(Άγγελος Λιβαθινός, Καρδαμάς-Kardamas)Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση και Ταξική Επιλογή

Μία επιμελής ανάγνωση και μελέτη τών υπό τού Υπουργείου Παιδείας ανακοινωθέντων στατιστικών στοιχείων για τις εξετάσεις τών μαθητών Β' και Γ' τάξεως τού Λυκείου επιβεβαιώνει για μια ακόμα φορά το συμπέρασμα, που προέκυπτε και από τα στοιχεία τής περασμένης σχολικής χρονιάς. Οτι, δηλαδή, το εξετασιοκεντρικό, και γι' αυτό αντιπαιδαγωγικό, και σκληρό σύστημα, το οποίο βιαίως επεβλήθη στο Λύκειο από την Κυβέρνηση, έχει έντονα τα ταξικά χαρακτηριστικά του, και πλήττει κατά βάση τους μαθητές, που είναι παιδιά τής εργατικής τάξης, τών φτωχών αγροτών και τών απομακρυσμένων περιοχών τής χώρας μας.

Σε πανελλήνιο επίπεδο, από τους 84.411 μαθητές τής Β'. Λυκείου, οι 14.650 (δηλαδή ποσοστό 17,4%), στην πρωτόγνωρη δοκιμασία τους σε 14(!) πανελληνίως και γραπτώς εξεταζόμενα μαθήματα, απερρίφθησαν!

Τις δραματικές «πρωτιές» τής απόρριψης έχουν οι αγροτικές περιοχές τής χώρας μας, οι ακριτικές και γενικώς οι απoμακρυσμένες περιοχές, καθώς και οι εργατικές συνοικίες τών μεγάλων πόλεων τής Ελλάδας, με ποσοστά, που κυμαίνονται από 20% έως και πάνω από 40%!

Ετσι, από τους πίνακες που ανακοίνωσε το Υπουργείο Παιδείας προκύπτει ότι, από τους μαθητές τής Β' τάξεως τού Λυκείου, απερρίφθησαν:

Στην Ευρυτανία το 31,8%, στην Κέρκυρα το 33,3%, στην Ηλεία τo 23,3%, στην Καστοριά το 26,8%, στην Σάμο το 29,5%, στις Κυκλάδες το 24,9%, στην Ξάνθη το 21,2%, στην Δυτική Αττική το 25,6%, κλπ. ⁽¹⁾.

Αν, μάλιστα, μελετήσει κανείς τα στοιχεία τού κάθε Νομού ξεχωριστά, θα διαπιστώσει, ότι, στα Λύκεια τών απομακρυσμένων χωριών και κωμοπόλεων, τα ποσοστά τής απόρριψης είναι δραματικά υψηλά, σε βαθμό που εγγίζουν τον κοινωνικό αποκλεισμό τών νέων ανθρώπων τής Περιφέρειας.

Τα ποσοστά, που έδωσε στη δημοσιότητα η ΕΛΜΕ Ηλείας, για τα Λύκεια τού νομού, αποτελούν αποδεικτικά προς τούτο στοιχεία. Λύκεια για λίγους, λοιπόν, επιχειρεί να οικοδομήσει με την μεταρρύθμισή της η Κυβέρνηση.

Για τους λίγους, που έχουν τις δυνατότητες, οικονομικές, πολιτιστικές και κοινωνικές, να αποκτούν, ανετώτερα και ευκολώτερα, πρόσβαση στην γνώση και στην μόρφωση. Οι άλλοι, η κοινωνική «πλέμπα» κατά την Κυβέρνηση, πρέπει να αποκλεισθεί από το δικαίωμα στην μόρφωση, πρέπει να οδηγηθεί, και βιαίως αν χρειασθεί, στην πρόωρη ψευδοειδίκευση και ψευδοκατάρτιση τών ΤΕΕ, για να βγούν στην αγορά εργασίας χωρίς ουσιαστική μόρφωση και προσόντα, για να γίνονται η εύκολη λεία για το μεγάλο κεφάλαιο, ξένο και ντόπιο, για να βγουν στην «αγορό εργασίας», τής «απασχολησιμότητας» και τής ανεργίας.

Και γι' αυτό, αυτή η κοινωνική «πλέμπα» πρέπει να εξωθηθεί βιαίως από τα Λύκεια. Αυτό είναι το «κοινωνικό» έργο τής παρούσας Κυβέρνησης. Και τούτου η επιβεβαίωση δεν προκύπτει μόνον από τα απλά Μαθηματικά, από την απλή αριθμητική τών στατιστικών στοιχείων, που ανακοίνωσε το Υπουργείο Παιδείας πέρυσι και φέτος.

