ξωτικό: γενική ονομασία των φαντασμάτων (στοιχειά, νεράιδες κτλ.).
ομάδι: μαζί.

 

 

1. Εργοβιογραφικά στοιχεία

Πεζογράφος, ποιητής, μεταφραστής και δοκιμιογράφος, ιδεολόγος σοσιαλιστής και υπέρμαχος του δημοτικισμού, ο Κωσταντίνος Χατζόπουλος γεννήθηκε στο Αγρίνιο το 1868 και πέθανε ταξιδεύοντας προς το Πρίντεζι της Ιταλίας το 1920. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και για μερικά χρόνια —προτού αφοσιωθεί αποκλειστικά στη λογοτεχνία— άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου. Το 1897 πήρε μέρος στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο και το 1900 πήγε στη Γερμανία για να μελετήσει γερμανική λογοτεχνία και φιλοσοφία. Επηρεασμένος από τις σοσιαλιστικές ιδέες ίδρυσε στο Μόναχο (1909) τη Σοσιαλιστική Δημοκρατική Ένωση και μετέφρασε στη δημοτική ένα τμήμα από το Κομμουνιστικό Μανιφέστο των Μαρξ και Ένγκελς (δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Εργάτης του Βόλου το 1913). Με την έκρηξη του Α' Παγκόσμιου Πόλεμου επέστρεψε (1914) στην Ελλάδα, συμπαρατάχθηκε με τον Βενιζέλο και το 1917-19 διετέλεσε διευθυντής λογοκρισίας.

Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1884, δημοσιεύοντας ποιήματά του με το ψευδώνυμο Πέτρος Βασιλικός στο περιοδικό Εβδομάς του Δ. Καμπούρογλου. Η ποίησή του στην αρχή διακρινόταν για τη μελαγχολική ρομαντική της διάσταση, αργότερα όμως εντάχτηκε στον συμβολισμό. Στην πεζογραφία, επίσης, αρχικά κινήθηκε στον χώρο της ηθογραφίας, αποδίδοντας ρεαλιστικά και με ψυχολογική ευαισθησία τη ζωή της ελληνικής επαρχίας, υπό την επίδραση, όμως, των σοσιαλιστικών ιδεών το περιεχόμενο του έργου του προσέλαβε εντονότερο κοινωνικό χαρακτήρα (λ.χ. Ο πύργος του Ακροπόταμου). Η στροφή του στον συμβολισμό σφραγίστηκε με το Φθινόπωρο που θεωρείται το γνησιότερο συμβολιστικό μυθιστόρημα της νεοελληνικής λογοτεχνίας.

Το έργο του περιλαμβάνει: Ποιήματα: Τραγούδια της ερημιάς και Ελεγεία και Ειδύλλια (1898), Απλοί τρόποι και Βραδινοί θρύλοι (1920). Πεζογραφήματα: Αγάπη στο χωριό (1910), O πύργος του Ακροπόταμου (1915), Υπεράνθρωπος (1915), Τάσω, Στο σκοτάδι και άλλα διηγήματα (1915), Φθινόπωρο (1917), Η Αννιώ κι άλλα διηγήματα (1923). Κριτικές μελέτες. Μεταφράσεις: Γκαίτε (Ιφιγένεια εν Ταύροις και Φάουστ), Μαρξ-Ένγκελς (Το κοινωνιστικό μανιφέστο), Γουσταύου Γκέιγερσταμ (Το βιβλίο του μικρού αδερφού), Χόφμανσταλ (Ηλέκτρα και Ο μαθητής), Έρμαν Μπαγκ (Οι τέσσεροι Διαβόλοι), Ένρικ Ίψεν (Όταν ξυπνήσωμε νεκροί), Αύγουστου Στρίντμπεργκ (Πάσχα και Προ του δήμου).

