ΟΔΗΓΟΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ για τα Μεταλλαγµένα - Ζωικά Προϊόντα

Οδηγός Καταναλωτών – Ιούλιος 2006

Ο νέος Οδηγός Καταναλωτών που εκδίδει η Greenpeace (Ιούλιος 2006) περιλαµβάνει τα πιο πρόσφατα στοιχεία σχετικά µε τη χρήση µεταλλαγµένων ζωοτροφών από τις εταιρείες παραγωγής ζωικών προϊόντων (Κρέας, ψάρι, πουλερικά, αυγά, γάλα, γιαούρτι) στην Ελλάδα. Ο Οδηγός Καταναλωτών αλλάζει κάθε φορά που υπάρχει αλλαγή στη στάση κάποιας εταιρίας τροφίµων. Ο µόνος έγκυρος και επικαιροποιηµένος Οδηγός Καταναλωτών της Greenpeace βρίσκεται στην ιστοσελίδα της οργάνωσης www.greenpeace.gr

Πώς συντάχθηκε ο Οδηγός Καταναλωτών;

Η Greenpeace ζήτησε από τις µεγαλύτερες βιοµηχανίες ζωικών προϊόντων στην Ελλάδα να δώσουν γραπτές απαντήσεις και να προσκοµίσουν εγγυήσεις (πιστοποιητικά, εργαστηριακές αναλύσεις) όσον αφορά στη χρήση µεταλλαγµένων οργανισµών στις ζωοτροφές. Οι απαντήσεις τους αποτέλεσαν τη βάση για να συνταχθεί αυτός ο οδηγός. Παράλληλα, µε ελέγχους και δειγ-µατοληπτικές αναλύσεις, η Greenpeace προσπαθεί να επιβεβαιώσει "του λόγου το αληθές".

Οι εταιρίες παραγωγής ζωικών προϊόντων κατατάχθηκαν σε τρεις (3) κατηγορίες βάσει των γραπτών απαντήσεων και των εγγυήσεων που προσκόµισαν:

ΠΠ --> ΠΡΑΣΙΝΟ ΜΕ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ: εταιρείες που προχώρησαν σε πιστοποίηση από διαπιστευµένους διεθνείς ή ελληνικούς οργανισµούς ελέγχου και πιστοποίησης, που αποδεικνύουν πως χρησιµοποιούν αποκλειστικά µη µεταλλαγµένες ζωοτροφές.

Π --> ΠΡΑΣΙΝΟ: εταιρίες οι οποίες εγγυώνται ότι τα προϊόντα τους προέρχονται από ζώα που δεν έχουν τραφεί µε µεταλλαγµένους οργανισµούς και προσκοµίζουν συστηµατικά πιστοποιητικά για την καθαρότητα των χρησιµοποιούµενων ζωοτροφών.

Κ --> ΚΟΚΚΙΝΟ (Κ): εταιρίες που:
- δήλωσαν εγγράφως ότι τα προϊόντα τους προέρχονται από ζώα που δεν έχουν τραφεί µε µεταλλαγµένους οργανισµούς, χωρίς όµως να προσκοµίζουν τα σχετικά πιστοποιητικά.
- έχουν δώσει ασαφείς απαντήσεις.
- δεν απάντησαν καθόλου στο ερωτηµατολόγιο της Greenpeace

ΑΒΓΑ

ΚΟΤΟΠΟΥΛΑ

ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ

ΠΑΓΩΤΑ

* Τα παγωτά ΔΕΛΤΑ ανήκουν πλέον στη NESTLE

ΑΛΛΑΝΤΙΚΑ – ΚΡΕΑΣ

ΨΑΡΙΑ (τυποποιηµένα)

Ποιος είναι ο σκοπός του Οδηγού Καταναλωτών;

Σκοπός της Greenpeace δεν είναι να υποκαταστήσει τους ελεγκτικούς µηχανισµούς, αλλά να ενηµερώσει τους καταναλωτές και να πιέσει τους αρµόδιους κρατικούς φορείς.

