ΟΥΜΠΕΡΤΟ ΣΑΜΠΑ
Τοπική Ομάδα
Οι ποδοσφαιριστές της ομάδας της Τεργέστης φέρουν στη φανέλα τους το έμβλημα της πόλης, δύο λόγχες με έναν κρίνο. Ο Ιταλός συμπατριώτης τους ποιητής καμαρώνει την τοπική ομάδα, εκφράζοντας στο ποίημά του τη συγκίνηση και τη λατρεία του.
Ανάμεσα στο πλήθος κι εγώ σας χαιρετώ, ερυθρόλευκοι
λογχοφόροι της Τεργέστης.
Εβγήκατε απ’ τα σωθικά της πάτριας γης,
και μια συνοικία ολόκληρη σας έχει λατρέψει.
Σαν ξεκινά το παιχνίδι με κυριεύει η ταραχή.
Πάνω στην πράσινη χλόη, κάτω απ’ τον λαμπερό
ήλιο του χειμώνα
το αγνοείτε
αλλ’ εκφράζετε πανάρχαιες ορμές
θαυμαστές του ανθρώπου.
Τα βάσανα
που ξάφνου κάνουν τα μαλλιά κι ασπρίζουν
δε σας ταιριάζουν! Η δόξα
σκάει ένα χαμόγελο για σας
εφήμερο: το καλύτερο δώρο της. Ζωή σας
τ’ αγκαλιάσματα, τα πρόσχαρα νεύματα.
Έχετε νιάτα, θέρμη και στα πόδια φτερά
για τη μητέρα-ομάδα που σας έχει αναθρέψει.
Για όλα τούτα ο ποιητής σάς λατρεύει,
αλλιώτικα από τους πολλούς
εξίσου συγκινημένος.
Ου . Σάμπα, «Τοπική ομάδα»,
μτφρ. Νίκος Αλιφέρης,
περ ..Το Δέντρο, τχ . 133-134, 2004
ΕΥΡΥΤΕΡΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον να μελετήσετε το ποίημα του Γ. Μαρκόπουλου, με σκοπό να εξηγήσετε πώς αντιλαμβάνεται ο ποιητής την κοινωνική προσφορά του ποδοσφαιριστή Χρήστου Αρδίζογλου. Συγκρίνετε το ποίημα του Μαρκόπουλου με το διήγημα του Μίγγα, με βάση την οπτική γωνία από την οποία παρουσιάζουν το ποδόσφαιρο οι δύο συγγραφείς.
2. Δείτε την ινδική κινηματογραφική ταινία Κάν' το όπως ο Μπέκαμ και σχολιάστε πώς παρουσιάζεται σε αυτήν η σύνδεση του ποδοσφαίρου με τη ζωή.
ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ
Τα αισθήματα του ποιητή για την τοπική ποδοσφαιρική ομάδα
Η χαρά και η δόξα του αθλήματος
Η κοινωνική προσφορά του ποδοσφαίρου
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Οι μαθητές, και περισσότερο τα αγόρια, πιστεύουμε ότι θα ενδιαφερθούν πολύ για αυτό το κείμενο, καθώς σε μεγάλο βαθμό αναφέρεται και εκφράζει οικεία συναισθήματα και προσωπικές τους συγκινήσεις, ιδιαίτερα έντονες μετά την επιτυχία της Εθνικής μας Ομάδας Ποδοσφαίρου (2004: Κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου).