 

2. Η κριτική για το έργο του

«Η ποίηση του Χατζόπουλου [...] εκφράζει την τάση απόσβεσης του οικείου και προβολής του ονειρικού και ανοίκειου. Έτσι, τα ποιητικά του αντικείμενα, χάνοντας την πραγματική τους υπόσταση, μετατρέπονται σε σύμβολα ψυχικών καταστάσεων. [...] Όπως διαπιστώνουμε ρέπει προς τα στοιχεία εκείνα της φύσης που ανταποκρίνονται στη ρευστότητα, τη μοναχικότητα και τη ρεμβαστική διάθεση του εσωτερικού του κόσμου. Είτε καταφεύγει στην τονικότητα του ελευθερωμένου στίχου, είτε στη μονωδία του ισοσύλλαβου και γοργόρυθμου, μοναδική του μέριμνα παραμένει η μετατροπή του ποιήματος σε μουσική συμφωνία, όπου τον ρόλο των επαναλαμβανόμενων μοτίβων επωμίζονται κάποιες λέξεις, φράσεις ή και ολόκληροι στίχοι. [...] Η ποίησή του δεν χαρακτηρίζεται ούτε για την ευρύτητα του λεξιλογίου του ούτε για τον πλούτο των εικόνων της, που εντοπίζονται σ' ένα φυσικό τοπίο, τα κύρια χαρακτηριστικά του οποίου αντικατοπτρίζουν τον εσωτερικό κόσμο και βρίσκουν την έκφρασή τους στο χλομό φως και τα φύλλα του φθινόπωρου, την ομίχλη και τους ίσκιους, το βράδυ και το φεγγάρι. Τα φυσικά αυτά αντικείμενα, που γίνονται πλέον ποιητικά, ανταποκρίνονται στις διάχυτα θολές και ρευστές διαθέσεις του ποιητή. Αυτό το ρευστό, το φευγαλέο και ονειρικό προσπαθούν να συλλάβουν με την μουσική τους αρμονία, αυτοδύναμες ή στη συνάφειά τους οι λέξεις, οι περιοδικώς επαναλαμβανόμενοι στίχοι, τα ποικίλα τεχνάσματα. Το αποτέλεσμα τείνει αλλά δεν οδηγεί πάντοτε προς την καθαρή ποίηση. Ο θεματικός πυρήνας, ο περιγραφικός διάκοσμος, ο αφηγηματικός λόγος μπορεί να συρρικνώνονται. Δεν εξοβελίζονται όμως καθ' ολοκληρίαν. Κι ακόμα: οι λέξεις με τους μαλακούς τους φθόγγους δεν αποπνευματώνονται, αλλά διατηρούν κάτι από το αισθηματικό, το νοηματικό κι ακουστικό βάρος τους. Ο κεντρικός, θεμελιώδης ρυθμός, που επίμονα κυνήγησε και προσπάθησε να εκφράσει ο Χατζόπουλος, δεν μετατρέπεται σε μια αφηρημένη και κρυσταλλωμένη μουσική, αλλά, φτάνοντας στην προβαθμίδα της, σε μια μουσική, όπου ο ταραγμένος κόσμος του πνεύματος, ο θολός και διάχυτος, βρίσκει την έκφρασή του σ' ένα σχεδόν εξαερωμένο στίχο.»

 

(Τ. Καρβέλης, Κωσταντίνος Χατζόπουλος ο πρωτοπόρος Σοκόλης, Αθήνα, 1998, σελ. 227-232)

 

«Αν επιχειρήσει κανείς να συντάξει ένα στατιστικό πίνακα των λέξεων και των εικόνων που χρησιμοποιεί ο ποιητής στην τελευταία του συλλογή [Βραδινοί θρύλοι], θα διαπιστώσει ότι απ' τις εικόνες του, βασικά οπτικές, απουσιάζει οποιοδήποτε αναπαραστατικό στοιχείο της πραγματικότητας. [...] οι μουσικές αυτές εικόνες αποφεύγουν το κραυγαλέο πάθος και την χρωματική ένταση. Το κυριαρχικό τους μοτίβο μια συγκρατημένη οδύνη, που βρίσκει πάντοτε το αντίστοιχό της σε πολύ λεπτές κι ασήμαντες καταστάσεις των φυσικών αντικειμένων - το τρέμουλο του φωτός, η σιγαλή πνοή στην άκρη ενός κλώνου, το ξερό φύλλο. Κι εδώ στηρίζεται η εσωτερική δύναμη και ένταση της μουσικής του Χατζόπουλου, που ακολουθεί τη λιτή, εύθραυστη και άκρως αισθηματική γραμμή της προκλασικής μουσικής και όχι την θορυβώδη και πολυφωνική της κλασικής.»

