Από τον πρώτο χρόνο της θητείας μου σε σχολεία, είχα ένα σχέδιο μαθήματος (γραμμένο σε ¼ σελίδας μεγέθους Α4 με στυλό διαφόρων χρωμάτων) μπροστά μου, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του νέου μαθήματος. Το σχέδιο αυτό, άλλοτε το έγραφα εγώ στον πίνακα με έγχρωμες κιμωλίες, άλλοτε το έδινα σε κάποιο μαθητή ή μαθήτρια να το γράψει στη διάρκεια του διαλείμματος. Στην πίσω πλευρά του σχεδίου μαθήματος είχα γραμμένες τις ερωτήσεις τις οποίες είχα προγραμματίσει να θέσω στους μαθητές μου, είτε γραπτά, είτε προφορικά. Τις εικόνες που ήθελα να δείξω στους μαθητές τις περνούσα σε διαφάνειες και τις προέβαλα με προβολέα overhead. Επίσης στα πρώτα χρόνια λειτουργίας της εκπαιδευτικής τηλεόρασης, όταν το πρόγραμμά της παρακολουθούσε το σχολικό πρόγραμμα, πήγαινα τηλεόραση στην τάξη συνδεμένη με μια φορητή κεραία αλλά όταν για κάποιο λόγο χανόταν ένα μάθημα στο σχολείο (π.χ. λόγω περιπάτου) βρισκόμασταν πίσω στην ύλη σε σχέση με το πρόγραμμα της εκπαιδευτικής τηλεόρασης.
Τον Απρίλιο του 2001 αγόρασα Η.Υ. και από το Σεπτέμβριο άρχισα να μεταφέρω στον Η.Υ. τα χειρόγραφα σχέδια μαθήματος. Έτσι δημιούργησα τα πρώτα φύλλα μαθημάτων. Άρχισα να παρακολουθώ το πρόγραμμα ‘Ενδοσχολική Επιμόρφωση στις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας και Παιδαγωγική Αξιοποίησή τους’ και άρχισα τη δημιουργία παρουσιάσεων με το Microsoft Power Point. Πρόσθεσα διευθύνσεις τόπων του διαδικτύου και μετάφραση βιολογικών όρων του μαθήματος στα αγγλικά στα φύλλα μαθήματος μαθητή και δημιούργησα φύλλα μαθήματος καθηγητή, σχέδια πίνακα και φύλλα εργασίας μαθητή (όχι πολλά, ως το Δεκέμβριο του 2004).
Κατά τα σχολικά έτη 2001 – 2002 και 2002 – 2003 έκανα μερικά μαθήματα αντί για την αίθουσα διδασκαλίας στο εργαστήριο πληροφορικής του Σχολείου,(μετά από συνεννόηση με την καθηγήτρια της πληροφορικής) με τη βοήθεια παρουσιάσεων φτιαγμένων με το MS Power Point. Οι διαφάνειες παρουσιάζονταν στις οθόνες των μαθητών με τη χρήση του προγράμματος MS Net Meeting στην επιλογή ‘κοινή χρήση’. Οι μαθητές παρακολουθούσαν την εκάστοτε παρουσίαση στις οθόνες τους (ανά 2 μαθητές σε κάθε οθόνη) και στο τέλος της παρουσίασης του νέου μαθήματος έμεναν 5 με 10 λεπτά για να περιηγηθούν στοιχειωδώς στο διαδίκτυο κάποιο τόπο, σχετικό με το μάθημα της ημέρας ,που τους υποδείκνυα.
Είχα την επιθυμία να δημιουργήσω παρουσιάσεις όλων των μαθημάτων βιολογίας και γεωγραφίας της Α Γυμνασίου (και τις δημιούργησα τελικά, μπορείτε να τις βρείτε στη σελίδα παρουσιάσεις) αλλά δεν μπορούσαν να παρουσιαστούν στο εργαστήριο πληροφορικής μια και ήταν κατειλημμένο τις περισσότερες ώρες για το μάθημα της Πληροφορικής. Έψαχνα να βρω ένα τρόπο να γίνεται το μάθημα στην αίθουσα των μαθητών:
1. η τηλεόραση είναι μικρή (24 ιντσών) και τα γράμματα δεν είναι ορατά από τους μαθητές των τελευταίων θρανίων
2. η οθόνη της τηλεόρασης ‘γυαλίζει’ από κάποιες γωνίες
3. η παρουσία μιας τόσο ογκώδους κατασκευής, η προετοιμασία και το όλο ‘στήσιμο’ διαταράσσει το μάθημα
Μόνη λύση φαινόταν η χρήση ενός φορητού υπολογιστή, μόνο που είναι ακριβός.
Στη διάρκεια του σχολικού έτους 2002 – 2003 έκανα επανειλημμένες προσπάθειες να μου παραχωρηθεί από την Υπηρεσία ένας φορητός υπολογιστής αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Το σύνολο των χρημάτων που εισπράττει ο Σύλλογος Γονέων είναι τόσο μικρό που δε μου επέτρεπε να τους ζητήσω να αγοράσουν φορητό υπολογιστή. Έτσι, τον Αύγουστο του 2003, αγόρασα με δική μου δαπάνη ένα φορητό υπολογιστή και από το Σεπτέμβρη του 2003 μπαίνω στην τάξη μ’ αυτόν. Το Λύκειό μας διαθέτει ένα βιντεοπροβολέα, τον ζήτησα και τον χρησιμοποιώ καθημερινά. Το Δεκέμβριο του 2004 αγόρασε το Σχολείο μου βιντεοπροβολέα και τον χρησιμοποιώ. Ας δούμε τώρα αναλυτικά πώς γινόταν μέχρι και το σχολικό έτος 2006 - 2007 το μάθημα.