Αυτό το ποίημα διαθέτει πλούσια γκάμα εκφραστικών τρόπων. Ο ποιητής λειτουργεί κυρίως ως μονάδα ενταγμένη μέσα στο πλήθος των οπαδών της τοπικής ομάδας («Ανάμεσα στο πλήθος κι εγώ σας χαιρετώ»), εκδηλώνει όμως διαφορετικά τη συναισθηματική του αντίδραση («αλλιώτικα από τους πολλούς/εξίσου
συγκινημένος»). Δεν αρκείται δηλαδή στην παθιασμένη και εκδηλωτική σχέση,
που έχουν οι οπαδοί με την ομάδα τους -η οποία συχνά παρεκτρέπεται σε εκδηλώσεις φανατισμού και χουλιγκανισμού-, αλλά έχει διαμορφώσει την προσωπική
του συναισθηματική σχέση με συγκεκριμένο σκεπτικό και με σαφή ποιητική πρόθεση. Το σκεπτικό του είναι ότι αγαπά και σέβεται την τοπική ομάδα όχι μόνο λόγω της κοινής καταγωγής και των επιτυχιών της, αλλά κυρίως επειδή οι παίκτες της διαθέτουν τόσο τα εξωτερικά θετικά χαρακτηριστικά (νιάτα, θέρμη και γρηγοράδα) όσο και υψηλή συνοχή με τη μητέρα-ομάδα: αγωνιστικό πνεύμα, συνεργασία και ευγενική άμιλλα. Χάρη σε αυτά τα γνωρίσματά της η ομάδα θριαμβεύει στα γήπεδα και κατακτά τις καρδιές των οπαδών της, οι οποίοι ξεπερνούν τα καθημερινά τους προβλήματα απολαμβάνοντας τη λαμπερή εμφάνιση της ομάδας τους.
Από την άλλη μεριά η ποιητική πρόθεση του Σάμπα είναι ευδιάκριτη. Κατά κάποιο τρόπο συνεχίζει την παράδοση των αρχαίων ποιητών που υμνούσαν τις αθλητικές επιτυχίες, όπως, π.χ., ο Πίνδαρος με τους γνωστούς Ολυμπιόνικους του. Η εισαγωγή (δύο πρώτες στροφές) του ποιήματος έχει υψηλό ρητορικό ύφος, ο
ποιητής προβάλλει το εγώ του ενταγμένο ανάμεσα στους οπαδούς, προκειμένου
να απευθύνει πανηγυρικό χαιρετισμό στην ομάδα. Ο εγκωμιαστικός τόνος παραμένει υψηλός και στο υπόλοιπο ποίημα (με κορύφωση τους τελευταίους στίχους της τρίτης στροφής), καθώς το κύριο μέλημα του ποιητή είναι να μνημειώσει τη δόξα και να αναδείξει τη μεγάλη κοινωνική απήχηση της ομάδας. Στο τέλος εξάλλου του ποιήματος ο ποιητής δεν παραλείπει να αιτιολογήσει την προσωπική του
στάση, το ύφος και το ήθος του κειμένου του, δηλώνοντας ευθαρσώς ότι η λατρεία του προς την ομάδα είναι δικαιολογημένη «για όλα τούτα» που αυτή προσφέρει
στο κοινό της.
Για τα λογοτεχνικά ρεύματα - κινήματα δείτε εδώ
Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.
Ποιο είναι το ποιητικό υποκείμενο, ο αφηγητής;
Το ποιητικό υποκείμενο είναι...
Σε ποιον απευθύνεται;
Απευθύνεται...
Σε ποιο πρόσωπο και αριθμό βρίσκονται τα ρήματα του ποιήματος, π.χ. γ' ενικό
Τα ρήματα βρίσκονται...
Ποιος είναι ο χώρος;
Ο χώρος του ποιήματος είναι...
Ποιος είναι ο χρόνος;
Ο χρόνος του ποιήματος είναι...
Ποιες είναι οι εικόνες του ποιήματος;
Οι εικόνες του ποιήματος είναι...
Από πού αντλεί τις εικόνες του ο ποιητής; (π.χ. φύση)
Ο ποιητής αντλεί τις εικόνες του...
Ποιους εκφραστικούς τρόπους χρησιμοποιεί ο ποιητής; (π.χ. σχήματα λόγου, χρήση επιθέτων)
Οι εκφραστικοί τρόποι είναι οι εξής...
Πώς χρησιμοποιεί τη στίξη;
Ο ποιητής....
Ποια είναι η γλώσσα; (π.χ. κοινή, λόγια, κοινή με λόγια στοιχεία κλπ.)
Το ποίημα είναι γραμμένο σε...
Το ποίημα έχει ομοιοκαταληξία κι αν ναι τι είδους; (π.χ. ζευγαρωτή, πλεκτή, σταυρωτή κλπ.)
Η ομοιοκαταληξία είναι....
Ποια συναισθήματα σου προκαλεί;
Τα συναισθήματα...
