ursa Minor· Κι ένα ακόμη ποίημα, 1944

• Εκλογή Β΄, 1962

ΙΙ. Δοκίμιο

• Ο τετραπέρατος κόσμος Α΄, 1966

• Φώτα από τον τάφο· (Αφιέρωμα στον Σατωβριάνδο). ανάτυπο από τη Νέα Εστία, τεύχος Χριστουγέννων 1968

• Ο τετραπέρατος κόσμος Β΄· Λήρος και λόγος· Εξωλογικό σχόλιο πάνω σε δύο σχόλια Juvenilia του Edgar Allan Poe, 1976

• Όπου ην κήπος, 1972

• Ένα τρίπτυχο από τον παράδεισο του Δάντε, 1963

• Εθνεγερσία, Σολωμός-Κάλβος, 1970

• Dante Aligheri (1265-1965), 1965

• Friedrich Holderlin, 1970

ΙΙΙ. Ταξιδιωτικά κείμενα

• Άσκηση στον Άθω· ήτοι πηδάλιον νηπτικόν για περιδιάβαση του Όρους, 1963

• Μολδοβαλαχικά του μύθου· Ite, missa est, 1965

ΙV. Μεταφράσεις

• Τ.Σ. Έλιοτ, Ερημότοπος, 1933

• Paul Claudel, Στίχοι εξορίας, Ο Δρόμος του Σταυρού, Ο Κλήρος του μεσημεριού,1940

• Aragon, Τρία ποιήματα,1945

• Saint - John Perse, Ανάβαση - Edgar Allan Poe , Ταμερλάνος, 1957

• Paul Claudel, Ο κλήρος του μεσημεριού· Δράμα σε τρεις πράξεις, 1973

• Ζαν Ανούιγ, Μπέκετ ή Η τιμή του Θεού· Δράμα σε τέσσερις πράξεις, 1981

• Edgar Allan Poe, Ταμερλάνος, 1984