142 143 E Δ

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ


142

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Νυχτερινό

Το ποίημα δημοσιεύτηκε το 1939 και σκιαγραφεί με λυρική υποβλητικότητα μια νυχτερινή εικόνα αποχωρισμού. Η σκηνή διαδραματίζεται κάτω από το φως του φεγγαριού, που συντροφεύει τη μοναξιά του ποιητή.

Ένα φεγγάρι πράσινο, μεγάλο,
που λάμπει μες στη νύχτα, – τίποτ' άλλο.

Μια φωνή, που γρικιέται* μες στο σάλο*
και που σε λίγο παύει, – τίποτ' άλλο.

Πέρα, μακριά, κάποιο στερνό σινιάλο
του βαποριού που φεύγει, – τίποτ' άλλο.

Και μόνο ένα παράπονο μεγάλο,
στα βάθη του μυαλού μου. – Τίποτ' άλλο.

 

Ν. Λαπαθιώτης, Τα ποιήματα, Γαβριηλίδης

Παράλληλα Κείμενα
Ζυλ Λαφόργκ, «Μοιρολόι φεγγαριού στην επαρχία» [Κείμενα  Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ΄ Γυμνασίου] Ζυλ Λαφόργκ, «Μοιρολόι φεγγαριού στην επαρχία»
Κ.Γ. Καρυωτάκης, «Τελευταίο Ταξίδι» Κ.Γ. Καρυωτάκης, «Τελευταίο Ταξίδι»


Λεξιλόγιο
*γρικιέται: ακούγεται *σάλος: φασαρία

 


ΕΡΓΑΣΙΕΣ

  • Κύριο χαρακτηριστικό του ποιήματος είναι η μουσική υποβλητικότητα των στίχων. Με ποια εκφραστικά μέσα πετυχαίνει ο ποιητής αυτό το αισθητικό αποτέλεσμα;
  • Πώς αιτιολογείται το παράπονο του ποιητή; Συνδέστε την απάντησή σας με τη γενική ατμόσφαιρα του ποιήματος.
  • Γράψτε με δικό σας τρόπο την ιστορία που αφηγείται ελλειπτικά ο ποιητής.


143

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

  • Το ποίημα έχει πρόσφατα μελοποιηθεί. Ακούστε τη μουσική του εκτέλεση από τον Γιώργο Νταλάρα και συζητήστε με τον καθηγητή της Μουσικής σχετικά με τον τρόπο που αποδίδεται στο τραγούδι η μελαγχολική διάθεση του ποιητή.

Γιώργος Γουναρόπουλος, Γυναικεία μορφή με δύο πρόσωπα στη θάλασσα

Γιώργος Γουναρόπουλος, Γυναικεία μορφή με δύο πρόσωπα στη θάλασσα

ακούστε το τραγούδι από την Καίτη Χωματά σε μελοποίηση του Γιάννη Σπανού


Άλλες εκτελέσεις:
Μουσική – Ερμηνεία: Μιχάλης Τερζής. (1999) youtube
Μουσική: Δημήτρης Κανελλόπουλος – Ερμηνεία: Domenica. (2004) youtube
Μουσική: Γιώργος Δίπλας – Ερμηνεία: Δώρα Πετρίδη. (2006) youtube


Ναπολέων Λαπαθιώτης (1888-1944)


Ναπολέων Λαπαθιώτης

Διάβασε για τη ζωή και το έργο του εδώ. Κατέβασε σύντομο βιογραφικό . Δες και παρακάτω στο Υλικό.


Το ποίημα συνδυάζει λυρικές υποβλητικές εικόνες με ρομαντική, μελαγχολική διάθεση από την πλευρά του ποιητικού υποκειμένου. Αντιπροσωπεύει χαρακτηριστικά την ατμόσφαιρα και την τεχνοτροπία πολλών μεσοπολεμικών ποιητών, τα ποιήματα των οποίων μοιάζουν, στην πλειονότητά τους, σαν να είναι σκηνοθετημένα μέσα στο ίδιο φόντο (θαμπά τοπία, δύση, νύχτα, φεγγάρι, ένα καράβι μακριά στον ορίζοντα), αποτυπώνουν κοινές ή παραπλήσιες συναισθηματικές καταστάσεις (ερωτική απογοήτευση, ψυχικό πόνο, μοναξιά κ.ά.) και αποδίδουν με σχεδόν πανομοιότυπο τρόπο την ψυχολογία του ποιητικού υποκειμένου τους, το οποίο, τις περισσότερες φορές, ταυτίζεται με το εγώ τους. Ο Ν. Λαπαθιώτης είναι ένας από τους πιο αναγνωρισμένους και σημαντικούς ελάσσονες ποιητές, με έκδηλη ποιητική συγγένεια τόσο με τους παλιότερους συμβολιστές ποιητές (Κ. Χατζόπουλο, Λ. Πορφύρα κ.ά.) όσο και τους ποιητές της νεότερης γενιάς (Κ.Γ. Καρυωτάκη, Μ. Πολυδούρη, Κ. Ουράνη κ.ά.). Ακόμα μερικά ποιήματά του αποτελούν οικεία μας ακούσματα χάρη σε πρόσφατες μελοποιήσεις, προς τις οποίες κείνται γενικότερα ευμενώς οι μαθητές μας (Γιώργος Νταλάρας «Ένα φεγγάρι», Ελευθερία Αρβανιτάκη «Καημός αλήθεια να περνώ»).

