Home
ΣΧΟΛΙΚΑ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
- Λεπτομέρειες
- Κατηγορία: Uncategorised
- Δημοσιεύτηκε στις Σάββατο 17 Μαρτίου 2012 15:51
- Γράφτηκε από τον/την Super User
- Εμφανίσεις: 167
Σχολικά εγχειρίδια και αναλυτικά προγράμματα στο ελληνικό σχολείο
Τα ελληνικά σχολικά εγχειρίδια δείχνουν τον ιδεολογικό προσανατολισμό τους από τους αυστηρούς όρους που έχει ορίσει το Υπουργείο Παιδείας για την παράγωγή τους. Καταρχήν περιορίζονται στο ένα και μοναδικό εγχειρίδιο με αυστηρούς όρους στην διαδικασία της συγγραφής του περιεχομένου με ειδικές προδιαγραφές σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα που έχει ορισθεί ήδη. (το τι είναι το σημαντικό ποια η διάταξη της ύλης κτλ είναι θέματα σαφώς προκαθορισμένα και ο συγγραφέας ακολουθεί τις συγκεκριμένες προδιαγραφές για να έχει ελπίδες έγκρισης.
Έτσι το μοναδικό εγχειρίδιο που ακολουθεί πιστά το αναλυτικό πρόγραμμα αποτελεί το υπόβαθρο όπου αποτυπώνονται καθαρά οι πολιτικές και ιδεολογικές επιλογές της πολιτικής εξουσίας , οι τρόποι άσκησης του «συμβολικού» ελέγχου ,και διαμορφώνονται πρότυπα σε όλους τους θεσμούς κοινωνικούς ,οικονομικούς ,πολιτικούς και πολιτιστικούς.
Από την άλλη μεριά τα βιβλία του δασκάλου και του καθηγητή ορίζουν αναλυτικά την πορεία της διδασκαλίας , έχουν δηλαδή καθοδηγητικό χαρακτήρα και συμπληρωματικό του διδακτικού εγχειριδίου και δεν αφήνουν περιθώρια πρωτοβουλιών ή υπέρβασης του σχολικού εγχειριδίου.
Έτσι ο εκπαιδευτικός λόγος παραμένει αναγκαστικά κι αυτός εθνοκεντρικός αφού αναπαράγει το προεπιλεγμένο περιεχόμενο των σχολικών εγχειριδίων το οποίο «αναπλαισιώνεται» με τις ερωτήσεις και τις ασκήσεις του δασκάλου ? καθηγητή , με τις σχολικές εκδηλώσεις και επετείους αλλά και τα σχόλια , τη συναισθηματική φόρτιση ώστε να ισχυροποιείται το ιδεολογικό εθνικό πρότυπο .
Τα σχολικά εγχειρίδια εμφανίζουν αυτά που λένε σαν την μόνη «αλήθεια» σαν την οριστική «γνώση» η οποία δεν επιδέχεται ερωτηματικό ή αμφιβολία και φυσικά ενισχύει τη λειτουργία της Ιστορίας όχι ως ιστορικής γνώσης αλλά ως πατριδογνωσίας και πολιτικής αγωγής. Η διδασκαλία των μαθημάτων καλλιεργεί αναπαραστάσεις του έθνους ως οντότητες που αντιδιαστέλλεται από τα άλλα έθνη και αναδεικνύει τη μοναδικότητά του. Η διαδικασία αυτή συντελείται μέσα από μια συγκεκριμένη διαχείριση του χρόνου κατά την οποία το παρελθόν , το παρόν και το μέλλον συνδέονται στην ιδέα του έθνους και της εθνικής ταυτότητας.
