46. Ο Β‘ Παγκόσμιος πόλεμος

Συνοπτική παρουσίαση της ενότητας, ώστε οι μαθητές και οι μαθήτριες να αντιληφθούν τα ακόλουθα σημεία:

α) Η αφορμή και η έκρηξη του πολέμου, σ. 126

β) Αναφορά με βάση τον Χάρτη 1, (σ. 126) στις πολεμικές επιχειρήσεις στην Ευρώπη 1939-1941 (Blitzkrieg/«Πόλεμος- Αστραπή»), σ. 126 – 127, στη γερμανική επίθεση στη Σοβιετική Ένωση (1941 – 1943), σ. 127, στις επιχειρήσεις στην Αφρική (1941 – 1943), σ. 127, στις επιχειρήσεις στην Άπω Ανατολή (από το 1941), σ. 128, προκειμένου να γίνει κατανοητή η έννοια του «παγκοσμίου» πολέμου.

γ) Το τέλος του πολέμου, σσ. 128 – 129

Λέξεις κλειδιά: «Πόλεμος- Αστραπή »/Blitzkrieg, ατομική βόμβα.

Υποστηρικτικό υλικό:

Πηγές και εικόνες σχολ. βιβλίου

- Το χρονικό του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ιστοσελίδα του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου: εδώ (ανενεργό)

Προτεινόμενες δραστηριότητες:

-Άσκηση/δραστηριότητα 1, σ. 129 του σχολ. βιβλίου.

- Άσκηση/δραστηριότητα 2, σ. 129 του σχολ. βιβλίου.

1 ώρα

Ι. ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Ειδικοί διδακτικοί στόχοι

Οι μαθήτριες και οι μαθητές επιδιώκεται:

Να γνωρίσουν, σε γενικές γραμμές, τα κυριότερα στρατιωτικά γεγονότα του Β' Παγκόσμιου πολέμου.

Να μάθουν με βάση ποιες αρχές σχεδίαζε ο Χίτλερ να οργανώσει τη ζωή στην κατακτημένη Ευρώπη αν επικρατούσαν ολοκληρωτικά οι ναζί.

Να γνωρίσουν την έκβαση των στρατιωτικών επιχειρήσεων του Β' Παγκόσμιου πολέμου.

Κύριες διδακτικές επισημάνσεις

Σχολιασμός γραπτών πηγών

1. Το κείμενο αναφέρεται στη διαδικασία μαζικής εξόντωσης των Εβραίων στους θαλάμους αερίων των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης. Πρόκειται για μια ρεαλιστική όσο και μακάβρια περιγραφή που έχει, ωστόσο, ιδιαίτερη αξία, καθώς προέρχεται από δύο ανθρώπους που υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες αυτού του ομαδικού εγκλήματος.

2. Το κείμενο, το τελευταίο γράμμα ενός Γάλλου αντιστασιακού 22 ετών προς τη μητέρα του λίγο πριν τον εκτελέσουν οι ναζί, διακρίνεται για το ψύχραιμο ύφος του αλλά και για την ιδιαίτερη ευαισθησία του. Ο μελλοθάνατος συντάκτης της επιστολής δηλώνει πως βαδίζει προς τον θάνατο έχοντας κάνει μια συνειδητή επιλογή για την οποία ο ίδιος και μόνο αυτός φέρει την ευθύνη και λέει στη μητέρα του να διεκδικήσει μετά τον πόλεμο τη σύνταξη που θα δικαιούται (έχοντας χάσει τον γιο της στην Αντίσταση). Κλείνει με ένα σπαρακτικά ανθρώπινο τρόπο, λέγοντας ότι από τα πράγματά του κρατά μόνο μια φανέλα του πατέρα του για να μην κρυώνει πριν από την εκτέλεση, με αποτέλεσμα να τρέμει και να φαίνεται ότι φοβάται. Τέλος, δίνει κουράγιο στη μητέρα του.

Σχολιασμός εικονιστικού υλικού

1. Πολύ καιρό πριν από την έκρηξη του Β' Παγκόσμιου πολέμου είχε αρχίσει, με διάφορους τρόπους, η εδαφική εξάπλωση τόσο της ναζιστικής Γερμανίας όσο και της φασιστικής Ιταλίας.