Το ποίημα που εξετάζουμε έχει μορφολογικό ενδιαφέρον: πρόκειται για δίστιχες στροφές, οι οποίες καταλήγουν στην ίδια πάντα ομοιοκατάληκτη επωδό «τίποτ' άλλο». Η εμφατική χρήση της επωδού υπενθυμίζει διαρκώς τη δραματική έλλειψη του αγαπημένου προσώπου. Όλη η περιρρέουσα ατμόσφαιρα του ποιήματος διαδραματίζεται γύρω από την ερωτική μελαγχολία και τη μοναξιά του ποιητικού υποκειμένου, οι οποίες διαπερνούν κάθε του αίσθημα και του αφήνουν μια πικρή γεύση νοσταλγίας και θλίψης από τον οριστικό αποχωρισμό του αγαπημένου προσώπου (φωνή, πλοίο που χάνεται, παράπονο κ.ά.). Μια άλλη όψη του ίδιου νομίσματος μπορείτε να δείτε στο ποίημα του Ζ. Λαφόργκ, όπου η αγαπημένη του αφηγητή παντρεύεται και φεύγει για γαμήλιο ταξίδι. Ο πρώην αγαπημένος της ποιητής μεταμφιέζει τη λύπη του σε αυτοειρωνεία.


Ερωτικό


Καημός, αλήθεια, να περνώ του έρωτα πάλι το στενό,
ώσπου να πέσει η σκοτεινιά, μια μέρα του θανάτου…
Στενό βαθύ και θλιβερό, που θα θυμάμαι για καιρό,
τι μου στοιχίζει στην καρδιά, το ξαναπέρασμά του.

Ας είναι, ωστόσο, τι ωφελεί; Γυρεύω πάντα το φιλί,
στερνό φιλί, πρώτο φιλί, και με λαχτάρα πόση!
Γυρεύω πάντα το φιλί, που μου το τάξανε πολλοί,
κι όμως δεν μπόρεσε κανείς, ποτέ, να μου το δώσει…

Ίσως μια μέρα, όταν χαθώ, γυρνώντας πάλι στο βυθό,
και με τη Νύχτα, μυστικά, γίνουμε, πάλι, ταίρι,
αυτό το ανεύρετο φιλί, που το λαχτάρησα πολύ,
σα μια παλιά της οφειλή, να μου το ξαναφέρει!

 

 

Γράφτηκε στις 7.8.1928. Όπως πρώτος αποκάλυψε ο Άρης Δικταίος στη συγκεντρωτική έκδοση του 1964, το ποίημα έχει ακροστιχίδα και σχηματίζει το όνομα «Κώστας Γκίκας» που ήταν η μεγάλη αγάπη του ποιητή. Φαίνεται πως η φιλία τους κράτησε αρκετά χρόνια, αφού ο ίδιος μνημονεύεται και σε επιστολή του 1935 (την παραθέτει ο Δικταίος) αλλά και στις Προϋποθέσεις, το σχεδίασμα του 1937.

Από το παλιό αφιέρωμα του Κομνά. Έγινε αντιπαραβολή με την έκδοση του Ζήτρου. Έχει μελοποιηθεί υπέροχα από τον Νίκο Ξυδάκη και το τραγούδησε εξίσου υπέροχα η Ελευθερία Αρβανιτάκη (στον δίσκο «Κοντά στη δόξα μια στιγμή»). Το γύρισμα «αχ καρδιά μου» στη μέση του έβδομου στίχου είναι εύρημα της μελοποίησης ή της ερμηνείας.

