Ο βασιλιάς των Δολόπων στη νήσο Σκύρο Λυκομήδης είναι συνδεδεμένος με τον μύθο του Αχιλλέα και του Θησέα. Σε αυτόν έφερε η Θέτιδα τον γιο της Αχιλλέα, εννέα μόλις ετών!, μεταμφιεσμένο σε κορίτσι, για να μπορέσει να τον προφυλάξει από τη μοίρα που τον περίμενε αν συμμετείχε στον Τρωικό πόλεμο. Εκεί έφερε το όνομα Πύρρα ή Ίσσα ή Κερκυσήρα και συστηνόταν ως μία από τις κόρες του βασιλιά ή ως κόρη της αυλής (Αριστόνικος, fr. 1.3· Φώτιος, κώδ. 190), ενώ ούτε ο ίδιος ο βασιλιάς γνώριζε την πραγματική ταυτότητά «της», όπως πληροφορούμαστε από την υπόθεση της χαμένης τραγωδίας Σκύριοι του Ευριπίδη: ταύτηι [με τη Δηιδάμεια] συνεπαρθένευε[ν αὐτὸν [τον Αχιλλέα] ἀγνο[ούμ]ενον [τον Λυκομήδην] ὅς ἐστιν. Διαμένοντας ο Αχιλλέας στον γυναικωνίτη, πλάγιασε κάποια στιγμή με τη Δηιδάμεια, και μαζί απέκτησαν ένα γιο, τον Πύρρο ή Νεοπτόλεμο, ίσως και τον Όνειρο. Κατά άλλη εκδοχή, η Δηιδάμεια απλώς μεγάλωσε τον Νεοπτόλεμο, γιο του Αχιλλέα από την Ιφιγένεια (Απολλόδ. 3.13.8· Σοφ., Φιλοκτήτης 243· Βίων Σμυρναίος, Επιθαλάμιος Αχιλλέως και Δηιδάμειας 9 [1]· Υγίνος 96· Φιλόστρατος, Ηρωικός 46.4· Κόιντος Σμυρναίος 7.184 κ.ε.· Πρόκλος, Χρηστομάθεια (επιτομή), γραμμή 131· Σχόλια στην Ομ. Ιλ. 19.332.23· Σχόλ. Λυκόφρ. Αλεξ. 183 και 277). Τον μύθο αυτό πραγματεύθηκε ο Ευριπίδης στο χαμένο δράμα του Σκύριοι: ... Θέτιδος τοῦ παιδὸς Ἀχιλλέως τὴν εἱμαρμένην ἐπεγνωκυίας, τῆς πρὸς Ἴλιον στρατείας αὐτὸν ἀπείργε ... [2]
Ο Λυκομήδης παίζει ρόλο και στον μύθο του Θησέα. Κατά την παράδοση, καλοδέχθηκε αρχικά τον Αθηναίο βασιλιά, όταν εκείνος κατέφυγε στη Σκύρο μετά τον φόνο των Παλλαντιδών, διεκδικητών του θρόνου στην Αθήνα, ή μετά τον θάνατο του γιου του Ιππόλυτου ή για άλλους λόγους. Ο Λυκομήδης όμως φοβήθηκε μήπως ο Θησέας πάρει τη θέση του στην εκτίμηση των υπηκόων του και τελικά στον θρόνο ή μήπως ζητήσει πίσω τα πατρικά κτήματα που ο Θησέας είχε εκεί, για να τα κατοικήσει. Έτσι, τον πήγε στο ψηλότερο σημείο του νησιού, τάχα για να του δείξει τα κτήματα από εκεί και τον γκρέμισε κάτω. Άλλοι πάλι λένε ότι έπεσε μόνος του, όταν μετά το δείπνο βγήκε να περπατήσει, όπως το συνήθιζε. (Πλούτ., Θησ. 35, Κίμων 8.5.1· Αριστοτ., fr. 611.9· Σχόλ. Στον Πλούτο του Αριστοφάνη στ. 627· Σχόλ. διάφ. στον Ευρ. 11 κ.α.)
[1] Το ποίημα παρουσίαζε μια καρικατούρα του Αχιλλέα, όταν ο ήρωας, ντυμένος γυναικεία, βρήκε καταφύγιο στην αυλή του βασιλιά Λυκομήδη στη Σκύρο. Ήταν η περίοδος που το παραδοσιακά ηρωικό αναθεωρούνταν. (Βλ. εδώ)
[2] Για τη συγκεκριμένη τραγωδία βλ. Γεώργιος Παλατσίδης, Δράμα και Έπος: Ειδολογικές αναγνώσεις στην Αχιλληίδα του Στατίου. Μεταπτυχιακή διατριβή. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 2017, σ. 8-44.
Σχετικά λήμματα
ΑΧΙΛΛΕΑΣ, ΔΗΙΔΑΜΕΙΑ, ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ, ΟΝΕΙΡΟΣ