ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Λατινικά Β' Λυκείου, 16ο μάθημα

© Νατάσα Αγγελίδου

ΜΑΘΗΜΑ XVI
LECTIO SEXTA DECIMA

 

Κατεβάστε τις ενότητες 11-20 σε αρχείο

 


Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΚΑΙΣΑΡΑ ΣΤΗ ΓΑΛΑΤΙΑ

 

Οι επιχειρήσεις του Καίσαρα στη Γαλατία κράτησαν από το 58 μέχρι το 52 π.Χ. Ένας από τους πιο γενναίους αντιπάλους του ήταν ο Vercingétorix, ο οποίος το 52 π.Χ. αναδείχθηκε εθνικός ήρωας και ηγέτης των γαλατικών δυνάμεων ενάντια στη ρωμαϊκή κυριαρχία· αντιμετώπισε τα στρατεύματα του Καίσαρα με επιτυχία στην ορεινή πόλη Gergovia, ιδιαίτερη πατρίδα του, αλλά τελικά ηττήθηκε στη μάχη της Alesia. Με τη μάχη αυτή ολοκληρώθηκε η υποταγή της Γαλατίας, η οποία στο εξής γίνεται ρωμαϊκή επαρχία.

 

Διάβασε για τον Γάιο Ιούλιο Καίσαρα Γάιος Ιούλιος Καίσαρας, για τη Γαλατία Γαλατία, για τον Αστερίξ Αστερίξ

 

Το κείμενο

Nostri, postquam pila in hostes misērunt, gladiis remgerunt. Repente post tergum equitātus cernitur; cohortes appropinquant; hostesterga vertunt ac fugiunt; eis equites occurrunt. Fit magna caedes. Sedulius,dux et princeps Lemovīcum, occiditur; dux Arvernōrum vivus in fugā comprehenditur; signa militaria LXXIIII (septuaginta quattuor) ad Caesaremreferuntur; magnus numerus hostium capitur atque interficitur; reliqui exfugā in civitātes discēdunt. Postero die ad Caesarem legati mittuntur. Caesar iubet arma tradi ac principes prodūci. Ipse pro castrisconsēdit; eo duces producuntur. Vercingetorix deditur, arma proiciuntur.

 

Λεξιλόγιο

nostri ενν. οι Ρωμαίοι
pilum -i ακόντιο
mitto, misi, missum, mittĕre, 3 ρίχνω
gladius -i ξίφος(1)
rem gero μάχομαι
tergum -i πλάτη, νώτα· post tergum στα νώτα
equitātus -us ιππικό(2)
cerno, crevi, cretum, cernĕre, 3 = δια-κρίνω
cohors, cohortis (θ.) κοόρτη (η λεγεώνα περιλάμβανε 10 κοόρτεις)
appropinquo, 1 πλησιάζω(3)
terga verto στρέφω τα νώτα, το βάζω στα πόδια· verto, verti, versum, vertĕre, 3 στρέφω(4)
fugio, fūgi, fugitum, fugĕre, 3 ≃ φεύγω
eques -itis ιππέας (5)
occurro, occurri (και occucurri), occursum, occurrĕre, 3 (ob + curro = τρέχω) + δοτ. επιτίθεμαι
fio, factus sum, fieri γίνομαι
Sedulius -i (-i) ο Σεδούλιος
princeps -ipis ηγεμόνας(6)
Lemovīces -um οι Λεμόβικες, Γαλατικό έθνος
occīdo, -cīdi, cīsum, -cidĕre, 3 (ob + caedo = κόβω) σκοτώνω
Arverni -ōrum οι Αρβέρνοι, έθνος της Γαλατίας
vivus -a -um ζωντανός
fuga -ae = φυγή
comprehendo, -prehendi, -prehensum, -prehendĕre, 3 (cum + prehendo) συλλαμβάνω
signum -i σημαία(7)
militāris, -is, -e στρατιωτικός(8)
refero, -tuli, -lātum, -ferre, 3 (re + fero) παραδίδω
numerus -i αριθμός (9)
reliquus -a -um υπόλοιπος
ex fuga μετά τη φυγή
discēdo, -cessi, -cessum, -cedĕre, 3 (dis + cedo) αποχωρώ, σκορπίζομαι
posterus -a -um επόμενος· postero die την επόμενη μέρα
legātus -i απεσταλμένος, πρεσβευτής (πρβ. τα μαθ. VI και XIII)
arma -ōrum (μόνο πληθ.) όπλα(10)
trado, -didi, -ditum, -dĕre, 3 (trans + do) παραδίδω
prodūco, -duxi, -ductum, -ducĕre, 3 (pro + duco οδηγώ) οδηγώ (μπροστά)(11)
ipse ενν. ο Καίσαρας
pro (πρόθ. + αφ.) μπροστά
dedo, -didi, -ditum, -dĕre, 3 παραδίδω
Vercingetorix -igis ο Βερκιγγετόριγας
proicio, -iēci, -iectum, -icĕre, 3 (pro + iacio) ρίχνω, πετάω, καταθέτω
consido, -sēdi, -sessum, -sidere, 3 (cum +sido = καθίζω) κάθομαι = «καθίζω τον εαυτό μου», παίρνω θέση(12)
eo (επίρρ.) εκεί.