 


Τον Σεπτέμβριο του 1886, ο Γάλλος ποιητής Jean Μοréas (πρόκειται για τον ελληνικής καταγωγής Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλο), δημοσιεύει το μανιφέστο του συμβολισμού στην παρισινή εφημερίδα Le Figaro. Αυτή είναι η επίσημη εμφάνιση μιας νέας λογοτεχνικής σχολής, που θα κυριαρχήσει στη γαλλική ποίηση ως και τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.

Σε ό,τι αφορά τη λογοτεχνία, ο συμβολισμός καλλιέργησε κυρίως την ποίηση, ενώ επηρέασε πολύ λιγότερο την πεζογραφία και το θέατρο. Από τις άλλες μορφές τέχνης, τον συμβολισμό υιοθέτησαν ως ένα βαθμό η μουσική (Claude Debussy) και η ζωγραφική (Gustave Moreau). Τέλος, ο συμβολισμός συνδέεται με τη φιλοσοφία του υποσυνείδητου του Γάλλου φιλοσόφου Henri Bergson, καθώς και με τους ιμπρεσιονιστές ζωγράφους.

Η ονομασία «συμβολισμός» προέρχεται από τη συχνή και ιδιόμορφη χρήση των συμβόλων, στην οποία πιστεύουν ιδιαίτερα οι εκπρόσωποι του κινήματος. Ωστόσο, δε θα πρέπει να συγχέουμε την ευρύτερη έννοια του συμβόλου και του συμβολισμού με το συγκεκριμένο κίνημα: σύμβολα και συμβολισμοί κάθε είδους υπάρχουν χιλιάδες στην καθημερινή μας ζωή, όπως και στην ποίηση όλων των εποχών (π.χ. η σημαία είναι ένα σύμβολο, το περιστέρι συμβολίζει την ειρήνη). Οι συμβολιστές ποιητές και η συμβολιστική ποίηση είναι κάτι πιο ειδικό και πιο συγκεκριμένο.

Οι δύο πιο σημαντικές προδρομικές μορφές του συμβολισμού είναι ο Γάλλος Charles Baudelaire και ο Αμερικανός Edgar Allan Poe. Στη Γαλλία, ο συμβολισμός συνδέθηκε αρκετά στενά με τους λεγόμενους «ποιητές της παρακμής» (decadents), όπως τον Arthur Rimbaud, τον Paul Verlain και το Stephan Mallarmé, ενώ αργότερα σπουδαίοι συμβολιστές ποιητές υπήρξαν ο Paul Claudel και ο Paul Valéry. Εξάλλου, εκτός Γαλλίας, ο συμβολισμός επηρέασε πολλούς ποιητές, μεταξύ των οποίων:

- τους Rainer Maria Rilke και Stefan George στον γερμανόφωνο χώρο

- τους W. Β. Yeats, Τ. Ε. Hulme, Ezra Pound και Τ. S. Eliot στον αγγλόφωνο χώρο

- το Federico Garcia Lorca στην Ισπανία.

Ο συμβολισμός εμφανίζεται ως διπλή αντίδραση τόσο στον ρομαντικό στόμφο και τη ρητορεία όσο και στην παρνασσική απάθεια, αντικειμενικότητα και ακαμψία στον στίχο. Επιπλέον, διαφοροποιείται και από τον ρεαλισμό και, κυρίως, από τον νατουραλισμό, που αρέσκεται στη λεπτομερή περιγραφή του πραγματικού κόσμου και έχει κοινωνικούς στόχους.

Για τον συμβολιστή ποιητή, η πραγματικότητα που αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας, δηλαδή ο εξωτερικός κόσμος, δεν έχει κανένα ποιητικό ενδιαφέρον. Ωστόσο, τα πράγματα αυτού του κόσμου η ποίηση μπορεί να τα χρησιμοποιήσει ως διαμεσολαβητές, ως σύμβολα, για να φτάσει στο αληθινό της αντικείμενο: στην έκφραση ιδεών, ψυχικών ή νοητικών καταστάσεων, συναισθημάτων κτλ.· ή, μ' άλλα λόγια, στο ασυνείδητο και στο μυστήριο του εσωτερικού μας κόσμου.