Στους λόγους για το έθνος , η διαδικασία με την οποία το έθνος ορίζεται συνεχώς πετυχαίνει τη φαντασιακή και μεταβαλλόμενη μέσα στο χρόνο αποκατάσταση όχι μόνο της «συνέχειας» αλλά και της ομοιογένειας του στο χώρο και στο χρόνο. Διαμορφώνεται μέσα από τα σχολικά βιβλία μια συνεκτική και επαναλαμβανόμενη εικόνα του εθνικού «εαυτού» που αποτελεί και μέτρο για τον προσδιορισμό των διάφορων εθνικών κρατών. Το παρελθόν , το παρόν και το μέλλον συντίθεται στον κεντρικό άξονα της συνέχειας με έκδηλα τα σημάδια του μύθου. Εξιδανικεύεται το παρελθόν, επικρατεί αμηχανία απέναντι στο παρόν και φόβος για το μέλλον. Τα χαρακτηριστικά της εικόνας για τον εθνικό «εαυτό» για το ελληνικό σχολείο είναι η συνέχεια , η διατήρηση , η ομοιογένεια , η αντίσταση , η ανωτερότητα. Το παρελθόν γίνεται γνώμονας όπου αξιολογούνται τα πάντα :(αρχαιοελληνικός πολιτισμός) το παρόν , οι άλλοι , «ο εαυτός»?
Τα βιβλία επίσης αναπαράγουν την ευρωκεντρική επιστημονική παράδοση του 19ου αιώνα σύμφωνα με την οποία οι πολιτισμοί κατατάσσονται σε μια προοδευτική κλίμακα αξιών με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό στην κορυφή. Οι πολιτισμοί (που ταυτίζονται με τα έθνη και αυτά με τη σειρά τους με τα κράτη) αντιμετωπίζονται σαν ένα εξελικτικό σχήμα που όσο πιο ανεπτυγμένοι είναι τόσο περισσότερο επηρεάζουν και τόσο λιγότερο επηρεάζονται. Οι εξωτερικές επιδράσεις θεωρούνται απειλητικές.
Στο λόγο των βιβλίων θεωρείται ότι η μακραίωνη συνέχεια θεωρείται ότι απαιτεί διατήρηση και ομοιογένεια που εξασφαλίζονται μόνο μέσα από διαρκή αντίσταση στις έξωθεν απειλές και από την μοναδική ικανότητα του εθνικού «εαυτού» να «αφομοιώνει» τους άλλους. Οι επιδράσεις αντιμετωπίζονται θετικά μόνο όταν ταυτίζονται με τον ανώτερο ? «πιο πολιτισμένο» ? δυτικοευρωπαϊκό πολιτισμό. Έτσι οι «κατώτεροι» γείτονες Τούρκοι αποτελούν συχνή απειλή αλλά και η έμμεση ιδιοτελή επίδραση των περισσότερο πολιτισμένων και ισχυρών.
Τεκμηριώνεται έτσι η αντίσταση στην απειλή και αναγορεύει απέναντι σ΄αυτές τις απειλές την «εθνική ομοιογένεια» σε υπέρτατη αξία , προϋπόθεση της διατήρησης : έτσι απουσιάζουν λόγω της επιλεκτικής μνήμης , οι αναφορές όχι μόνο στις εθνοτικές , πολιτισμικές και θρησκευτικές διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό του «εθνικού σώματος» σε διάφορες ιστορικές περιόδους (ελληνική επανάσταση ταξική ή εθνική) ? και επομένως και όλες οι πράξεις καταστολής τους ? αλλά και οι κοινωνικές διαφορές και αντιθέσεις , τα αντιτιθέμενα συμφέροντα (εμφύλιος πόλεμος) των διαφορετικών κοινωνικών ομάδων και οι μεταξύ τους αντιπαραθέσεις μέσα στο χρόνο .Το έθνος γίνεται αντιληπτό ως «φυσική», ενιαία ,διαχρονική ,και αναλλοίωτη οντότητα που κινείται σε ένα «άχρονο χρόνο», και όχι ως προϊόν της ιστορίας.
Ρ.Δ