(Άγγελος Λιβαθινός, Καρδαμάς-Kardamas) Η Παιδεία και ο Αγώνας τών Καθηγητών

Εδώ και ένα περίπου μήνα (από τις 3 Δεκέμβρη 1980 ) οι Καθηγητές τών Γυμνασίων και Λυκείων όλης τής Χώρας απέχουν από την εργασία τους. Οι λόγοι, που τους εξανάγκασαν σε έναν τέτοιο σκληρό αγώνα, είναι κύρια οικονομικοί, αλλά και λόγοι, που αφορούν σε κλαδικά θέματα. Θέματα που σχετίζονται με την βαθμολογική τους εξέλιξη, τις συνθήκες δουλειάς τους και την καλλιτέρευση τής παρεχόμενης Παιδείας στα παιδιά τού Ελληνικού Λαού.

Η καθολική συμπαράσταση τής κοινής Γνώμης έδειξε, ότι ο αγώνας τού Καθηγητή είναι και αγώνας τού γονιού και τού μαθητή, γιατί είναι αγώνας για μια καλλίτερη Παιδεία. Κοντά τους η Τοπική Αυτoδιοίκηση, πολιτικοί, κοινωνικοί και πολιτιστικοί Οργανισμοί, που, σε συγκεντρώσεις σε όλη την Ελλάδα, αναγνωρίζουν το δίκαιο τών αιτημάτων τους .

Είχαμε, λοιπόν, την ελπίδα ότι με το νέο χρόνο θα ευρίσκοντο πάλι κοντά στους μαθητές τους. Όμως, λόγοι ανεξάρτητοι από τη θέλησή τους, τούς αναγκάζουν να συνεχίζουν τον αγώνα τους και μετά τις γιορτές, έχοντας υψηλό το αίσθημα της ευθύνης απέναντι στους μαθητές και στους γονείς τους.

Το οικονομικό πρόβλημα τών καθηγητών

Τα προβλήματα στον χώρο τής Μέσης Εκπαίδευσης είναι πολλά και σύνθετα. Επομένως, και τα αιτήματα τών καθηγητών διαμορφώνονται με ανάλογο τρόπο. Σ’ αυτόν τους τον αγώνα κυριαρχεί το οικονομικό αίτημα. Έχει τη προϊστορία του τούτο το πρόβλημα. Γιατί, εδώ και αρκετές δεκαετίες, οι αποδοχές τών Δημοσίων Υπαλλήλων ( στον χώρο τών οποίων εντάσσονται και οι Καθηγητές) έχουν πάρει τέτοιο δρόμο, ώστε για τον σκιτσογράφο και τον ευθυμογράφο να απoτελεί πηγή έμπνευσης ο Δημόσιος Υπάλληλος. Όχι, βέβαια, γιατί οι οικονομικές δυνατότητες τής χώρας δεν επιτρέπουν την βελτίωση τής οικονομικής τους θέσης. Αλλά γιατί η πολιτεία δεν μπόρεσε ή καλλίτερα δεν θέλησε να λύσει το οικονομικό πρόβλημα τών Δ.Υ. σε ενιαία βάση, και με τρόπο, που τα οικονομικά τών Υπαλλήλων να συμβαδίζουν και με την αύξηση τού εθνικού εισοδήματος.

Ιδιαίτερα κατά τα τελευταία χρόνια η οικονομική τους κατάσταση χειροτέρεψε. Σε τούτο συνέβαλε κατά κύριο λόγο η χορήγηση «αυξήσεων » κατά πολύ κατώτερων τής ανόδου τού τιμάριθμου. Πιο συγκεκριμένα :

* Στο διάστημα 1973-79, ο τιμάριθμος ανήλθε κατά 201,4%. Στο ίδιο διάστημα οι αυξήσεις στις αποδοχές ήσαν 146,1%, ενώ στις αρχές τού 1979 οι αυξήσεις στις αποδοχές ήσαν 5-8%.

* Ενώ το1979 ο τιμάριθμος ανήλθε στο 26%, στις αρχές του 1980 δόθηκαν αυξήσεις μόλις 11%.