Με βάση αυτή τη γενική αρχή, τα χαρακτηριστικά της συμβολιστικής ποίησης μπορούν να καθοριστούν ως εξής:

- η προσπάθεια απόδοσης των ψυχικών καταστάσεων με τρόπο έμμεσο και συμβολικό, δηλαδή μέσα από τη χρήση των συμβόλων· αυτή η προσπάθεια οδηγεί σε μια υπαινικτική και υποβλητική χρήση της γλώσσας, σε συνδυασμό με μια διαισθητική σύλληψη των πραγμάτων και μιαν αφθονία εικόνων και μεταφορών (όλα αυτά τα στοιχεία μαζί κάνουν ασφαλώς το ποίημα πιο δυσνόητο)

- η αποφυγή της σαφήνειας και η προσπάθεια για τη δημιουργία ενός κλίματος ρευστού, συγκεχυμένου, ασαφούς και θολού, που συνυπάρχει με μια διάθεση ρεμβασμού, μελαγχολίας και ονειροπόλησης

- η έντονη πνευματικότητα, ο ιδεαλισμός και, σε πολλές περιπτώσεις, ο μυστικισμός

- η προσπάθεια να ταυτιστεί η ποίηση με τη μουσική, που εκδηλώνεται με την έντονη μουσικότητα και τον υποβλητικό χαρακτήρα του στίχου (απευθύνεται ταυτόχρονα στην ακοή και στο συναίσθημα)

- οι πολλές τεχνικές, μορφολογικές και εκφραστικές καινοτομίες: χαλαρή ομοιοκαταληξία, ανομοιοκατάληκτος ή ελεύθερος στίχος, πολλά και πρωτότυπα σχήματα λόγου, ιδιόρρυθμη σύνταξη, νέο λεξιλόγιο κτλ.

- ο περιορισμός του νοηματικού περιεχομένου του ποιήματος στο ελάχιστο: η ποίηση απαλλάσσεται από κάθε φιλοσοφικό και ηθικο-διδακτικό στοιχείο, καθώς και από ρητορισμούς ή θέματα του δημόσιου βίου· γίνεται αυτό που θα έπρεπε πάντοτε να είναι, δηλαδή καθαρή ποίηση (poésie pure), γεμάτη μαγεία και γοητεία.

Με λίγα λόγια, ο συμβολισμός φέρνει μια επανάσταση στην ποίηση, τόσο στο περιεχόμενο όσο και στη μορφή: το ποίημα δεν έχει πλέον ως στόχο τη μίμηση της φύσης, του εξωτερικού κόσμου ή της πραγματικότητας αλλά τη δημιουργία ενός άλλου, διαφορετικού, ποιητικού κόσμου· εξάλλου, ως προς τα μορφολογικά ή τα δομικά χαρακτηριστικά, οδηγούμαστε μακριά από κάθε περιορισμό, προς τη διάλυση του ποιήματος.

Γενικότερα, ο συμβολισμός φέρνει μια νέα άποψη για την ποίηση: τα ποιήματα δε χρησιμεύουν πλέον για να πούμε κάτι για τον κόσμο γύρω μας αλλά γίνονται ένας αυτόνομος κλάδος, ένας κόσμος ξεχωριστός, που διαφέρει από καθετί άλλο και υπάρχει πρώτα για τον εαυτό του. Η άποψη που έχουμε σήμερα για την τέχνη δε διαφέρει και πολύ από αυτήν.

Τέλος, είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι οι καινοτομίες του συμβολισμού λειτούργησαν ως πρώτο βήμα για να ξεφύγουμε από την παραδοσιακή και να πορευθούμε προς τη νεοτερική ποίηση. Ακόμη και το γεγονός ότι με τον συμβολισμό το ποίημα αρχίζει να γίνεται δυσπρόσιτο ή και ακατανόητο, ακόμη και αυτό μας φέρνει πιο κοντά στον μοντερνισμό, που ως βασικό του χαρακτηριστικό έχει ακριβώς αυτή την ερμητικότητα, αυτή τη δυσκολία στην προσέγγιση.

Ο συμβολισμός δε γνώρισε την εξάπλωση του ρομαντισμού αλλά έχοντας ως αφετηρία τη Γαλλία, επηρέασε την ποίηση σε αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, το νέο ρεύμα κάνει την εμφάνιση του στη νεοελληνική λογοτεχνία στα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα, λίγο μετά τον παρνασσισμό. Ο ελληνικός συμβολισμός έχει όλα τα βασικά χαρακτηριστικά του γαλλικού, αν και μπορούμε να πούμε ότι οι Έλληνες ποιητές οικειοποιούνται κυρίως δύο από τις βασικές αρχές του γαλλικού κινήματος:

α) τον υπαινικτικό και υποβλητικό χαρακτήρα της ποίησης, που στρέφει νου και αισθήματα προς την υψηλότερη σφαίρα των ιδεών

β) την αίσθηση του ποιητή (ενδεχομένως και του αναγνώστη) ότι, όταν κάποιος μπορέσει να φτάσει σ' αυτή τη σφαίρα, θεωρεί πλέον την πραγματικότητα ως έναν ταπεινό τόπο μελαγχολίας και απελπισίας.

