(Άγγελος Λιβαθινός, Καρδαμάς-Kardamas) Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση: Ετεροβαρή Προγράμματα Σπουδών και Επιστημονικός Παραλογισμός

Τόσο στην Γενική, όσο και στην Ειδική Διδακτική, δύο από τις βασικές αρχές τής γραπτής αξιολόγησης τών μαθητών είναι η αρχή τής αξιοπιστίας και η αρχή τής αντικειμενικότητας.

Λέμε, λοιπόν, ότι η γραπτή εξέταση, εις την οπoίαν υποβάλλουμε τους μαθητές, είναι αξιόπιστη, όταν, δια τών υπό εξέταση θεμάτων και δια τών απαντήσεων που θα τύχουν αυτά υπό τών εξεταζομένων, ελέγχεται το σύνολο τών γνώσεων κάθε εξεταζομένου επί τού συγκεκριμένου επιστημονικού αντικειμένου, και κατ' επέκταση, όταν πρόκειται για εξετάσεις Εισαγωγής σε ΑΕΙ- ΤΕΙ, ελέγχεται, άν ο κάθε εξεταζόμενος κατέχει τις βασικώς απαραίτητες γνώσεις (και σε ποιόν βαθμό κατέχει αυτές τις γνώσεις), για να ασχοληθεί με το επιστημονικό αντικείμενο σε ανώτερο επίπεδο, σε επίπεδο, δηλαδή, Πανεπιστημιακό ή σε επίπεδο ΤΕΙ.

Ομοίως, λέμε, ότι η γραπτή εξέταση είναι αντικειμενική, όταν τα αποτελέσματα αυτής τής εξέτασης μάς παρέχουν την δυνατότητα να αξιολογήσουμε αντικειμενικά δύο εξεταζομένους, δηλαδή να τους συγκρίνουμε μεταξύ τους και να καταλήξουμε με βεβαιότητα και με βάση τις απαντήσεις τους, στο ποιός εκ τών δύο κατέχει καλλίτερα το επιστημονικό αντικείμενο, και επομένως ποιός εκ τών δύο έχει μεγαλύτερη ικανότητα ενασχόλησής του με το συγκεκριμένο επιστημονικό αντικείμενο σε ανώτερο επίπεδο.

Είναι αυτονόητο, ότι αυτές τις δύο βασικές αρχές αξιολόγησης πρέπει να πληροί και να υπηρετεί και κάθε σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ - ΤΕΙ, μέσω τών Προγραμμάτων σπουδών και αξιολόγησης, που το περιγράφουν.

Όταν, λοιπόν, θέλουμε να αξιολογήσουμε αξιόπιστα και αντικειμενικά δύο υποψηφίους, στα Μαθηματικά επί παραδείγματι, οφείλουμε να έχουμε εξασφαλίσει δύο προϋποθέσεις:

α) να έχουμε προσφέρει στους υποψηψίους το ίδιο πρόγραμμα σπουδών στα Μαθηματικά, δηλαδή να έχουμε διδάξει το μάθημα, και στους δύο υποψηφίους, με το ίδιο αναλυτικό πρόγραμμα και, προφανώς, από το ίδιο διδακτικό βιβλίο, και

β) να συντάξουμε και να δώσουμε προς γραπτή εξέταση τα ίδια θέματα και στους δύο υποψηφίους.

Αυτές τις προφανείς και αυτονόητες προϋποθέσεις δεν τις πληροί και δεν τις εξασφαλίζει το νέο σύστημα, που εφαρμόζεται με την πρόσφατη "Eκπαιδευτική Μεταρρύθμιση".

Συγκεκριμένα, τόσο οι μαθητές τής Θετικής Κατεύθυνσης, όσο και οι μαθητές τής Τεχνολογικής Κατεύθυνσης έχουν δυνατότητα πρόσβασης στις Φυσικομαθηματικές και Πολυτεχνικές Σχολές, με πρώτο βασικό μάθημα τα Μαθηματικά.

Όμως, οι μαθητές τής Τεχνολογικής Κατεύθυνσης όχι μόνον έχουν διδαχθή το μάθημα τών Μαθηματικών με διαφορετικό και κατά τεκμήριο ευκολώτερο Αναλυτικό Πρόγραμμα, και από διαφορετικό διδακτικό βιβλίο, από εκείνους τής Θετικής Κατεύθυνσης, αλλά στις γραπτές εξετάσεις τού Ιουνίου 2000 εξετάσθηκαν σε διαφορετικά, και προφανώς ευκολώτερα, θέματα από εκείνα τής Θετικής Κατευθύνσεως.

Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, λοιπόν, η σύγκριση δύο υποψηψίων ( για την ίδια Σχολή), ενός τής Θετικής και ενός τής Τεχνολογικής Κατευθύνσεως, ούτε αξιόπιστη είναι, αλλά επ' ουδενί δεν πληροί την αρχή τής αντικειμενικότητας.