 

(Τ. Καρβέλης, ό.π., σελ. 239-240)

 

«Στο ποιητικό έργο του Χατζόπουλου συναντούμε ρομαντικές επιβιώσεις. Ακόμα και λέξεις που είχαν την εύνοια των ρομαντικών απαντούν στα κείμενά του. Λέξεις όπως "Φιλομήλα", "μυρτιά", "δάφνη", "ρόδο", "τρυγόνια", "φθινόπωρο", "ωιμέ" (αντί του "οίμοι") κ.ά. Πολύ περισσότερο από τις απλές λέξεις βαραίνει η νοσταλγική αναπόληση ενός χαμένου παρελθόντος που βλέπουμε στην ποίησή του. Βαραίνει επίσης η μελαγχολική ενατένιση της ζωής που φεύγει και η επιμονή του στο φθινόπωρο ως συμβολική εποχή της ψυχικής του διάθεσης. [...] Από τ' άλλο μέρος, δεν γίνεται τώρα πια κουβέντα για το αρχαίο κλέος των Φαναριωτών, ούτε για τους αγωνιστές του '21, ούτε για την πολιτική και τα πρόσωπά της.

Συγκριτικά με τους ποιητές του '80 και ειδικότερα με τον Παλαμά, παρατηρούμε ότι κόβεται με το μαχαίρι το ιστορικό σκέλος της εθνικής ιδεολογίας. Ο Χατζόπουλος, ρητά τουλάχιστο, δεν λέει λέξη για τις ιστορικές εθνικές δόξες, τα εθνικά πεπρωμένα, τους πόθους, τις ιδέες, τα οράματα κ.λπ. Αποδέχεται ωστόσο το άλλο σκέλος των πρεσβύτερων ποιητών, τον προσανατολισμό τους προς την ύπαιθρο χώρα, ιδίως προς τη φύση και τις λαϊκές παραδόσεις. Ταυτόχρονα, όπως είναι επόμενο, συντάσσεται και με τη γλωσσική αντίληψη του δημοτικισμού. Έτσι ασπάζεται τη γλωσσοπλαστική τάση των δημοτικιστών, κατασκευάζοντας, αν και σε μικρότερο βαθμό από τους δάσκαλους του, σύνθετες λέξεις δικής του έμπνευσης. [...] Πέρα από τη συμβατική κατασκευή λέξεων, ο Χατζόπουλος στον τομέα της γλώσσας ακολουθεί, από μια κάποια έστω απόσταση, το παράδειγμα του Παλαμά και των οπαδών του. Μάλιστα ένα μεγάλο ποσοστό λέξεων είναι αυτούσιες παλαμικές. [...] Οι λέξεις του ειδικότερα, μια και μιλούμε για συμβολιστικό κείμενο, δεν έχουν εκφραστικό βάρος ή, αλλιώς, δεν είναι εκφραστικά δραστικές. Είναι φανερό ότι τους λείπει η ειδολογική και πνευματική παράδοση που χρειαζόταν γι' αυτόν το σκοπό. Δεν είναι δηλαδή φορτισμένες ήδη από ένα ευδόκιμο ποιητικό παρελθόν. [...] Ο συμβολισμός του μένει στο επίπεδο της τεχνοτροπίας χωρίς να συναρτιέται με το προσωπικό του βιωματικό υπέδαφος. Και συνεπώς χωρίς να βαπτίζονται οι λέξεις του στο καμίνι της ψυχής του. Κι όταν διατυπώνει παράπονο, είναι παράπονο φραστικό, χωρίς πόνο. [...] Με τέτοιες προϋποθέσεις ο κύριος στόχος του ποιητή, η υποβλητική ενεργοποίηση των λέξεων και των φράσεων, παραμένει ανέφικτος. [...]

Το κυρίως ποιητικό αντικείμενο του Χατζόπουλου είναι η γυναίκα, η γυναίκα σε πολλαπλές εκδοχές, συνήθως φευγαλέα και ακαθόριστη, μα πάντα αγαπητή. Μετά τη γυναίκα είναι η φύση, με τις ποικιλίες της, τις ομορφιές της, με τα καιρικά φαινόμενα της. [...] Έπειτα, σε μικρότερη κλίμακα, είναι οι παραδόσεις της υπαίθρου και σε ακόμα μικρότερη η αρχαία εποχή. Η Αθήνα απουσιάζει από το ποιητικό του έργο, τόσο ως σύγχρονος χώρος, όσο και ως κοινωνική πραγματικότητα. Εξίσου ή σχεδόν απουσιάζει, ως κοινωνική οντότητα, και ο κόσμος της υπαίθρου. Έτσι έχουμε ουσιαστικά μια ποίηση εκτός τόπου και χρόνου. Παράξενο για έναν ποιητή που είχε και σοσιαλιστικές ιδέες.

[...] η προσφορά του, σχετικά με την εξελικτική πορεία της ελλαδικής ποίησης, δεν είναι καθόλου αρνητική. Πρώτα πρώτα γιατί ο ποιητής, στο πλαίσιο των αναζητήσεών του, έγραψε, όπως είδαμε, και ποιήματα που έτειναν να πραγματώσουν με συγκεκριμένο, ειδικό και προσωπικό τρόπο τον στόχο τους. Έπειτα γιατί εισηγήθηκε, και μάλιστα ρηξικέλευθα, την επαναληπτική χρήση λέξεων, φράσεων, στίχων και στροφών μέσα στο ίδιο ποιητικό κείμενο. Κι αυτό προτού να γίνει γνωστή η τακτική αυτή από τη μεριά του Καβάφη. [...] Δεν έχει σημασία αν σε ξένες λογοτεχνίες ήταν ήδη κοινός τόπος, στην Αθήνα τώρα έγινε η πολιτογράφησή της. Τέλος η συμβολιστική καινοτομία του ποιητή, μπορεί να μην έδωσε υπολογίσιμα ποιητικά αποτελέσματα, στάθηκε ωστόσο ένας δείκτης. [...] Σύμφωνα με αυτά, αν δει κανείς την ποίηση του Χατζόπουλου από τη σημασία της για την εξελικτική πορεία της ελλαδικής ποίησης, θα πρέπει τελικά να αναγνωρίσει ότι δεν στάθηκε μια χαμένη υπόθεση.»

 

(Γ. Αράγης, Η μεταβατική περίοδος της ελληνικής ποίησης. Η σταδιακή της εξέλιξη από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους έως το 1930,
Σοκόλης, Αθήνα, 2006, σελ. 213-222)

 

«Στις καλύτερες στιγμές της η έμπνευσή του αναδύει, μέσα σε μια ατμόσφαιρα θολή, γεμάτη σκιές, φθινοπωρινή, τα ρίγη της ψυχής του σε σύντομες μουσικές συνθέσεις, μηνύματα ενός κόσμου που μοιάζει να παραμένει απρόσιτος στις κοινές αισθήσεις. [...] Όμως αν η μέθοδος του συμβολισμού πρόσφερε νέες εκφραστικές δυνατότητες, χάρη ιδίως στα πολλαπλά επίπεδα της γλώσσας, το βορεινό κλίμα με το οποίο ήταν οργανικά δεμένος ερχόταν σε πλήρη αντίθεση προς την ηλιόλουστη μεσογειακή φύση. Και πραγματικά, η κλιματολογική αυτή διαφορά δεν στάθηκε ασήμαντο εμπόδιο στη μεταφύτευση του συμβολισμού στην Ελλάδα, και δεν είναι καθόλου παράξενο ότι μόνο όταν απογυμνώθηκε από τα εξωτερικά στοιχεία με τα οποία είχε πρωτοπαρουσιαστεί, διατηρώντας την ουσία της μεθόδου του, μόνο τότε αποκάλυψε όλες του τις δυνατότητες.»