Όπως στη γαλλική έτσι και στη νεοελληνική λογοτεχνία, ο συμβολισμός έρχεται να απαλλάξει οριστικά την ποίηση από τη φλυαρία και τη μεγαλοστομία του ρομαντισμού αλλά και από την απάθεια του παρνασσισμού. Η ποίηση περνά πλέον σε μια όλο και πιο γνήσια έκφραση του συναισθήματος. Ωστόσο, οι Έλληνες ποιητές υιοθετούν λίγες από τις εκφραστικές καινοτομίες των Γάλλων.

Οι αυθεντικοί συμβολιστές στη χώρα μας είναι ελάχιστοι και αξίζει ίσως να αναφέρουμε τους Γιάννη Καμπύση, Σπήλιο Πασαγιάννη και Κωνσταντίνο Χατζόπουλο. Ο τελευταίος είναι και ο μόνος που προσπάθησε να εφαρμόσει τον συμβολισμό στην πεζογραφία, στο μυθιστόρημά του Το φθινόπωρο (1917).

Πέρα όμως από τους παραπάνω, συμβολιστικά στοιχεία ή επιρροές μπορούμε να εντοπίσουμε σε πολλούς ακόμη ποιητές, όχι μόνο στις αρχές του αιώνα μας αλλά και αργότερα· χαρακτηριστικά αναφέρουμε τους Λορέντζο Μαβίλη, Ιωάννη Γρυπάρη, Λάμπρο Πορφύρα, Κωστή Παλαμά, Κ. Π. Καβάφη, Μιλτιάδη Μαλακάση, Ζαχαρία Παπαντωνίου, Απόστολο Μελαχροινό κ.ά. Εξάλλου, γύρω στα 1920, κάνουν την εμφάνισή τους ορισμένοι ποιητές βαθύτατα επηρεασμένοι απ' τον γαλλικό συμβολισμό, τους οποίους συνήθως κατατάσσουμε στη λεγόμενη ομάδα του νεοσυμβολισμού. Οι κυριότεροι εκπρόσωποι αυτής της ομάδας είναι οι Κώστας Ουράνης, Ναπολέων Λαπαθιώτης, Τέλλος Άγρας, Μήτσος Παπανικολάου, Μαρία Πολυδούρη, Κώστας Γ. Καρυωτάκης, καθώς και ορισμένοι άλλοι ελάσσονες ποιητές.

Όλοι αυτοί, κυρίως στο διάστημα της δεκαετίας 1920-1930, γίνονται συντελεστές ορισμένων ουσιαστικών αλλαγών στον χώρο της νεοελληνικής ποίησης, την οποία ανανεώνουν και θεματικά και μορφικά. Πιο συγκεκριμένα:

- απομακρύνονται και αποδεσμεύονται από την παλαμική μεγαλοστομία και από τον ποιητικό ρητορισμό

- εισάγουν τον χαμηλόφωνο και ιδιαίτερα μουσικό τόνο στην ποίησή τους και γίνονται εκφραστές κυρίως τραυματικών συναισθημάτων και ψυχικών καταστάσεων.

Οι ποιητές αυτοί, επειδή ακριβώς έχουν επηρεαστεί έντονα από το κλίμα και την ατμόσφαιρα του γαλλικού συμβολισμού, είναι οπαδοί του χαμηλού και ήπιου λυρισμού, που εκφράζει κυρίως τους εσωτερικούς ψυχικούς κυματισμούς του μεμονωμένου και μοναχικού ατόμου. Ο ποιητικός, δηλαδή, νεοσυμβολισμός, ως ποιητική πράξη, εκφράζει το άτομο το τραυματισμένο από τη γύρω σκληρή πραγματικότητα, που όμως αποσύρθηκε στον εαυτό του και αναζητά τη λύτρωση στη φυγή προς το παρελθόν και στη νοσταλγία για ό,τι έχει περάσει και χαθεί οριστικά. Απ' αυτό το κλίμα της νεο-ρομαντικής και ουτοπικής νοσταλγίας ξεφεύγει κάπως μόνον ο Καρυωτάκης, ο οποίος δε γράφει ποίηση ερήμην της ιστορίας και της τραυματικής πραγματικότητας που τον περιβάλλει. Σε αντίθεση με τους άλλους νεοσυμβολιστές, γίνεται εκφραστής αυτής της πραγματικότητας που τη σατιρίζει και τη σαρκάζει. Γι' αυτό και είναι ο κορυφαίος ποιητής του νεοσυμβολισμού.

