Στην ενότητα παρουσιάζονται τα φαινόμενα: μετοχή, μετοχή κατηγορηματική, προτάσεις (υποθετικές 2, ειδικές 2, συμπερασματικές 2).
Πατήστε στον κατάλογο για να εμφανιστούν σελίδες με παρόμοιο περιεχόμενο.
Κατέβασε το αρχείο σε
,
για να επεξεργαστείς το κείμενο. Στη συνέχεια επιβεβαίωσε τις απαντήσεις σου μ' αυτές που παρατίθενται παρακάτω.
Καλή προσπάθεια.
Για τον Λυσία
Βικιπαίδεια 
,
Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Ο λόγος: Κατὰ Ἐρατοσθένους
Περισσότερα κείμενα του Λυσία: 
Για το κείμενο
Ο Λυσίας είχε ένα αδερφό, τον Πολέμαρχο, ο οποίος δολοφονήθηκε την περίοδο των Τριάκοντα. Ο Λυσίας κατηγόρησε ως υπεύθυνο τον Ερατοσθένη, έναν από τους Τριάκοντα. Ο λόγος εκφωνήθηκε το 403 π.Χ. από τον ίδιο τον ρήτορα και θεωρείται ως ένας από τους καλύτερους.
[31] καίτοι εἰ χρὴ τοῖς διὰ τὴν ἑαυτῶν σωτηρίαν ἑτέρους ἀπολέσασι συγγνώμην ἔχειν, ἐκείνοις ἂν δικαιότερον ἔχοιτε· κίνδυνος γὰρ ἦν πεμφθεῖσι μὴ ἐλθεῖν καὶ καταλαβοῦσιν ἐξάρνοις γενέσθαι. τῷ δὲ Ἐρατοσθένει ἐξῆν εἰπεῖν ὅτι οὐκ ἀπήντησεν, ἔπειτα ὅτι οὐκ εἶδεν· ταῦτα γὰρ οὔτ᾽ ἔλεγχον οὔτε βάσανον εἶχεν, ὥστε μηδ᾽ ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν βουλομένων οἷόν τ᾽ εἶναι ἐξελεγχθῆναι. [32] χρῆν δέ σε, ὦ Ἐρατόσθενες, εἴπερ ἦσθα χρηστός, πολὺ μᾶλλον τοῖς μέλλουσιν ἀδίκως ἀποθανεῖσθαι μηνυτὴν γενέσθαι ἢ τοὺς ἀδίκως ἀπολουμένους συλλαμβάνειν. νῦν δέ σου τὰ ἔργα φανερὰ γεγένηται οὐχ ὡς ἀνιωμένου ἀλλ᾽ ὡς ἡδομένου τοῖς γιγνομένοις, [33] ὥστε τούσδε ἐκ τῶν ἔργων χρὴ μᾶλλον ἢ ἐκ τῶν λόγων τὴν ψῆφον φέρειν, ἃ ἴσασι γεγενημένα τῶν τότε λεγομένων τεκμήρια λαμβάνοντας, ἐπειδὴ μάρτυρας περὶ αὐτῶν οὐχ οἷόν τε παρασχέσθαι. οὐ γὰρ μόνον ἡμῖν παρεῖναι οὐκ ἐξῆν, ἀλλ᾽ οὐδὲ παρ᾽ αὑτοῖς εἶναι, ὥστ᾽ ἐπὶ τούτοις ἐστὶ πάντα τὰ κακὰ εἰργασμένοις τὴν πόλιν πάντα τἀγαθὰ περὶ αὑτῶν λέγειν. [34] τοῦτο μέντοι οὐ φεύγω, ἀλλ᾽ ὁμολογῶ σοι, εἰ βούλει, ἀντειπεῖν. θαυμάζω δὲ τί ἄν ποτ᾽ ἐποίησας συνειπών, ὁπότε ἀντειπεῖν φάσκων ἀπέκτεινας Πολέμαρχον.