3. Η συμμαχική απόβαση στη Νορμανδία στις 6 Ιουνίου 1944, η D-Day όπως ήταν η κωδική της ονομασία, υπήρξε η μεγαλύτερη αμφίβια επιχείρηση της ιστορίας: σε περίπου 24 ώρες αποβιβάστηκαν στις ακτές 176.000 άνδρες με την υποστήριξη περίπου 10.000 αεροπλάνων και 600 πολεμικών πλοίων.

ΙΙ. ΠΡΟΣΘΕΤΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

1. Ο Χίτλερ περιγράφει σε επιτελείς του τη μελλοντική, ναζιστική Ευρώπη

Ποια μορφή πρόκειται να πάρει η μελλοντική κοινωνική τάξη, θα σας το πω αμέσως. Θα υπάρχει μια τάξη κυρίων, που θα έχει στρατολογηθεί στη μάχη και θα έχει έτσι την ιστορική της δικαίωση. Θα υπάρχει έπειτα το πλήθος των εταίρων του κόμματος, με την ανάλογη ιεραρχία. Αυτοί θα αποτελέσουν τη νέα μεσαία τάξη. Θα υπάρχει επίσης η μεγάλη μάζα των ανωνύμων, των δούλων, των τελευταίων. Σε ακόμα πιο χαμηλή βαθμίδα θα είναι οι ξένοι που θα κατακτηθούν, οι μοντέρνοι σκλάβοι.

Πηγή: M. Paltrinieri, G. Rizzoni, E. Barbaglia, Χίτλερ,
μτφρ. Ν. Καραντηνός, Φυτράκης, Αθήνα 1972, σ. 149.

Σχολιασμός

Ο τρόπος με τον οποίο σχεδίαζε ο Χίτλερ να οργανώσει την κοινωνική ζωή στην Ευρώπη, εφόσον επικρατούσαν ολοκληρωτικά οι ναζί, βασιζόταν σε δύο κύρια κριτήρια: τη συμμετοχή στην πολεμική προσπάθεια και την ένταξη στο ναζιστικό κόμμα. Όσοι είχαν πολεμήσει θα βρίσκονταν στην κορυφή της κοινωνικής ιεραρχίας ως ανταμοιβή για τις υπηρεσίες τους· αμέσως μετά θα βρίσκονταν τα μέλη του ναζιστικού κόμματος ανάλογα με τη θέση τους στην κομματική ιεραρχία. Θα ακολουθούσαν οι απλοί, ανώνυμοι άνθρωποι, η μεγάλη μάζα. Πιο κάτω κι από αυτούς θα βρίσκονταν οι λαοί που θα είχαν κατακτηθεί από τους ναζί.

2. Η απόβαση στη Νορμανδία με τα μάτια ενός Γερμανού στρατιώτη

Υπήρχε μια βαριά συννεφιά και η εχθρική αεροπορία δεν μας είχε ενοχλήσει περισσότερο απ' όσο μια συνηθισμένη μέρα. Αλλά έπειτα, τη νύχτα, ο ουρανός γέμισε από αναρίθμητα αεροπλάνα. Σκεφτήκαμε: «Τι θα ισοπεδώσουν πάλι απόψε;». Ήμουν στον ασύρματο. Τα σήματα έρχονταν το ένα μετά το άλλο. «Αλεξιπτωτιστές προσγειώνονται εδώ, ανεμοπλάνα παρατηρήθηκαν εκεί» και τελικά «χερσαίες δυνάμεις πλησιάζουν». Τα όπλα μας άρχισαν να βάλλουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους. Το πρωί εμφανίστηκε μια τεράστια ναυτική δύναμη· αυτό ήταν το τελευταίο μήνυμα που μπόρεσαν να μας στείλουν από τα παράκτια παρατηρητήρια, πριν αυτοί που τα επάνδρωναν δεχτούν επίθεση και αναγκαστούν να υποχωρήσουν. Γενικά, αυτή ήταν η τελευταία ενημέρωση που είχαμε για την κατάσταση στην ακτή. Από εκεί και πέρα ήταν παντελώς αδύνατο να έχουμε οποιαδήποτε ιδέα για το τι συνέβαινε. Τα τηλεφωνικά καλώδια είχαν κοπεί, η ασύρματη επικοινωνία ήταν αδύνατη και οι αξιωματικοί μας δεν μπορούσαν, πλέον, να ελέγξουν την κατάσταση. Στρατιώτες που υποχωρούσαν μας έλεγαν ότι οι θέσεις τους στην ακτή είχαν καταληφθεί και τα περισσότερα από τα παράκτια οχυρά είχαν είτε καταληφθεί είτε ανατιναχτεί.