Αυτά τα συμπεράσματα προκύπτουν άμεσα και από τα μισόλογα, που κάθε τόσο διατυπώνουν κυβερνητικοί παράγοντες και οι παρατρεχόμενοί τους, στην προσπόθειά τους να ωραιοποιήσουν την δραματική για τον απλό εργαζόμενο και τα παιδιά του κατάσταση.

Ο κ. Θ. Εξαρχάκος, Καθηγητής σε σχολή δασκάλων και διορισμένος από την Κυβέρνηση Πρόεδρος τού Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, διετύπωσε απροκαλύπτως τις προθέσεις και τις στοχεύσεις τής Κυβέρνησης, με τα νέα βαθιά συντηρητικά μέτρα στην Ανώτερη Μέση Εκπαίδευση (Λύκειο). Είπε, λοιπόν, ο κ. Εξαρχάκος: «Ενώ εμείς είχαμε 60% μαθητών στην Γενική Παιδεία και 40% στην Τεχνολογική Εκπαίδευση, σχεδόν σε όλες τις χώρες τής Ευρώπης ισχύει ακριβώς το αντίστροφο. Αυτό μπορούμε να το πετύχουμε και εδώ. Αν θέλουμε, δηλαδή, να οδηγήσουμε τους μαθητές μας στην αγορά εργασίας σε πιο μικρή ηλικία, αυτά τα σχολεία είναι αρκετά καλά (σ.σ. δηλαδή τα ΤΕΕ! Οι υπογραμμίσεις δικές μας)» ⁽²⁾.

Αλλά, και από τα στοιχεία τής Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας τής Ελλάδας, όπως τα επεξεργάσθηκε και τα έδωσε στην δημοσιότητα η ΕΣΑΚ -ΔΕΕ ⁽³⁾, προκύπτουν τα εξής σε βάρος τής μόρφωσης τών νέων μας:

α) Πρό τής έναρξης τής «μεταρρύθμισης», δηλαδή το έτος 1996-97, στα Δημόσια ημερήσια Λύκεια τής χώρας μας φοιτούσαν 353.037 μαθητές. Φέτος, τρίτη χρονιά τής «εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης», το σύνολο τών μαθητών όλων τών Λυκείων τής χώρας μας ήτανε μόλις 229.521 μαθητές. Δηλαδή, είχαμε μία απόλυτη μείωση μαθητών στα Λύκεια κατά 123.516 μαθητές (ποσοστό 34,9%)!

β) Η «σειρά» τών μαθητών, που φέτος αποτελούσε την Γ' τάξη τού Ενιαίου Λυκείου, κατά το έτος 1997/98 ευρίσκετο στην Α΄τάξη και αριθμούσε 118.550 μαθητές. Από αυτούς, τους 118.550 μαθητές τής Α' Λυκείου, συνέχισαν την επόμενη χρονιά 1998-99 στην Β' Λυκείου μόνον 82.279 μαθητές. Δηλαδή, από την πρώτη χρονιά τής «μεταρρύθμισης» εγκατέλειψαν το Λύκειο ή απερρίφθησαν 36.271 μαθητές (ποσοστό 30,5%). Εν συνεχεία, μετά τον εξεταστικό «μινώταυρο» τής Β' Λυκείου τον lούνιο τού 1999, από τους 82.279 μαθητές τής Β' Λυκείου, συνέχισαν στη φετινή Γ' Λυκείου μόνον 67 .985 μαθητές. Απερρίφθησαν ή εγκατέλειψαν, δηλαδή, το Λύκειο άλλοι 14.294 μαθητές στην Β' Λυκείου, ή ποσοστό 17,3%.

γ) Επομένως, από τους 118.550 μαθητές, που ξεκίνησαν το Λύκειο κατά την πρώτη χρονιά τής "εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης» 1997-98, κατέληξαν να φοιτούν φέτος μόνον 67.985 μαθητές, ενώ οι υπόλοιποι 50.565 μαθητές (ποσοστό 42,6%!) εγκατέλειψαν το Λύκειο ή απερρίφθησαν.