Με απλά λόγια ο βαθμός 16,1 στα Μαθηματικά για έναν μαθητή τής Τεχνολογικής Κατευθύνσεως, με βάση το σύστημα που εφαρμόζεται, θα δώσει το προβάδισμα αυτού τού μαθητή έναντι ενός μαθητή τής Θετικής Κατευθύνσεως, ο οποίος επέτυχε βαθμό ακριβώς 16 στα Μαθηματικά! Αυτό θα ήτο σωστό, εάν οι δύο βαθμοί ανεφέροντο ως αποτέλεσμα συγκρίσεως τής επιδόσεως τών δύο υποψηφίων στα ίδια ακριβώς θέματα!

Αλλά, ο βαθμός 16,1 τών Μαθηματικών τής Τεχνολογικής κατευθύνσεως δεν είναι κατ' ανάγκη μεγαλύτερος από τον βαθμό 16 τών Μαθηματικών τής Θετικής Κατευθύνσεως , αφού αυτοί προέκυψαν από εκτίμηση διαφορετικών θεμάτων και στοιχείων, και επομένως δεν είναι συγκρίσιμοι!! Ανόμοια μεγέθη δεν συγκρίνονται, λέει μια βασική αρχή τών Μαθηματικών!

Ας έλθουμε, τώρα, στο άλλο σοβαρό ζήτημα τής πρόσβασης ενός uποψηψίου σε ένα Επιστημονικό Πεδίο, δηλαδή τής δυνατότητας εισαγωγής του σε μιά Πανεπιστημιακή ή άλλη ανώτερη είτε ανώτατη σχολή και τών προϋποθέσεων, που πρέπει να εξασφαλίζει αυτός ο υποψήφιος.

Είναι αυτονόητο, ότι, για να διεκδικεί ένας υποψήφιος, ισοτίμως με άλλους συνυποψηψίους του, την εισαγωγή του σε μιά Πανεπιστημιακή Σχολή, πρέπει να έχει τουλάχιστον διδαχθή και τελικώς να έχει εξετασθή γραπτώς στο μάθημα εκείνο, το οποίο ταυτίζεται με την εξειδίκευση και τον επιστημονικό προσανατολισμό τής σχολής.

Επί παραδείγματι, είναι τοίς πάσι προφανές και αυτονόητο, ότι για να εισαχθεί κάποιος στο Χημικό τμήμα τού Πανεπιστημίου ή στη σχολή Χημικών Μηχανικών τού Πολυτεχνείου, πρέπει να έχει διδαχθή το μάθημα τής Χημείας στο Λύκειο και να έχει εξετασθή γραπτώς επ' αυτού. Αυτή η αναντίρρητη αρχή δεν πληρούται και δεν εξασφαλίζεται με το σύστημα τής πρόσφατης "Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης"!

Μοιάζει απίστευτο, αλλά συμβαίνουν τα εξής παράλογα και επιστημονικώς εξωφρενικά:

1) Μαθητές της Τεχνολογικής Κατεύθυνσης, οι οποίοι δεν εδιδάχθησαν το μάθημα τής Χημείας ούτε επί μια διδακτική ώρα τόσο στην Β' όσο και στην Γ' Λυκείου, έχουν το δικαίωμα να διεκδικήσουν την εισαγωγή τους στο Χημικό τμήμα τού Πανεπιστημίου και στην σχολή Χημικών Μηχανικών τού Πολυτεχνείου! Μάλιστα, η διεκδίκηση αυτής τής θέσης γίνεται σε ισότιμη βάση με τους μαθητές τής Θετικής Κατευθύνσεως, οι οποίοι και εδιδάχθησαν το μάθημα της Χημείας στην Β' και στην Γ' Τάξη, αλλά και εξετάσθησαν γραπτώς δύο φορές επ' αυτού!

2) Μαθητές τής Τεχνολογικής Κατεύθυνσης επίσης, οι οποίοι δεν εδιδάχθησαν το μάθημα τής Βιολογίας Κατεύθυνσης και επομένως δεν εξετάσθησαν επ' αυτού, μπορούν να διεκδικήσουν, ισοτίμως με τους συνυποψηφίους τους τής Θετικής Κατεύθυνσης (οι οποίοι και εδιδάχθησαν το μάθημα και εξετάσθησαν επ' αυτού), την εισαγωγή τους στις Πανεπιστημιακές Σχολές Βιολογίας!

Καλόπιστα, τώρα, από τον οιονδήποτε πολίτη μπορούν να τεθούν δύο απλά ερωτήματα:

α) Πώς γίνεται, λοιπόν, η ισότιμη σύγκριση μεταξύ ενός υποψηφίου της Τεχνολογικής Κατευθύνσεως και ενός υποψηφίου της Θετικής Κατευθύνσεως, για τις Χημικές και για τις Βιολογικές σχολές, χρησιμοποιώντας όχι ίδια κριτήρια;

β) Πώς είναι δυνατόν να επιτρέπει ένα εκπαιδευτικό σύστημα την με προτεραιότητα εισαγωγή ενός υποψηφίου σε σχολή, όταν αυτός ο υποψήφιος αποδεδειγμένως αγνοεί, επειδή δεν έχει διδαχθή, τα στοιχειώδη τού μαθήματος, το οποίο ταυτίζεται με τον Επιστημονικό προσανατολισμό τής σχολής αυτής;