Πηγή: www.spartacus.schoolnet.co.uk/

Η αφορμή και η έκρηξη του πολέμου

Το Ολοκαύτωμα (ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ, ΠΗΓΕΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ)

Ο πόλεμος που αργότερα ονομάστηκε Β΄ Παγκόσμιος ξεκίνησε με τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία την 1η Σεπτεμβρίου 1939. Αμέσως, Βρετανία και Γαλλία κήρυξαν τον πόλεμο στη Γερμανία. Έτσι, ξεκίνησε, είκοσι χρόνια μετά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, ένας νέος πόλεμος στην Ευρώπη ο οποίος έμελλε να αποδειχθεί πολύ πιο καταστροφικός.

1939, 1η Σεπτεμβρίου, Εισβολή στην Πολωνία (1' 36'')

Οι επιχειρήσεις στην Ευρώπη, 1939-1941

Η Γερμανία κατόρθωσε, μεταξύ 1939 και 1941, να ελέγξει το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Περίπου ένα μήνα μετά την έκρηξη του πολέμου, ο γερμανικός στρατός έλεγχε την Πολωνία, ενώ κάποια πολωνικά εδάφη στα ανατολικά είχαν καταληφθεί από τους Σοβιετικούς. Στη συνέχεια, εφαρμόζοντας την τακτική του πολέμου-αστραπή (Blitzkrieg), οι Γερμανοί κατέλαβαν τη Δανία, την Ολλανδία, το Λουξεμβούργο, τη Νορβηγία και το Βέλγιο (Απρίλιος-Μάιος 1940), απ’ όπου στράφηκαν εναντίον της Γαλλίας. Ο γαλλογερμανικός πόλεμος κράτησε μόνο δέκα ημέρες (5-14 Ιουνίου 1940). Μετά την ήττα και τη συνθηκολόγηση της Γαλλίας, ορισμένοι Γάλλοι με επικεφαλής τον στρατηγό Ντε Γκολ διέφυγαν στην Αγγλία, όπου και κήρυξαν την αντίσταση εναντίον των Γερμανών κατακτητών.

1939, Κατάληψη Νορβηγίας, Ολλανδίας, Βελγίου, Λουξεμβούργου, Γαλλίας (3' 36'')

1. Η εξάπλωση της Γερμανίας και της Ιταλίας, 1934-1942.

126

Επόμενος στόχος ήταν η Μ. Βρετανία. Η γερμανική αεροπορία βομβάρδισε μαζικά το Λονδίνο και άλλες αγγλικές πόλεις (Αύγουστος-Οκτώβριος 1940) προετοιμάζοντας μεγάλη απόβαση στo νησί. Όμως, ο βρετανικός λαός με επικεφαλής τον πρωθυπουργό του Ουίνστον Τσόρτσιλ, που ονομάστηκε αργότερα «πατέρας της νίκης», δεν κάμφθηκε (μάχη της Αγγλίας).

Η μάχη της Αγγλίας (1' 48'')

Κατόπιν, οι Γερμανοί στράφηκαν στα Βαλκάνια, όπου κατάφεραν, με τη βοήθεια και της Βουλγαρίας, να καταλάβουν τη Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα (Απρίλιος 1941).

Η οργάνωση της κατεχόμενης Ευρώπης

Η κατακτημένη Ευρώπη οργανώθηκε σύμφωνα με τις αρχές του ναζισμού και τα συμφέροντα της χιτλερικής Γερμανίας. Οι οικονομικοί πόροι των κατακτημένων χωρών δεσμεύτηκαν και οι λαοί τους υπέστησαν συστηματική προπαγάνδα προκειμένου να αναγνωρίσουν την «ανωτερότητα» της ναζιστικής Γερμανίας. Στις περιπτώσεις που δεν φάνηκαν πρόθυμοι να υποταχτούν, αντιμετωπίστηκαν με βιαιότητα, βασανιστήρια και μαζικές εκτελέσεις. Κοινός παρονομαστής οι διώξεις εναντίον των Εβραίων και των Ρομά (τσιγγάνοι), που εξοντώθηκαν μαζικά. Ως αντίδραση γεννήθηκαν κινήματα αντίστασης που αμφισβήτησαν, συχνά ένοπλα, την κυριαρχία των κατακτητών.