Ο Οδηγός Καταναλωτών αποτελεί ένα εργαλείο για τον κάθε πολίτη που θέλει να διεκδικήσει το δικαίωµα στην ενηµέρωση και την επιλογή. Οι καταναλωτές µπορούν να εµπλουτίσουν τον Οδηγό, να πιέσουν τις βιοµηχανίες, τους εισαγωγείς, την πολιτεία και να απαιτήσουν προϊόντα που προέρχονται από καθαρές ζωοτροφές.

Τι είναι οι µεταλλαγµένοι οργανισµοί;

Οι µεταλλαγµένοι οργανισµοί (ή γενετικά τροποποιηµένοι οργανισµοί) κατασκευάζονται στα εργαστήρια µε τη βοήθεια της γενετικής µηχανικής. Η διαδικασία κατασκευής τους περιλαµβάνει την εξαγωγή επιλεγµένων γονιδίων από ένα οργανισµό (όπως ζώα, φυτά, βακτήρια και ιούς), και την τεχνητή εισαγωγή τους σε άλλους εντελώς διαφορετικούς οργανισµούς (όπως είναι τα καλλιεργούµενα φυτά). Οι νέοι αυτοί οργανισµοί αποκτούν κάποια νέα χαρακτηριστικά, όπως αντοχή σε ένα συγκεκριµένο ζιζανιοκτόνο. Η γενετική µηχανική συνήθως χρησιµοποιεί γονίδια ιών για τη διείσδυση και την προώθηση των ξένων γονιδίων, καθώς και γονίδια ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικά. Τα εισαγόµενα γονίδια είναι παρόντα σε κάθε κύτταρο του φυτού.

Οι µεταλλαγµένοι οργανισµοί αποτελούν τεχνητές µορφές ζωής που δεν υπήρχαν µέχρι πρότινος στη φύση και που, αντίθετα µε τις παραδοσιακές µορφές βιοτεχνολογίας και φυτικής παραγωγής, καταργούν τους φυσικούς φραγµούς που έχουν δηµιουργηθεί µεταξύ των ειδών µέσα από εξελικτικές διαδικασίες εκατοµµυρίων χρόνων. Έτσι, ενώ η διασταύρωση ενός ψαριού µε µια φράουλα είναι αδύνατη στη φύση, η γενετική µηχανική το «επιτυγχάνει» µέσα στο εργαστήριο. Οι επιστήµονες εξάγουν ένα γονίδιο ψαριού και το εµφυτεύουν σε µία φράουλα δηµιουργώντας ένα καθ’ όλα νέο οργανισµό. Η γενετική µηχανική έχει τη δυνατότητα να χρησιµοποιεί γονίδια ζώων, φυτών, ακόµα και ανθρώπων.

Γιατί η Greenpeace είναι ενάντια στα µεταλλαγµένα;

Η Greenpeace αντιτίθεται στην απελευθέρωση των µεταλλαγµένων οργανισµών διότι οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι είναι ανυπολόγιστοι και µη αναστρέψιµοι, οι κίνδυνοι για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων είναι άγνωστοι, ενώ η απειλή για τη βιοποικιλότητα, την οικολογική ισορροπία και τη διατροφική ασφάλεια είναι άµεση.

• Οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι είναι ανυπολόγιστοι και µη αναστρέψιµοι. Ανάµεσα στους κινδύνους που εντοπίζουν σήµερα οι επιστήµονες σηµειώνουµε την αλλοίωση της βιοποικιλότητας, την αύξηση της χρήσης ζιζανιοκτόνων, την αύξηση αντοχής ζιζανίων και εντόµων σε ζιζανιοκτόνα και εντοµοκτόνα αντίστοιχα, τη µεταφορά γονιδίων σε άλλα βιολογικά είδη (γενετική ρύπανση), την απελευθέρωση στο περιβάλλον οργανισµών που είναι δυνατό να παραγκωνίσουν φυσικά συγγενικά είδη. Μετά την απελευθέρωση των µεταλλαγµένων οργανισµών στο περιβάλλον, η ανάκλησή τους είναι αδύνατη.

