Οι Βαλκανικοί πόλεμοι (σελ. 68-73)

Βάνα Λιάρου, 4^ο Γενικό Λύκειο Δράμας

Κάποιες επισημάνσεις που αφορούν στην παρουσίαση των γεγονότων, των συνθηκών και στη επάρκεια των ιστορικών γνώσεων:
1. Πριν πληροφορηθεί ο μαθητής τις συμμαχίες και τις συμφωνίες μεταξύ των βαλκανικών κρατών και τα σημαντικότερα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στον Α΄ Βαλκανικό, ο συγγραφέας του βιβλίου φτάνει στο τέλος του πολέμου, και τη συνθήκη του Λονδίνου ( Σημ.: έχει ήδη προεξαγγείλει, σ’ ένα είδος εισαγωγής, τη συνθήκη που σφραγίζει το τέλος του δεύτερου Βαλκανικού, τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου!) Με αντίστροφη πορεία διαβάζουμε τους όρους της Συνθήκης του Λονδίνου (τέλος Α΄ Βαλκανικού), στη συνέχεια πληροφορούμαστε τις διμερείς συμφωνίες Βουλγαρίας- Σερβίας που προηγήθηκαν της …έναρξης του πολέμου, και ακόμα πιο κάτω μαθαίνουμε τι προέβλεπαν (διανομή εδαφών). Αυτή η δομή ασφαλώς δεν εξυπηρετεί την πρόσληψη και κατανόηση συμφωνιών- γεγονότων από το μαθητή.
2. Σε ό,τι αφορά τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, στο σχολικό βιβλίο υπάρχει η ασαφής και γενικόλογη πρόταση «η ομώνυμη συνθήκη κατακύρωσε την Καβάλα και την περιοχή της στην Ελλάδα». Δεν γίνεται καν μια αναφορά σύντομη στα σύνορα του νέου ελληνικού κράτους (Νέστος, Μπέλες, Πρέσπα) ή για την προσάρτηση της Ν. Ηπείρου και της Κρήτης (η οποία από την αρχή των βαλκανικών διακήρυξε την ένωσή της με την Ελλάδα). Αντί γι’ αυτό, υπάρχει λεπτομερέστατη παρουσίαση (12 σειρές) της συμφωνίας Ρουμανίας – Ελλάδας σχετικά με τα προνόμια των Βλάχων της Ηπείρου και της Μακεδονίας (θα μπορούσε να γίνει σε 2-3 σειρές). Θα ήταν ασφαλώς προτιμότερο ν’ αποκτήσει ο μαθητής μια σαφή εικόνα των συνόρων του ελληνικού κράτους μετά τους Βαλκανικούς πολέμους, πολύ περισσότερο αφού ο χάρτης της σελ. 71 δε βοηθάει ιδιαίτερα λόγω της χρωματικής ομοιομορφίας του, ενώ ο χάρτης της σελ. 78 (η Ευρώπη στις παραμονές του Α΄ Παγκοσμίου/1914) τον αποσυντονίζει εντελώς: τα σύνορα της Ελλάδας είναι αυτά του 1881!
3. Σημαντική ακόμα είναι η παράλειψη αναφοράς στη δολοφονία του Γεωργίου του Α΄ (για την κατανόηση των γερμανικών επεκτατικών σχεδίων στα Βαλκάνια στις παραμονές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου), στο θέμα της Κρήτης και Ένωσης με την Ελλάδα καθώς και στις συνέπειες των βαλκανικών για τη χώρα.
4. Ατυχής θεωρείται η έκφραση «ύστερα από προτροπή του Βενιζέλου» για την είσοδο του αρχιστράτηγου Κωνσταντίνου στη Θεσσαλονίκη, αφού είναι γνωστό πως επρόκειτο γι’ απαγόρευση του πρωθυπουργού προς τον Κωνσταντίνο, ο οποίος ήθελε να κατευθυνθεί προς το Μοναστήρι της Σερβίας.

Βάνα Λιάρου

 Ημερομηνία τελευταίας επεξεργασίας: Πέμπτη, 28. Φεβρουαρίου 2008