Το κείμενο με συνδέσεις στα λεξικά του perseus.tufts.edu
[31] καίτοι εἰ χρὴ τοῖς διὰ τὴν ἑαυτῶν σωτηρίαν ἑτέρους ἀπολέσασι συγγνώμην ἔχειν, ἐκείνοις ἂν δικαιότερον ἔχοιτε· κίνδυνος γὰρ ἦν πεμφθεῖσι μὴ ἐλθεῖν καὶ καταλαβοῦσιν ἐξάρνοις γενέσθαι. τῷ δὲ Ἐρατοσθένει ἐξῆν εἰπεῖν ὅτι οὐκ ἀπήντησεν, ἔπειτα ὅτι οὐκ εἶδεν· ταῦτα γὰρ οὔτ᾽ ἔλεγχον οὔτε βάσανον εἶχεν, ὥστε μηδ᾽ ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν βουλομένων οἷόν τ᾽ εἶναι ἐξελεγχθῆναι. [32] χρῆν δέ σε, ὦ Ἐρατόσθενες, εἴπερ ἦσθα χρηστός, πολὺ μᾶλλον τοῖς μέλλουσιν ἀδίκως ἀποθανεῖσθαι μηνυτὴν γενέσθαι ἢ τοὺς ἀδίκως ἀπολουμένους συλλαμβάνειν. νῦν δέ σου τὰ ἔργα φανερὰ γεγένηται οὐχ ὡς ἀνιωμένου ἀλλ᾽ ὡς ἡδομένου τοῖς γιγνομένοις, [33] ὥστε τούσδε ἐκ τῶν ἔργων χρὴ μᾶλλον ἢ ἐκ τῶν λόγων τὴν ψῆφον φέρειν, ἃ ἴσασι γεγενημένα τῶν τότε λεγομένων τεκμήρια λαμβάνοντας, ἐπειδὴ μάρτυρας περὶ αὐτῶν οὐχ οἷόν τε παρασχέσθαι. οὐ γὰρ μόνον ἡμῖν παρεῖναι οὐκ ἐξῆν, ἀλλ᾽ οὐδὲ παρ᾽ αὑτοῖς εἶναι, ὥστ᾽ ἐπὶ τούτοις ἐστὶ πάντα τὰ κακὰ εἰργασμένοις τὴν πόλιν πάντα τἀγαθὰ περὶ αὑτῶν λέγειν. [34] τοῦτο μέντοι οὐ φεύγω, ἀλλ᾽ ὁμολογῶ σοι, εἰ βούλει, ἀντειπεῖν. θαυμάζω δὲ τί ἄν ποτ᾽ ἐποίησας συνειπών, ὁπότε ἀντειπεῖν φάσκων ἀπέκτεινας Πολέμαρχον.
|
εἰ χρὴ |
υποθετική |
|
τοῖς |
|
|
διὰ τὴν ἑαυτῶν σωτηρίαν |
|
|
ἑτέρους |
|
|
ἀπολέσασι |
|
|
συγγνώμην ἔχειν, |
|
|
καίτοι ἐκείνοις |
α-κύρια |
|
ἂν δικαιότερον ἔχοιτε· (ὑμεῖς) |
|
|
|
|
|
κίνδυνος γὰρ ἦν |
β-κύρια |
|
πεμφθεῖσι |
|
|
μὴ ἐλθεῖν |
|
|
καὶ καταλαβοῦσιν |
|
|
ἐξάρνοις γενέσθαι. |
|
|
|
|
|
τῷ δὲ Ἐρατοσθένει |
γ-κύρια |
|
ἐξῆν |
|
|
εἰπεῖν ἔπειτα |
|
|
ὅτι οὐκ ἀπήντησεν, (Ἐρατοσθένης) |
ειδική |
|
ὅτι οὐκ εἶδεν· (Ἐρατοσθένης) |
ειδική |
|
|
|
|
ταῦτα γὰρ |
δ-κύρια |
|
οὔτ᾽ ἔλεγχον |
|
|
οὔτε βάσανον |
|
|
εἶχεν, |
|
|
ὥστε |
συμπερασματική |
|
μηδ᾽ ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν |
|
|
βουλομένων |
|
|
οἷόν τ᾽ εἶναι |
|
|
ἐξελεγχθῆναι. |
|
|
|
|
|
χρῆν δέ σε, ὦ Ἐρατόσθενες, |
ε-κύρια |
|