Τα πρώτα δραματικά αποτελέσματα τής πρώτης τριετίας εφαρμογής τής "εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης", είναι αποκαλυπτικά:

Ένα εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο, από το πρώτο στάδιο εφαρμογής του, αποκλείει το 43% τών μαθητών από τη δυνατότητα να αποκτήσουν το Απολυτήριο τού Λυκείου, δεν μπορεί παρά να είναι ένα σύστημα βαθειά συντηρητικό, και στα αποτελέσματά του έντονα ταξικό. Διότι, σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι βέβαιο, ότι τον "λογαριασμό» τον πληρώνουν, πάντα, τα παιδιά τών οικονομικοκοινωνικά ασθενεστέρων στρωμμάτων τής ελληνικής κοινωνίας. Τα οποία, είτε εξωθούνται άπό την εκπαίδευση πρόωρα, είτε οδηγούνται βιαίως στον μορφωτικό καιάδα τών ΤΕΕ!

Υπό την κοινωνική πίεση και την δικαιολογημένη αγανάκτηση γονέων και μαθητών, ο Υπουργός Παιδείας υποχρεώθηκε να δεχθεϊ «μόνον για φέτος» να ισχύσει ο θεσμός τών ανεξεταστέων για την Β' Λυκείου (όχι όμως για την Α΄ και την Γ' Λυκείου). Το μέτρο, όμως, αυτό επιβάλλεται να ισχύει για όλες τις τάξεις τού Λυκείου και μονίμως, όπως ίσχυε πρό τριετίας.

Με την προσωρινή αυτήν ρύθμιση και με τα άλλα «μπαλώματα», που ανακοίνωσε ο Υπουργός Παιδείας, είναι φανερό ότι θα διαιωνισθεί η κατάσταση τού αποκλεισμού τών μισών μαθητών από τα Λύκεια.

Και, έτσι, το Λύκειο, από σχολείο γενικής μόρφωσης για όλα τα παιδιά τού ελληνικού λαού, μετατρέπεται πάραυτα σε έναν κλειστό προθάλαμο τής Ανώτερης και Ανώτατης Εκπαίδευσης. Ούτε λίγο, ούτε πολύ, δηλαδή, θα φοιτούν πλέον στα Λύκεια, μόνον όσοι χρειάζεται να γίνουν φοιτητές στα ΑΕΙ-ΤΕΙ!

Το κοινωνικό αδιέξοδο, εις το οποίο οδηγεί μια τέτοια προδιαγεγραμμένη πορεία, το διέγνωσαν ήδη και ακραιφνείς στην αρχή υποστηρικτές τού συστήματος αυτού, και ανέκρουσαν, προς στιγμήν τουλάχιστον, πρύμνα! ⁽⁴⁾

Οι διάφοροι ελιγμοί και ο «μικρορρυθμίσεις», που ανακοίνωσε ο Υπουργός Παιδείας, είναι πασίδηλο, εξάλλου ότι στοχεύουν στον προσωρινόν κατευνασμό τών κοινωνικών αντιδράσεων, για vα προχωρήσει έπειτα η Κυβέρνηση απερίσπαστη το αντιεκπαιδευτικό έργο της. Αποδεικνύουν, όμως παράλληλα και το δίκαιο τού αγώνα τών μαθητών και τών καθηγητών, που κατά τα τρία τελευταία χρόνια αγωνίζονται και διεκδικούν μία διαφορετικά προσανατολισμένη Μέση Εκπαίδευση, που θα είναι ανοικτή για όλα τα παιδιά τού ελληνικού λαού, χωρίς κοινωνικούς και ταξικούς διαχωρισμούς και αποκλεισμούς. Η συνέχεια αυτού τού αγώνα είναι, όπως φαίνεται, ο μόνος δρόμος για να κερδίσουν το μέλλον τους τα παιδιά τής εργατικής τάξης, τών αγροτών και τών κοινωνικοοικονομικά ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων.-

...................................................................................................................

Σημειώσεις

1) «Εφημερίδες» 4.8.2000

2) «Καθημερινή» 31.7.2000

3) «Ριζοσπάστης» 4.8.2000

4) «Ελευθεροτυπία", 4.8.2000, Αρθρο «Απόψεις».

Άγγελος Λιβαθινός

Καθηγητής Μαθηματικών-Λυκειάρχης

πρ. Πρόεδρος τής ΕΛΜΕ Ηλείας

........................................................................................

(*) Το άρθρο αυτό εδημοσιεύθη στις εφημερίδες: 1) «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» Καλαμάτας ( 12 Αυγ. 2000), 2) «Ελεύθερο ΒΗΜΑ τής Ηλείας» ( 14 Αυγ. 2000), και 3) «ΠΑΤΡΙΣ» Πύργου ( 8 Σεπτ. 2000)