• Οι κίνδυνοι για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων (µέσω των ζωοτροφών) είναι άγνωστοι. Οι πλέον πιθανοί κίνδυνοι, όπως εντοπίζονται από ιατρούς και γενετιστές, είναι: εµφάνιση νέων αλλεργιών, αύξηση ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικά και τοξική δράση.

Ειδικά για την ασφάλεια των µεταλλαγµένων που χρησιµοποιούνται στις ζωοτροφές υπάρχει αυξηµένη ανησυχία. Ολοένα και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι δεν διενεργείται επαρκής έλεγχος στα µεταλλαγµένα προϊόντα σχετικά µε την ασφάλειά τους για τη διατροφή τόσο των ανθρώπων όσο και των ζώων.
Μέχρι σήµερα υπάρχουν ελάχιστες ανεξάρτητες επιστηµονικές µελέτες που αποδεικνύουν την ασφάλεια των µεταλλαγµένων καλλιεργειών, εκ των οποίων οι µισές έχουν πραγµατοποιηθεί σε συνεργασία µε τις ίδιες τις εταιρείες βιοτεχνολογίας που προωθούν τα µεταλλαγµένα.

Με βάση τη θεµελιώδη Αρχή της Προφύλαξης, εφόσον υπάρχουν σοβαρές αµφιβολίες γύρω από την ασφάλεια των µεταλλαγµένων για το περιβάλλον, τους ανθρώπους και τα ζώα θα πρέπει να απαγορευθεί η απελευθέρωση τους στο περιβάλλον και τη διατροφική αλυσίδα.

Τι προβλέπει η Ευρωπαϊκή Νοµοθεσία;

Για τα συστατικά στα τρόφιµα (όπως άµυλο, έλαια, λεκιθίνη, σογιάλευρο κλπ) σύµφωνα µε την πρόσφατη Ευρωπαϊκή νοµοθεσία για τη Σήµανση και την Ιχνηλασιµότητα των µεταλλαγµένων τροφίµων και ζωοτροφών (Κανονισµός 1829/2003 & Κανονισµός 1830/2003) καθίσταται υποχρεωτική η σήµανση των µεταλλαγµένων είτε πάνω στην εµπορική συσκευασία είτε σε συνοδευτικό έγγραφο.

Δηλαδή, στις ετικέτες των τυποποιηµένων τροφίµων πρέπει να αναγράφεται ότι αυτό το προϊόν “περιέχει ή προέρχεται από γενετικά τροποποιηµένους οργανισµούς” ή “αυτό το προϊόν παράγεται από γενετικά τροποποιηµένους οργανισµούς” .

Η σήµανση όµως των προϊόντων ζωικής προέλευσης δεν είναι υποχρεωτική. Αυτό σηµαίνει ότι ο καταναλωτής όταν αγοράζει κρέας, κοτόπουλο, γάλα, τυρί, αβγά ή ψάρι δεν µπορεί να γνωρίζει αν αυτά προέρχονται από ζώα που έχουν τραφεί µε µεταλλαγµένους οργανισµούς.

Πώς φτάνουν οι µεταλλαγµένοι οργανισµοί στο πιάτο µας;

Στην παγκόσµια αγορά κυκλοφορούν τέσσερα µεταλλαγµένα προϊόντα, η σόγια, το καλαµπόκι, το βαµβάκι και η ελαιοκράµβη. Η Ευρώπη εισάγει κυρίως µεταλλαγµένη σόγια και κάποιες ποικιλίες µεταλλαγµένου καλαµποκιού. Η µεταλλαγµένη σόγια και το καλαµπόκι χρησιµοποιούνται ως συστατικά στην παραγωγή τροφίµων και στην παραγωγή ζωοτροφών.