* Το 1980 ο τιμάριθμος ανήλθε κατά 26%, ενώ από 1.1.81 δίδονται αυξήσεις 12,5% και από 1.7.81 αυξήσεις 7,5%, δηλαδή συνολική αύξηση : 16,25%, που στις καθαρές αποδοχές (αυτά που εισπράττει ο Υπάλληλος μετά τις κρατήσεις ) είναι 13-14,5%.

΄Ετσι ακριβώς έχει η κατάσταση, όσον αφορά στις αποδοχές τών Δ.Υ. σε συσχετισμό με τον τιμάριθμο.

Οι Καθηγητές Μέσης Εκπαίδευσης, με επικεφαλής την Ομοσπονδία τους ( ΟΛΜΕ) έθεσαν τους προβληματισμούς και τις ανησυχίες τους από νωρίς στους υπεύθυνους , πριν αρχίσει το σχολικό έτος. Και προειδοποίησαν, ότι δεν μπορούν να παρακολουθούν απαθείς την οικονομική τους εξα-θλίωση.

Με ποιά αρχή δικαίου;

Είναι αξιοπαρατήρητο το γεγονός, πως αυτήν την οικονομική εξαθλίωση δεν κατάφεραν να αποσιωπήσουν ούτε και αυτοί οι Βιομήχανοι. Σε απόρρητη έκθεση τού Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων (ΣΕΒ) προς την Κυβέρνηση, που είδε το φως τής δημοσιότητας τον Αύγουστο τού 1980 και δεν διαψεύσθηκε, σημειώνεται ότι: μέσα στο 1979 οι αποδοχές τών εργαζομένων έχασαν 5-9% τής αξίας τους, και ότι: οι μισθωτοί πλήρωσαν φόρο(κατά την τελευταία πενταετία) κατά 215% περισσότερο από όσο θα πλήρωναν, αν είχε εφαρμοσθεί το σύστημα τής Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής τής φορολογίας. Τον ίδιο καιρό ο Τύπος έκανε την αποκάλυψη, ότι στην διετία 1978-1979 οι 100 μεγαλύτερες βιομηχανίες τής Χώρας αύξησαν τα κέρδη τους κατά 132%!

Με βάση, λοιπόν, ποιά αρχή δικαίου ο Καθηγητής, ως εργαζόμενος, πρέπει να δέχεται απαθής την οικονομική του καθίζηση;

* Όταν ο νεοδιόριστος Καθηγητής (Πτυχιούχος Πανεπιστημίου), που μπαίνει στην διδασκαλία με ελπίδες, όρεξη και όνειρα, αμείβεται με 14.702 δρχ.(τιμές της 31.12.80) τον μήνα ,

* Όταν περισσότεροι από τους μισούς Καθηγητές έχουν μισθό κάτω από 20.000 δρχ. ( μέχρι 31.12.1980 ) τον μήνα,

πώς πώς μπορούν όλοι αυτοί να αντιμετωπίσουν την σκληρή πραγματικότητα τού πληθωρισμού, τής ακρίβειας και τού κόστους ζωής ;

Σ’ αυτά τα βασικά ερωτήματα οι υπεύθυνοι απαντούν: στενότητα προϋπολογισμού. Αλλά και εμείς ρωτάμε με την σειρά μας: αυτοπεριορισμός και αυτοσυγκράτηση για τους μισθωτούς πώς συμβιβάζεται με την καθημερινή αύξηση τών τιμών ; Καθημερινά στον τύπο διαβάζουμε για ολοένα και νέες ανατιμήσεις. Πώς θα τις αντιμετωπίσουν οι Καθηγητές με τις 14.702 δρχ. τον μήνα ;

Διδακτικό προσωπικό- Πρόσθετοι

Πέρα από το οικονομικό πρόβλημα και από δύο ακόμη κλαδικά θεσμικά αιτήματα, που προβάλλουν σήμερα οι Καθηγητές, παλεύουν για την κατάργηση τού Νόμου για την πρόσληψη τών Πρόσθετων Καθηγητών. Ο Νόμος αυτός έχει μια πικρή για την Εκπαίδευση Ιστορία :

Όταν το 1977 βρισκόταν ο Κλάδος τών Καθηγητών σε αγωνιστική κινητοποίηση και είχε εγκαταλείψει τις υπερωρίες προκειμένου να διορισθούν και άλλοι Καθηγητές στα Γυμνάσια-Λύκεια,το Υπουργείο Παιδείας, αντί να προχωρήσει άμεσα στον κανονικό διορισμό Καθηγητών, συνέταξε αυτόν τον Νόμο, με αποτέλεσμα να δημιουργείται έκτοτε μια ανωμαλία στα σχολεία, αλλά και μια αδικία στους συναδέλφους .

