Τιτίνα, η κότα
Γλώσσα, Α΄τάξη

Δεύτερο κείμενο της 2ης ενότητας της Γλώσσας Α΄ δημοτικού "Η παρέα".

Στόχοι της διδασκαλίας: η καλλιέργεια του προφορικού λόγου, η γνωριμία με το γράμμα Τ, τ και ο συλλαβισμός του, η επαφή με το κείμενο και η εκφραστική ανάγνωση.

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΕΙΚΟΝΑΣ

Η διδασκαλία ξεκινά από την εικόνα που παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και υποστηρίζει το κείμενο, που έτσι κι αλλιώς σε αυτό το στάδιο τα παιδιά δεν είναι σε θέση να το διαβάσουν όλο. Απευθύνουμε ερωτήσεις στους μαθητές:

• Ποιους βλέπουμε στην εικόνα αυτή; (Στοχεύουμε στους δύο καινούριους ήρωες, τον Ορφέα και τη μητέρα του). Με την απάντηση γράφουμε «Ορφέας», «μαμά» στον πίνακα.

• Πού βρίσκονται;

• Πώς το καταλαβαίνουμε ότι είναι χωριό; Εσείς έχετε χωριό; Έχετε ζώα στο χωριό σας;

• Τι κρατάει η μαμά;

• Γιατί κρατάει βαλίτσα; Με τι θα φύγουν; Γιατί φεύγουν; Εσείς έχετε ταξιδέψει ποτέ με τρένο; Πώς κάνει το τρένο;

• Τι κάνει ο Ορφέας; Με την απάντηση γράφουμε «πίτα» στον πίνακα. Τι μπορεί να λέει στην κότα του;

• Έχετε ταΐσει ποτέ κότα; Πώς μπορεί να λένε την κότα του Ορφέα;

ΠΡΟΣΟΧΗ: Οι μαθητές πρέπει να εξασκηθούν να απαντούν στις ερωτήσεις ολοκληρωμένα. Περισσότερα για τον προφορικό λόγο ΕΔΩ.

Ανάλυση και σύνθεση της λέξης "Τιτίνα", βρίσκουμε την πρώτη φωνούλα. Τους ενημερώνουμε ότι σήμερα μαθαίνουμε Τ, τ.  Σύνδεσμος ΕΔΩ.

Τους διαβάζουμε το σχετικό λάχνισμα και τους βάζουμε το τραγουδάκι και το τραγουδάνε μαζί.

Κυκλώνουν "Τ, τ" στο λάχνισμα.

Κάνουμε την άσκηση "Τι τρώει η Τιτίνα, η κότα;"

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: ΜΟΡΦΗ ΚΑΙ ΗΧΟΣ

Εξηγούμε ότι το καινούριο γράμμα μας δεν έχει φωνή. Ότι όταν το βλέπουμε πρέπει κυρίως να σπρώχνουμε τη γλώσσα προς τα δόντια. Τους το δείχνουμε.

Φωνολογικές ασκήσεις:

1. Λέμε λέξεις που αρχίζουν από Τ, τ. Τα βάζουμε να χωρίσουν συλλαβές και εστιάζουμε στην πρώτη φωνή ως εξής: «Τιτίνα".

Χωρίζουμε βγάζοντας δάχτυλα: Τι-τί-να.
Πόσες; Τρεις συλλαβές.
Πρώτη φωνούλα; Τι
Λέμε κι άλλες λέξεις που αρχίζουν από τι και τις χωρίζουμε.

2. Ποιο είναι Τ, τ; Τους δείχνουμε καρτέλες με το καινούριο γράμμα γραμμένες με διαφορετικές γραμματοσειρές και χρώματα και τους ζητούμε να μας πουν ποιο χρώμα είναι το γράμμα που μας ενδιαφέρει.

Επαναλαμβάνουμε μέχρι οι μαθητές να αναγνωρίζουν το επίμαχο γράμμα όπως και να τους το δείχνουμε.

3. Tσεκάρουμε τις λέξεις που έχουν "τ". Σύνδεσμος ΕΔΩ.

ΣΥΛΛΑΒΙΣΜΟΣ

Εξηγούμε πάλι ότι μόνο του το γράμμα αυτό δεν έχει φωνή. Σπρώχνουμε τη γλώσσα στα δόντια και λέμε την επόμενη φωνούλα. Όταν πίσω του έχει α, λέει τα, όταν έχει ο, λέει το, όταν έχει ε, λέει τε και όταν έχει ι, λέει τι. Δείχνουμε τον συλλαβισμό με χαρτιά. Eγώ χρησιμοποιώ το σχοινί της μπουγάδας (ΕΔΩ) και τους τα κρεμάω. Εκεί δείχνω αρχικά τη σύνθεση και την ανάλυση.

Διάβασε τις συλλαβές με τη δασκάλα. Σύνδεσμος ΕΔΩ.

Για εξάσκηση στον συλλαβισμό χρησιμοποιώ τα χαρτάκια σημειώσεων (ΕΔΩ). Ζητώ από τα παιδιά να πάρουν χαρτάκι και να γράψουν ένα μεγάλο Τ. Να το σηκώσουν ψηλά και να μου το δείξουν. Μετά να το τοποθετήσουν στο πάνω μέρος του θρανίου τους. Ύστερα τους ζητώ με τον ίδιο τρόπο να μου γράψουν σε άλλο χαρτάκι ένα μικρό τ, ένα α, ένα ο, ένα ε, ένα ι. Τα βάζουν όλα στη σειρά στο πάνω μέρος του θρανίου τους. Τέλος τους ζητώ να διαλέξουν χαρτάκια και να σχηματίσουν ένα μεγάλο Τα. Περνώ από όλα τα θρανία και δίνω σε συγχαρητήρια σε όλους. Μετά να τα βάλουν πίσω στη θέση τους, να διαλέξουν άλλα και να φτιάξουν ένα μικρό το κλπ. Άλλες φορές τους ζητώ να κάνουν μια αλλαγή στα χαρτάκια τους και να τα κάνουν να λένε αντί για το, τι ή αντί για τι, τε κλπ.