 


Ναπολέων Λαπαθιώτης
στη Βικιπαίδεια Βικιπαίδεια
στον Πολιτιστικό Θησαυρό της Ελληνικής Γλώσσας ΠΟΘΕΓ
στο σαν σήμερα σαν σήμερα
στο ΕΚΕΒΙ Ekebi
στο Βιβλιοnet Βιβλιοnet
μελοποιημένα ποιήματα στο stixoi.info stixoi

 

Από το βιβλίο: Ιστορία της Νεολληνικής Λογοτεχνίας Α', Β', Γ'

 

Το αίσθημα του ανικανοποίητου καλλιεργήθηκε από πολλούς ποιητές της γενιάς του '20, ιδιαίτερα μετά την τραγική αυτοκτονία του Καρυωτάκη. Πολλοί τον μιμήθηκαν και έδωσαν στους μελετητές το δικαίωμα να μιλούν για «καρυωτακισμό» σαν ξεχωριστό ρεύμα και φιλολογική μόδα. Αναφέρουμε ενδεικτικά την ποιήτρια Μαρία Πολυδούρη (1902-1930), της οποίας η ποίηση διακρίνεται από μελαγχολική διάθεση, τον Ναπολέοντα Λαπαθιώτη (1888-1944), άνθρωπο με εξαιρετική μόρφωση, που δεν άσκησε συστηματικά κανένα επάγγελμα και συνέδεσε τη ζωή του με την τέχνη πριν δώσει στη ζωή του βίαιο τέλος. Ο Λαπαθιώτης εκφράζει στα κείμενα του μια λεπτή ευαισθησία, γεμάτη νοσταλγία και τρυφερότητα, ενώ ο Μήτσος Παπανικολάου (1900-1943) στην ποίησή του θρηνεί για την αδιαφορία, μέσα στην οποία είναι καταδικασμένος να ζει. Ο Παπανικολάου στάθηκε στενός φίλος του ποιητή Ναπολέοντα Λαπαθιώτη. Ακόμα και ο τρόπος με τον οποίο οι δύο ποιητές έζησαν είχε πολλά κοινά σημεία. Ο Παπανικολάου γνώριζε καλά την ευρωπαϊκή λογοτεχνία και μετέφρασε ποιητές που ταίριαζαν στην ιδιοσυγκρασία του και τον επηρέαζαν. Πρόκειται για τους ίδιους ποιητές που αγάπησε και ο Λαπαθιώτης – τον Σαρλ Μπωντλαίρ (Charles Baudelaire), τον Πωλ Βερλαίν (Paul Verlaine), τον Όσκαρ Ουάιλντ (Oscar Wilde), τον Έντγκαρ Άλαν Πόε (Edgar Alan Poe). Η συλλογή Το Εσωτερικό και το Τοπίο, όπου αφθονούν τα συμβολιστικά στοιχεία, περιλαμβάνει τα καλύτερα ποιήματα του Παπανικολάου.

 

Γουναρόπουλος Γεώργιος, βιογραφικά και έργα του
στην Εθνική Πινακοθήκη Εθνική Πινακοθήκη
στο paleta art paleta art paleta art
στο art net art net
στη Βικιπαίδεια Βικιπαίδεια
στο Μουσείο Γουναρόπουλου Μουσείο Γουναρόπουλου
στο art magazine art magazine
στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας
στο Τελόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ. Τελόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ.
στο Εικαστικόν Εικαστικόν
στο ΝΙΚΙΑΣ Εικαστικόν

 

Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.

 

 

Ήρωες

Οι ήρωες του ποιήματος είναι:

 

 

Τόπος

Τα γεγονότα του ποιήματος διαδραματίζονται

 

 

Χρόνος

Τα γεγονότα του ποιήματος γίνονται/έγιναν

 

 

Γλώσσα

Η γλώσσα του ποιήματος είναι

 

 

Στίχος-Μέτρο

Ο στίχος του ποιήματος είναι:

Το μέτρο του ποιήματος είναι:

 

 

Ενότητες

Το ποίημα μπορεί να χωριστεί στις εξής ενότητες:

 

 

Το σχόλιό σας...

...