Α. Κείμενο: «Ο
σεβασμός προς τους γονείς μέλημα του νόμου»
Ὃς ἂν τολμήσῃ πατέρα ἢ μητέρα ἢ
τούτων πατέρας ἢ μητέρας τύπτειν, πρῶτον μὲν ὁ προστυγχάνων βοηθείτω, καὶ ὁ μὲν
μέτοικος ἢ ξένος εἰς προεδρίαν τῶν ἀγώνων καλείσθω βοηθῶν, μὴ βοηθήσας δὲ
ἀειφυγίαν ἐκ τῆς χώρας φευγέτω· ὁ δὲ μὴ μέτοικος βοηθῶν μὲν ἔπαινον ἐχέτω, μὴ
βοηθῶν δέ, ψόγον· δοῦλος δὲ βοηθήσας μὲν ἐλεύθερος γιγνέσθω, μὴ βοηθήσας δὲ
πληγὰς ἑκατὸν τῇ μάστιγι τυπτέσθω. Ἐὰν δὲ τις ὄφλῃ δίκην αἰκίας γονέων, πρῶτον
μὲν φευγέτω ἀειφυγίαν ἐξ ἄστεως εἰς τὴν ἄλλην χώραν καὶ πάντων ἱερῶν εἱργέσθω,
κατελθὼν δὲ θανάτῳ ζημιούσθω. Ἐὰν δὲ τις ἐλεύθερος τῷ τοιούτῳ συμφάγῃ ἢ συμπίῃ ἢ
τινα τοιαύτην ἄλλην κοινωνίαν κοινωνήσῃ ἢ καὶ μόνον ἐντυγχάνων που προσάπτηται
ἑκών,μήτε εἰς ἱερὸν ἔλθῃ μηδὲν μήτ’ εἰς ἀγορὰν μήτ’ εἰς πόλιν ὅλως πρότερον ἢ
καθήρηται.
Πλάτων, Νόμοι 88 1b-e (διασκευὴ)
Β. Ασκήσεις
Α 1. Πώς
πρέπει να αντιμετωπίζονται από την πολιτεία ο μέτοικος και ο δούλος, που, όταν
συναντούν γονείς στους οποίους φέρθηκαν άσχημα τα παιδιά τους, δεν τους βοηθούν;
Α 2. Από τις ποινές που προβλέπει ο νόμος που διαβάσατε, ποια σας φαίνεται πιο
αυστηρή; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
Α 3. Ποιες θεματικές
ομοιότητες διακρίνετε ανάμεσα στα δύο κείμενα;
Παράλληλο κείμενο: Τὰ
τέκνα ὑπακούετε τοῖς γονεῦσιν ἡμῶν ἐν Κυρίῳ· τοῦτο γάρ ἐστι δίκαιον. Τίμα τὸν
πατέρα σου καὶ τὴν μητέρα, ἥτις ἐστὶν ἐντολὴ πρώτη ἐν ἐπαγγελίᾳ, ἵνα εὖ σοι
γένηται καὶ ἔσῃ μακροχρόνιος ἐπὶ τῆς γῆς. Καὶ οἱ πατέρες μὴ παροργίζετε τὰ τέκνα
ὑμῶν, ἀλλ’ ἐκτρέφετε αὐτὰ ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ Κυρίου.
Απόστολος
Παύλος, προς Εφεσίους
Μετάφραση: Εσείς, τα παιδιά, να υπακούτε στους
γονείς σας σύμφωνα με το θέλημα του Κυρίου· γιατί αυτό είναι δίκαιο. Να τιμάς
τον πατέρα σου και τη μητέρα σου, που είναι η πρώτη εντολή που περιέχει
υπόσχεση, για να ευτυχήσεις και να ζήσεις πολλά χρόνια στη γη. Και εσείς, οι
γονείς, μην εξοργίζετε τα παιδιά σας, αλλά να τα ανατρέφετε σύμφωνα με τη
διδασκαλία και συμβουλή του Κυρίου.
Β 1. Να συμπληρώσετε τις επόμενες
προτάσεις με την κατάλληλη λέξη από την παρένθεση (αναπόφευκτη, διαφυγή,
φυγόδικος, διαφεύγω, προσφυγή, προσφεύγω, φοροφυγάς)
1.
Ο πρωθυπουργός της χώρας ανακοίνωσε την πρόωρη
στις κάλπες.
2. Οι γιατροί του είπαν
ότι η χειρουργική επέμβαση είναι δυστυχώς .
3. Δεν μπόρεσαν να τα βρουν μεταξύ
τους, γι’ αυτό στα δικαστήρια για να λύσουν τις διαφορές
τους.
4. Αυτοί που δε δηλώνουν τα πραγματικά τους εισοδήματα είναι . |
Β 2. Να
σχηματίσετε σύνθετα αρσενικά ουσιαστικά ή επίθετα, χρησιμοποιώντας τα συνθετικά
που δίνονται:
|
ἀγρός +νέμω |
|
| ἔθνος + ἄρχω | |
| ξένος +ἄγω | |
| ἔχω +μῦθος | |
Γ 1. Να υπογραμμίσετε τη σωστή απάντηση για τους παρακάτω ζητούμενους τύπους των ρημάτων:
|
τύπτειν |
|
| προστυγχάνων |
|
| φευγέτω |
|
| γιγνέσθω |
|
| συμφάγῃ |
|
|
προσάπτηται | |
Γ 2. Να γράψετε το ρήμα στον τύπο που ζητείται, διατηρώντας τη φωνή στην οποία βρίσκεται:
|
προστυγχάνω: υποτακτική ενεστ. γ’ πληθ. |
|
| διώκω: υποτακτική αορ. γ΄
εν. |
|
| λογίζομαι: υποτακτική
αορ., β΄ πληθ. |
|
| λύω: υποτακτική πρκ.,
α΄ πληθ. |
|
| τύπτω: προστακτική
ενεστ. β’ εν. |
|
| θαυμάζω: προστακτική
ενεστ, γ΄εν. |
|
| χορεύω: προστακτική
αορ., β’ εν. |
|
| καλύπτομαι:
προστακτική αορ., β΄πληθ. |
|
Δ1. Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου:
|
Ὃς ἂν τολμήσῃ πατέρα ἢ μητέρα ἢ τούτων πατέρας ἢ μητέρας
τύπτειν |
| ὅς |
|
| πατέρα | |
| τύπτειν |
|
| δοῦλος δὲ
βοηθήσας μὲν ἐλεύθερος γιγνέσθω, μὴ βοηθήσας δὲ πληγὰς ἑκατὸν τῇ
μάστιγι τυπτέσθω |
| ἐλεύθερος |
|
| πληγὰς | |
| πρῶτον μὲν
φευγέτω ἀειφυγίαν ἐξ ἄστεως εἰς τὴν ἄλλην χώραν |
|
ἄλλην |
|