Ανωμαλία, γιατί ο προσωρινός χαρακτήρας τού πρόσθετου χωρίζει τους Καθηγητές σε κατηγορίες, πράγμα που βλάπτει κύρια τους μαθητές .

Αδικία, γιατί, με την πρόσληψη τών προσθέτων, που γίνεται με απλή πράξη τού Γενικού Επιθεωρητή, καθυστερεί ο κανονικός διορισμός τών συναδέλφων και καταστρατηγείται το κατακτημένο δικαίωμα τής σειράς διορισμού.

Ζητούμε την κατάργηση αυτού του θεσμού , που παρατείνει την αδιοριστία των συναδέλφων και δημιουργεί ανωμαλίες στα σχολεία . Οι τρείς χιλιάδες ( 3.000) θέσεις Προσθέτων να καλυ-φθούν με κανονικούς διορισμούς Καθηγητών .

Η αυτοεπιμόρφωση τών καθηγητών

Ο Καθηγητής, πέρα από απλός εργαζόμενος, είναι κύρια δάσκαλος, παιδαγωγός και Επιστήμονας στο Αντικείμενό του.

Και, για να αποδώσει στο σοβαρό έργο του, χρειάζεται να ανανεώνει τις γνώσεις του, να τις πλουτίζει και να παρακολουθεί την εξέλιξη τής Επιστήμης του. Για όλα αυτά απαιτούνται βιβλία, που η εξασφάλισή τους τον επιβαρύνουν οικονομικά.

Πιστεύουμε, πως είναι χρέος τής Πολιτείας, να παρέχει στον Καθηγητή τα βιβλία που χρειάζεται για την αυτοεπιμόρφωσή του. Εδώ, δεν ζητούμε χρήματα. Ζητούμε μια διατακτική, με βάση την οποία να μπορούμε να προμηθευόμαστε εκείνα τα βιβλία, που μάς χρειάζονται για την δουλειά μας. Γιατί, πιστεύουμε, ότι η ποιότητα τής παρεχόμενης παιδείας στα Ελληνόπουλα είναι άμεσα συνδεδεμένη με την Επιμόρφωση τού Καθηγητή.

Γλώσσα και Εξετάσεις – Άλλα προβλήματα τής Παιδείας

Το ενδιαφέρον τών Καθηγητών για τα θέματα τής Παιδείας είναι δεδομένο. Οι αγώνες τους έχουν συνδεθή με την προσπάθεια για την καλλιτέρευση τής Παιδείας τού λαού μας. Τα παραπάνω, άλλωστε, αιτήματα δεν είναι άσχετα με αυτήν.

Θα ήτανε σκόπιμο, όμως, να τονίσουμε εδώ, ότι ο κλάδος τών Καθηγητών πρόβαλε και δύο άλλα αιτήματα, που έχουν άμεση σχέση με την μόρφωση τών παιδιών μας, αλλά το Υπουργείο Παιδείας, χρησιμοποιώντας τον αντισυνδικαλιστικό Νόμο 643/77, μας απαγόρευσε , με δικαστική απόφαση , να αγωνιζόμαστε γι’ αυτά :

1. Να εξετασθεί σοβαρά η καθιέρωση τού μονοτονικού συστήματος γραφής ( μόνο ένας τόνος στην λέξη;).

2. Να καταργηθούν οι Εισαγωγικές Εξετάσεις από την Γ΄ Γυμνασίου στα Λύκεια.

Και, αν στον σημερινό αγώνα μας προβάλλονται μόνον τα αιτήματα, που περιγράψαμε παραπάνω, αυτό δεν σημαίνει, ότι οι Καθηγητές αγνοούμε τα τόσα προβλήματα που απασχολούν σήμερα τον χώρο τής Εκπαίδευσης .

Αντίθετα, κάθε μέρα προβάλλουμε με κάθε τρόπο( παραστάσεις στους αρμόδιους, υπομνήματα, αρθρογραφίες, κ.ά.) αυτά τα προβλήματα, και ζητούμε έναν ορθολογικό προγραμματισμό.