Συστατικά σε τρόφιµα: Η σόγια και το καλαµπόκι αποτελούν δύο από τις σηµαντικές πρώτες ύλες στη βιοµηχανία τροφίµων. Περισσότερο από το 60% των τροφίµων περιέχει παράγωγα σόγιας, όπως αλεύρι, πρωτεϊνες, λεκιθίνη (Ε322), φυτικά έλαια, κλπ ή παράγωγα καλαµποκιού, όπως άµυλο, λάδι, αλέυρι, σορβιτόλη (Ε420), γλυκόζη, φρουκτόζη, κ.α. Εποµένως τρόφιµα όπως µπισκότα, σάντουιτς, σοκολάτες ή παιδικές τροφές µπορεί να περιέχουν µεταλλαγµένη σόγια ή καλαµπόκι.

Ζωοτροφές: Η σόγια αποτελεί επίσης βασικό συστατικό της διατροφής των ζώων και των ψαριών εκτροφής (αγελάδες, γουρούνια, πουλερικά, ψάρια), τα οποία καταλήγουν στο πιάτο µας ως ζωικά προϊόντα, όπως κρέας, ψάρι, πουλερικά, γάλα, τυρί, γιαούρτι και αβγά.

Υπάρχουν µεταλλαγµένα τρόφιµα και ζωοτροφές στην Ελλάδα;

Η έντονη αντίδραση και η επιµονή των καταναλωτών στην Ελλάδα2 ανάγκασε την πλειοψηφία των βιοµηχανιών τροφίµων να παράγουν τρόφιµα χωρίς µεταλλαγµένα συστατικά και να διαθέσουν γραπτές εγγυήσεις (πιστοποιητικά και αναλύσεις από διαπιστευµένους οργανισµούς και εργαστήρια) που το αποδεικνύουν.

Τα µεταλλαγµένα όµως εξακολουθούν να εισάγονται στη χώρα µας κυρίως για τη χρήση ζωοτροφών µε βασικό προϊόν τη σόγια. Σύµφωνα µε στοιχεία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης το 2005 δεν εισήχθηκε µεταλλαγµένο καλαµπόκι ενώ η µη -µεταλλαγµένη σόγια έφτασε περίπου σε ποσοστό 55% επί του συνόλου των εισαγωγών σόγιας. Στόχος µας είναι να φθάσουµε στο 100% “καθαρής” σόγιας. Σηµειώνουµε πως στη χώρα µας δεν υπάρχουν ούτε εµπορικές ούτε πειραµατικές καλλιέργειες µεταλλαγµένων.

Μπορούµε να κάνουµε κάτι;

Όλοι εµείς που δεν θέλουµε να τρώµε αυγά, κρέατα και ψάρια ή να πίνουµε γάλα από ζώα που έχουν τραφεί µε µεταλλαγµένους οργανισµούς µπορούµε και πρέπει να απαιτήσουµε το δικαίωµα µας στην καθαρή τροφή. Να απαιτήσουµε από τις εταιρείες παραγωγής ζωικών προϊόντων να ταΐζουν τα ζώα τους αποκλειστικά µε µη-µεταλλαγµένες ζωοτροφές και από τους αρµόδιους κρατικούς φορείς να εφαρµόζουν τη νοµοθεσία για τα µεταλλαγµένα και να πραγµατοποιούν συστηµατικούς ελέγχους για την ανίχνευση µεταλλαγµένων οργανισµών σε τρόφιµα και ζωοτροφές.

Μερικά απλά βήµατα για να διώξουµε τα µεταλλαγµένα !

• Πριν αγοράσετε κάποιο προϊόν διαβάστε προσεκτικά τις ετικέτες µε τα ψιλά γράµµατα. Αν βρείτε µεταλλαγµένο προϊόν σηµειώστε τη µάρκα, το όνοµα του παραγωγού, τη διεύθυνση του σούπερ-µάρκετ και την ηµεροµηνία που το εντοπίσατε. Επικοινωνήστε µε τον προϊστάµενο του σούπερ-µάρκετ και απαιτήστε να µην εµπορεύονται µεταλλαγµένα προϊόντα. Αν αγοράσετε κατά λάθος κάποιο µεταλλαγµένο προϊόν, επιστρέψτε το και ζητήστε την αντικατάστασή του από µη-µεταλλαγµένο.

