ΣΟΦΟΚΛΗ, ΑΝΤΙΓΟΝΗ, ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΛΟΓΟΥ

Δραματική λειτουργία του προλόγου:

• Μας δίνεται ο (πραγματικός και δραματικός) χρόνος και ο χώρος του έργου.

• Παρουσιάζεται ένα από τα δυο κεντρικά πρόσωπα (Αντιγόνη), πλάι στο δευτερεύον (για το δράμα) πρόσωπο της Ισμήνης, η οποία, λόγω του αντίθετου χαρακτήρα της, συντελεί στο να φωτιστεί πιο ξεκάθαρα ο χαρακτήρας της Αντιγόνης.

• Προωθείται η πλοκή του μύθου (της υπόθεσης): γίνεται  γνωστό το διάτγμα του Κρέοντα,που είναι η αιτία που πυροδοτεί τη δράση του έργου

• Πρώτη σύγκρουση Αντιγόνης – Ισμήνης

• Στοιχεία θεατρικής οικονομίας:

  1. στ. 33- 34 προοικονομούν την άφιξη του Κρέοντα

  2. στ. 69- 70 προοικονομούν τη δεύτερη σύγκρουση Αντιγόνης-Ισμήνης

  3. στ.45- 46, 71- 72, 80- 81, 91 :δηλώνεται η αμετάκλητη απόφαση της Αντιγόνης

• Διαγράφεται το ήθος των δυο αδελφών:

                   Αντιγόνη:

                    Ισμήνη:

 Ερωτήσεις:

στ. 1- 10

1. Ποια είναι τα «απ’ Οιδίπου κακά»;

2. Ποια στοιχεία απ’το οικογενειακό δράμα της Αντιγόνης γίνονται γνωστά στον πρόλογο;

3. Ποια αρχαία δοξασία υποδηλώνουν οι στ. 2-3;¨εχει ισχύ αυτή στις μέρες μας;

4. Ποια στάση τηρεί η κοινή γνώμη στον άνθρωπο που διαπράττει αίσχη και ανηθικότητες σύμφωνα με τον στίχο 5;

5. Ποιο σκοπό εξυπηρετούν οι αλλεπάλληλες ερωτήσεις της Αντιγόνης προς την Ισμήνη;

6. Ποια είναι η ψυχική κατάσταση της Αντιγόνης, όπως φαίνεται απ’το λόγο της;
    

στ. 11- 20

1. Πώς διαφαίνεται ο διαφορετικός χαρακτήρας της Ισμήνης μέσα απ’τα λόγια της; (στ.11- 17);

2. Η Ισμήνη συμμετέχει ή όχι στην αγωνία της Αντιγόνης; Δικαιολογήστε την απάντησή σας.

3. Ερμηνεύστε τα λόγια της Αντιγόνης στους στ.18-19.

4. Ποιον λειτουργικό ρόλο επιτελεί ο στ. 20; Τον θεωρείς αναγκαίο και γιατί;

στ. 21- 38

1. Νομίζετε ότι η παρουσίαση των γεγονότων (της ανακοίνωσης) από την Αντιγόνη είναι αντικειμενική;

2. «λέγω γάρ καμέ»: σχολιάστε τη φράση αυτή της Αντιγόνης.

3. Ποια λεκτικά σύνολα αξιολογούν το διάταγμα του Κρέοντα; (προτίσας, ατιμάσας, σύν δίκη χρησθείς δικαία και νόμω, κωκύσαι, αγαθόν Κρέοντα)

4. Να συγκρίνετε το χωρίο στ. 26- 30 της Αντιγόνης με τ’ αποσπάσματα από την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Ποιες ήταν οι πεποιθήσεις της εποχής εκείνης για την ταφή των νεκρών και το χρέος που είχαν οι ζωντανοί προς τους νεκρούς;
    

στ. 39- 48

1. Πώς χαρακτηρίζει η Ισμήνη την απόφαση της Αντιγόνης και γιατί; (στ.42)

2. Πώς δικαιολογείται ηθικά και ιδεολογικά η απόφαση της Αντιγόνης;(στ.45, 46, 48)

3. Πώς διαφαίνεται η ένταση που δημιουργείται ανάμεσα στις δυο αδερφές; (στιχομυθία, προσφωνήσεις και ερωτήσεις Ισμήνης)

4. Ποια στοιχεία του χαρακτήρα της Ισμήνης είναι εμφανή στην ενότητα αυτή;

5. Να σχολιάσεις το στίχο 46 («ου προδούσα αλώσομαι»)

στ. 49-68

1. Ποια συναισθήματα προσπαθεί να προκαλέσει η Ισμήνη στην Αντιγόνη, καθώς της υπενθυμίζει τις οικογενειακές της συμφορές;

2. Ποια από τα επιχειρήματα της Ισμήνης είναι λογικά και ποια συναισθηματικά;

3. Πώς δικαιολογεί η Ισμήνη την άρνησή της να συμπράξει στην ταφή του νεκρού;

4. Ποιες αξίες καθορίζουν τις επιλογές των δυο αδερφών;

5. Πώς σκιαγραφείται η θέση της γυναίκας στην κοινωνία της Θήβας;

6. Να αναπτύξεις το γνωμικό (στ. 68) αναφέροντας και την προσωπική σου άποψη.

στ. 69- 83

1. Ποια στάση κρατά η Αντιγόνη απέναντι στην Ισμήνη; (συμπεριφορά: πείσμα και σκληρότητα,απόρριψη, ειρωνεία, περιφρόνηση, συμπεριφορά ψυχρή, απότομη και πικρόχολη/ συναισθήματα:έκληξη, πικρία και αγανάκτηση, απογοήτευση, θεωρεί την άρνηση της Ισμήνης υποκριτική και προσχηματική)

2. Ποια επιχειρήματα αντιπαραθέτει η Αντιγόνη στα επιχειρήματα της Ισμήνης;

3. Με ποια δικαιολογία η Ισμήνη αποκρούει την κατηγορία της Αντιγόνης ότι προσβάλλει το θείο δίκαιο, αν δεν συμπράξει στην ταφή του νεκρού;

4. «όσια πανουργήσασα»: σχολιάστε τη φράση αυτή της Αντιγόνης.

στ. 84- 99

1. Πώς εξηγείς την προτροπή της Αντιγόνης προς την Ισμήνη να αποκαλύψει την πρόθεσή της να θάψει το νεκρό (στ. 86- 87), αφού γνωρίζει ότι η αποκάλυψή της πράξης της θα επισύρει την ποινή του θανάτου στο δράστη;

2. Να σχολιάσεις το γνωμικό (στ. 88)

3. Να σχολιάσεις το γνωμικό (στ. 92)

4. Σε ποιους στίχους φαίνεται η ευαισθησία και η συναισθηματική αφοσίωση της Ισμήνης;
    

Γενικά:

1. Ποια συναισθήματα προκαλεί στους θεατές ο πρόλογος;

2. Ο Κρέων στον πρόλογο είναι παρών, αν και δεν παρουσιάζεται στη σκηνή. Πώς προβάλλεται η παρουσία του και ποια χαρακτηριστικά αποδίδονται σ’ αυτόν;

επιμέλεια: Παπαγγελή Χριστίνα

Ημερομηνία τελευταίας επεξεργασίας: Τρίτη, 13. Φεβρουαρίου 2007