 

Ετυμολογικά: 1. πρβ. γλαδιόλα (από το σχήμα) < υποκορ. gladiolus 2. equus, equestris 3. ad + propinquo = πλησιάζω· prope, proximus 4. animadverto < animum adverto 5. < equus 6. > πρίγκιπας 7. πρβ. σινιάλο << ιτ. 8. < miles 9. πρβ. νούμερο << ιτ. 10 > άρματα > αρματολός 11. dux 12. πρβ. sedeo = είμαι καθισμένος.

 

 

 

Κείμενο και μετάφραση

Δες τη μετάφραση κάθε σειράς πατώντας στο μ
ή εμφάνισε - απόκρυψε όλη τη μετάφραση πατώντας εδώ

 

μNostri, postquam pila in hostes misērunt,
μgladiis remgerunt.
μRepente post tergum equitātus cernitur;
μcohortes appropinquant;
μhostes terga vertunt ac fugiunt;
μeis equites occurrunt.
μFit magna caedes.
μSedulius,dux et princeps Lemovīcum, occiditur;
μdux Arvernōrum vivus in fugā comprehenditur;
μsigna militaria LXXIIII (septuaginta quattuor) ad Caesarem referuntur;
μmagnus numerus hostium capitur atque interficitur;
μreliqui ex fugā in civitātes discēdunt.
μPostero die ad Caesarem legati mittuntur.
μCaesar iubet arma tradi ac principes prodūci.
μIpse pro castris consēdit;
μeo duces producuntur.
μVercingetorix deditur, arma proiciuntur.

 


ΡΗΜΑΤΑ


ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ


 

 

ΕΠΙΘΕΤΑ

Δες τα παραθετικά των επιθέτων πατώντας στο β ή εμφάνισε - απόκρυψέ τα όλα πατώντας εδώ

Β΄ ΚΛΙΣΗΣ

Θετικός
Συγκριτικός
Υπερθετικός
βmagnus -a -um
βvivus -a –um
βseptuaginta quattuor:
(απόλυτο αριθμητικό, άκλιτο)
βreliquus-a-um
βposterus -a –um

Γ΄ ΚΛΙΣΗΣ

βmilitaris -is -e


Γραμματικές παρατηρήσεις

Χρονικές αντικαταστάσεις

εν.mittuntgeruntcerniturappropinquantvertuntoccuruntocciditurcomprehenditur
πρτ.mittebantgerebantcernebaturappropinquabantvertebantoccurebantoccidebaturcomprehendebatur
μελ.mittentgerentcerneturappropinquabuntvertebuntoccurentoccideturcomprehendetur
πρκ.miserunt/ -eregesserunt/ -ereconspectus estappropinquaverunt/ -ereverterunt/ -ereoccu(cu)rrerunt/ -ereoccissus estcomprehensus est
υπρ.miserantgesserantconspectus eratappropinquaverantverterantoccu(cu)rrerantoccissus eratcomprehensus erat
σ.μελ.miserintgesserintconspectus eritappropinquaverintverterintoccu(cu)rrerintoccissus eritcomprehensus erit

 

εν.referunturcapiturinterficiturdisceduntmittunturiubetproduci
πρτ.referebanturcapiebaturinterficiebaturdiscedebantmittebanturiubebat-
μελ.referenturcapieturinterficieturdiscedentmittenturiubebitproductum iri
πρκ.relata suntcaptus estinterfectus estdiscesserunt/ eremissi suntiussitproductos esse
υπρ.relata erantcaptus eratinterfectus eratdiscesserantmissi erantiusserat-
σ.μελ.relata eruntcaptus eritinterfectus eritdiscesserintmissi eruntiusseritproductos fore

 

εν.considitdediturproiciunturfitproducunturtradifugiunt
πρτ.considebatdedebaturproiciebanturfiebatproducebantur-fugiebant
μελ.considetdedeturproicienturfietproducenturtraditum irifugient
πρκ.conseditdeditus estproiecta sunt facta estproducti sunttradita essefugerunt/ -ere
υπρ.consederatdeditus eratproiecta erantfacta eratproducti erant-fugerant
σ.μελ.consederitdeditus eritproiecta eruntfacta eritproducti erunttradita forefugerint

Συντακτικές παρατηρήσεις

Χαρακτηρισμός δευτερευουσών προτάσεων

postquam pila in hostes miserunt: δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση. Εισάγεται με το χρονικό σύνδεσμο postquam. Εκφέρεται με οριστική παρακειμένου, δηλώνει το προτερόχρονο και αναφέρεται στο παρελθόν. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα της κύριας πρότασης.