Βασικοί κανόνες
Παιδιά, κατά την πλοήγηση σας στους χώρους του Διαδικτύου είναι καλό να έχετε υπόψη σας τα παρακάτω:

• Το Διαδίκτυο είναι κυρίως μια κοινωνία ανθρώπων και κρύβει τους ίδιους κινδύνους που κρύβει κάθε κοινωνία, ιδιαίτερα όταν ο τρόπος επικοινωνίας των ανθρώπων μεταξύ τους μπορεί να γίνει άμεσα και με διάφορους τρόπους.
• Οι πληροφορίες που παρουσιάζονται στο Διαδίκτυο δεν είναι πάντα έγκυρες.
• Η κοινοποίηση των προσωπικών στοιχείων σας ή του γονέα (ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο, φωτογραφία, κωδικοί πρόσβασης, αριθμός πιστωτικών καρτών, e-mail κ.λπ.) είναι καλό να αποφεύγεται.
• Η τοποθέτηση του υπολογιστή (εάν είναι δυνατόν) σε κοινόχρηστο χώρο και όχι αποκλειστικά στο παιδικό δωμάτιο ενθαρρύνει τη χρήση του Διαδικτύου σε οικογενειακό περιβάλλον και βοηθά στην επίβλεψη των ιστοσελίδων τις οποίες επισκέπτεστε.
• Η καλή επικοινωνία μεταξύ σας (γονείς-παιδιά) είναι απαραίτητη, ώστε να ενθαρρύνεστε να μιλάτε για αυτούς με τους οποίους επικοινωνείτε, ανταλλάσσετε μηνύματα και να ενημερώνετε εάν ποτέ γίνετε θύματα απειλών, εκφοβισμού ή παρενόχλησης οποιασδήποτε μορφής.
• Η χρήση του υπολογιστή ως μέσου απασχόλησης χωρίς την παρουσία ενηλίκου είναι καλό να αποφεύγεται. Ο υπολογιστής δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως ηλεκτρονική babysitter!!!
• Η δημιουργία ενός συνόλου από κανόνες χρήσης του υπολογιστών πρέπει να γίνεται αποδεκτή από όλους και η ανάρτηση τους σε εμφανές σημείο δίπλα στον υπολογιστή βοηθάει ώστε να προστατευτούν όλοι οι χρήστες.
• Στη διεύθυνση www.safeline.gr, βρίσκεται ίσως η μοναδική ελληνική ανοικτή γραμμή για καταγγελία παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο. Μη διστάσετε να τη χρησιμοποιήσετε.

Αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο

Ασφαλής αναζήτηση

Η τεράστια δεξαμενή πληροφοριών και εργαλείων του Διαδικτύου είναι διάσπαρτη σε δισεκατομμύρια ιστοσελίδες που πρακτικά είναι αδύνατον να ερευνηθούν από εσάς χωρίς τη βοήθεια εξειδικευμένων προγραμμάτων, όπως οι μηχανές αναζήτησης. Οι μηχανές αναζήτησης χρησιμοποιούν ειδικά προγράμματα, τις λεγόμενες αράχνες (spiders), τα οποία «χτενίζουν» τις ιστοσελίδες αναζητώντας τα κείμενα και τις διευθύνσεις τους. Τα κείμενα και οι διευθύνσεις τους συγκεντρώνονται και καταγράφονται. Με άλλα προγράμματα συγκεντρώνονται πληροφορίες από τα κείμενα, το είδος των οποίων ποικίλει από μηχανή σε μηχανή, και αποθηκεύονται σε βάσεις δεδομένων, ώστε να είναι εύκολο να ανακτηθούν.

Όταν ξεκινάει μια αναζήτηση, με την χρήση πολλών λέξεων-κλειδιά, ερευνάται πρώτα η βάση δεδομένων και στη συνέχεια συγκεντρώνονται όλες οι διευθύνσεις που περιέχουν αυτές τις λέξεις. Τα αποτελέσματα αναζήτησης, έτσι όπως εμφανίζονται στον χρήστη, συνήθως περιέχουν (1) την διεύθυνση της ιστοσελίδας, (2) ένα δείγμα του κειμένου μέσα στο οποίο υπάρχουν οι λέξεις που αναζητήθηκαν, (3) μια σύντομη περιγραφή και (4) την κατηγορία στην οποία έχει καταγραφεί η ιστοσελίδα στην συγκεκριμένη μηχανή αναζήτησης.