• Διαµαρτυρηθείτε στις βιοµηχανίες τροφίµων και απαιτήστε να σας εγγυηθούν ότι τα προς πώληση τρόφιµα δεν περιέχουν συστατικά από µεταλλαγµένους οργανισµούς και ότι τα ζωικά προϊόντα παράγονται χωρίς τη χρήση µεταλλαγµένων ζωοτροφών.

• Απαιτήστε από τις βιοµηχανίες παραγωγής ζωικών προϊόντων να ελέγχουν το σύνολο των ζωοτροφών που χρησιµοποιούν και να δηµοσιοποιούν τα πιστοποιητικά και τις εργαστηριακές αναλύσεις που βεβαιώνουν ότι τα προϊόντα τους προέρχονται από ζώα που δεν τρέφονται µε µεταλλαγµένα.

• Απαιτήστε από τους βουλευτές και τους ευρωβουλευτές να απαγορεύσουν τις εισαγωγές µεταλλαγµένων τροφίµων και ζωοτροφών και την καλλιέργεια µεταλλαγµένων οργανισµών στη χώρα µας.

• Υποστηρίξτε τους βιοκαλλιεργητές και τους άλλους αγρότες που αντιτίθενται ενεργά στην απελευθέρωση µεταλλαγµένων οργανισµών στο περιβάλλον. Προτιµήστε τα βιολογικά προϊόντα τα οποία είναι απαλλαγµένα από µεταλλαγµένους οργανισµούς! Κυκλοφορούν ήδη σε δεκάδες καταστήµατα τροφίµων και λαϊκές αγορές βιολογικών προϊόντων.

• Ενηµερώστε µας για τα αποτελέσµατα της δράσης σας:
  - τηλεφωνικά στο Δίκτυο Δράσης Καταναλωτών: 210 38 38 990, ώρες: 11:00 - 16:00, Δευτέρα έως Παρασκευή

• - µέσω e-mail στο gpgreece@diala.greenpeace.org
  - µέσω fax στο 210 38 04 008,
  - ταχυδροµικά στη διεύθυνση Κλεισόβης 9, Αθήνα, 10677.

• Γίνετε µέλη στο ?ίκτυο ?ράσης Καταναλωτών µέσα από την ιστοσελίδα µας www.greenpeace.gr

• Γίνετε και εσείς µέλη του ?ικτύου ?ράσης Καταναλωτών!
  
  Το Δίκτυο Δράσης Καταναλωτών αφορά όλους εµάς που δε θέλουµε να παίξουµε το ρόλο του παθητικού καταναλωτή αλλά απαιτούµε να έχουµε έναν πιο ουσιαστικό λόγο και ρόλο στα ζητήµατα που άπτονται της διατροφής µας, της προστασίας του περιβάλλοντος και της δηµόσιας υγείας. Ως µέλος του δικτύου θα λαµβάνετε ενηµέρωση, αλλά κυρίως προτάσεις για δράση, για το πώς µπορείτε ως καταναλωτής να διώξετε τα µεταλλαγµένα και να παρέµβετε και σε άλλα σηµαντικά περιβαλλοντικά ζητήµατα, κάνοντας τις σωστές καθηµερινές επιλογές και υψώνοντας τη φωνή σας ενάντια στις πρακτικές που καταστρέφουν το περιβάλλον.

Ιατρικά Θέματα από
βιβλία

MAYO CLINIC Πεπτικό Σύστημα

MAYO CLINIC Ιδανικό Βάρος

Gayle Povis Alleman Σώστε το παιδί σας από την Παχυσαρκία

Γνωρίστε το παιδί σας

Κατάθλιψη

Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά