Α. Κείμενο: «Ο σεβασμός προς τους γονείς μέλημα του νόμου»
Ὃς ἂν τολμήσῃ
πατέρα ἢ μητέρα ἢ τούτων πατέρας ἢ μητέρας τύπτειν, πρῶτον μὲν ὁ προστυγχάνων
βοηθείτω, καὶ ὁ μὲν μέτοικος ἢ ξένος εἰς προεδρίαν τῶν ἀγώνων καλείσθω βοηθῶν,
μὴ βοηθήσας δὲ ἀειφυγίαν ἐκ τῆς χώρας φευγέτω· ὁ δὲ μὴ μέτοικος βοηθῶν μὲν
ἔπαινον ἐχέτω, μὴ βοηθῶν δέ, ψόγον· δοῦλος δὲ βοηθήσας μὲν ἐλεύθερος γιγνέσθω,
μὴ βοηθήσας δὲ πληγὰς ἑκατὸν τῇ μάστιγι τυπτέσθω. Ἐὰν δὲ τις ὄφλῃ δίκην αἰκίας
γονέων, πρῶτον μὲν φευγέτω ἀειφυγίαν ἐξ ἄστεως εἰς τὴν ἄλλην χώραν καὶ πάντων
ἱερῶν εἱργέσθω, κατελθὼν δὲ θανάτῳ ζημιούσθω. Ἐὰν δὲ τις ἐλεύθερος τῷ τοιούτῳ
συμφάγῃ ἢ συμπίῃ ἢ τινα τοιαύτην ἄλλην κοινωνίαν κοινωνήσῃ ἢ καὶ μόνον
ἐντυγχάνων που προσάπτηται ἑκών,μήτε εἰς ἱερὸν ἔλθῃ μηδὲν μήτ’ εἰς ἀγορὰν μήτ’
εἰς πόλιν ὅλως πρότερον ἢ καθήρηται.
Πλάτων, Νόμοι 88 1b-e (διασκευὴ)
Β. Ασκήσεις
Α 1. Πώς πρέπει να αντιμετωπίζονται από την πολιτεία ο μέτοικος
και ο δούλος για τη συμπεριφορά τους, όταν συναντούν γονείς στους οποίους
φέρθηκαν άσχημα τα παιδιά τους;
Α 2. Πώς πρέπει να τιμωρείται κάποιος που
καταδικάζεται για βιαιοπραγία εναντίον των γονιών του τόσο από την πολιτεία όσο
κι από τους συνανθρώπους του;
Α 3. Ποιες ομοιότητες στο θέμα
και στο ύφος διακρίνετε ανάμεσα στο παραπάνω κείμενο και στο παράλληλο που
ακολουθεί;
Παράλληλο κείμενο:
Τὰ τέκνα ὑπακούετε τοῖς γονεῦσιν ἡμῶν ἐν Κυρίῳ· τοῦτο
γάρ ἐστι δίκαιον. Τίμα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν μητέρα, ἥτις ἐστὶν ἐντολὴ πρώτη ἐν
ἐπαγγελίᾳ, ἵνα εὖ σοι γένηται καὶ ἔσῃ μακροχρόνιος ἐπὶ τῆς γῆς. Καὶ οἱ πατέρες
μὴ παροργίζετε τὰ τέκνα ὑμῶν, ἀλλ’ ἐκτρέφετε αὐτὰ ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ
Κυρίου.
Απόστολος Παύλος, προς Εφεσίους
Μετάφραση: Εσείς, τα
παιδιά, να υπακούτε στους γονείς σας σύμφωνα με το θέλημα του Κυρίου· γιατί αυτό
είναι δίκαιο. Να τιμάς τον πατέρα σου και τη μητέρα σου, που είναι η πρώτη
εντολή που περιέχει υπόσχεση, για να ευτυχήσεις και να ζήσεις πολλά χρόνια στη
γη. Και εσείς, οι γονείς, μην εξοργίζετε τα παιδιά σας, αλλά να τα ανατρέφετε
σύμφωνα με τη διδασκαλία και συμβουλή του Κυρίου.
Β 1. Για κάθε μία από τις
παρακάτω τέσσερις σημασίες να βρείτε και να γράψετε την κατάλληλη λέξη από αυτές
που δίνονται στην παρένθεση: (κοσμιότης, κόσμημα, καταφύγιο, διαφυγή,
πραγματικός, πρακτικός, αγωγή, αγωγιμότητα)
|
ανατροφή |
|
| στολίδι | |
| απόδραση | |
| εύχρηστος | |
Β 2. Να σχηματίσετε σύνθετα ουσιαστικά ή επίθετα χρησιμοποιώντας τα συνθετικά που δίνονται:
|
κτῆνος +τρέφω |
|
| ῥάπτω +ᾡδή | |
| νίκη +φέρω | |
| πρό +χείρ | |
Γ 1. Να μεταφέρετε τα παρακάτω ονοματικά σύνολα στον άλλο αριθμό στην ίδια πτώση:
|
ὁ ποδήρης χιτών |
|
| τόν εὐφραδῆ ρήτορα | |
| ὦ σώφρονες
πατέρες | |
| τῶν γλυκειῶν
πατρίδων | |
| τό τραχύ ἔδαφος | |
Γ 2. Να μεταφέρεις τους τύπους των ρημάτων στο χρόνο και στην έγκλιση που ζητείται:
|
σπουδάζεις | υποτ. ενεστ. |
| υποτ. αορ. | |
| κινδυνεύομεν |
υποτ. ενεστ. |
| υποτ. αορ. | |
| θύουσιν |
υποτ. ενεστ. |
| υποτ. αορ. | |
| γράφετε |
προστ. ενεστ. | | προστ. αορ. | |
| δανείζεις |
προστ. ενεστ. |
| προστ. αορ. | |
Γ 3. Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε τα αντικείμενα των δίπτωτων ρημάτων και να τα διακρίνετε σε άμεσα και έμμεσα:
|
Πρόταση | άμεσο | έμμεσο |
| Οἱ στρατηγοί ἐδίδοσαν
μισθόν τοῖς στρατιώταις |
| |
| Κῦρος προέταξεν
τούς ἱππέας τῶν πεζῶν |
| |
| Οὗτοι ἐδίδασκον
τούς παῖδας τούς τρόπους τῶν Ἀθηναίων |
| |
| Ὁδοῦ
παραχωροῦσιν οἱ νεώτεροι τοῖς πρεσβυτέροις |
| |
| Ὑμεῖς δέ ταῦτα
διδάξατε ἡμᾶς |
| |