1. Πεθαίνοντας στο Άουσβιτς: το Ολοκαύτωμα των Εβραίων

Οι Ρούντολφ Βρμπα και Άλφρεντ Βέτσλερ δραπέτευσαν, τον Απρίλιο του 1944, από το στρατόπεδο συγκεντρώσεως του Άουσβιτς. Δύο μήνες αργότερα δημοσίευσαν ένα κείμενο (Vrba-Wetzler Report) στο οποίο περιέγραφαν με λεπτομέρειες τη ζωή στο στρατόπεδο.
Το κρεματόριο περιλαμβάνει ένα μεγάλο θάλαμο, ένα θάλαμο αερίων και ένα φούρνο. Οι άνθρωποι συγκεντρώνονται στον μεγάλο θάλαμο, που χωρά περίπου 2000 άτομα. Εκεί υποχρεώνονται να βγάλουν τα ρούχα τους και δίνεται σε όλους ένα κομμάτι σαπούνι και μια πετσέτα σαν να πήγαιναν για λουτρό. Κατόπιν συγκεντρώνονται όλοι στον θάλαμο αερίων, που σφραγίζεται ερμητικά. Τότε άνδρες των SS, που φορούν μάσκες αερίων, διοχετεύουν στην αίθουσα αέριο από τρία ειδικά ανοίγματα. Μετά από τρία λεπτά όλοι είναι νεκροί. Τα άψυχα σώματα μεταφέρονται, στη συνέχεια, στον φούρνο με κάρα για να καούν.

Τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, Οι κρατούμενοι (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ)
Οπτικές πηγές του 20ού αιώνα - «Ξαφνικά άρχισε να βρέχει» (ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ)

2. Το τελευταίο γράμμα ενός Γάλλου αντιστασιακού

Αγαπητή μου Μαμά,
απ’ όλους που γνωρίζω εσύ θα με νιώσεις καλύτερα, γι’ αυτό σου αφιερώνω τις τελευταίες μου σκέψεις. Μην κατηγορήσεις κανέναν άλλον για τον θάνατό μου, γιατί εγώ ο ίδιος διάλεξα τη μοίρα μου. Δεν ξέρω τι να σου γράψω, γιατί, αν και το μυαλό μου είναι καθαρό, δεν μπορώ να βρω τις σωστές λέξεις. Κατατάχτηκα στον Απελευθερωτικό Στρατό και πεθαίνω την ώρα που το φως της νίκης έχει αρχίσει ήδη να φέγγει [...] Πολύ σύντομα θα με τουφεκίσουν μαζί μ’ άλλους είκοσι τρεις συντρόφους. Μετά τον πόλεμο πρέπει να διεκδικήσεις τα δικαιώματά σου για σύνταξη. Θα σ’ αφήσουν να πάρεις τα πράγματά μου απ’ τη φυλακή. Κρατάω μόνο τη φανέλα του Μπαμπά, γιατί δεν θέλω το κρύο να με κάνει να τρέμω [...] Και πάλι σου λέω αντίο! Κουράγιο!
Ο γιος σου Spartaco
Spartaco Fontanot, εργάτης μεταλλουργίας, 22 ετών, μέλος της γαλλικής αντίστασης.
Πηγή: E.J. Hobsbawm, Η εποχή των άκρων. Ο σύντομος εικοστός αιώνας, 1914-1991, μτφρ. Β. Καπετανγιάννης, Θεμέλιο, Αθήνα 1995, σ. 126.

Η γερμανική επίθεση στη Σοβιετική Ένωση

Τον Ιούνιο του 1941, γερμανικές δυνάμεις επιτέθηκαν στη Σοβιετική Ένωση φτάνοντας σε λίγες εβδομάδες στα περίχωρα του Λένινγκραντ (σημερινή Αγία Πετρούπολη) και της πρωτεύουσας Μόσχας, δίχως, όμως, να καταφέρουν να καταλάβουν τις δύο πόλεις. Ο βαρύς χειμώνας που ακολούθησε ήταν εξουθενωτικός για τα γερμανικά στρατεύματα. Ωστόσο, νέα γερμανική επίθεση εκδηλώθηκε την άνοιξη του 1942. Στην καθοριστική μάχη του Στάλινγκραντ (Σεπτέμβριος 1942-Φεβρουάριος 1943), οι Γερμανοί είχαν πάνω από 300.000 νεκρούς, τραυματίες και αιχμαλώτους και τελικά ηττήθηκαν από τον σοβιετικό στρατό. Έτσι, άρχισαν να υποχωρούν σε όλο το μήκος του μετώπου. Ήταν η αρχή του τέλους για τη χιτλερική Γερμανία.

Οι επιχειρήσεις στην Αφρική

Παράλληλα με τις επιχειρήσεις στην Ευρώπη, στην Αφρική οι Ιταλοί, με ορμητήριο τη Λιβύη, επιτέθηκαν στις αγγλικές δυνάμεις της Αιγύπτου με στόχο την κατάληψη της διώρυγας του Σουέζ, δίχως, όμως, να τα καταφέρουν. Στο μέτωπο που διαμορφώθηκε στη Β. Αφρική, γερμανικά και ιταλικά στρατεύματα συγκρούστηκαν με συμμαχικές δυνάμεις (στις οποίες συμπεριλαμβάνονταν και ελληνικές μονάδες). Τελικά, μετά από πολύμηνες μάχες (Φεβρουάριος 1941-Μάιος 1943) οι σύμμαχοι επικράτησαν.

127

2. Η ήττα της Γερμανίας και της Ιταλίας, 1942-1944

Οι επιχειρήσεις στην Άπω Ανατολή

Οι ΗΠΑ παρέμειναν ουδέτερες κατά τα δύο πρώτα χρόνια του πολέμου. Όταν, όμως, ιαπωνικά πολεμικά αεροπλάνα επιτέθηκαν εναντίον του αμερικανικού πολεμικού στόλου στο Περλ Χάρμπορ της Χαβάης (7 Δεκεμβρίου 1941), οι ΗΠΑ κήρυξαν τον πόλεμο τόσο στην Ιαπωνία όσο και στις δυνάμεις του Άξονα. Έτσι, και ο Ειρηνικός ωκεανός έγινε ένα από τα πολεμικά μέτωπα, και μάλιστα από τα πιο σκληρά.

Η αμερικανική ουδετερότητα (1' 46'')

Το τέλος του πολέμου

Μόλις κρίθηκε ο πόλεμος στη Β. Αφρική, οι συμμαχικές δυνάμεις που μάχονταν εκεί αποβιβάστηκαν στην Ιταλία. Το φασιστικό καθεστώς κατέρρευσε και ο Μουσολίνι καθαιρέθηκε. Ο διάδοχός του, στρατάρχης Μπαντόλιο, έσπευσε να υπογράψει ανακωχή (Σεπτέμβριος 1943), αλλά ο Μουσολίνι διέφυγε στη Β. Ιταλία, όπου σχημάτισε νέα κυβέρνηση, στηριγμένος σε γερμανικά στρατεύματα.

Στις 6 Ιουνίου 1944 ισχυρές συμμαχικές δυνάμεις υπό την ηγεσία του Αμερικανού στρατηγού Αϊζενχάουερ πραγματοποίησαν μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου, την απόβαση στις ακτές της Νορμανδίας (ΒΔ Γαλλία). Παρά την αντίσταση των γερμανικών δυνάμεων, οι σύμμαχοι κατόρθωσαν μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1944 να έχουν απελευθερώσει τη Γαλλία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και την Ολλανδία.

Παράλληλα, στα ανατολικά είχε ξεκινήσει, από τον Ιούνιο του 1944, μεγάλη σοβιετική αντεπίθεση. Τα γερμανικά στρατεύματα των Βαλκανίων και της κεντρικής Ευρώπης, προκειμένου να μην εγκλωβιστούν, άρχισαν να υποχωρούν. Στις αρχές Μαΐου 1945 αμερικανικά, αγγλικά και γαλλικά στρατεύματα από τα δυτικά και σοβιετικά από τα ανατολικά βρίσκονταν έξω από το Βερολίνο. Ο Χίτλερ αυτοκτόνησε και η Γερμανία συνθηκολόγησε. Λίγο νωρίτερα είχε συλληφθεί και εκτελεστεί στην Ιταλία ο Μουσολίνι από Ιταλούς αντιστασιακούς.

128

3. Αμερικανοί στρατιώτες αποβιβάζονται στη Νορμανδία στις 6 Ιουνίου 1944.

Στην Άπω Ανατολή, ωστόσο, η Ιαπωνία συνέχιζε τον πόλεμο. Τότε οι ΗΠΑ αποφάσισαν να βομβαρδίσουν τις ιαπωνικές πόλεις Χιροσίμα και Ναγκασάκι με ένα νέο όπλο, την ατομική βόμβα. Οι δύο πόλεις ισοπεδώθηκαν στην κυριολεξία και τριακόσιες χιλιάδες άμαχοι σκοτώθηκαν ή έμειναν ανάπηροι. Λίγο αργότερα η Ιαπωνία συνθηκολόγησε και ο πόλεμος τελείωσε και τυπικά.

4. Σοβιετικός στρατιώτης υψώνει την κόκκινη σημαία στο Βερολίνο.
Η είσοδος σοβιετικών στρατευμάτων στη γερμανική πρωτεύουσα, στις 2 Μαΐου 1945, σήμανε την ουσιαστική λήξη του πολέμου.

128

ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ...

Ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος στον κινηματογράφο
Κ. Άνακιν, Α. Μάρτον, Μπ. Γουίκι, Ντ. Ζανούκ, Η πιο μεγάλη μέρα του πολέμου (1962).Κινηματογραφική απόδοση της απόβασης στη Νορμανδία.
Μπλέικ Έντουαρντς, Τι έκανες στον πόλεμο, μπαμπά; (1966). Δηκτική σάτιρα για τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο.
Σάμιουελ Φούλερ, Οι τέσσερις της ηρωικής ταξιαρχίας (1979). Κλασικό, αντιπολεμικό αριστούργημα που παρουσιάζει την προσπάθεια του ανθρώπου να επιβιώσει μέσα στην παράνοια του πολέμου.
Στίβεν Σπίλμπεργκ, Η διάσωση του στρατιώτη Ράιαν (1997). Τέρενς Μάλικ, Λεπτή κόκκινη γραμμή (1998). Δύο αντιπολεμικές ταινίες που δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην επίδραση του πολέμου στον ψυχικό κόσμο και στις ισορροπίες των πολεμιστών.
Όλιβερ Χίρσμπιγκελ, Η πτώση (2004). Οι τελευταίες μέρες του Χίτλερ σε μια ταινία που δίχασε τη Γερμανία.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ - ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1. Να διαλέξετε μια από τις κυριότερες πολεμικές επιχειρήσεις του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου (π.χ. μάχη της Αγγλίας, πολιορκία του Στάλινγκραντ, απόβαση στη Νορμανδία) και να συγκεντρώσετε πληροφορίες γι’ αυτήν.

2. Με αφορμή τη μελέτη της πηγής 2, να αναζητήσετε και να παρουσιάσετε στην τάξη σας πληροφορίες για το φαινόμενο της αντίστασης στην κατεχόμενη Ευρώπη.

3. Διαθεματική δραστηριότητα: Να δείτε μία από τις ταινίες που προτείνονται παραπάνω και στη συνέχεια να την παρουσιάσετε στην τάξη σας.

Το Ολοκαύτωμα (ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ, ΠΗΓΕΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ)
Αρθρογραφία για με τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο(Ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου)
1939, 1η Σεπτεμβρίου, Εισβολή στην Πολωνία (1' 36'')
1939, Κατάληψη Νορβηγίας, Ολλανδίας, Βελγίου, Λουξεμβούργου, Γαλλίας (3' 36'')
Η μάχη της Αγγλίας (1' 48'')
Η αμερικανική ουδετερότητα
Διαδραστικό χρονολόγιο του πολέμου (στα αγγλικά)