Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ' Λυκείου

Θωμάς Γκόρπας, Ομόνοια - Άνω Πετράλωνα

106 Ε B

106

ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, ΠΟΙΗΣΗ

Θωμάς Γκόρπας, Ομόνοια - Άνω Πετράλωνα

 

Μια Διαδρομη του Ποιητη στο λεωφορείο της γραμμής Ομόνοια-Πετράλωνα κι ένα κορίτσι που συνταξιδεύει αποτελούν το βασικό θέμα του ποιήματος, που περιλαμβάνεται στην ποιητική συλλογή Σπασμένος καιρός (1957). Αν και το ποίημα γράφεται σε μεταγενέστερο χρόνο, εντούτοις, όπως θα παρατηρήσετε, όλoι οι χρόνοι του είναι παροντικοί. Μ' αυτό τον τρόπο ο νοερός μονόλογος του ποιητή προς τη νεαρή συνταξιδιώτισσά του γίνεται πιο δραστικός.


 

Ομονοια - ανω Πετραλωνα

  Κορίτσι-εξουσία του λεωφορείου μέσα στο βράδυ
κάθεσαι πλάι μου όπως
ξανθό άνθος πίσω από φράχτην όπως
άστρο που περπατάει στον κόρφο μου
κι όμως μου λέει: Θα φύγω.
Κάθεσαι πλάι μου βουλιάζεις μες στα μάτια μου
όπως σ' ένα τοπίο που θέλεις μα δεν μπορείς να τ' αγαπήσεις
σχεδιάζοντας μες στη σιωπή που σε κρατάει δεμένη
τον αγαπημένο σου.
Πάντα πνιγμένη μες στα μάτια μου
πάντα δεμένη απ' τη σιωπή
αναπολώντας μουσικές παλιές να 'ρθουν και να σε λευτερώσουν
μα οι μουσικές δεν έρχονται κι εσύ
κάθεσαι πλάι μου
πάντα πνιγμένη μες στα μάτια μου
πάντα δεμένη απ' τη σιωπή
με την καρδιά σου λαβωμένη σαν μικρό πουλί
με την ομορφιά σου ακυβέρνητη σαν μικρό παιδί
κάθεσαι πλάι μου
σαν άνθος και σαν άστρο και σαν έρωτας που θέλει
μα δεν μπορεί.

 

Γ. Σκαμπαρδώνης, «Ροζ βέσπα με παρμπρίζ»

 

 

 

pano

 

 


 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Βασιζόμενοι στις επισημάνσεις του εισαγωγικού σημειώματος να επικεντρώσετε το ενδιαφέρον σας στα εξής κυρίως:

  1. Τον χώρο και τον χρόνο του ποιήματος.
  2. Από τον πρώτο κιόλας στίχο ως τον τελευταίο κυριαρχεί ο νοερός μονόλογος του ποιητή προς το κορίτσι. Να παρακολουθήσετε τη διαδρομή του και να επισημάνετε τα εξής:
    α) Πώς αποκαλεί και παρομοιάζει το κορίτσι σε διάφορους στίχους;
    β) Ποια συναισθήματα και ποιες σκέψεις αποδίδει σ' αυτό;
  3. Ολόκληρο το ποίημα κινείται μέσα σ' ένα νοερό μονόλογο του ποιητή που είναι αποτέλεσμα των φαντασιώσεών του. Να τις επισημάνετε.

 


Θωμάς Γκόρπας (1935-2003)

Γκόρπας Θωμάς

Γεννήθηκε το 1935 στο Μεσολόγγι. Έργα του: Ποίηση: Σπασμένος καιρός (1957), Παλιές ειδήσεις (1966), Πανόραμα (1975), Στάσεις στο μέλλον (1979) [περιλαμβάνονται οι προηγούμενες ποιητικές συλλογές και προστίθενται οι συλλογές Ανεξάρτητα, Γιουσουρούμ (1976) και το πεζό ποίημα Ο μεγάλος δρόμος (1975)], Περνάει ο στρατός (1980). Άλλα βιβλία: Περιπετειώδες κοινωνικό και μαύρο νεοελληνικό αφήγημα (1981).

Νυχτερινός επισκέπτης. Θωμάς Γκόρπας (βίντεο) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ]

Αναγνώσεις ποιημάτων του Θωμά Γκόρπα [πηγή: Ίδρυμα «Τάκης Σινόπουλος» – Σπουδαστήριο Νεοελληνικής Ποίησης]  

 



 

 

pano

 

 

Θωμάς Γκόρπας (1935-2003)
Βιβλιοnet Βιβλιοnet
ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
Εκπομπή ΝΥΧΤΕΡΙΝΟΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ ΕΡΤ
ποιείν, Αφιερωμένα Εξαιρετικά δεσμός

Βιογραφικό δεσμός, desmos

Παρουσίαση του ποιήματος στις Σημειώσεις του Κωνσταντίνου Μάντη δεσμός


pano

 


Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.

 

Ποιο είναι το ποιητικό υποκείμενο, ο αφηγητής;

Το ποιητικό υποκείμενο είναι...

 

Σε ποιον απευθύνεται;

Απευθύνεται...

 

Σε ποιο πρόσωπο και αριθμό βρίσκονται τα ρήματα του ποιήματος, π.χ. γ' ενικό

Τα ρήματα βρίσκονται...

 

Ποιος είναι ο χώρος;

Ο χώρος του ποιήματος είναι...

 

Ποιος είναι ο χρόνος;

Ο χρόνος του ποιήματος είναι...

 

Ποιες είναι οι εικόνες του ποιήματος;

Οι εικόνες του ποιήματος είναι...

 

Από πού αντλεί τις εικόνες του ο ποιητής; (π.χ. φύση)

Ο ποιητής αντλεί τις εικόνες του...

 

Ποιους εκφραστικούς τρόπους χρησιμοποιεί ο ποιητής; (π.χ. σχήματα λόγου, χρήση επιθέτων)

Οι εκφραστικοί τρόποι είναι οι εξής...

 

Πώς χρησιμοποιεί τη στίξη;

Ο ποιητής....

 

Ποια είναι η γλώσσα; (π.χ. κοινή, λόγια, κοινή με λόγια στοιχεία κλπ.)

Το ποίημα είναι γραμμένο σε...

 

Ποια συναισθήματα σου προκαλεί;

Τα συναισθήματα...

 

pano