Επιστροφή στην αρχή της σελίδας
Χτυπάει το κουδούνι και ξεκινώ από το γραφείο κρατώντας στο ένα χέρι την τσάντα με τον φορητό υπολογιστή και στο άλλο τον βιντεοπροβολέα και το καλώδιο ρευματοληψίας. Ενώ υποβάλλω ερωτήσεις στους μαθητές (πάνω στην ύλη του προηγούμενου μαθήματος) τροφοδοτώ τον Η.Υ. και το βιντεοπροβολέα με ρεύμα, τα συνδέω και εκκινώ τον Η.Υ.. Κατά τη διάρκεια των ερωτήσεων βιβλία, σχέδια μαθήματος και σημειώσεις παραμένουν κλειστά.
Κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας του νέου μαθήματος κάθε μαθητής έχει μπροστά του ανοικτό το σχολικό βιβλίο, το φύλλο μαθήματος και το πρόχειρο τετράδιο.
Στον λευκό πίνακα μαρκαδόρου προβάλλονται διαφάνειες της παρουσίασης του μαθήματος, φτιαγμένες με το πρόγραμμα MS Power Point. Οι διαφάνειες, ανάλογα με τον τύπο τους, περιλαμβάνουν:
Μετά την ολοκλήρωση της ύλης του μαθήματος της ημέρας οι διαφάνειες της ενότητας ‘ας ανακεφαλαιώσουμε’ περιέχουν επαναληπτικές ερωτήσεις χωρίς παραπομπές στο βιβλίο, στις οποίες οι μαθητές απαντούν χωρίς να συμβουλεύονται το βιβλίο ή τις σημειώσεις τους.
Η τελευταία διαφάνεια δίνει ένα σχέδιο όλου του μαθήματος κι εδώ ολοκληρώνεται το μάθημα.
Μεσολάβησαν: α) η έκδοση των νέων βιβλίων βιολογίας της Α και της Γ Γυμνασίου, β) μια δική μου παρατεταμένη αδυναμία που οφειλόταν σε ασθένεια, γ) μια παρατεταμένη απογοήτευση από τη λειτουργία των εκπαιδευτικών μας πραγμάτων, δ) η έκδοση του νέου βιβλίου γεωγραφίας της Α Γυμνασίου και, τέλος οι μαθητικοί φορητοί υπολογιστές.
Χριστούγεννα του 2009. Ο φορητός μου υπολογιστής ανάπηρος, ο δικτυακός μου τόπος να παραπέμπει σε παλιά βιβλία κι εγώ με 32 χρόνια υπηρεσίας στα Δημόσια δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, κι ένα μαθητικό φορητό υπολογιστή στα χέρια.
Μαθητικοί φορητοί υπολογιστές και προβλήματα
Έκανα τις εξής (απλές) σκέψεις: αφού υπάρχουν
οι μαθητικοί φορητοί υπολογιστές γιατί να φωτοτυπούμε τα φύλλα εργασίας;
Τα φύλλα εργασίας σε ηλεκτρονική μορφή έχουν πολλά πλεονεκτήματα σε σχέση
με τις φωτοτυπίες: π.χ. 1. Είναι
έγχρωμα. 2. Μπορούν να περιέχουν συνδέσμους σε εικόνες, χάρτες, βίντεο κ.ά..
3. Ο μαθητής μπορεί να διατηρεί και τη συμπληρωμένη τους μορφή και την αρχική,
ασυμπλήρωτη.
4. Ο μαθητής μπορεί να αλλάζει, με οποιοδήποτε τρόπο το φύλλο εργασίας,
να προσθέτει ότι θέλει, όπως τον εξυπηρετεί καλύτερα.
5. Είναι δυνατό να συνεχίζεται η επεξεργασία του και στο σπίτι, ατομικά
ή ομαδικά.
6. Δεν ξοδεύεται χαρτί για φωτοτυπίες (για να φτιαχτεί το χαρτί κόβονται
δέντρα).
Γιατί τα φύλλα εργασίας οργανώθηκαν έτσι και όχι διαφορετικά
Ήθελα να μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε σε ηλεκτρονική μορφή είτε σε φωτοτυπίες. Μέσα στην τάξη δεν υπάρχει δυνατότητα σύνδεσης με το διαδίκτυο. Γι αυτό δεν έβαλα στα φύλλα εργασίας συνδέσμους σε δικτυακούς τόπους (για πρόσβαση μέσα στην τάξη), αλλά συνδέσμους προς αρχεία αποθηκευμένα στο φάκελο του φύλλου εργασίας. Οι φάκελοι bag και gag που περιέχουν αντίστοιχα τους φακέλους bagfe και gagfe με τους φακέλους που περιέχουν κάθε φύλλο εργασίας πρέπει να βρίσκονται στον τοπικό δίσκο C στον υπολογιστή του μαθητή.