ΓΛΩΣΣΑ

Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ

Σύνταξη: Αριστοτέλης Αναγνώστου δ.φ., καθηγητής 1ου Ενιαίου Πειραματικού Λυκείου Αθηνών

1.  Χωρίζονται με κόμμα οι όμοιοι όροι και οι ισοδύναμες προτάσεις στο ασύνδετο
σχήμα:

Το νερό ήταν γλυκό, δροσερό, πεντακάθαρο.

Λουλούδι δεν ανθίζει πουθενά, δέντρο δε φυτρώνει, χλωρό κλαρί δεν πρασινίζει, νερό

δεν αναβρύζει.

2.  Δε χωρίζονται δύο επιθετικοί προσδιορισμοί, όταν ο τελευταίος αποτελεί ουσιώδη
ιδιότητα του ουσιαστικού:

Ένα ωραίο άσπρο τριαντάφυλλο.

3.       Χωρίζονται οι αντιθετικά συνδεόμενες προτάσεις:
Θέλω, αλλά δεν μπόρα).

4.       Δε χωρίζονται προτάσεις, εάν συνδέονται με τους συμπλεκτικούς συνδέσμους και,
ούτε, μήτε, με τους διαζευκτικούς ή, είτε και με το παρά ως αντιθετικό επίρρημα ή

συγκριτικό σύνδεσμο:

Ερχόταν συχνά στο σπίτι και περνούσε καλά.

Ούτε έβλεπε ούτε άκουγε ούτε σκεφτόταν.

Ή θα έρθω ή Θα σε ειδοποιήσω.

Τίποτα δεν τον ενδιαφέρει παρά η καλοπέραση του.

Προτιμώ να δουλεύω παρά να πλήττω.

5.    Θέτουμε κόμμα πριν από το και, εάν αλλάζει το υποκείμενο:
Ήρθα νωρίς, και μου ανέθεσε πολλές εργασίες.

6.  Χωρίζονται οι παρεμβαλλόμενες προτάσεις:

Οι άνθρωποι, το γνωρίζετε όλοι σας, φοβούνται συνήθως την αλήθεια.

1. Χωρίζονται οι κύριες προτάσεις από τις δευτερεύουσες εκτός από τις ειδικές, τις

βουλητικές, τις ενδοιαστικές και τις πλάγιες ερωτηματικές, όταν χρησιμοποιούνται ως

αντικείμενα ρημάτων ή υποκείμενα απρόσωπων ρημάτων και εκφράσεων. Εάν, όμως,

οι ειδικές αποτελούν επεξηγήσεις, χωρίζονται.

Άκουσε με, αν μ ' αγαπάς.

Μου είπε ότι θα βοηθήσει, (αντικείμενο)

Επιδιώκει να προσληφθεί, (αντικείμενο)

Φοβάμαι μήπως χαθείς, (αντικείμενο)

Λεν ξέρω πώς θα τα καταφέρω, (αντικείμενο)

Είναι φανερό ότι λέει ψέματα, (υποκείμενο)

Δεν κατάλαβα την πραγματική αιτία, ότι ήθελε να με εξαπατήσει, (επεξήγηση)

8.  Δε  χωρίζονται οι προσδιοριστικές  αναφορικές προτάσεις,  ενώ  χωρίζονται  οι επιρρηματικές και οι προσθετικές αναφορικές:

Εσένα που γνωρίζω τόσο λίγο. (αναφορική προσδιοριστική) Όπου υπάρχει θέληση, εκεί ανοίγεται κι ένας δρόμος, (αναφορική επιρρηματική) Περνάει συνήθως τις διακοπές του στην Αίγινα, για την οποία έχει ιδιαίτερη αγάπη. (αναφορική προσθετική)

9.  Δε θέτουμε κόμμα πριν από το αιτιολογικό που και το τελικό να:

Λυπάμαι που φεύγεις. Ήρθα να σε δω.

10.          Χωρίζεται η κλητική προσφώνηση:
Γιάννη, δώσε μου το βιβλίο.

11.          Δε χωρίζονται από τις κύριες προτάσεις οι δευτερεύουσες επιρρηματικές και όσες
εισάγονται με το χωρίς να, όταν είναι σύντομες και αντιστοιχούν σε επιρρηματικές
εκφράσεις, ουσιαστικά ή επίθετα:

Δεν ήρθα επειδή έβρεχε (=λόγω της βροχής).

Έφυγε μόλις ξημέρωσε (=τα ξημερώματα).

Πέρασε χωρίς κανείς να τον προσέξει (=απαρατήρητος).

12.   Χωρίζονται επιρρήματα και βεβαιωτικά ή αρνητικά μόρια στην αρχή προτάσεως,
ιδίως όταν συνδέουν με τα προηγούμενα:

Ναι, θα φύγω.

Όχι, δε θέλω.

Βεβαίως, θα φροντίσω αμέσως.

Έτσι, έμειναν όλοι ευχαριστημένοι.

13.   Χωρίζεται η παράθεση και η επεξήγηση καθώς και οι μετοχικές φράσεις, όταν
λειτουργούν ως επεξηγήσεις:

Τα κηρύγματα αυτά, λειψά και αφελή, σε τίποτα δε χρησίμευσαν, (παράθεση) Την ψηλότερη κορυφή της Γης, το Έβερεστ, πολλοί τολμηροί ορειβάτες την κατέκτη­σαν, (επεξήγηση) Έτσι πέρασε τη ζωή τον, κυνηγώντας χίμαιρες, (επεξήγηση)

Επιστροφή στην αρχή της σελίδας