 

(M. Vitti, Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Οδυσσέας, Αθήνα, 1978, σελ. 279-80)

 

3. Τα κείμενα

α. Δε γυρεύω ξένο

Διδακτικές επισημάνσεις

• Να εντοπιστούν τα βασικά χαρακτηριστικά της συμβολιστικής ποίησης: περιορισμός του εννοιολογικού περιεχομένου του ποιήματος, εικονοποιία συχνά σκοτεινή ή και συγκεχυμένη, εξίσωση της ποίησης με τη μουσική, αποφυγή της αφήγησης/περιγραφής συναισθημάτων και υποβολή των ψυχικών διαθέσεων με τη χρήση εξωτερικών συμβόλων που αντιστοιχούν σε αυτά.

• Να αναδειχθεί το κυρίαρχο συναίσθημα του ποιητικού υποκειμένου σε αντιστοιχία με τις εικόνες του ποιήματος: ο απροσδιόριστος και χωρίς εμφανείς καταβολές ψυχικός πόνος για μια συνταρακτική απώλεια που δεν κατονομάζεται αντικατοπτρίζεται στα θολά αστέρια, τα ξωτικά, το σκοτάδι, το βοριά, τα κύματα κ.λπ.

• Να προσδιορισθούν τα μέσα με τα οποία επιτυγχάνεται η τονικότητα / ρυθμικότητα του ποιήματος και υποβάλλεται η εντύπωση του αναφιλητού: εναλλαγή αριθμού συλλαβών στους μονούς και ζυγούς στίχους, ομοιοκαταληξία του β' με τον δ' στίχο, ισοσυλλαβία των ομοιοκαταληκτούντων στίχων, τροχαϊκό μέτρο, παρατακτική σύνταξη, αβίαστη και ατημέλητη χρήση των λέξεων, επαναλήψεις (λέξεων, τμημάτων ή και ολόκληρων στίχων και δομικών σχημάτων), εναλλαγή αποφατικής και καταφατικής πρότασης στις δύο πρώτες στροφές.

 

Συμπληρωματικές ερωτήσεις-Δραστηριότητες

• Να προσδιορίσετε τα εκφραστικά μέσα με τα οποία επιτυγχάνεται η μουσικότητα του ποιήματος.

 

Παράλληλο κείμενο

Μ. Πολυδουρη, Στον κήπο του Ζαππείου

 

Ποια μοίρα να μου ετοίμασε το πέρασμα,

ποιο πνεύμα μ' έχει πάρει,

τη νύχτα απόψε τη φθινοπωριάτικη

μ' ένα μεγάλο θλιβερό φεγγάρι.

 

Στον κήπο του Ζαππείου, φωλιά του έρωτα;

Εγώ μια σκιά που σέρνεται στο χώμα,

ένα φύλλο που πια τη ρίζα του έχασε

και που το παίρνει ο άνεμος ακόμα.

 

Έρημα τα δρομάκια, έρημοι οι πάγκοι του.

Το σπάνιο φύλλωμα σωπαίνει

αμφίβολα. Προ μιας στιγμής εφύγανε

οι ερωτευμένοι. [...]

 

Να, μόλις φύγαν. Μένει ακόμα το άρωμα

τριγύρω εδώ χυμένο.

—Και γω μια σκιά που δε θα με υποψιάζοταν

κανείς, τι θέλω εδώ, τι μένω;

 

(Μ. Πολυδούρη, Ποιήματα, Εκδόσεις Γ. Οικονόμου, Αθήνα, σελ. 102-104)

 

• Να καταγράψετε τις αναλογίες του σκηνικού στα δύο ποιήματα και να εξετάσετε αν αυτό βρίσκεται σε αντιστοιχία με τις ψυχικές διαθέσεις των ποιητικών υποκειμένων.

• Και στα δύο ποιήματα κυριαρχεί ο ψυχικός πόνος για μια απώλεια που είτε συνάγεται είτε μένει απροσδιόριστη. Να τεκμηριώσετε τη διαπίστωση αυτή με αναφορές στα δύο ποιήματα.

 

β. Ήρθες

Διδακτικές επισημάνσεις

• Να εντοπισθούν οι εικόνες και οι εκφραστικοί τρόποι με τους οποίους υποβάλλεται η εκκρεμότητα της αναχώρησης παρά τον τίτλο και το εναρκτήριο / επαναλαμβανόμενο ρήμα του ποιήματος.

