Τα νερά της Στυγός ο «δολοφόνος»
Σύμφωνα με τον μύθο του έδωσαν να πιει, γιατί τον θεωρούσαν παιδί του Δία, από το νερό που τώρα αποδεικνύουν οι επιστήμονες ότι περιέχει δηλητήριο

Ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ έψαξε το σημείο του μύθου που συνδέει τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου με τη Στύγα
Μα τα μαύρα νερά της Στυγός, ο Μέγας Αλέξανδρος ίσως πέθανε από θεϊκό δηλητήριο. Τη νέα αυτή άποψη, που δεν είναι η πρώτη, ούτε η τελευταία, φέρνει στο φως καινούργια έρευνα, η οποία θα παρουσιαστεί εντός των ημερών στο 22ο Συνέδριο Τοξικολογίας, στη Βαρκελώνη.
Ούτε λίγο ούτε πολύ, οι συγκεκριμένοι ερευνητές λένε ότι δεν ήταν η ελονοσία, ο τυφοειδής πυρετός, ο πυρετός του Δυτικού Νείλου, η παγκρεατίτιδα, η περιτονίτιδα, η σαλμονέλωση, η σηψαιμία, η αλκοολική ηπατοπάθεια, η υπερβολική δόση ελλέβορου, η στρυχνίνη, ο ακονίτης ή κάποιο άλλο δηλητήριο που σκότωσε τον στρατηλάτη.
Πηγαίνουν πίσω στους αρχαίους συγγραφείς, οι οποίοι αναφέρουν τα συμπτώματα που εμφάνιζαν οι θεοί, όταν ο Δίας τους υποχρέωνε να πιουν από τα νερά της Στυγός. Είχαν πόνους, τρεμούλες, έχαναν τη μιλιά τους για ένα χρόνο και έπεφταν σε κώμα. Εκείνοι ήταν θεοί και επανέρχονταν, όμως ο Αλέξανδρος, έστω και ημίθεος, δεν τα κατάφερε. Αλλά ακριβώς επειδή τον θεωρούσαν παιδί του Δία, του έδωσαν το συγκεκριμένο δηλητηριασμένο νερό. Επειτα από 12 μέρες και νύχτες αγωνίας, πόνων, πυρετού, έχασε και τη φωνή του. Εν τέλει έπεσε σε κώμα, από το οποίο δεν συνήλθε.
Τα συμπτώματα, που αναφέρονται σε όλους τους συγγραφείς, δεν δικαιολογούσαν κάποια από τις προτεινόμενες αιτίες θανάτου ή έστω συνδυασμό τους.
Τώρα, μια ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ έψαξε το σημείο του μύθου που συνδέει τον θάνατό του με τη Στύγα. Εκεί, στο σημερινό «Μαυρονέρι», υπάρχουν κάποια ασβεστολιθικά πετρώματα, τα οποία έχουν ένα συγκεκριμένο βακτήριο, που παράγει μια τοξίνη, την calicheamicin. Πρόκειται για ένα δηλητήριο, στην πραγματικότητα, που και η ανθρωπότητα ανακάλυψε κατά τη δεκαετία του ?80. Σήμερα χρησιμοποιείται στις στοχευμένες χημειοθεραπείες νεώτερης γενιάς. Αυτό το τόσο τοξικό στοιχείο έφερε και το τέλος για τον Αλέξανδρο.
Η πιο πρόσφατη θεωρία για τις αιτίες θανάτου του Μεγάλου Αλεξάνδρου ερχόταν από το περιοδικό Nature (Φύση). Σύμφωνα με κάποιους ειδικούς, ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ο μεγάλος ηγέτης είδε λίγες εβδομάδες πριν από τον θάνατό του ένα σμήνος από άρρωστα κοράκια. Υποπτεύονται πως επρόκειτο για τον ιό του Δυτικού Νείλου, συχνό φαινόμενο στην Αφρική, τη Δυτική Ασία και τη Μέση Ανατολή.
Οι βιογράφοι του συμφωνούν πως πράγματι είναι λογικοφανής μια τέτοια εξήγηση. Η συγκεκριμένη τοξίνη προκαλεί όλα τα αναφερθέντα συμπτώματα, τους πόνους, τον πυρετό, την αφωνία, το κώμα.
Και ακόμα: εξηγεί το ότι η επιθανάτια αγωνία του διήρκεσε τόσες μέρες. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος για τίποτα. Αν ποτέ βρεθεί στ? αλήθεια η σορός του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τότε θα μιλήσει με ασφάλεια το DNA. Μέχρι τότε, προφανώς έχουμε να ακούσουμε πολλές ακόμη αιτίες θανάτου.
ΟΙ 14 ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΜΕΡΕΣ ΤΟΥ
Την πρώτη ημέρα, 31 Μαΐου 323 π.X., έχοντας φάει βαρύ φαγητό και πίνοντας όλη τη νύχτα κρασί, ένιωσε έντονο πόνο στην κοιλιά και στον θώρακα, που τον ακολούθησε εμετός, ρίγος και πυρετός. Τη δεύτερη ημέρα αισθάνθηκε εξάντληση, ωστόσο το βράδυ και έφαγε και μέθυσε. Ο πόνος στην κοιλιά συνεχίστηκε με αντανάκλαση στον ώμο. Την τρίτη ημέρα ο πυρετός παρέμεινε υψηλός, με εφιδρώσεις, ρίγη, κατάπτωση. Την τέταρτη, πέμπτη, έκτη και έβδομη ημέρα η κατάσταση επιδεινώθηκε και δεν είχε καλή επικοινωνία. Την όγδοη έφτασε σε προκωματώδη κατάσταση, που κράτησε έως τη δωδέκατη ημέρα. Τη δέκατη τρίτη ημέρα η αναπνοή του δυσχεραίνεται. Τη δέκατη τέταρτη ημέρα πεθαίνει.
Φαντασίες
Οι γιατροί είναι κατηγορηματικοί: τα περί δηλητηρίασης με στρυχνίνη από τη Ρωξάνη για τα μάτια του Ηφαιστίωνα είναι φαντασίες. Η στρυχνίνη ήταν τότε άγνωστη.

Αγγελική Κώττη
akotti@pegasus.gr