εἴπερ ἦσθα χρηστός, (σύ) |
υποθετική |
|
πολὺ μᾶλλον |
|
|
τοῖς μέλλουσιν ἀδίκως ἀποθανεῖσθαι |
|
|
μηνυτὴν γενέσθαι |
|
|
ἢ τοὺς ἀδίκως ἀπολουμένους |
|
|
συλλαμβάνειν. |
|
|
|
|
|
νῦν δέ |
στ-κύρια |
|
σου τὰ ἔργα |
|
|
φανερὰ γεγένηται |
|
|
οὐχ ὡς ἀνιωμένου |
|
|
ἀλλ᾽ ὡς ἡδομένου |
|
|
τοῖς γιγνομένοις, |
|
|
ὥστε τούσδε |
συμπερασματική |
|
ἐκ τῶν ἔργων |
|
|
χρὴ μᾶλλον |
|
|
ἢ ἐκ τῶν λόγων |
|
|
τὴν ψῆφον φέρειν, |
|
|
ἃ ἴσασι γεγενημένα (οὗτοι) |
αναφ. ονοματική |
|
τῶν τότε λεγομένων |
|
|
τεκμήρια λαμβάνοντας, |
|
|
ἐπειδὴ μάρτυρας |
αιτιολογική |
|
περὶ αὐτῶν |
|
|
οὐχ οἷόν τε (ἐστί) παρασχέσθαι. |
|
|
|
|
|
οὐ γὰρ μόνον ἡμῖν |
ζ-κύρια |
|
παρεῖναι |
|
|
οὐκ ἐξῆν, |
|
|
ἀλλ᾽ οὐδὲ |
η-κύρια |
|
παρ᾽ αὑτοῖς |
|
|
εἶναι |
|
|
(ἐξῆν), |
|
|
ὥστ᾽ ἐπὶ τούτοις |
συμπερασματική |
|
ἐστὶ |
|
|
πάντα τὰ κακὰ εἰργασμένοις |
|
|
τὴν πόλιν |
|
|
πάντα τἀγαθὰ |
|
|
περὶ αὑτῶν |
|
|
λέγειν. |
|
|
|
|
|
τοῦτο μέντοι οὐ φεύγω, (ἐγώ) |
θ-κύρια |
|
ἀλλ᾽ ὁμολογῶ σοι, (ἐγώ) |
ι-κύρια |
|
εἰ βούλει, (σύ) |
υποθετική |
|
ἀντειπεῖν. |
|
|
|
|
|
θαυμάζω δὲ (ἐγώ) |
ια-κύρια |
|
τί ἄν ποτ᾽ ἐποίησας συνειπών, (σύ) |
πλάγ. ερωτημ. |
|
ὁπότε ἀντειπεῖν |
χρονική |
|
φάσκων |
|
|
ἀπέκτεινας Πολέμαρχον. (σύ) |
|
|
|
|
|
Υπόμνημα: υποκείμενο, ρήμα, μετοχή, απαρέμφατο, προσδιορισμός |
|
Λεξιλογικά
ἀπολέσασι: του ρ. ἀπόλλυμι: φονεύω, σκοτώνω
συγγνώμην ἔχειν: συγχωρώ
ἔξαρνος: (από το ἀρνέομαι-οῦμαι) αυτός που αρνείται
ἐξῆν: του ρ. ἔξεστι: επιτρέπεται, είναι στην εξουσία, ευχέρεια κάποιου, είναι δυνατό
ἐξελεγχθῆναι: του ρ. ἐξελέγχω: ανασκευάζω, αντικρούω, αποκρούω, ανατρέπω με επιχείρημα
ἀνιωμένου : του ρ. ἀνιάομαι: επανορθώνω
τὴν ψῆφον φέρειν: αποφασίζω με ψήφο
φεύγω: αποφεύγω
συνειπών: του ρ. συνεῖπον, αόρ. βʹ του συναγορεύω ή του σύμφημι: συμφωνώ
Χρησιμοποίησε το λεξικό των H.G. Liddell & R. Scott για τις άγνωστες λέξεις
Για τη συντακτική ανάλυση, πέρασε τον δείκτη πάνω από τις λέξεις, για υπολογιστή, ή κτύπα τη λέξη για οθόνη αφής.