Επί τού πρώτου ερωτήματος, η απάντηση έχει δοθή ήδη από την περιγραφή τής απουσίας, εν πολλοίς, τής αρχής τής αντικειμενικότητας στην αξιολόγηση. Εδώ, για τον μαθητή τής Τεχνολογικής Κατεύθυνσης, αντί τού μαθήματος τής Χημείας ή τής Βιολογίας, κατά περίπτωση, προσμετράται ισοτίμως άλλο μάθημα, το οποίο καμμία σχέση δεν έχει με την αντίστοιχη σχολή και επομένως δεν είναι συγκρίσιμος ο βαθμός αυτού τού μαθήματος με τον βαθμό στο μάθημα τής Χημείας ή τής Βιολογίας, ανεξαρτήτως εάν αυτό το άλλο μάθημα είναι δυσκολώτερο ή ευκολώτερο από την Χημεία ή την Βιολογία (στην προκειμένη περίπτωση το άλλο μάθημα, που αντικαθιστά τη Χημεία ή τη Βιολογία, είναι ευκολώτερο)!

Επί τού δευτέρου ερωτήματος, για το πώς είναι δυνατόν να εισάγεται ένας υποψήφιος σε Σχολή, όταν δεν έχει διδαχθή το βασικό μάθημα τού επιστημονικού προσανατολισμού τής Σχολής αυτής, η απλή επισήμανση τής παντελούς απουσίας τής αρχής της αξιοπιστίας στο σύστημα πρόσβασης στα ΑΕΙ – ΤΕΙ δεν αρκεί για να αποδώσει το μέγεθος τού προβλήματος! Χωρίς καμμία διάθεση υπερβολής, μπορούμε, πλέον, να πούμε ότι πρόκειται περί Επιστημονικού παραλογισμού!

Από όλα τα ανωτέρω, αλλά και από όλες τις άλλες αδυναμίες τού συστήματος τής πρόσφατης "Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης", που έχουν επισημανθή τόσο από τον γράφοντα σε προηγούμενα άρθρα, όσο και από άλλους μελετητές τού συστήματος, αποκαλύπτεται πλέον, ότι η "Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση" πάσχει πολλαπλώς, ή όπως εύστοχα έχει επισημανθή από πολλούς αρθρογράφους "μπάζει από παντού".

Και, επομένως, με ημίμετρα και "φτιασιδώματα" δεν πρόκειται να θεραπευθεί η κατάσταση. Η πολύπαθη Μέση Εκπαίδευση πρέπει επί τέλους να απαλλαγεί από τους πρόχειρους σχεδιασμούς τών εκάστοτε Υπουργών Παιδείας και να πάρει το δρόμο εκείνον, που θα υπηρετεί την μόρφωση όλων τών παιδιών τού Ελληνικού Λαού. Εν αναμονή τών νέων εξαγγελιών τού Υπουργού Παιδείας, θα μας δοθεί η δυνατότητα σε νέο σημείωμά μας να διατυπώσουμε τις απόψεις μας για την ριζική λύση τού ζητήματος τόσον τής φοίτησης και τής προαγωγής τών Μαθητών στο Λύκειο, όσο και τής πρόσβασης τών αποφοίτων του στα ΑΕΙ - ΤΕΙ.-

Άγγελος Λιβαθινός

Καθηγητής Μαθηματικών-Λυκειάρχης

πρ. Πρόεδρος τής ΕΛΜΕ Ηλείας

..................................

(*) Το άρθρο αυτό εγράφη με αφορμή τα «παράδοξα» τού νέου συστήματος εισαγωγής υποψηφίων στα Πανεπιστήμια και στα ΤΕΙ, με βάση την «Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση» 1998-99. Τα επιστημονικώς απίστευτα, που περιγράφονται ανωτέρω, δεν είναι οι μοναδικές αδυναμίες τού συστήματος αυτού. Αργότερα, κάποιοι «εκκωφαντικοί» παραλογισμοί τού συστήματος εβελτιώθησαν, όπως η κατάργηση τών διαφορετικών βιβλίων Μαθηματικών στις Κατευθύνσεις: Τεχνολογική και Θετική. Παρέμειναν, όμως, και παραμένουν ακόμη και σήμερα, άλλες «παραδοξότητες», που είναι να απορεί κανείς και να αναρωτάται για την επάρκεια όχι μόνον τών εκάστοτε Υπουργών Παιδείας, αλλά και τών «πολύφερνων» Συμβούλων τού «Παιδαγωγικού Ινστιτούτου»! Εδημοσιεύθη το άρθρο αυτό στις εφημερίδες:

1) ΠΑΤΡΙΣ Πύργου ( 03.09.2000), 2) «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ» Αμαλιάδος ( 05.09.2000), και 3) «ΑΥΓΗ» Πύργου (04.09.2000, και 11.09.2000)