Σε περιόδους ειρήνης οι Αθηναίοι πραγματοποιούσαν με δημόσια δαπάνη μεγαλοπρεπή τελετή προς τιμήν των νεκρών πολεμιστών.

Στην τελετή προς τιμήν των νεκρών πολεμιστών συνήθως κάποιος απλός πολίτης εκφωνούσε έναν επιτάφιο λόγο.

Το α.ε. κείμενο της Ενότητας είναι ένας επιτάφιος λόγος που συντέθηκε πιθανότατα από τον Λυσία προς τιμήν των νεκρών του Μακεδονικού πολέμου.

Στον Μακεδονικό πόλεμο (395-387 π.Χ.) αναμετρήθηκαν οι Σπαρτιάτες, οι Φωκείς και οι Ορχομένιοι από τη μια πλευρά και ο συνασπισμός Αθηναίων, Θηβαίων, Κορινθίων, Αργείων από την άλλη.

Ο Κορινθιακός πόλεμος υποκινήθηκε από τον Πέρση βασιλιά Αρταξέρξη, γιατί ο βασιλιάς των Σπαρτιατών Αγησίλαος, που βρισκόταν με τον στρατό του στη Μ. Ασία, σημείωνε απανωτές νίκες εναντίον των Περσών.

Ο Αγησίλαος το 394 π.Χ. έχασε στην Κορώνεια από τον αντίπαλο συνασπισμό.

Το 386 π.Χ. υπογράφτηκε η Ανταλκίδειος ειρήνη.

Ο Λυσίας ήταν ένας από τους πιο γνωστούς ρήτορες της αρχαιότητας.

Ο Λυσίας θεωρεί ευτυχισμένους αυτούς που πολέμησαν για την πατρίδα τους και έχασαν τη ζωή τους για να υπερασπιστούν τα πιο ευγενή ιδανικά.

Σύμφωνα με τον Λυσία καλότυχοι είναι εκείνοι που περιμένουν τον φυσικό θάνατο ή που αφήνουν τους εαυτούς τους στην τύχη για το πώς θα πεθάνουν.

Η ανάμνηση όσων πολέμησαν και θυσιάστηκαν με γενναιότητα για την πατρίδα τους είναι αιώνια και οι τιμές τους αξιοζήλευτες.

Τα μέγιστα και ευγενέστερα ιδανικά, για τα οποία έπεσαν οι ένδοξοι νεκροί της πόλης, είναι το μεγαλείο και η τιμή της πατρίδας, που εμπνέουν διαχρονικά τους πολεμιστές στα πεδία των μαχών.

Μέσα στο α.ε. κείμενο επικρατεί η άποψη πως οι γενναίοι νεκροί υπερασπιστές της πόλης θα πρέπει να τιμούνται όπως και οι αθάνατοι.

Η πολιτεία για τους νεκρούς ήρωες πολεμιστές της αρκούνταν μόνο στις επικήδειες τελετές με δημοσία δαπάνη και στην εκφώνηση επιταφίου λόγου.

Η πολιτεία δεν διοργάνωνε προς τιμήν των νεκρών αθλητικούς, μουσικούς και ιππικούς αγώνες.

Μέσω των μουσικών αγώνων οι ευπορότεροι πολίτες επιδείκνυαν τον πλούτο τους.

Η συνήθεια να τελούνται αθλητικοί αγώνες προς τιμήν νεκρών επιφανών πολεμιστών είναι πολύ παλιά, καθώς και στην Ἰλιάδα συμβαίνει κάτι αντίστοιχο με την ταφή του Πατρόκλου.

Ο Λυσίας καλοτυχίζει και ζηλεύει τους γενναίους πεσόντες και θεωρεί πως μόνο αυτοί άξιζαν να ζήσουν, γιατί αν και ήταν θνητοί, άφησαν πίσω τους αθάνατη μνήμη χάρη στο απαράμιλλο ήθος τους.

Ο συγκεκριμένος επιτάφιος λόγος του Λυσία είναι ένας επικήδειος λόγος με εγκωμιαστικό περιεχόμενο που παρ’ όλες προσπάθειες του ρήτορα ο στόχος του δεν επιτυγχάνεται και το ακροατήριο δεν συγκινείται.

Στη σύγχρονη εποχή δεν γίνεται καμία εκδήλωση προς τιμήν των ενδόξων πεσόντων που υπερασπίστηκαν με αυταπάρνηση και σθένος τη χώρα μας.