Ανακεφαλαίωση

 

Στο κεφάλαιο αυτό:

Γνωρίσαμε πρόσωπα και προβληματισμούς που σχετίζονται με τον ηθικό, κοινωνικό και πολιτικό στοχασμό της τελευταίας περιόδου της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Oι φιλόσοφοι, που ανήκουν στην περίοδο της φιλοσοφίας η οποία διαμορφώθηκε κατά τους ελληνιστικούς και τους ρωμαϊκούς χρόνους, έδωσαν στη φιλοσοφία ρόλο «θεραπευτικό» και προσπάθησαν να βρουν τρόπους βίου με τους οποίους οι άνθρωποι είναι δυνατόν να βρουν τον σκοπό της ευτυχισμένης ζωής. Aυτό μπορούν να το επιτύχουν με το να απαλλαγούν από τα πάθη τους και να επιδιώξουν την αυτοσυνειδησία και την κατάκτηση της ατομικής αρετής. Kύριο χαρακτηριστικό όλων των φιλοσοφικών σχολών και ρευμάτων αυτής της εποχής, κατά την οποία έχουμε στροφή του στοχασμού προς τον άνθρωπο και τις πράξεις του, είναι να βοηθήσουν τον άνθρωπο να βρει την ψυχική του γαλήνη και την ευδαιμονία, η οποία, ως υπέρτατο αγαθό, κατακτάται με την αυτάρκεια, την απάθεια, την «εποχή» ή με την «ομοίωση με τον θεό».

 

Στην 1η ενότητα:

Γνωρίσαμε τις απόψεις των κυνικών φιλοσόφων για την ευδαιμονία του σοφού, ο οποίος υπερβαίνει τον εξωτερικό κόσμο και βρίσκει την ευτυχία στον ίδιο του τον εαυτό, ζώντας με λιτότητα και αυτάρκεια, αποδεσμευμένος από τις ανάγκες της καθημερινότητας. Oι Kυνικοί, έχοντας ως πρότυπο σοφού τον Σωκράτη, υποδεικνύουν ότι η αρετή διδάσκεται και συνδέεται με τις πράξεις και τη συμπεριφορά μας.

 

Στη 2η ενότητα:

Γνωρίσαμε τις ηθικές απόψεις του Επίκουρου, ο οποίος χαρακτήριζε την ηδονή ύψιστο αγαθό και θεωρούσε πως ο σοφός επιδιώκει όχι τις στιγμιαίες απολαύσεις αλλά τη διαρκέστερη ψυχική διάθεση της ικανοποίησης, η οποία εξασφαλίζει τη δίχως πόνους και επιθυμίες ψυχική γαλήνη και αταραξία.

 

Στην 3η ενότητα:

Μελετήσαμε τις ηθικές αντιλήψεις των Στωικών, οι οποίοι τόνιζαν την αξία της σοφίας και θεωρούσαν ότι η απάθεια, δηλαδή η ελευθερία από τα πάθη, εξασφαλίζει την ατομική ευτυχία – η οποία συνδέεται με την αρετή, που είναι υπέρτατο αγαθό.

 

Στην 4η ενότητα:

Διαπιστώσαμε πως για τους Στωικούς η σύνδεση του ανθρώπου με την κοινωνία είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ατομική ευτυχία, η οποία συνδέεται με το συμφέρον των συμπολιτών και της πολιτείας.

 

Στην 5η ενότητα:

Γνωρίσαμε τη διδασκαλία των σκεπτικών φιλοσόφων, οι οποίοι θεωρούσαν ότι δεν μπορούμε να μάθουμε την αληθινή φύση των πραγμάτων ούτε τι είναι αγαθό ή κακό. Επειδή όμως η ευδαιμονία είναι επιδίωξη του ανθρώπου, τηρούμε κατ’ αυτούς στάση αταραξίας και αποφεύγουμε να εκφέρουμε γνώμη για όσα δεν μπορούμε να γνωρίσουμε.

 

Στην 6η ενότητα:

O Πλωτίνος, ο ιδρυτής του Nεοπλατωτινισμού, συνιστά την κάθαρση της ψυχής από τα πάθη και την επίτευξη της γνώσης του θεού μέσα από μια μυστική ένωση και άνοδο της ψυχής από τον αισθητό κόσμο στον νοητό. Tο «τέλος», δηλαδή ο απώτερος σκοπός της ευτυχισμένης ζωής, γίνεται με τη φιλοσοφία του Πλωτίνου η «ομοίωση με τον θεό», η επιστροφή στο απόλυτο Eν. H ταύτιση με το Eν, δηλαδή το Aγαθό, γίνεται κατά τον Πλωτίνο με μια κίνηση του όντος από το εν στα πολλά και από τα πολλά στο εν, με μια καθοδική προς τον αισθητό κόσμο και ανοδική προς τον νοητό κόσμο πορεία της ψυχής.