• Να αναδειχθεί ο ρόλος των επαναληπτικών μοτίβων και της παρατακτικής σύνδεσης στη μουσική ροή του ποιήματος.

• Να μελετηθεί ο τρόπος με τον οποίο συνδέονται οι εικόνες και οι στροφές του ποιήματος.

 

Συμπληρωματικές ερωτήσεις-Δραστηριότητες

 

• Ποια είναι η λειτουργία των επαναληπτικών μοτίβων και της παρατακτικής σύνδεσης στο ποίημα;

• Να μελετήσετε τον τρόπο με τον οποίο συνδέονται οι εικόνες και οι στροφές του ποιήματος.

 

Παράλληλο κείμενο

Κ. Χατζόπουλος, Πέρασες κι είχες στα μαλλιά

 

Πέρασες και είχες στα μαλλιά

ρόδα και φως και είχες στο χέρι

κρίνα λευκά και στάχυα απ' τον αγρό

και σε είδα και είπα κι έφτασε

το καλοκαίρι.

 

Μα ήρθες και σκόρπισες τα στάχυα στο νερό,

τα ρόδα στον αέρα

και μ' ένα κρίνο στάθηκες, ωχρή

σα φθινοπώρου μέρα

 

(Βραδινοί Θρύλοι)

 

• Να παρατηρήσετε πώς η άφιξη της αγαπημένης μορφής συνδέεται με αρνητικά —για το ποιητικό υποκείμενο— συναισθήματα, τόσο στο παραπάνω ποίημα, όπως και στο ποίημα Ήρθες. Η απάντησή σας να στηριχθεί στη συνεξέταση της μορφής και του περιεχομένου των δύο ποιημάτων.

 

4. Ενδεικτική βιβλιογραφία

Αράγης Γ., Η μεταβατική περίοδος της ελληνικής ποίησης. Η σταδιακή της εξέλιξη από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους έως το 1930, Σοκόλης, Αθήνα, 2006.

Καρβέλης Τ., Κωσταντίνος Χατζόπουλος ο πρωτοπόρος, Σοκόλης, Αθήνα, 1998.

Καψωμένος Ε. Γ., Τζούλης Χρ., Δανιήλ Χρ. (επιμ.), Ο Κωσταντίνος Χατζόπουλος ως συγγραφέας και θεωρητικός. Πρακτικά επιστημονικού συμποσίου. Αγρίνιο, 14-17Μαΐου 1993, Δωδώνη, Αθήνα, 1998.

Μπενάτσης Α., Κωνσταντίνος Χατζόπουλος. Πάθη, δράση, κώδικες, Επικαιρότητα, Αθήνα, 1995.

Χατζόπουλος Κ., Ποιήματα, Εισαγωγή-φιλολογική επιμέλεια Γιώργος Βελουδής, «Νεοελληνική Βιβλιοθήκη», Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, Αθήνα, 1992.

Χατζόπουλος Κ., Τα διηγήματα, Φιλολογική επιμέλεια: Έρη Σταυροπούλου, Συνέχεια, Αθήνα, 1989.

Χατζόπουλος Κ., Ο πύργος του Ακροπόταμου, Εισαγωγή-φιλολογική επιμέλεια: Γιώργος Βελουδής, Οδυσσέας, Αθήνα, 1986.

Χατζόπουλος Κ., Φθινόπωρο, Εισαγωγή-φιλολογική επιμέλεια Πέτρος Χάρης, «Νεοελληνική Βιβλιοθήκη», Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, Αθήνα, 1989.

Χατζόπουλος Κ., Κριτικά κείμενα. Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, Αθήνα, 1996.

 

 

Κωσταντίνος Χατζόπουλος

βιβλιοnet

ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

σαν σήμερα

ΠΟ.Θ.Ε.Γ.

Εκπομπή ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΑΚΡΟΠΟΤΑΜΟΥ

ΥΠΕΡΑΝΘΡΩΠΟΣ

Η ΑΝΝΙΩ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ

ΑΓΑΠΗ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ

ΤΑΣΩ, ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ ΚΙ ΑΛΛΑ ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ

Βιογραφικό ,

 

 

 

Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.

Εκτύπωση ή αποθήκευση