Γιατί πιστεύουμε , ότι:

- χωρίς να καλυφθούν τα κενά σε διδακτικό προσωπικό ,

- χωρίς να γίνουν νέες κτιριακές εγκαταστάσεις , για να πάψουν οι μαθητές να στοιβάζονται σε ανήλιαγα και ακατάλληλα κτίρια ,

- χωρίς την αλλαγή τών αναλυτικών προγραμμάτων και την προσαρμογή τους στις σύγχρονες ανάγκες τής εποχής ,

- χωρίς κατάλληλα διδακτικά βιβλία, δίχως παιδαγωγικά και επιστημονικά σφάλματα,

- χωρίς την επιμόρφωση τού διδακτικού προσωπικού, για την σωστή διδασκαλία,

- χωρίς να αυξηθούν οι δαπάνες για την παιδεία, κ.ά.,

χωρίς όλα αυτά, δεν είναι δυνατόν να βελτιωθεί η μόρφωση των παιδιών μας.

Πρέπει, κάποτε σ’ αυτόν τον τόπο, να πάρουμε στα σοβαρά την συμβουλή τού Κωστή Παλαμά στα 1907 : « Η Παιδεία μας χρειάζεται να κοιταχθεί και να παρακοιταχθεί ».

Οι Καθηγητές, έχοντας ακριβώς σαν γνώμονα την φράση αυτήν τού μεγάλου μας Ποιητή, αγωνιζόμαστε σήμερα ανυποχώρητα για τα δίκαια αιτήματά μας . Με την αμέριστη συμπαράσταση τής Κοινής Γνώμης θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας μέχρι την τελική νίκη .

Δεν θα μας κάμψουν:

- Ούτε οι απειλές για απολύσεις τών πρόσθετων Καθηγητών,

- Ούτε οι προσπάθειες κατασυκοφάντησης και υπονόμευσης τού αγώνα μας, αλλά,

- Ούτε και η περικοπή τών αποδοχών μας.

Το δίκαιο είναι με το μέρος μας. Και γι’ αυτό δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα. Επειδή, εμάθαμε πως, το να διατηρεί κανείς την αξιοπρέπειά του αλώβητη, είναι στοιχείο που δεν εξαγοράζεται με τίποτα.

Και, επειδή τούτο διδάσκουμε με τα λόγια, το τηρούμε και στην πράξη. Έτσι πρέπει να είναι ο δάσκαλος.-

Άγγελος Λιβαθινός

Καθηγ. Μαθηματικών στο 2^ο Λύκειο Αμαλιάδος

Μέλος τού Δ.Σ. και πρ. Πρόεδρος τής ΕΛΜΕ Ηλείας

……………………………………………………

(*) Το Άρθρο αυτό γράφθηκε τον Δεκέμβριο τού 1980, και εδημοσιεύθη στην εβδομαδιαία Εφημερίδα « η ευθύνη » ( Πύργος , Δευτέρα 12 Γενάρη 1981 και Δευτέρα 19 Γενάρη 1981, αριθ. φ. 215 και 216). Το άρθρο είχε συνταχθή στο πολυτονικό σύστημα, εδώ όμως παρουσιάζεται στο μονοτονικό.

Το άρθρο αυτό γράφθηκε εν μέσω τής μεγάλης απεργίας τών Καθηγητών, που άρχισε στις 3 Δεκεμβρίου 1980 και συνεχίσθηκε μέχρι και τα τέλη του Ιανουαρίου 1981, απετέλεσε δε την πρώτη μεγάλη κινητοποίηση τού κλάδου τών Καθηγητών κατά το σχολικό έτος 1980-81, η οποία κατέληξε στην ιστορική Γ.Σ. τής ΟΛΜΕ ( με Πρόεδρο τον συνάδελφο Λαέρτη Τανακίδη ), τον Μάϊο 1981, για πραγματοποίηση απεργίας μέσα στις εξετάσεις. Η τελευταία δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, εξ αιτίας τού τορπιλισμού της από τον κομματικό και συνδικαλιστικό μηχανισμό τής τότε Αξιωματικής Αντιπολιτεύσεως, δηλαδή τού ΠΑΣΟΚ. -