Ο τρόπος σωστής αναζήτησης μέσα από τις μηχανές αναζήτησης, τους θεματικούς καταλόγους και τις μεταμηχανές αναζήτησης είναι από τις πλέον βασικές δεξιότητες που πρέπει να διαθέτετε, τόσο για να μη χαθείτε στις λεωφόρους των πληροφοριών του Διαδικτύου, όσο και για να βρίσκετε ταχύτερα τις πληροφορίες που αναζητάτε. Είναι επομένως βασικός στόχος της εκπαίδευσης των νέων ανθρώπων, πολιτών της κοινωνίας της πληροφορίας. Λέγεται ότι ένας δωδεκάχρονος μαθητής μπορεί να συγκεντρώσει σήμερα σε πολύ μικρό χρόνο τόσες πληροφορίες, όσες θα συγκέντρωνε ένας ερευνητής του μεσαίωνα σε όλη του την ζωή.

Βασικοί κανόνες σωστής αναζήτησης

Υπάρχουν τρεις βασικοί κανόνες οι οποίοι καθορίζουν έναν συγκεκριμένο τρόπο συμπεριφοράς του χρήστη και βοηθούν στη σωστή αναζήτηση, έτσι ώστε να αποφεύγεται η προσπέλαση σε ακατάλληλο υλικό ή να ελαχιστοποιούνται οι συνέπειες όταν αυτό έχει συμβεί. Κάθε κανόνας αναφέρεται σε γνώση και δεξιότητες:

Διάβασε, σκέψου και μετά κάνε κλικ

Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι, όταν ψάχνετε στο Διαδίκτυο για μια αποδεκτή λέξη, τα αποτελέσματα μπορεί να σας οδηγήσουν σε εντελώς ακατάλληλες ιστοσελίδες.

Συχνά κάνετε κλικ στα αποτελέσματα της αναζήτησης χωρίς να διαβάσετε την περιγραφή. Αυτή η συμπεριφορά κρύβει κινδύνους. Πρέπει να ξέρετε ότι, πριν κάνετε κλικ σε ένα από τα αποτελέσματα της αναζήτησης, πρέπει να διαβάσετε προσεκτικά την περιγραφή του αποτελέσματος. Αν η περιγραφή αυτή δεν ανταποκρίνεται σε αυτό που αναζητάτε ή αν δεν είστε σίγουροι που θα σας οδηγήσει ο υπερσύνδεσμος (link), τότε δεν πρέπει να κάνετε κλικ.

Πληκτρολόγησε, έλεγξε και μετά κάνε κλικ

Μερικές φορές χρησιμοποιούνται διευθύνσεις του Διαδικτύου οι οποίες είναι μοιάζουν νόμιμες και χρήσιμες, ελπίζοντας να ξεγελάσουν ανθρώπους και να επισκεφτούν ακατάλληλες ιστοσελίδες.

Οι χρήστες συχνά πληκτρολογούν μια διεύθυνση και μετά κάνουν κλικ για να την επισκεφτούν, χωρίς να ελέγξουν αν πληκτρολογήθηκε σωστά. Θα πρέπει να αποκτήσετε την καλή συνήθεια να πληκτρολογείτε τη διεύθυνση, ύστερα να ελέγχετε για να σιγουρευτείτε αν την γράψατε σωστά, και μετά να κάνετε κλικ.

Θα πρέπει επίσης να γνωρίζετε ότι δεν είναι σωστό να προσπαθείτε να μαντέψετε μια διεύθυνση. Αν δεν την γνωρίζετε με ακρίβεια, χρησιμοποιείστε μια μηχανή αναζήτησης.

Κλείσε και συζήτησε

Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι, παρά τις προσπάθειες σας, μπορεί να βρεθείτε σε λάθος ιστοσελίδα. Επίσης, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι μερικές φορές αυτών των ειδών οι δικτυακοί τόποι χρησιμοποιούν αυτό που λέμε ποντικοπαγίδα. Δηλαδή απενεργοποιούν το κουμπί «πίσω», ανοίγουν πολλαπλά παράθυρα ή χρησιμοποιούν άλλες τεχνικές για να «παγιδεύσουν» τους χρήστες στον χώρο τους. Αν βρεθείτε σε έναν τέτοιο χώρο, η πρώτη σας αντίδραση είναι το σοκ, γιατί δε θα μπορείτε να φύγετε από εκεί. Αν δεν το γνωρίζετε μπορεί να φοβηθείτε ή να νιώσετε περιέργεια. Για να αποφύγουμε τα χειρότερα, οφείλουμε να σας πληροφορήσουμε και να σας προετοιμάσουμε για το τι πρέπει να κάνετε αν βρεθείτε σε λάθος δικτυακό τόπο. Να ξέρετε ότι θα πρέπει να κλείσετε αμέσως τον φυλλομετρητή (browser). Και αν δεν μπορείτε να το κάνετε, να κλείσετε τον υπολογιστή και να το αναφέρετε αμέσως σε κάποιον μεγαλύτερο. Το αρχείο με τα cookies του φυλλομετρητή (browser), που έχει προσπελάσει ακατάλληλη ιστοσελίδα, θα πρέπει να ελεγχθεί για να βεβαιωθεί ότι δεν έχουν τοποθετηθεί ανεπιθύμητα cookies στον υπολογιστή σας.