Για τη μετάφραση της κάθε σειράς πάτα τον αριθμό. Για όλη τη μετάφραση πάτα
καίτοι ἐκείνοις ἂν
δικαιότερον
ἔχοιτε·
ὅτι οὐκ
ἀπήντησεν,
ὅτι οὐκ εἶδεν·
ὥστε μηδ᾽ ὑπὸ τῶν ἐχθρῶν
βουλομένων
οἷόν τ᾽ εἶναι
ἐξελεγχθῆναι.
νῦν δέ
σου
τὰ ἔργα
φανερὰ
γεγένηται οὐχ
ὡς ἀνιωμένου ἀλλ᾽
ὡς ἡδομένου
τοῖς γιγνομένοις,
ἀλλ᾽ οὐδὲ
παρ᾽ αὑτοῖς
εἶναι
(ἐξῆν),
θαυμάζω δὲ
ὁπότε
ἀντειπεῖν
φάσκων
ἀπέκτεινας
Πολέμαρχον.
Η μετάφραση, με κάποιες αλλαγές, του Ν.Χ. Χουρμουζιάδη είναι αντιγραμμένη από την Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα, όπου παρατίθενται επιπλέον οι μεταφράσεις του Σ. Τζουμελέα και του Γ. Α. Ράπτη.
1. ἐλθεῖν, εἶδεν, λέγειν: να γραφτεί το β' ενικού και πληθυντικού της προστακτικής όλων των χρόνων στη φωνή που βρίσκονται.
| Ενεστώτας | Αόριστος | Παρακείμενος | |
| ἐλθεῖν | ἴθι, ἴτε | ἐλθέ, ἔλθετε | ἐληλυθώς ἴσθι, ἐληλυθότες ἔστε |
| εἶδεν | ὅρα, ὁρᾶτε | ἰδέ, ἴδετε | ἑορακώς ἴσθι, ἑορακότες ἔστε |
| λέγειν | λέγε, λέγετε | λέξον, λέξατε εἰπέ, εἴπετε | εἰρηκώς ἴσθι, εἰρηκότες ἔστε |
2. ἀπολουμένους, λαμβάνοντας, εἰργασμένοις, συνειπών: να γραφτεί ο ίδιος τύπους σ' όλους τους χρόνους στην ίδια φωνή.
Απάντηση:
ἀπολουμένους: ἀπολλυμένους, ἀπολουμένους, ἀπολομένους, ἀπολωλότας
λαμβάνοντας: λαμβάνοντας, ληψομένους, λαβόντας, εἰληφότας
εἰργασμένοις: ἐργαζομένοις, ἐργασομένοις, ἐργασαμένοις, εἰργασμένοις
συνειπών: συναγορεύων, συναγορεύσων / συνερῶν, συναγορεύσας - συνειπών, συνειρηκώς
3. τούσδε: να κλιθεί η αντωνυμία
Απάντηση:
ὅδε, τοῦδε, τῷδε, τόνδε - οἵδε, τῶνδε, τοῖσδε, τούσδε
Να γραφτούν δύο ομόρριζες λέξεις, απλές ή σύνθετες, της νέας ελληνικής για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: ἀπολέσασι, ἐξάρνοις, βουλομένων, παρασχέσθαι, εἰργασμένοις
Απάντηση:
ἀπολέσασι: όλεθρος, απώλεια, εξολοθρεύω, πανωλεθρία, πανώλη
ἐξάρνοις: άρνηση, αρνούμαι, απαρνητής, αυταπάρνηση, αρνησιθρησκία
παρασχέσθαι: παροχή, πάροχος, αντιπαροχή
εἰργασμένοις: έργο, εργαστήριο, εργοστασιάρχης, απεργία, ανεργία