Αφού κατανοήσουν τη σύνθεση των συλλαβών, τους ζητώ να διαβάσουν δισύλλαβες λέξεις που γράφω στον πίνακα, ξεκινώντας πρώτα από εύκολες με διπλές συλλαβές π.χ. Τατά, Τοτό, τιτί κλπ. Συγχαίρω φυσικά τους πάντες, γιατί είναι εύκολο να το καταφέρουν όλα τα παιδιά.

Ύστερα περνώ στην ανάγνωση δισύλλαβων λέξεων με συνδυασμό και άλλων συλλαβών που έχουν ήδη μάθει π.χ. νάτο, τόπι, μετά, Τίνα κλπ.  

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Αφού μάθουν να σχηματίζουν τις συλλαβές, επιστρέφουμε στο κείμενο, το οποίο ή το προβάλλουμε ή το έχουμε γράψει από πριν στον πίνακα.

Τους ζητούμε να διαβάσουν τις λέξεις Τιτίνα, έλα, πίτα, πάμε.

Διαβάζουμε το κείμενο εκφραστικά και υποβάλουμε ερωτήσεις:

• Τι έχει μπροστά του καθένας που μιλάει; (παύλα)

• Ποιον φωνάζει ο Ορφέας; Τι θα της δώσει; Τι άλλο τρώνε οι κότες;

• Όμως τον Ορφέα ποιος τον φωνάζει; Γιατί; Τι θέλει;

• Γιατί φεύγουν;

• Πού θα πάνε;

Διαβάζουμε ξανά το μάθημα εκφραστικά 3-4 φορές, δείχνοντας τις λέξεις και τα παιδιά επαναλαμβάνουν.

Το διαβάζουμε και από το βιβλίο και τα παιδιά δείχνουν τις λέξεις με τα δαχτυλάκια τους. Περνάμε πάνω από τα κεφάλια τους και βοηθάμε να βρίσκουν τις λέξεις εκείνα που έχουν μία δυσκολία. Επιμένουμε στην εκφραστική ανάγνωση. Ευχαριστεί, διασκεδάζει και περνάει στα παιδιά τα συναισθήματα των ηρώων. Ανάμεσα στις αναγνώσεις ζητάμε να δείξουν πού λέει «Τιτίνα», πού λέει «πίτα», «πάμε», «Ορφέα».  

Διάβασε το μάθημα με τη δασκάλα. Σύνδεσμος ΕΔΩ. Μπορεί να χρειαστούν κωδικοί της e-me.

Δραματοποίηση: Αρέσει πολύ στα μικρούλια. Μπορούν να παίξουν τους ρόλους τους με ότι λόγια θυμούνται, αλλά και μπορούν να τα "διαβάσουν" από τον πίνακα ή το βιβλίο.

Ανακεφαλαίωση: Πού είναι ο Ορφέας και η μαμά του και τι θα κάνουν; (απαντούν ολοκληρωμένα) 

Διάβασε τι τρώει η Τιτίνα ΕΔΩ.

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣ - ΤΡΟΠΟΣ ΓΡΑΦΗΣ

Διδάσκουμε τη γραφή του Τ (με τη σωστή φορά), αφού το μικρό το έμαθαν να το γράφουν στην πρώτη ενότητα. Το γράφουν στον αέρα, στο θρανίο, στο πινακάκι τους (ΕΔΩ), στον πίνακα όπου έχουμε φτιάξει γραμμές. Επιμένουμε το κεφαλαίο να φτάνει από πάνω έως κάτω στις γραμμές. Μεγαλώνοντας το κάθε παιδί θα διαμορφώσει τον δικό του γραφικό χαρακτήρα, όμως τώρα επιμένουμε στο από πάνω μέχρι κάτω, γιατί αλλιώς καταλήγουν να το κάνουν σε μέγεθος ίσο με το μικρό.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Λέμε τη φωνή του γράμματος και ΟΧΙ το όνομα. Είναι «τ» και ταυ.

 
Σύνδεσμος ΕΔΩ

Για εξάσκηση και εμπέδωση στη γραφή του γράμματος και των συλλαβών έδωσα την παρακάτω φωτό. Στο κείμενο του μαθήματος έπρεπε να κυκλώσουν Τ, τ. Κατεβάστε το αρχείο από ΕΔΩ.

ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

Ζητάμε από κάποιο παιδί να αναγνωρίσει τον τίτλο του μαθήματος.

Στις εικόνες κυκλώνουν το επίμαχο γράμμα.

Γράφουν το γράμμα στο Τ.Ε.

Κάνουμε τις ασκήσεις 2, 3, 4 και 5.

Τους βάζουμε να δουν "Το τρομερό ταμπούρλο" από τη σειρά "Ένα γράμμα, μια ιστορία".

Για εξάσκηση στο σπίτι έδωσα την παρακάτω φωτό. Κατεβάστε την από ΕΔΩ.

Φτιάξε τη λέξη της εικόνας στο παρακάτω παζλ. Σύνδεσμος ΕΔΩ.

Διάβασε τις λεξούλες και φτιάξε την πρόταση. Σύνδεσμος ΕΔΩ.